Chiến tranh thương mại với Trung Hoa, Canada sẽ ra sao

Ethan Lou | DCVOnline

Canada sẽ vẫn sống sót sau một cuộc chiến thương mại toàn diện với Trung Hoa, nhưng nó sẽ cho Canada một bài học đau đớn rằng chúng ta đang tùy thuộc vào nước đó quá nhiều.

Cựu Đại sứ Canada tại Beijing, John McCallum, nói, đã có lúc, cách đây không lâu, khi đó, Canada đã cổ động có “nhiều hơn, nhiều hơn, nhiều hơn nũa” những mối quan hệ với Trung Hoa.

Hiện nay, Trung Hoa đang bắt giữ hai người Canada và kết án tử hình người thứ ba sau khi Mạnh Vãn Chu, giám đốc tài chính của Huawei Technologies và con gái của người sáng lập công ty đó, bị bắt tại Vancouver theo lệnh bắt giữ của Hoa Kỳ, nơi bà Vãn Chu phải đối đầu với nhiều cáo buộc về hình sự.

Như để trả đũa, Trung Hoa cũng đã chặn nhập cảng hạt cải của Canada và lập hàng rào  chướng ngại chận đậu nành. Cuối tahng 6, trong cuộc tấn công mới nhất, Trung Hoa đã tạm dừng tất cả việc nhập cảng thịt của Canada, với lý do giấy tờ giả mạo. Sau đó hôm thứ Năm, các máy bay chiến đấu của Trung Hoa đã bay sát một tàu chiến Canada ở Biển Hoa Đông.

Hy vọng về một mối quan hệ mật thiết hơn của những người như McCallum và cựu thủ tướng Jean Chretien đã bị phóng ngư lôi. Vụ án Mạnh Vãn Chu có thể kéo dài nhiều tháng, hoặc thậm chí nhiều năm, như một số vụ án dẫn độ trong quá khứ đã được kéo dài như vậy, và mối quan hệ giữa Canada và Trung  Hoa có thể sẽ tiếp tục đổ vỡ.

Vì vậy, tình hình còn có thể tệ như thế nào nữa khi cuộc tranh chấp với Trung Hoa đang nhanh chóng leo thang?

Theo giới chuyên gia, sự sụp đổ kinh tế sẽ không phải là sự tàn phá hoàn toàn, nhưng chắc chắn nó sẽ mang lại một bài học đau đớn cho thấy Canada đã quá phụ thuộc vào đối tác thương mại lớn thứ hai của mình.

Theo thống kê Canada giá trị hàng hóa thương mại song phương với Trung  Hoa lên đến gần 100 tỷ đô la hàng năm, đã tăng gần gấp đôi trong mười năm qua. Điều đó làm cho Trung Hoa là đối tác thương mại lớn nhất của Canada sau Hoa Kỳ.

Nhưng điều khác biệt với thương mại của Hoa Kỳ là mối quan hệ Canada với Trung Hoa rất bất cân xứng. Trung Hoa đã bán gần 70 tỷ đô la hàng hóa cho Canada trong năm 2017, phần lớn là các mặt hàng tiêu dùng, nhiều hơn ba lần so với Canada bán cho Trung Hoa, hàng hóa chính là nguyên liệu. Trung Hoa kiếm được nhiều tiền hơn từ Canada so với chúng ta đắc lợi nhờ buôn bán với họ.

Mặc dù vậy, những gì Trung Hoa có được nhờ giao thương Canada chỉ là một phần nhỏ của nền kinh tế trị giá 16 nghìn tỷ đô la của họ nếu so sánh ngược lại – tổng sản phẩm nội địa của Canada nhỏ hơn khoảng bảy lần so với người khổng lồ châu Á. Nghĩa là: chúng ta cần Trung Hoa nhiều hơn họ cần chúng ta.

Từ dầu cải rồi sau đó là thịt heo, Trung Hoa  đã tấn công mạnh vào khu nông nghiệp Canada. Và nó có thể tiếp tục đánh vào lĩnh vực đó.

Chuyên viên phân tích chính sách của Canada West Foundation, Sarah Pittman cho biết, Trung Hoa có thể đặt thêm “nhiều loại rào cản chắc chắn hơn nữa” đối với đậu nành. Chuyên viên kinh tế trưởng của Hội đồng Thương mại Canada Pedro Antunes cho biết, chúng tôi chỉ có thể suy đoán, nhưng nếu khuynh hướng này tiếp tục, các loại thực phẩm nông nghiệp lớn có thể bị đánh tiếp theo là lúa mì (xuất cảng trị giá 600 triệu đô la trong năm 2019), lúa mạch (trị giá 516 triệu đô la), tôm hùm (285 triệu đô la).”

[Thực tế, Trung Hoa mua hơn gấp đôi số tôm hùm của Canada khi không mua tôm hùm của Mỹ.—DCVOnline.]

