600 cánh tay nối dài của cộng sản Trung Hoa ở Mỹ
Didi Kirsten Tatlow | Trà Mi
600 Nhóm ở Hoa Kỳ liên kết với ban công tác ngoại vận của Đảng Cộng sản Trung Hoa với tham vọng không chỉ nhằm vào cuộc bầu cử 2020.
Ba người phụ nữ này dường như cũng giống như hàng triệu người Mỹ khác lên mạng xã hội mỗi ngày để bày tỏ sự không hài lòng về hiện trạng ở Hoa Kỳ. Tuy nhiên, có những điểm bất thường. Những nhận định của ba phụ nữ đó đôi khi giống hệt những nhận xét khác trên Twitter và Facebook. Cách hoạt động của họ tương tự nhau và họ có khuynh hướng đưa ra những tuyên bố khơi khơi thay vì đề cập đến những vấn đề cụ thể nhằm hạ thấp nước Mỹ và hệ thống dân chủ của nó. Cách dùng ngôn ngữ của họ cũng không đến đâu, khoa trương rỗng tuếch hoặc pha trộn những cụm từ thời thượng thuộc – Một trong những dòng tweet ngổn ngang của Jessi viết, “Người da đen không bao giờ là nô lệ! Hãy ngẩng cao đầu!” Và một điểm khác: Thỉnh thoảng, có một vài chữ Tàu (Hán tự) lọt vào một trong các bài đăng của họ hoặc hàng trăm người khác giống như họ.
Điểm sau cùng đó đặc biệt kỳ lạ – cho đến khi bạn đọc thấy rằng những người phụ nữ đó thực sự không phải là phụ nữ mà là những con bot và những kẻ quậy phá gây sự được dùng trong một chiến dịch có hệ thống của các nhóm liên hệ với Trung Hoa nhằm gây chia rẽ và bất ổn ở Mỹ trước cuộc bầu cử năm 2020. Trong mùa hè này Trung tâm Chính sách Mạng Quốc tế thuộc Viện Chính sách Chiến lược Úc đã phân tích hàng nghìn bài đăng trên Twitter và Facebook như vậy và đã coi chúng là một phần của chiến dịch đó.
“Hoạt động không xác thực trên nhiều mạng xã hội, do những người nói tiếng Trung Hoa thực hiện và nói chung là phù hợp với mục tiêu chính trị của nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa (Trung Cộng) để bôi nhọ vị thế của Hoa Kỳ.”
International Cyber Policy Center of the Australian Strategic Policy Institute
Các trương mục giả mạo chỉ là một ví dụ về những gì dường như được các nhóm liên kết với Trung Cộng tăng cường khi Ngày bầu cử đến gần. Ví dụ, trong sáu tuần qua, cả Google và Microsoft đều đã báo cáo về các cuộc tấn công mạng có liên quan đến Bắc Kinh nhằm vào các cá nhân làm việc với ban vận động tranh cử của cả Biden và Trump. Tuy nhiên, không giống như sự can thiệp của Nga vào năm 2016, với tác dụng thúc đẩy cơ hội đắc cử của Trump, phần lớn hoạt động xuất phát từ Hoa lục rõ ràng không có lợi cho ứng cử viên này hơn ứng viên kia. Thay vào đó, nó dường như được dùng, như William Evanina, giám đốc Trung tâm Phản gián và An ninh Quốc gia, nói,
“để định hình môi trường chính sách ở Hoa Kỳ, gây áp lực lên các nhân vật chính trị mà họ coi là đi ngược với lợi ích của Trung Hoa, đồng thời làm chệch hướng và phản biện.”
William Evanina
Giới chuyên gia cho rằng hoạt động liên quan đến bầu cử chỉ là một phần nhỏ trong chiến dịch gây ảnh hưởng và can thiệp lớn hơn và sâu đậm hơn của Trung Cộng đã diễn ra trong nhiều năm – và là một mối đe dọa dài hạn đáng lo ngại hơn. Những cuộc phỏng vấn với khoảng hai chục chuyên viên phân tích, nhân viên chính phủ và các chuyên gia Mỹ-Trung khác, trong một cuộc điều tra kéo dài 4 tháng của Newsweek, cho thấy có vô số cách khác mà Đảng Cộng sản Trung Hoa (CPC) và các thực thể khác có liên kết với chính phủ Hoa lục đang làm việc, qua nhiều ngả ở Hoa Kỳ từ cấp liên bang, tiểu bang đến địa phương, để tạo điều kiện và kết nối nhằm thúc đẩy các lợi ích và tham vọng chính trị và kinh tế của Bắc Kinh.
John Garnaut, một người phân tích chính trị Australia và chuyên gia về can thiệp của CPC toàn cầu cho biết những ngả này gồm cả doanh nghiệp, trường đại học và các tổ chức tư vấn, các nhóm xã hội và văn hóa, các tổ chức người Hoa ở nước ngoài, giới truyền thông tiếng Trung Hoa và WeChat, ứng dụng nhắn tin và truyền thông xã hội của cộng sản Trung Hoa. Newsweek đã xác định được khoảng 600 nhóm như vậy hiện ở Hoa Kỳ, tất cả đều liên lạc thường xuyên và được Đảng Cộng sản Trung Hoa chỉ đạo – như một phiên bản lớn hơn của mô hình đã thấy ở các quốc gia khác trên thế giới.
