Người Việt Nam đầu tiên bị người Mỹ giết ở Việt Nam

Le Minh Khai | Trà Mi

Sự bỏ mặc không công nhận việc người Mỹ giết người Việt Nam muốn độc lập bằng bất cứ với hình thức nào có ý nghĩa gì?

Trà Mi | Trước khi loạt phim tài liệu 10 đoạn Vietnam War (Chiến tranh Việt Nam) do Ken Burns and Lynn Novik thực hiện được chiếu trên đài PBS và trên mạng Internet vào tối 17/09/207 cho người ở Mỹ thì nó đã chính thức ra mắt 5 ngày trước,12/09/2017, tại Trung tâm Kennedy, Washington, D.C..

Sau đó đã có nhiều thông tin và bình luận trên báo đài Việt ngữ, VOA, BBC, Việt Vùng Vịnh, v.v.. Người dịch đã chủ ý không đọc, không xem những thông tin, bình luận có trước và để đầu trắng ngồi xem tác phẩm của Ken Burns and Lynn Novik, ít nhất là đoạn đầu tiên chiếu trên TV vào Chủ nhật 17/09/2017.

Qua đoạn đầu của loạt phim “Vietnam War” người viết nhận thấy một số thiếu sót về, thú nhất là những người được hai tác giả chọn đưa vào phim. Tựa là “Vietnam War” nhưng ý kiến của người Miền Nam dường như không được chú ý đến như quan điểm của người Mỹ và của những người bên thắng cuộc. Nhận định “có nhiều chứ không phải một sự thật lịch sử” xác nhận sự thiếu sót, ít nhất ở đoạn đầu tiên, của loạt phim tài liệu này.

Ngay cả trong danh sách cố vấn của chương trình cũng chỉ có tên hai người phe Bắc Việt bên cạnh nhiều người Mỹ.

Ngày nay, đọc sách lịch sử, xem phim lịch sử là việc không dễ nói chi đến chuyện viết sách, làm phim hay đi dạy về lịch sử

Thay vì viết nhận xét của riêng mình, chúng tôi xin giới thiệu với bạn đọc cái nhìn của một người Mỹ, một giáo sư dạy khoa sử ở University of Hawaii at Manoa, Hoa Kỳ.

---

Tôi mới ráng xem đoạn đầu tiên của loạt phim nhiều tập tên “Chiến tranh Việt Nam” của những người làm phim Ken Burns và Lynn Novik. Tôi không nghĩ bộ phim tài liệu này hay, nhưng giờ thì tôi thực sự ngạc nhiên thấy nó thật sự rất là tệ.

Cốt lõi của vấn đề (ít nhất là ở đoạn đầu tiên của) loạt phim tài liệu này là nó hoàn toàn chú trọng đến cái nhìn của Mỹ. Nó dựa trên một sự tưởng tượng rằng chính phủ Mỹ có thể định đoạt được số phận của mọi vấn đề thế giới, và cá nhân những người Mỹ có thể ảnh hưởng đến chính sách của chính phủ Mỹ.

“Bài học” mà cuốn phim tài liệu này muốn dạy [cho người xem] là khi mà các vấn đề thế giới không tuân theo các tiêu chuẩn của lý tưởng Mỹ, và đó là vì chính phủ Hoa Kỳ không lắng nghe những ý kiến hay của cá nhân người Mỹ.

Hãy gọi đây là chuyện người Mỹ tự kinh tởm mình, “người Mỹ ngu quá”.

Câu chuyện này bàng bạc khắp nơi trong đoạn đầu của loạt phim Chiến tranh Việt Nam. Có những ví dụ rõ ràng “Người Mỹ ngu quá” như việc Tổng thống Wilson không đi gặp Hồ Chí Minh tại Versailles năm 1918 và Tổng thống Truman không trả lời thư của Hồ Chí Minh năm 1945/46.

Tuy nhiên, bộ phim tài liệu này cũng giới thiệu những câu chuyện “Người Mỹ ngu quá” ít được biết đến, chẳng hạn như câu chuyện của Peter Dewey, một nhân viên tình báo Mỹ thời chiến của OSS (tiền thân của CIA).

Dewey đóng ở Sài Gòn vào năm 1945 khi người Anh giải giáp Nhật Bản tại đây sau khi kết thúc Thế chiến II. Theo tập phim Chiến tranh Việt Nam, Dewey đã nói rằng người Việt thực sự muốn độc lập, và ông khuyến khích vị chỉ huy của quân đội Anh không nên trấn áp những mong muốn đó.

Đáng buồn thay, người Mỹ nhìn xa thấy rộng này đã bị Việt Minh (nguyên văn là “Vietnamese nationalists”), những người mà ông ủng hộ, giết chết vào ngày 26 tháng 9 năm 1945 khi ông lái xe đến sân bay.