Những con số lớn không phải là độc nhất cho những ngành kỹ nghệ này. Sinh viên Trung Hoa ở Canada mang vào 5 tỷ đô la một năm. Đầu tư trực tiếp của Trung Hoa vào Canada đứng ở mức 668 triệu đô la chỉ trong nửa đầu năm 2018. Du lịch Trung Hoa chiếm khoảng 1,8 tỷ đô la hàng năm. Phần lớn trong số này có thể dễ dàng bị chính phủ Trung Hoa kiềm chế. Nhưng công ty điều hành tour du lịch Canada phục vụ du khách hàng trong chính phủ Trung Hoa nói rằng các thương vụ của họ đã bị thiệt hại.

Chắc chắn, du khách Trung  Hoa chỉ chiếm 7% tổng doanh thu du lịch của Canada. Hàng hóa Canada sang Trung  Hoa chỉ chiếm 4% tổng kim ngạch xuất cảng. Một sự đổ vỡ hoàn toàn của mối quan hệ với Trung  Hoa có thể không phải là chuyện trời sụp.

Nói về tiềm năng thiệt hại về du lịch từ Trung Hoa, Antunes nói, “nói chung con số đó không có tác động đáng chú ý đến sự tăng trưởng kinh tế.”

Nhưng những gì mà nền nền kinh tế có thể chịu đựng được lại gây thiệt hại tàn phá đối với từng lĩnh vực riêng lẻ như du lịch, Antunes nói. Ông nói tiếp, Nếu nói về 7 phần trăm hay 7,3 phần trăm doanh thu của ngành thì co số đó rất quan trọng. Lợi tức giảm như vậy cũng có thể làm gẩ ảnh hưởng tiêu cực lây đến nhữung ngành kỹ nghệ liên đới với ngành du lịch, như du lịch hàng không.

Pittman nói, điều tương tự cũng xảy ra đối với hàng xuất cảng nếu thị trường Trung Hoa không còn nữa. Đối với một số lĩnh vực, Trung  Hoa thực sự dựa vào. Miền tây Canada, với British Columbia xuất cảng đến 15% sản phẩm của họ sang Trung Hoa, có thể bị ảnh hưởng nặng nề.

Nói chung, nó thực sự phụ thuộc vào bạn là ai. Nếu là một nông dân trồng cải dầu ở Saskatchewan, bạn sẽ không vui chút nào.

Người ta cũng sẽ không vui vẻ gì nếu là một công ty sản xuất thịt heo ở Manitoba. Trung Hoa đã mua thịt heo của Canada trị giá 310 triệu đô la trong quý đầu tiên của năm.

Nhưng trong trường hợp quan hệ hai nước hoàn toàn sụp đổ, điều quan trọng hơn cả sự mất mát trước mắt là Canada mất tiền từ Trung Hoa. Số tiêu thụ của Trung Hoa đã tăng hai số trong hơn mời năm qua và các công ty Canada cần thị trường đó để phát triển.

Chuyên gia kinh tế Antunes nói, và sau đó, dù ít có thể xẩ ra hơn hơn nhưng vẫn có khả năng Trung Hoa đóng băng dòng vốn của Trung Hoa ở mức độ hiện tại. Trong tương lai, Canada có thể bù đắp cho phần mất tăng trưởng này bằng cách nào là một câu hỏi khó trả lời.

Antunes nói,

“Chúng ta không mât hết nếu không có Trung Hoa.” Canada có thể tìm đến thị trường Ấn Độ, và các  Hoa gia ở Đông Nam Á và Liên minh châu Âu. Nhưng nó sẽ không dễ dàng. Người Ấn Độ, ví dụ, không phải là dân giàu có. “Các chi phí để điều chỉnh rất tốn kém.”

Pedro Antunes

Khi thủ tướng lúc đó, Pierre Trudeau, gặp  Mao Trạch Đông vào năm 1973 để khơi lại quan hệ hai nước, ít người dự đoán được giá trị của thương mại Trung Hoa. Vào thời cuối phong trào Cách mạng Văn hóa thảm khốc, nền kinh tế Trung  Hoa rất nhỏ.

Bốn năm trước đó, Trudeau đã nói với khán giả người Mỹ  câu nói nổi tiếng về Hoa Kỳ là Canada “đang ngủ với một con voi: người ta sẽ bị ảnh hưởng mỗi khi con voi co giật và càu nhàu.”

Có thể Trudeau cha không chờ đợi Trung Hoa sẽ phát triển thành một con voi  –  một loại khác, không như đối với Hoa Kỳ, Canada bị ràng buộc về mặt địa lý, Trung Hoa là một con voi mà Canada đã chọn. Và bây giờ, trở nên khó sống khi thiếu nó.

© 2019 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

---

Nguồn: What a trade war with China would do to Canada | Ethan Lou | Macleans.ca | Jun 28, 2019.