Phạm vi của các hoạt động này được biết là rất lớn, liên quan đến các cuộc tụ họp xã hội và kinh doanh, các chiến dịch thông tin sâu rộng và xây dựng những mối quan hệ chính trị và kinh tế có thể được tận dụng để đạt được lợi ích cho Bắc Kinh – nhưng tin gần đây về những giao dịch kinh doanh của Hunter Biden với một công ty năng lượng ở Hoa lục mong muốn liên hệ với cha ông và một trương mục ngân hàng bí mật của Tổng thống Trump ở Trung Hoa chỉ là những ví dụ điển hình mới nhất mà một số người theo dõi Trung Cộng thấy đáng lo ngại. Ngoài ra còn có những cáo buộc tội gián điệp kinh tế cỡ lớn. Trong một bài phát biểu vào mùa hè này tại Viện Hudson, Giám đốc F.B.I. Christopher Wray cho biết cơ quan này đã phải mở một cuộc điều tra liên quan đến Trung Cộng cứ mỗi 10 giờ và trong số gần 5.000 công tác phản gián đang hoạt động ở Mỹ, gần một nửa liên quan đến Trung Cộng.
Nhà chức trách Hoa lục cho rằng Hoa Kỳ bóp méo những hoạt động giao dịch của họ với các nhóm cộng đồng địa phương và kịch liệt phủ nhận họ đang can thiệp vào nội bộ của Hoa Kỳ. Nhưng nhà chức trách Hoa Kỳ và các chuyên gia Hoa Kỳ-Trung Hoa vẫn giữ vững lập trường của họ. Dean Boyd, giám đốc điều hành truyền thông tại và Trung tâm Phản gián và An ninh Quốc gia nói với Newsweek
“Bộ Tư pháp, Ngoại giao, F.B.I., họ đang bóc tách các lớp vỏ đã che giấu một số tổ chức và những hoạt động này. Sự ảnh hưởng đã diễn ra không ngừng, và nó không diễn ra trong chân không. Sắp có một cuộc bầu cử.”
Dean Boyd
Gieo hạt chia rẽ
Nếu các dòng tweet của “Jessi Young” và bạn bè của bà ấy là tất cả những gì bạn đọc có được, thì những nỗ lực liên hệ với Trung Cộng nhằm thao túng dư luận Hoa Kỳ trước cuộc bầu cử có thể dễ dàng bị coi là trò nghiệp dư và không hiệu quả.
Ví dụ, các điệp viên CS Trung Hoa đang công tác không tạo ra hồ sơ thực cho chủ nhân của 200 đến 300 trương mục Twitter để hoạt động, cộng với 60 trương mục hoặc hơn trên Facebook. Và trong khi các bài viết, được đăng từ tháng 2 đến tháng 7 năm nay, tập trung vào các vấn đề quan trọng đang đối cực hóa nước Mỹ, chúng được dịch sang tiếng Anh một cách rất thô kệch, không có cảm giác với giọng điệu hay nhịp điệu của người Mỹ, đến mức khả năng gây ảnh của chúng dường như bị hạn chế.
Ví dụ, “Patricia Smith” đã tweet, cùng với một bức ảnh người Mỹ đang bỏ phiếu, “‘Hệ thống Janky’ là một hệ thống ngu ngốc, thất bại!”
“Sonia Mason” đã tweet, phàn nàn về phản ứng của liên bang đối với đại dịch, “Chính quyền Trump đã đi xa đến mức hy sinh đời sống của chúng ta buộc quay trở lại làm việc để làm cho chỉ số Dow Jones trông tốt đẹp đến mức giờ đây họ đối xử với chúng ta như con người?”
“Laura Daniels” khi trả lời một dòng tweet về một bản tin về tôn giáo của Ngoại trưởng Mike Pompeo nói, “Sự tràn ngập tự do đã tạo ra tình trạng hôm nay.”
Ho-fung Hung, giáo sư xã hội học tại Đại học Johns Hopkins và là tác giả cuốn The China Boom: Why China Will Not Rule the World, nói
“Người Trung Hoa không thực sự giỏi trong việc tạo các tài khoản mạng xã hội giả mạo. Ngôn ngữ họ dùng không thuyết phục lắm.”
Ho-fung Hung
Trên thực tế, Trung tâm Chính sách Mạng phát giác và thấy trong số 2.240 tweet đã được phân tích, 99% có ít hơn hai lượt thích, trả lời và đăng lại.
Nhưng trong khi chiến dịch cụ thể này có thể không đạt được thành công, một số chiến lược rộng lớn mà đã sử dụng là những chiến lược mà Trung Cộng dùng khá hiệu quả trong các khung cảnh khác – họ dùng những chiến thuật rất khác với các kỹ thuật mà Nga đã sử dụng trong các nỗ lực can thiệp bầu cử. Các bài đăng trên mạng xã hội của các diễn viên CS Trung Hoa không có khuynh hướng thiên vị đảng phái rõ ràng – ví dụ, họ quảng bá thông điệp ủng hộ cả phong trào Black Lives Matter và ủng hộ cảnh sát Blue Lives Matter. Mục đích không phải là đứng về một phía mà là tăng cường sự chia rẽ bằng cách khuếch đại các quan điểm đối cực, nhiều cảm tính.
