Nó đang quậy với Texas

Lexington | Trà Mi

Greg Abbott đang chiến đấu với coronavirus bằng một tay và tay kia đấu với đám điên khùng trong đảng.

Trong những tháng đầu tiên của đại dịch coronavirus, Greg Abbott có vẻ rất hài lòng để chính quyền 254 quận và 1.214 thành phố dẫn đầu. Vùng đất bao la của tiểu bang này – với sự tương phản ngày càng lớn giữa vùng nông thôn và các đô thị đang bùng nổ – là lý do biện luận cho việc địa phương tự quyết định. Và vị thống đốc bảo thủ không được gì cả nếu tổ chức giới nghiêm, đóng cửa nền kinh tế mà một thiểu số người trong đảng Cộng hòa coi tương đương với tội phản quốc. Tuy nhiên, đến cuối tháng 3, Texas còn tương đối không bị ảnh hưởng vì virus, tính toán của ông Abbott đã thay đổi. Ông đã đánh bẹp cuộc vận động cho việc đeo mặt nạ có thể được thi hành hợp pháp ở Houston. Ông ta cũng đã ra lệnh – trước hầu hết các thống đốc khác – cho phép mở lại các quán bar và nhà hàng mà nhà chức trách địa phương đã đóng cửa. Nó có vẻ như một tính toán chính trị cũng như kinh tế khôn ngoan vào thời điểm đó.

Texas bây giờ là một trung tâm của ổ dịch lan truyền khắp miền Nam và miền Tây nước Mỹ. Tiểu bang này đang có hơn 6.000 người nhiễm bệnh mỗi ngày, gấp năm lần so với mới một tháng trước. Và hầu hết là ở Houston, tình cảnh như ở New York vào tháng Tư, đang diễn ra. Tuần trước, mạng lưới bệnh viện lớn nhất ở thành phố lớn thứ tư của Mỹ cho biết các khu vực chăm sóc đặc biệt đã gần hết chỗ. Trong khi đó, ông Abbott đã ra lệnh cho các quán bar và các doanh nghiệp không thiết yếu khác phải đóng cửa một lần nữa, buộc các nhà hàng phải giảm một nửa công suất và kêu gọi người dân Texas đeo mặt nạ, như ông thường làm. Người tiên phong mở cửa lại đã trở thành thống đốc đầu tiên ra lệnh đóng cửa lại.

Phó Tổng thống Mike Pence (trái) và Thống đốc Greg Abbott bước vào trước khi họp báo nói về đại dịch coronavirus tại Trung tâm Y tế Tây Nam Đại học Texas vào Chủ nhật, ngày 28 tháng 6 năm 2020, tại Dallas. Nguồn: Juan Figueroa/The Dallas Morning

Việc thay đổi chính sách của ông đã bị chỉ trích nặng nề từ cả hai phía ở chính trường, với một số biện minh. Một chính khách thận trọng, thích đưa ra các sắc lệnh sau khi thảo luận kỹ lương phản ảnh kinh nghiệm căn bản của ông như một thẩm phán, ông Abbott đã thể hiện sự tính toán nhiều hơn là lãnh đạo trong cuộc khủng hoảng. Ông ta không hậu thuẫn giới chức địa phương mà anh ta đã chiều theo lúc ban đầu, nhưng đã trốn sau lưng họ. Thái độ của ông nhằm đối phó với họ đã phản ảnh một chiến dịch của Đảng Cộng hòa kéo dài cả muời năm qua nhằm tập trung quyền lực ở Austin để giành lại các thành phố thuộc đảng Dân chủ. Dù vậy, ông Abbott cũng đáng được khoan hồng một chút.

Quản lý chính trị đại dịch dễ nhất ở các tiểu bang có đa số ổn định, như Andrew Cuomo ở New York và Mike DeWine của Ohio đã cho thấy. Việc đó khó hơn nhiều ở những nơi bị chia rẽ nhiều hơn, đặc biệt là đối với các thống đốc đảng Cộng hòa, những người không thể đi quá xa với nguồn gốc của sự chia rẽ, Tổng thống Donald Trump. Và Texas là một trong những tiểu bang bị rách toang hoang về chính trị. Giới lãnh đạo đảng Cộng hòa ở tiểu bang, đã suy đồi sau nhiều chục năm cầm quyền, đang có mối thù cay đắng ngay cả khi một cơn sóng thần của sự thay đổi nhân khẩu-chính trị đang đổ úp về phía họ. Cách quản lý quá chính trị hóa của ông Abbott về đại dịch có thể sẽ vững chắc nếu những áp lực như vậy cho phép.

Hành động cân bằng chính trị của ông phản ảnh con số bí ẩn của ông ta. Ông thu hút quần chúng ít hơn nhiều so với những người tiền nhiệm ngay trước đó như Rick Perry và George W. Bush, và – dù đã ở lâu trong nhiệm kỳ thống đốc lần thứ hai – ông vẫn không nổi tiếng. Lên nắm quyền cai trị tiểu bamg sau khi ngồi ở vị trí của một thẩm phán Tối cao Pháp viện và ở văn phòng tổng chưởng lý của tiểu bang, ông chưa bao giờ phải đối phó với một cuộc tranh cử khó khăn. Ngay cả nhiều người dân Texas không biết rằng ông phải ngồi xe lăn, do một tai nạn lúc 26 tuổi, vì cây sồi trốc gốc đổ vào người khi ông đang chạy bộ sau cơn mưa. Sự can đảm chiến đấu với thảm kịch đó là phẩm chất đáng ngưỡng mộ nhất của ông. Về mặt chính trị cũng vậy, ông Abbott đã cố gắng duy trì một sự do dự hữu ích.

