Hà Nội bắt hai công dân Mỹ trong 1 nhóm vẫn đối đầu với Việt Nam Cộng sản
James Griffiths | DCVOnline
Tin CNN | Việt Nam đã bỏ tù 12 thành viên của một tổ chức chống chính phủ CHXHCNVN có trụ sở tại Hoa Kỳ, trong đó có hai công dân Hoa Kỳ bị buộc tội âm mưu ném bom một phi trường quốc tế.
Theo truyền thông nhà nước Cộng sản Việt Nam, hôm thứ Tư, Tòa án Nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã tuyên án tù từ 5 đến 14 năm vì “những hoạt động chống nhà nước” do các thành viên của tổ chức Chính Phủ Quốc Gia Việt Nam Lâm thời có trụ sở tại California thực hiện.
Thông tấn xã Việt Nam cho biết, những tù nhân này gồm cả Nguyễn James Han và Phan Angel, cả hai là công dân Hoa Kỳ. Họ sẽ bị trục xuất khỏi Việt Nam sau khi mãn hạn 14 năm tù.
Pope Thrower, một phát ngôn viên Đại sứ quán Mỹ tại Hà Nội, nói rằng nhân viên lãnh sự sẽ “tiếp tục theo dõi tình trạng của ông Nguyễn, ủng hộ ông ta, và cấp các dịch vụ lãnh sự cho đến khi ông được thả.” Ông Thrower nói thêm,
“Chúng tôi không có ưu tiên nào cao hơn sự an toàn và an ninh của công dân Mỹ ở nước ngoài.”
Tòa Đại sứ Mỹ đã không được ủy quyền để đại diện cho cho ông Phan.
Trong khi Việt Nam thường xuyên bắt giam blogger, những người hoạt động và luật sư nhân quyền chỉ trích chính phủ, vụ án của hai ông Nguyễn và Phan đã soi rọi về những hoạt động liên tục của các nhóm đối lập với chính quyền Cộng sản Việt Nam ở Mỹ, nhiều chục năm sau khi chiến tranh Việt Nam kết thúc và quan hệ đã trở lại bình thường giữa Hà Nội và Washington.
Ít nhất hai trong số những tổ chức này đã bị buộc tội thực hiện các hoạt động khủng bố tại Việt Nam với mục đích thay đổi chế độ trong quốc gia cộng sản này.
Tuy nhiên, chi tiết về những tổ chức đó và mức độ nghiêm trọng của hành động của họ vẫn chưa rõ ràng, khi cả hai chính phủ Việt Nam và các tổ chức đó vì lợi ích riêng, thường phóng đại vai trò và ảnh hưởng của họ.
Chính phủ lưu vong
Cả Nguyễn và Phan đều thuộc về tổ chức Chính Phủ Quốc Gia Việt Nam Lâm thời (PNGV). Những người lính và công chức cũ từ miền Nam Việt Nam trước đây thành lập tổ chức này vào đầu những năm 90. Việt Nam Cộng Hòa được Mỹ viện trợ đã bị Bắc Việt, với viện trợ của Liên Xô và Trung Cộng, đánh bại năm 1975.
PNGV do Thủ tướng tự xưng Đào Minh Quân đứng đầu và không được bất kỳ quốc gia nào khác công nhận là chính phủ chính thức lưu vong.
Phương tiện truyền thông nhà nước Việt Nam tuyên bố rằng sau khi thành lập tổ chức, Quân và các người lãnh đạo khác tuyển mộ những người trong các trại tị nạn Việt Nam ở Hồng Kông và các khu vực khác của Đông Nam Á. Theo Thông tấn xã Việt Nam,
“Những người tị nạn được tuyển mộ sau đó hồi hương để thực hiện các hoạt động khủng bố và phá hoại ở Việt Nam.”
Trang web của PNGV cho biết nó hậu thân của Phong Trào Tân Dân Chủ (Phong Trào Tân Dân), thành lập từ năm 1985 để yêu cầu có “bầu cử tự do và công bằng cho Việt Nam”.
Thông tin trên trang web PNGV có đoạn ghi
“Một trong những mục tiêu quan trọng của nền dân chủ mới của Việt Nam là thống nhất tất cả hy vọng và ước nguyện của người Việt Nam yêu tự do để trở thành một Nghị quyết Quốc gia để giải thể chế độ độc tài cộng sản ở Việt Nam.”
Trang web này còn có những bức thư của các Tổng thống Hoa Kỳ và những người trong chính giới khác gội ông Đào là Thủ tướng, hầu hết trong số những lá đó là thư trả lời hình thức để trả lời những lá thu do các thành viên của PNGV đã gới.