Chiến dịch của Trung Cộng cũng không phổ biến thông tin sai lệch, tin vịt. Thay vào đó, họ thường đưa những nội dung xác thực từ các nguồn tin tức dòng chính như The New York Times và MSNBC, cùng với các tweet từ các nhóm dân quyền, làm nổi bật sự phân biệt chủng tộc và bất bình đẳng ở Hoa Kỳ.
Garnaut nói:
“Nếu mọi người ở Hoa Kỳ đang nhìn [về phía Trung Cộng] để tìm những gì Nga đã làm vào năm 2016 thì họ sẽ thất vọng. Trung Cộng không làm như vậy. Họ dùng lại chứ không nhào nát.”
John Garnaut
Giới chuyên gia nói, nói cách khác, không phải CPC nhằm tiêu diệt Hoa Kỳ, mà là để thay đổi hoặc lật đổ nó từ bên trong và thúc đẩy một cái nhìn tích cực về phía cộng sản Trung Hoa, trái ngược với sự hỗn loạn rõ ràng ở Mỹ.
Anna Puglisi, một thành viên cao cấp tại Trung tâm An ninh và Kỹ thuật mới nổi của Đại học Georgetown, đồng thời là một cựu nhân viên phản gián quốc gia về Đông Á cho biết:
“Họ rất kiên quyết và rất có tổ chức. Chúng ta [ở Mỹ] không nghĩ theo những cách này. Nó ngược lại cách mọi người ở Mỹ nhìn thế giới.”
Anna Puglisi
Trong khi các hoạt động gây ảnh hưởng của Trung Cộng xung quanh cuộc bầu cử phần chính tập trung vào tiến trình so với kết quả, giới tình báo Hoa Kỳ tin rằng rõ ràng ban lãnh đạo của Hoa lục thực sự có chọn lựa. Gần đây, Bắc Kinh đã tăng cường những lời lẽ tiêu cực về chính quyền Trump, chỉ trích gay gắt Tòa Bạch Ốc về các tuyên bố và hành động của họ đối với Hong Kong và TikTok, cùng những việc khác, đồng thời chê bai phản ứng của chính phủ Trump đối với dịch COVID-19. Trong một tuyên bố vào tháng 8 năm nay Evanina, giám đốc phản gián của chính phủ, cho biết:
“Chúng tôi đánh giá rằng Trung Hoa thích Tổng thống Trump – người mà Trung Hoa coi là không thể đoán trước – không đắc cử.”
William Evanina
Thời báo Hoàn cầu, thuộc tờ Nhân dân Nhật báo của CPC, cũng đã nói rõ rằng Trung Cộng ủng hộ ứng cử viên Đảng Dân chủ, và viết trong một bài báo gần đây,
“Về mặt chiến thuật, cách tiếp cận của Mỹ sẽ dễ đoán hơn và Biden dễ đối phó hơn nhiều so với Trump.”
Thời báo Hoàn cầu
Một lý do khác khiến Trung Cộng thích đối phó với Đảng Dân chủ hơn: Hàng ngũ Biden gồm nhiều người từ hai chính quyền Obama trước đây, trong thời gian đó Trung Cộng đã đạt được những bước tiến lớn trên trường thế giới và ít bị phản đối. Tâm lý chống Trung Cộng đã nóng lên ở Mỹ kể từ đó, khi Trump rất công khai giải quyết các vấn đề thương mại, ảnh hưởng và gián điệp, bảo đảm rằng chính sách về Trung Cộng trong tương lai sẽ gay gắt hơn, bất kể ai sẽ vào Tòa bạch Ốc – nhưng không rõ liệu Đảng Dân chủ có sẵn sàng thách thức Trung Cộng cũng ở mức sâu đậm hay không, nếu họ thắng.
Ảnh hưởng ở địa phương
Hai thành viên cụ thể trong nội các của Trump, những người đã trở thành gai góc đối với CPC là Pompeo và cố vấn chính sách của ông Miles Yu, những người đã cùng dẫn đầu sự phản đối rộng lớn của chính quyền Mỹ đối với Trung Cộng. Gần đây, Pompeo đã gióng lên hồi chuông cảnh cáo về trọng tâm chính của hoạt động của CPC ở Hoa Kỳ – can thiệp vào chính trị, kinh doanh và cộng đồng ở cấp tiểu bang và ở địa phương.
Ví dụ, vào tháng 2, Pompeo đã cảnh cáo Hội Thống đốc Quốc gia tại một cuộc họp ở Washington D.C. rằng CPC đang xác định và gò cho các chính khách địa phương và ở cấp tiểu bang ủng hộ lợi ích của Hoa lục. Ông Pompeo nói, một tổ chức tư vấn của CS Trung Hoa đã chấm điểm những thống đốc về “sự thân thiện” của họ đối với chính quyền Hoa lục. Newsweek đã lấy được và dịch một bản sao của báo cáo năm 2019, trong đó Trung Cộng dán nhãn 17 thống đốc là “thân thiện”, 14 người khác được gọi là “nước đôi, nhập nhằng”, 6 người được coi là có “đường lối cứng rắn” và phần còn lại “không rõ ràng”. Pompeo nói với các thống đốc,
“Cho dù quý vị được CPC coi là thân thiện hay cứng rắn, hãy biết rằng nó đang muốn phân hóa quý vị, biết rằng nó đang muốn phân hóa cái nội bộ của nhóm xung quanh quý vị.”
