Nhật Bản sắp giúp Việt Nam khai thác khí đốt ở Biển Đông. Trung Quốc sẽ phản ứng ra sao?

Zachary Keck | DCVOnline

Hai công ty Idemitsu Kosan và Teikoku Oil đã ký thỏa thuận với công ty dầu khí quốc gia Việt Nam, PetroVietnam, vào ngày 31 tháng 7. Họ sẽ giúp khai thác và bán khí đốt trong dự án Sao Vàng-Đại Nguyệt.

Một hành động có khả năng làm Trung Quốc nổi giận là việc hai công ty Nhật Bản đã ký một thỏa thuận để giúp Việt Nam phát triển và bán khí đốt khai thác ở Biển Đông.

Một công chức của PetroVietnam nói với Reuters về thỏa thuận này:

“Sự phát triển của dự án là sự kiện đáng kể kể từ khi các hoạt động thăm dò và sản xuất đã chậm lại trong những năm gần đây vì những căng thẳng ở Biển Đông, cuộc đàn áp tham nhũng [thanh trừng nội bộ — DCVOnline] liên tục và giá dầu thô vẫn ở mức thấp.”

Dự án Sao Vàng-Đại Nguyệt sẽ phát triển khí đốt đặt tại Lô 05-1b & 05-1c ở Biển Đông. Bản đồ của Greg Poling, Giám đốc Sáng kiến Minh bạch Hàng hải Châu Á tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, cho thấy “hầu hết (và có thể là tất cả) các lô” đó nằm trong cái gọi là đường chín vạch của Trung Quốc.

Các lô này cũng gần các dự án do công ty năng lượng Tây Ban Nha Repsol và Rosneft của Nga khai thác.

Đầu năm nay, PetroVietnam đã ra lệnh cho Repsol ngừng dự án khai thác dầu ngoài khơi của họ ở khu vực gần đó vì bị áp lực của Trung Quốc. Điều đó xảy ra chỉ vài ngày sau khi Respol tìm được một mỏ khí lớn trong khu vực.

Một nguồn tin kỹ nghệ nói với BBC vào thời điểm đó, “các giám đốc điều hành Repsol đã được chính phủ Hà Nội cho hay tuần trước đó rằng Trung Quốc đã đe dọa tấn công các căn cứ Việt Nam tại quần đảo Trường Sa nếu việc khoan dầu không dừng lại.”

Trong khi đó, Rosneft đã cảnh cáo Hà Nội rằng áp lực của Trung Quốc có thể phá hoại việc khoan dầu của họ. Các khối 05-1b & 05-1c có phần gần Việt Nam hơn so với các dự án của Repsol và Rosneft, và không rõ liệu Trung Quốc sẽ chính thức phản đối hay không.

Việt Nam được cho là có trữ lượng dầu thô và khí đốt từ 3,3 tỷ đến 4,4 tỷ tấn trong vùng biển xung quanh khu vực này. Tờ The Japan Times đưa tin cho biết PetroVietnam sản xuất khoảng 22 triệu đến 33 triệu tấn dầu tương đương hàng năm từ các lô ở đây.

Cùng một nguồn cho biết rằng từ những năm 1986 đến 2009, PetroVietnam đã đem lại 20% GDP của Việt Nam và 30% doanh thu của chính phủ.

Nhưng hoạt động kinh doanh ngoài khơi có lợi của PetroVietnam ngày càng bị áp lực của Trung Quốc đe dọa. Như Bill Hayton đã viết trong cuốn “Biển Đông: Cuộc đấu tranh giành quyền làm chủ ở châu Á” (South China Sea: The Struggle for Mastery in Asia),

“Ngoại trừ ExxonMobil, mỗi công ty dầu mỏ phải lựa chọn giữa khai thác ở Trung Quốc hoặc khai thác trong vùng biển của một trong những nước khác.”

Trong khi một số công ty nhỏ hơn, không có lợi ích ở Trung Quốc đã ở lại, các công ty đa quốc gia lớn hơn hầu hết đều phải quỵ trước áp lực của Trung Quốc.

ConocoPhillips đã bán cổ phần của mình trong khoảng từ năm 2008 đến năm 2012. Chevron Corp cũng đã bán cổ phần của họ trong nhiều dự án khác nhau. BP cũng làm như vậy, mặc dù một phần vì họ cần tiền để bồi thường cho vụ tràn dầu vùng Vịnh.

Nếu dự án Sao Vàng-Đại Nguyệt thanh hình, nó sẽ là một tin tốt rất cần đối với PetroVietnam vì nó đã ở những giai đoạn khó khăn những lúc gần đây. Ví dụ, trong bẩy tháng đầu năm nay, sản lượng dầu thô của Việt Nam đã giảm 11,3 phần trăm so với một năm trước đó.

Như viên chức của PetroVietnam nói chuyện với Reuters đã nêu ra, những rủi ro này không chỉ do chiến thuật áp lực của Trung Quốc. Góp phần vào sự suy giảm sản xuất là chiến dịch chống tham nhũng – thanh trừng nội bộ của Việt Nam và giá năng lượng sụt giảm trong vài năm qua.

Kế hoạch hiện tại định là dự án Sao Vàng-Đại Nguyệt bắt đầu sản xuất khí thương mại vào quý 3 năm 2020. Idemitsu Kosan sẽ làm chủ 43% dự án, tiếp theo là lãng Reikoku Oil, sẽ giữ khoảng 37%. 20% còn lại sẽ thuộc về PetroVietnam.

Việc các công ty Nhật Bản có lợi ích kinh tế ở Biển Đông có thể là một lý do khác cho chính phủ Nhật Bản gia tăng sự liên hệ của họ vào vùng biển đang tranh chấp.

Tháng trước, tin tức cho biết Tokyo đang lên kế hoạch gửi một trong những tàu khu trục trực thăng khổng lồ đi qua Biển Đông và Ấn Độ Dương vào cuối năm nay.

Theo tin của Reuters, Kaga, là tàu khu trục trực thăng thứ nhì của Nhật Bản, sẽ rời Nhật Bản vào tháng 9 trong một chuyến hải hành kéo dài hai tháng gồm các điểm dừng ở Indonesia, Ấn Độ và Sri Lanka.

Con tàu dẫn đầu trong loại Izumo đã thực hiện một chuyến đi tương tự hồi năm ngoái.

© 2018 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net

Nguồn: — Japan Will Soon Help Vietnam Extract Gas from the South China Sea. How Will China Respond? Zachary Keck | National Interest | August 11, 2016.
Zachary Keck (@ZacharyKeck) là một cựu biên tập viên điều hành của National Interest.