Ông nhậm chức với tư cách là một người bảo thủ chính hiệu, khoe thành tích đã 31 lần đi kiện chính quyền Obama và không lâu sau đó đã lặp lại những tu từ chống nhập cư của ông Trump. Điều này mang lại uy tín cho ông với một đảng ở tiểu bang đã đi xa về cánh phải. Dan Patrick, lãnh đạo của thượng viện Texas (Phó thống đốc Texas) và là người ủng hộ việc để lớp ông bà người Mỹ chịu nguy cơ nhiễm covid-19 vì lợi ích của nền kinh tế – ngay cả khi họ chết – là khuôn mặt dễ nhận ra nhất của Texas. Tuy nhiên, ông Abbott biết con cờ chính trị của ông Patrick, là một loại sứ mệnh tự sát khác ở một tiểu bang đã có đa số người da trắng hơn một thập kỷ trước.

Dan Patrick: “Bậc ông bà nên sẵn sàng chết để cứu nền kinh tết cho lớp cháu của họ.” Nguồn: YouTube.

Giữa nhiệm kỳ 2018, khi đảng Dân chủ đã lật 14 ghế trong quốc hội tiểu bang (và ông Patrick đã may mắn sống sót sau một thách thức khốc liệt đáng ngạc nhiên) nhấn mạnh thực tế đó. Tái đắc cử lại một cách dễ dàng, ông Abbott đã sử dụng sức mạnh đang tăng trong đảng để giúp khởi động một trong những xét lại lặng lẽ ấn tượng nhất của đảng Cộng hòa trong thời kỳ Trump. Phiên họp quốc hội hai năm một lần của tiểu bang tổ chức vào năm ngoái, được dành cho thuế tài sản và tài trợ giáo dục lưỡng đảng, chứ không phải là vụng trộm như trước đây.

*Một khẩu hiệu trên bàn của Jonathan Stickland với nội dung: “Đừng ăn cắp. Chính phủ ghét sự cạnh tranh.”* Nguồn: http://www.texasbikerradio.org/

Cách giải quyết đại dịch của ông Abbott đã theo một mô hình tương tự. Đã be bờ bên cánh phải, ông ta đã kết thúc ở một nơi khá hợp lý, với thực tế cho thấy rõ là ông ta hiện đang bị khối điên khùng cánh phải chỉ trích gay gắt nhất. Một dân biểu tiểu bang thuộc đảng Cộng hòa tên Jonathan Stickland đã tweet tuần trước, bằng cách cho phép chính quyền địa phương buộc các công ty sử dụng mặt nạ, thống đốc đã cho thấy “ông là ai, kẻ phản bội tự do và hiến pháp của chúng ta.” Ai đó nên nói với ông Stickland cách thức vô lý đó đã mang lại hiệu quả đối với ông Trump: Tổng thống hiện đang đồng hạng với Joe Biden ở Texas, điều này có thể đưa đến một quốc hội tiểu bang với đa số đảng viên đảng Dân chủ, lần đầu tiên kể từ năm 2001.

Cách thận trọng ngụy trang một chủ nghĩa thực dụng của ông Abbott trông giống như niềm hy vọng tốt nhất của đảng của ông để tránh số phận đó. Nó đã làm cho ông ta nổi tiếng trong tiểu bang chia rẽ. Tỉ số ủng hộ của ông là 63%, cao hơn 12 điểm so với tỉ lệ ủng hộ tổng thống. Nó cũng đã mang lại cho ông niềm tin của giới tài trợ bảo thủ, những người có thể cần phải chi số tiền lớn chưa từng thấy vào tháng 11 sắp đến để gom lá phiếu của đảng Cộng hòa ở Texas.

Đập đầu trong chừng mực

Thành công của ông đã đưa ra những gợi ý về đảng Cộng hòa cho tương lai hậu Trump có thể đang lờ mờ đâu đó. Trong một xã hội đa dạng hóa nhanh chóng – trên toàn quốc, cũng như ở Texas – đảng Cộng hòa sẽ phải mở rộng sự hấp dẫn của họ để tiếp tục chiến thắng trong cuộc bầu cử. Tuy nhiên, nó cũng có cần có một người bảo thủ thổi ra lửa (hoặc ít nhất là một người, ít nhất) để thực hiện sự thay đổi. Ai biết? Có lẽ ông Abbott thậm chí có thể là người thổi ra lửa đó: thất bại của Trump có thể khiến ông trở thành nhân vật lãnh đạo quan trọng nhất của đảng Cộng hòa. Nhưng điều đó giỏi lắm cũng như một chuyện ít có thể xảy ra. Hiện tại, thống đốc đang có một thảm họa trong đời thực cần phải lo lắng. ■

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: It’s messing with Texas | Lexington | The Economist | Jul 4th 2020 edition. Bài này đăng trong phần Hoa Kỳ của ấn bản, dưới tựa đề “Nó đang quậy với Texas”.