Mike Pompeo
Sáu tháng sau, tại một cuộc họp của các chuyên gia kinh tế và xã hội học ở Trung Nam Hải, một khu dinh thự bí mật dành cho giới lãnh đạo ở Bắc Kinh, ông Tập nói với hơn một chục chuyên viên kinh tế và xã hội học hàng đầu rằng Trung Hoa sẽ tăng gấp đôi cố gắng tìm sự “hợp tác” với các chính khách và giới lãnh đạo doanh nghiệp Hoa Kỳ tại tiểu bang và cấp địa phương, đúng y như những gì Pompeo đã cảnh cáo. Theo Tân Hoa xã, hãng thông tấn nhà nước ông Tập nói,
“Chúng ta phải tích cực phát triển quan hệ hợp tác với tất cả các quốc gia, khu vực và các doanh nghiệp sẵn sàng hợp tác với chúng ta, gồm cả những tiểu bang, địa phương và doanh nghiệp ở Hoa Kỳ.”
Tập Cận Bình
Trong bài nói chuyện, Pompeo đã đưa ra một số ví dụ mà ông nói phản ảnh sự gia tăng can thiệp của CPC ở cấp tiểu bang. Ông cho biết, vào năm 2019, các nhân viên ngoại giao tại tòa lãnh sự Trung Hoa cộng sản ở Houston đã viết thư cho thống đốc tiểu bang Mississippi, Phil Bryant, đe dọa sẽ hủy bỏ một khoản đầu tư của Trung Cộng vào tiểu bang của ông nếu ông đi thăm Đài Loan, quốc đảo độc lập trên thực tế mà Bắc Kinh tuyên bố nắm chủ quyền và không nói ai có thể có quan hệ chính thức với Đài Loan cả. Bryant vẫn đi Đài Loan.
Trong một ví dụ khác, tờ Wisconsin Examiner đưa tin giới ngoại giao Trung Hoa tại tòa lãnh sự ở Chicago đã viết thư cho một dân biểu Đảng Cộng hòa của tiểu bang Wisconsin, Roger Roth, đề nghị ông tài trợ một dự luật mà họ viết ca ngợi phản ứng của Trung Hoa đối với đại dịch COVID-19. Ban đầu Roth phớt lờ yêu cầu đó vì nghĩ rằng nó là một trò đùa. Nhân viên ngoại giao Trung Hoa lại gởi yếu cầu đó một lần nữa. Roth trả lời bằng hai chữ: “dở hơi.”
Hai cố gắng đó có thể đã bị thất bại khi bị phản đối, nhưng cánh tay vươn dài đến cộng đồng thường có hiệu quả, đặc biệt là ở lãnh vực kinh doanh. Nói về nguồn gốc, một viên chức chính phủ miêu tả mô hình: “Giả sử bạn là thống đốc của một tiểu bang có các khoản đầu tư kinh tế lớn ở Hoa lục hoặc có mối quan hệ tốt với Trung Hoa nhờ xuất cảng đậu nành hoặc ngũ cốc. Trung Cộng có thể sử dụng mối quan hệ đó”, bằng cách nói với các nhân vật có liên hệ kinh doanh hoặc chính trị của họ gọi cho Washington để cố gắng và tác động đến chính sách. Viên chức này nói, nghe có vẻ giống như vận động hành lang chính trị của Hoa Kỳ, “nhưng bạn phải biết, đó là một chính phủ nước ngoài chơi trò chơi này.”
Ở các quốc gia khác, sự can thiệp kiểu này có thể còn dữ dội hơn – và đã dẫn đến các vấn đề lớn, gồm cả những mối đe dọa đối với an ninh quốc gia. Tại Australia, các đặc vụ tình báo Trung Cộng bị cáo buộc âm mưu đưa một người gốc Trung Hoa đang gặp khó khăn về tài chính, Nick Zhao, vào quốc hội làm gián điệp, cung cấp 1 triệu đô la để tài trợ cho cuộc vận động tranh cử của ông ta, theo nhiều bản tin trên các phương tiện truyền thông Australia vào năm ngoái. Zhao, khoảng tuổi 30, được phát giác đã chết vì dùng ma túy quá liều trong một phòng khách sạn ở Melbourne vào năm 2019. Theo Reuters, cùng năm đó, Bộ An Ninh Quốc gia Trung Hoa được coi là cơ sở đã mở các cuộc tấn công mạng nhằm vào quốc hội Australia và ba đảng chính trị lớn nhằm ăn cắp những tài liệu về chính sách và email.