Một lần nữa, bài học ở đây là gì? Có những người Mỹ có những ý tốt nhưng họ không được lắng nghe và điều này ảnh hưởng trực tiếp đến các vấn đề thế giới. Nếu ý kiến của Peter Dewey mà được nghiêm túc lắng nghe vào năm 1945… mọi thứ xảy ra sau thời điểm đó có thể đã tránh được…

Điều đó, như tôi đã nói, là một sự tưởng tượng. Nhưng có một cái gì đó nham hiểm hơn về việc mô tả Peter Dewey trong Chiến tranh Việt Nam như một ông thánh tử đạo Mỹ, bởi vì sau khi Dewey chết bi thảm, đã có nhiều người Việt Nam đã bị người Mỹ giết.

Khi lái chiếc xe jeep đến sân bay, Dewey được một Đại uý Herbert J. Bluechel nào đó hộ tống. Bluechel đã không tử thương vì loạt đạn giết Dewey, và sau cái chết của Dewey, Bluechel đã bắn trả những người Việt Nam đã giết Dewey, một lần nữa, đó cũng là những người Việt Nam đã chiến đấu vì độc lập mà Dewey đã ủng hộ.

Trích dẫn từ một bản khai hữu thệ mà Bluechel đã làm (và có thể tìm thấy – chỉ bằng một cái bấm chuột – ở Vietnam Virtual Archive tại Đại học Texas Tech), Bluechel cho biết,

“Tôi chụp lấy khẩu súng trường và cố bắn vào một vài người Việt Nam đang bắn và tiến đến gần tôi. Họ đi dọc theo đường đánh dấu ‘D’ trên hình vẽ. Khẩu carbine của tôi kẹt đạn và tôi đã buộc phải vất nó đi và dùng súng lục. Tôi đã rất may mắn khi bắn trúng ba người đi dọc theo đường ‘D’, khiến cho những người còn lại phải tìm chỗ nấp.”

“Tôi nhận thấy có 10 hoặc 15 người Việt Nam đang tiến về phía Nam trên đường đi về hướng tổng hành dinh của OSS và nhận ra rằng họ đang cố gắng chận đường rút lui duy nhất của tôi. Tôi đã bắn một vài phát về phía họ khiến họ phải tìm chố nấp.”

Rồi Bluechel đã đi theo một bờ dậu hướng về tổng hành dinh của OSS. Sau đó ông nói rằng

“Tôi đã đi đến cuối hàng rào mà không bị trúng đạn, và có thể xác nhận rằng tôi đã bắn trúng năm người trong số những người đã đuổi theo tôi.”

Nếu năm người đó cộng thêm ba người mà ông ta “bắn trúng” trước đó, có nghĩa là Bluechel đã bắn tám người Việt Nam vào thời điểm này.

Có 5 người ở tổng hành dinh của OSS khi Bluechel đến, và ông nói rằng ông đã xếp họ vào “các điểm chiến lược trong và xung quanh nhà và ra lệnh cho họ bắn vào bất cứ người Việt Nam vũ trang nào mà họ thấy bắn vào hoặc đến gần căn nhà.”

Ông nói tiếp, “Trong khoảng 20 đến 30 phút súng bắn liên hồi, và chúng tôi đã bắn trúng vào nhiều người Việt Nam trên sân gôn phía trước trụ sở chính. Tôi ước tính lực lượng tấn công là khoảng 50 người.”

Cuộc chiến vẫn tiếp diễn cho đến khi người Việt Nam “treo cờ Chữ thập đỏ và đến sân gôn trước mặt chúng tôi để di tản người chết và người bị thương.”

Peter Dewey được nhắc đến trên Wikipedia là “người Mỹ chết đầu tiên ở Đông Dương thuộc Pháp, bị giết trong cuộc nổi dậy của người Việt Nam 1945.” Điều đó có thể đúng, nhưng tại sao nhiều người Việt Nam đã bị người Mỹ hạ sát vào cùng ngày được không được ghi tên?

Sự bỏ mặc không công nhận việc người Mỹ giết người Việt Nam muốn độc lập bằng bất cứ với hình thức nào có ý nghĩa gì?

Trong cái thế giới Hoa Kỳ là cái rốn của những người như Ken Burns và Lynn Novik, rõ ràng là việc đó không có ý nghĩa gì cả. Đó là một lý do, trong số nhiều lý do khác, tại sao tập phim tài liệu Chiến tranh Việt Nam của họ, lại là một thất vọng hoàn toàn.

Bản khai hữu thệ của Bluechel Affadavit

© 2017 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net

---

Nguồn: The First Vietnamese Killed by Americans in Vietnam. Le Minh Khai, Le Minh Khai’s SEAsian History Blog. Always rethinking the Southeast Asian past. 17/09/2017.