Tại Canada, một ủy ban quốc hội đặc biệt được thành lập vào cuối năm 2019 đang cổ động cho việc suy nghĩ lại về quan hệ với Trung Hoa trong bối cảnh họ đang bị cáo buộc can thiệp “trơ trẽn” vào nội bộ nước ngoài. Đầu năm nay, một bản tin đã được công bố rằng các hoạt động chi tiết mà Trung Cộng, cùng với Nga, đã tham gia:
“sử dụng các phương tiện lừa đảo để ‘vun đắp mối quan hệ với giới chức dân cử và những người khác được coi là có ảnh hưởng trong tiến trình chính trị; tìm cách tác động đến những bản tin của Các cơ quan truyền thông của Canada; trong một số trường hợp, tìm cách tác động đến kết quả của các cuộc bầu cử; và ép buộc hoặc lôi kéo các cộng đồng người hải ngoại thúc đẩy các lợi ích nước ngoài.’”
UBQH Canada
Châu Âu cũng đã bắt đầu xét lại mối quan hệ của họ với Trung Hoa trong lúc đang bị cú sốc của COVID-19, vào đầu năm nay, Bắc Kinh đã gửi viện trợ y tế rất công khai cho các quốc gia đang gặp khó khăn, gồm cả Ý, kèm theo những tuyên truyền rằng Trung Hoa là một vị cứu tinh và dường như họ đang cố gắng làm suy yếu niềm tin vào Liên minh Châu Âu. Sau đó, vào tháng 10, Thụy Điển, kinh hoàng trước phong cách ngoại giao mới mà Trung Cộng áp dụng gọi là “chiến lang” và vụ bắt cóc và bắt giam một công dân ở Hoa lục, cùng với các vấn đề khác, đã cấm Huawei và ZTE, những công ty viễn thông Trung Hoa, tham gia vào mạng 5G trong tương lai, với lý do lo ngại về “an ninh của Thụy Điển.” Đầu năm nay, Thụy Điển cũng đã đóng cửa tất cả các Viện Khổng Tử của Trung Cộng, một chương trình do Bắc Kinh tài trợ với mục tiêu tuyên bố là quảng bá ngôn ngữ và văn hóa Trung Hoa mà nhiều người coi như một công cụ tuyên truyền. Tại Hoa Kỳ, họ đã được phép mở cửa nhưng được xếp loại là “cơ quan đại diện nước ngoài.”
Bằng cách nào đó, Hoa Kỳ, ít nhất là cho đến gần đây, đã không bị những phản ứng hung hăng như các quốc gia khác đã chứng minh bằng tài liệu và vạch trần hành vi phạm tội khi phát giác. Ho-fung Hung, giáo sư Johns Hopkins nói, điều đó có thể một phần tùy vào những chiến thuật của Trung Hoa, đã cẩn thận hơn khi nhắm vào “kẻ thù” quan trọng. Hung dẫn một câu nói thời cách mạng của Mao Trạch Đông để minh họa quan điểm của mình:
“Mao nói, ‘tập hợp lực lượng ưu tú nhất của mình, tiêu diệt kẻ thù từng tên một.”
“Đừng đánh vào cái cốt lõi trước, đừng đánh đối thủ khó nhất. Hãy đối đầu với những nước nhỏ hơn và yếu hơn, như Úc, Canada, New Zealand, Anh. Họ đã làm những việc đó. Mỹ là nơi khó đạp vỡ nhất.”
Ho-fung Hung
Nhưng có những dấu hiệu cho thấy Hoa Kỳ đang bắt đầu coi trọng mối đe dọa hơn. Vào tháng 7, Bộ Ngoại giao Mỹ đã đóng cửa tòa lãnh sự Trung Hoa ở Houston vì những gì họ cho là trộm cắp kỹ thuật dai dẳng trong nhiều năm và can thiệp vào chính trị trên nhiều bang ở phía nam, đông nam và tây nam Nước Mỹ, nơi có nhiều doanh nghiệp năng lượng, y tế và nghiên cứu tiên tiến. Chính phủ Hoa lục phủ nhận họ có các hoạt động như thế.
Trong khi chính phủ Hoa Kỳ không công bố nhiều chi tiết về những gì đã xảy ra, một số người được phỏng vấn đã mô tả mô hình hoạt động gián điệp của các nhân viên ngoại giao tại tòa lãnh sự nhằm vào các thành phố lớn trong khu vực. Một viên chức Mỹ nói,
“Giả sử, bạn là một Giám đốc thành phố và bạn có một ngành kỹ nghệ y tế khổng lồ, và bạn cũng có những mối quan hệ hợp tác khổng lồ với Trung Hoa, thì người Giám đốc đó lệ thuộc vào Trung Hoa.”
Sau đó, một nhân viên ngoại giao Trung Hoa có thể thoải mái gọi điện thoại cho vị giám đốc để yêu cầu đi gặp với thống đốc tiểu bang, để phê duyệt một dự án kinh doanh hoặc phản đối một thái độ chỉ trích Trung Cộng vi phạm nhân quyền ở Tây Tạng, Tân Cương hoặc Hong Kong. Viên chức này nói, “Đó là cách ảnh hưởng rất có hiệu quả.”
John C. Demers, phó tổng chưởng lý của Bộ Tư pháp, cho biết trong một chương trình trực tuyến vào tháng 8 với Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược & Quốc tế, “Houston không được chọn ngẫu nhiên trong số các tòa lãnh sự ở đó.” Một số người được phỏng vấn cho biết lãnh sự quán Trung Hoa từ lâu đã là một trung tâm hoạt động trên toàn quốc nhằm gây áp lực chính trị và khai thác kỹ thuật cho Hoa lục. Một dấu hiệu về quy mô hoạt động, nhân viên đặc vụ F.B.I. cũng đã thực hiện khoảng “50 cuộc phỏng vấn tại 30 thành phố khác nhau” trên khắp nước Mỹ, với các người Trung hoa đang làm nghiên cứu bị nghi ngờ làm việc để bòn rút kỹ thuật – Demers nói “chỉ là phần nổi của những gì đang diễn ra và những gì chúng tôi đang cố gắng phá vỡ.”
Vũ khí ảo thuật của Trung Cộng
Để giúp thực hiện chương trình gây ảnh hưởng và can thiệp vào Hoa Kỳ, CS Trung Hoa dựa vào cái mà ông Tập gọi là “vũ khí ảo thuật” của nước này: đó là hệ thống “Mặt trận thống nhất” của đảng do một bộ phận của Đảng Cộng sản lãnh đạo gọi là Bộ Công tác Mặt trận Thống nhất.
Đây là “một mạng lưới các cơ quan đảng và nhà nước chịu trách nhiệm gây ảnh hưởng đến các nhóm bên ngoài đảng,” cả trong và ngoài Trung Hoa, như Alex Joske, một nhà nghiên cứu về chính trị Trung Hoa tại Viện Chính sách Chiến lược Úc, đã viết. Theo truyền thống, bên ngoài Trung Hoa, Mặt trận Thống nhất tập trung vào các cộng đồng người Hoa ở nước ngoài, phát huy ý thức về lòng trung thành với dân tộc của họ để thuyết phục họ “đền đáp Tổ quốc.” Thường có liên quan đến lợi ích cá nhân, với hệ thống cung cấp cơ hội kinh doanh để đổi lấy thiện chí và sự hợp tác của Hoa Kiều.
Những nhóm như vậy là một phần của hệ thống này thường có những cái tên nghe có vẻ vô thưởng vô phạt, chẳng hạn như Hội Giao lưu Hải ngoại Trung Hoa. Hoạt động song song với Mặt trận Thống nhất là mạng lưới toàn cầu của chính phủ CS Trung Hoa gồm các “hội hữu nghị”, trực thuộc Bộ Ngoại giao. Các tổ chức Hoa Kỳ mà các nhóm này vun đắp quan hệ có thể không biết về mối liên hệ với CPC của họ. Ví dụ, Pompeo, chỉ ra rằng Hội Thống đốc đã đồng tài trợ cho một “Hội nghị thượng đỉnh hợp tác” giữa Hoa Kỳ và Trung Hoa với một nhóm có tên là Hội Hữu nghị Nhân dân Trung Hoa và các quốc gia nước ngoài, gián tiếp, gắn với hệ thống Mặt trận Thống nhất. Ông ấy đặt câu hỏi, “Có bao nhiêu người trong số nhận ra mối liên hệ giữa các nhóm đó và các cán bộ của Đảng Cộng sản Trung Hoa?”
Anne-Marie Brady, giáo sư về chính trị Trung Hoa tại Đại học Canterbury ở New Zealand, cho biết:
“Mặt trận thống nhất là một phần trong chính sách đối ngoại của Trung Hoa, một phần của bộ máy tình báo của Trung Hoa và điều hành việc can thiệp.”
Anne-Marie Brady
Các nhiệm vụ mà nó có thể nhận lãnh gồm mọi thứ, từ kết “bạn” đến hoạt động hoàn toàn gián điệp.
Chính phủ CS Trung Hoa thường xuyên phủ nhận vai trò của Mặt trận trong các hoạt động can thiệp và gây ảnh hưởng ở nước ngoài. Tuy nhiên, họ giành một số lớn tiền cho công việc đó, cho thấy nó là một ưu tiên. Ryan Fedasiuk thuộc Trung tâm An ninh và Kỹ thuật mới nổi của Đại học Georgetown, cho biết ngân sách của hệ thống Mặt trận Thống nhất, cả trong và ngoài nước, là hơn 2,6 tỷ USD vào năm 2019. Fedasiuk tính toán, gần 600 triệu USD trong số đó được dành cho công việc hướng đến cộng đồng người Hoa ở nước ngoài và người nước ngoài. Ông nhận thấy tổng ngân sách vượt xa ngân sách của Bộ Ngoại giao CS Trung Hoa.
Mặt trận thống nhất hành động
Hội nghị thượng đỉnh kéo dài ba ngày diễn ra vào giữa tháng 10 tại Viện Trung Hoa, một tổ chức phi lợi nhuận của Thành phố New York, là một ví dụ điển hình về cách thức hoạt động của Mặt trận Thống nhất. Sự kiện có tên “Tìm thành công trong thời đại khủng hoảng”, hứa hẹn sẽ giúp những người tham gia tìm ra cách “đạt được thành công khi đối diện với mối quan hệ căng thẳng giữa Mỹ và CS Trung Hoa và một thế giới đầy biến động.”
Sự kiện này có sự góp mặt của một đội ngũ tham luận viên nổi tiếng từ các lãnh vực doanh nghiệp, học viện, kỹ thuật, truyền thông, ngoại giao và chính trị Hoa Kỳ, gồm Rick Snyder, cựu thống đốc Michigan và Stapleton J. Roy, người sáng lập Viện Kissinger của Trung tâm Wilson. Tuy nhiên, điều mà những người tham gia có thể không biết: Ba trong số bốn “đối tác tri thức” trực tiếp hoặc gián tiếp là một phần của Mặt trận Thống nhất.
Trung tâm Trung Hoa & Toàn cầu hóa ở Bắc Kinh, một tổ chức tư vấn, là một trong bốn “đối tác tri thức” đó, một tổ chức do Wang Huiyao đồng sáng lập; Huiyao cũng là Phó chủ tịch Hội Cựu Du học sinh phương Tây hồi hương, một nhóm của Ban Công tác Mặt trận Thống nhất, theo Joske, người đã ghi lại nhiều mối liên hệ của Huiyao với Mặt trận Thống nhất. Nhóm còn lại là Phòng Thương mại Trung Hoa tại Hoa Kỳ và Phòng Thương mại Trung Hoa tại Hoa Kỳ ở Chicago, cả hai đều nằm trong số khoảng 600 nhóm hoạt dộng ở Mỹ mà Newsweek đã thấy có liên kết với hệ thống CPC.
Khi được yêu cầu bình luận, Viện Trung Hoa trả lời rằng họ “chọn tham gia với các tổ chức này vì số lượng thành viên lớn của họ và kết nối với các vấn đề và chủ đề được ưu tiên hiện nay. Chúng tôi muốn bảo đảm họ tham gia vào cuộc trò chuyện.” Trong một tuyên bố gửi qua email, Phòng Thương mại Trung Hoa-Hoa Kỳ phủ nhận nó có liên quan đến hệ thống Mặt trận Thống nhất, nói rằng đây là “một tổ chức phi lợi nhuận và phi chính phủ đại diện cho các doanh nghiệp Trung Hoa tại Mỹ, với sứ mệnh “tạo ra giá trị, tăng trưởng kinh tế và tăng cường hợp tác giữa cộng đồng doanh nghiệp Hoa Kỳ và Trung Hoa.”
Điều quan trọng là, các thành viên của các nhóm khác nhau đã được Newsweek xác định, hầu hết đều là người gốc Hoa, có thể không biết mối quan hệ của tổ chức với nhà nước đảng CS Trung Hoa. Những cá nhân đó có thể tham gia vì ý thức cộng đồng hoặc cơ hội kinh doanh. Yaqiu Wang, chuyên viên phân tích của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền ở Thành phố New York, cho biết các nhóm này có thể cạnh tranh để thân cận với tòa đại sứ CS Trung Hoa và lãnh sự quán của họ với hy vọng giành được địa vị và sự ủng hộ. Và hệ thống ngoại giao của CS Trung Hoa kết nối với các cộng đồng nói tiếng Trung tại địa phương cũng qua hệ thống này.
Một số nhóm hỗ trợ chuyển giao kỹ thuật – mua lại kỹ thuật do các công ty Hoa Kỳ phát triển để các công ty Trung Hoa sử dụng – một mục tiêu quan trọng của đảng cộng sản để gây ảnh hưởng và can thiệp. Hệ thống này cũng thâm nhập vào các phương tiện truyền thông bằng tiếng Trung ở Hoa Kỳ, định hình môi trường thông tin.
Newsweek đã xác định các loại tổ chức sau có liên kết với Mặt trận Thống nhất trên toàn nước Mỹ: ít nhất 83 hội đồng hương Trung Hoa dành cho những người nhập cư từ cùng một nơi ở Trung Hoa; 10 “Trung tâm viện trợ Trung Hoa;” 32 Phòng Thương mại; 13 thương hiệu truyền thông Hoa ngữ; khoảng một nửa trong số 70 hội dành cho các chuyên gia Trung Hoa ở Hoa Kỳ; 38 tổ chức thúc đẩy “thống nhất hòa bình” giữa Hoa lục và Đài Loan; năm “tổ chức hữu nghị” và 129 nhóm khác tham gia vào một loạt các hoạt động như giáo dục và văn hóa. Ngoài ra, có 265 Hội Sinh viên và Học giả Trung Hoa cho khoảng 300.000 sinh viên Trung Hoa ở Hoa Kỳ. Các Hội này có liên quan đến chính trị với CPC, thường thông qua những nhân viên ngoại giao CS Trung Hoa, thường là tùy viên giáo dục trong lãnh sự quán.
Những nhóm đó được xác định bằng cách đánh giá tư cách thành viên chéo, các hoạt động chung thường xuyên, các sự kiện cho thấy sự phù hợp về tư tưởng, các cuộc họp cao cấp chỉ có thể có được khi là một phần của hệ thống được CPC tin cậy và bằng cách kiểm tra chéo tên, chức vụ và các sự kiện hợp tác được mô tả bằng hàng trăm tài liệu của chính phủ và đảng bằng ngôn ngữ Trung Hoa – và các bản tin của phương tiện truyền thông nhà nước CS Trung Hoa cũng như các báo cáo của chính các nhóm đó. Mức độ ảnh hưởng và hoạt động can thiệp trải dài từ những nỗ lực đơn giản nhằm thúc đẩy quan điểm tích cực về CS Trung Hoa đến hoạt động có tính gián điệp hoàn toàn.
Trường hợp hoạt động có tính gián điệp xẩy ra vào cuối tháng 9, khi một cảnh sát thành phố New York gốc Tây Tạng ở Trung Hoa, một công dân Mỹ nhập tịch và quân nhân trừ bị, bị bắt và bị buộc tội hoạt động như một đặc công bất hợp pháp của chính phủ CS Trung Hoa. Người liên lạc với ông trong lãnh sự quán CS Trung Hoa ở thành phố New York làm việc cho Hội Bảo tồn và Phát triển Văn hóa Tây Tạng, một phần của Mặt trận Thống nhất, theo cáo buộc của Bộ Tư pháp. Người cảnh sát bị cáo buộc đã theo dõi các công dân Trung Hoa sống ở khu vực New York để giúp đánh giá tiềm năng của họ như các nguồn tình báo và giúp cho các cán bộ CS Trung Hoa tiếp xúc với NYPD qua lời mời tham dự các sự kiện của cảnh sát.
Bắt đầu đào bới, và số lượng những nhóm ở Hoa Kỳ có quan hệ với Mặt trận Thống nhất dường như vô tận. Ủy ban 100 (C100), một nhóm vận động có trụ sở tại New York cho người Mỹ gốc Hoa được thành lập gần 30 năm trước với sự giúp đỡ của Henry Kissinger, là một nhóm khác, theo nhiều bản tin trên các phương tiện truyền thông Hoa ngữ và các tổ chức Mặt trận Thống nhất. Trang web của Phòng Công tác Mặt trận Thống nhất ở thành phố Nam Kinh của CS Trung Hoa xác định doanh nhân Hoa Kỳ kiêm chủ tịch C100 H. Roger Wang là chủ tịch danh dự của Hội Hữu nghị Hải ngoại Nam Kinh, một chi nhánh cấp thành phố của Mặt trận Hội Hữu nghị Hải ngoại toàn cầu của Mạt trận Thống nhất.
Sau khi đắc cử vào hội đồng quản trị năm 2018, Wang đã sôi nổi nói về các dự án quan trọng của CPC như Sáng kiến Một Vành đai Một Con đường, trong đó CS Trung Hoa cam kết đầu tư vào các dự án cơ sở hạ tầng ở gần 70 quốc gia. Hoa Kỳ đã không tham gia, coi sáng kiến này là một nỗ lực của Bắc Kinh nhằm phô trương sức mạnh của mình trên toàn thế giới. Wang nói trong một cuộc phỏng vấn với China Daily:
“Hiện có rất nhiều lĩnh vực mà C100 có thể tham gia tích cực, gồm cả Sáng kiến Một Vành đai Một Con đường.”
H. Roger Wang
Tập Cận Bình đã mô tả C100 là một “tổ chức thân thiện” và nhóm này thường xuyên gặp gỡ các giới lãnh đạo hàng đầu của CS Trung Hoa.
Khi được yêu cầu bình luận, Fulton Hou, một người điều hành chương trình của C100 đã gửi email,
“Chúng tôi kiên quyết phản đối bất kỳ nỗ lực nào của chính phủ nước ngoài hoặc một chính đảng chính – từ Trung Hoa hoặc nơi khác – nhằm gây ảnh hưởng hoặc phá hoại xã hội và nền dân chủ Mỹ. Nhiệm vụ kép của chúng tôi là cổ động sự tham gia toàn diện của người Mỹ gốc Hoa vào cuộc sống ở Mỹ và để cổ xúy một cuộc đối thoại Trung-Mỹ mang tính xây dựng.”
Fulton Hou
Có gì không ổn với việc đó không? Không có trên bề mặt, nhưng những gì ở dưới bề mặt khó nhận biết hơn. Alvin Y.H Cheung, một người nghiên cứu tại Viện Luật Châu Á-Hoa Kỳ của NYU nói:
“Làm thế nào để đối phó với CS Trung Hoa là một câu hỏi mà ai cũng phải trả lời. Mối quan hệ với CPC cũng giống như bất kỳ mối quan hệ nào khác. Bạn phải vẽ đường ranh giới.”
Alvin Y.H Cheung
Tác giả | Didi Kirsten Tatlow là thành viên cao cấp tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Đức ở Berlin và tại Projekt Sinopsis ở Praha, và là một nhà báo bắt đầu sự nghiệp tại Trung Hoa vào năm 1995. Cheryl Yu góp phần nghiên cứu cho bài báo này ở Hoa Kỳ.
© 2020 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: 600 U.S. Groups Linked to Chinese Communist Party Influence Effort with Ambition Beyond Election| Didi Kirsten Tatlow | Newsweek | 10/26/20.