Ví dụ, một lá thư năm 2005 do Melissa Bennett, trợ lý đặc biệt của Tổng thống George W. Bush lúc đó, ký xin lỗi vì một sự chậm trễ trong việc trả lời một lời mời không xác định của PNGV, và chuyển lời “chúc lành tốt nhất” của Tổng thống Bush.
Ông Quân đã không trả lời ngay lập tức lời yêu cầu ông bình luận về việc chính quyền Cộng sản Việt Nam bắt giam hai ông Nguyễn và Phan hoặc thông tin về hoạt động của nhóm ông tại Việt Nam.
Bị cáo buộc là nhóm khủng bố
Theo chính quyền Việt Nam, PNGV đã hoạt động tại Việt Nam từ năm 2015, khi các nhà lãnh đạo của tổ chức này ở Mỹ
“Hướng dẫn các đơn vị ngầm ở Việt Nam phát triển lực lượng và thành lập” các ‘đoàn tình nguyện’, tìm kiếm địa điểm để lập căn cứ và mua vũ khí chuẩn bị cho các hành động tự phát và khủng bố.”
Bộ Công an Việt Nam tuyên bố rằng năm ngoái những nỗ lực này mở rộng “nhằm khủng bố, phá hoại và ám sát các quan chức”, cũng như thực hiện các cuộc tấn công vào các cơ quan cảnh sát và âm mưu đánh bom vào sân bay Tân Sơn Nhất ở thành phố Hồ Chí Minh.
Tuần này Tòa án ở Tp Hồ Chí Minh đã nghe lời cáo buộc rằng Nguyễn và Phan — hai công dân Mỹ bị kết án — đã được gửi về Việt Nam “để phát triển lực lượng của họ và chỉ đạo các thành viên khác trong nước tiến hành các hoạt động chống nhà nước.”
Ban đầu những hoạt động này nằm ở quy mô nhỏ như “phát truyền đơn, hack vào các đài phát thanh để phát thanh thông tin về tổ chức của họ và phản đối công ty sản xuất thép Đài Loan Formosa”, nhưng sau đó đã chuyển sang thanh những “âm mưu khủng bố vũ trang”.
Trong lời kết án 12 thành viên PNGV, tòa án cho biết họ đã đốt các đồn cảnh sát, đặt bom xăng tại sân bay Tân Sơn Nhất của thành phố Hồ Chí Minh và tấn công một đồn cảnh sát, làm bị thương ba người.
Theo Reuters, trích dẫn tin của báo đài nhà nước, năm ngoái, 15 người đã bị bỏ tù vì họ trong âm mưu ném bom sân bay.
Hoạt động chống cộng sản
Mặc dù phần lớn lịch sử của PNGV không rõ ràng, ngoài các bài viết riêng của tổ chức này và một số thông tin giới hạn do chính phủ Việt Nam cung cấp, dường như nó đã lấp vào chỗ trống do Chính phủ Việt Nam tự do (GFV) thành lập, 1995 nhưng đã tan rã, để lại.
Một bản lưu trữ của trang web GFV kêu gọi tháo dỡ
“hệ thống đàn áp của chế độ độc tài cộng sản của nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam một cách hòa bình, dân chủ, nhân bản, thực tế và kiên trì.”
Được cựu thành viên của chính phủ miền Nam Việt Nam và các lực lượng vũ trang thành lập, GFV, giống như PNGV, tuyên bố là tổ chức kế thừa tự nhiên cho chính quyền VNCH, và cho rằng chính phủ Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam thành lập sau khi kết thúc chiến tranh là bất hợp pháp.
Một báo cáo năm 2003 từ Bộ Tư pháp Hoa Kỳ mô tả GFV là một “nhóm bất đồng chính kiến có trụ sở tại California”, và được biết là đã tổ chức “các nhóm vũ trang trong các căn cứ ở Lào và Campuchia dọc theo biên giới Việt Nam”.
Bản báo cáo cho biết thêm rằng “Nhóm này đã nhận trách nhiệm trong một số vụ âm mưu đặt bom trên khắp Việt Nam. Vì cơ sở California của nhóm khiến chính phủ Việt Nam đã có khiếu nại chính thức gởi đến chính phủ Hoa Kỳ.”
Trong khi Hoa Kỳ từ lâu đã tài trợ cho các nhóm bất đồng chính kiến và cả những nhóm vũ trang ở nước ngoài và ở trong nước, những điện tín của Bộ Ngoại giao do WikiLeaks công bố cho thấy GFV [với Thủ tướng tự xưng Nguyễn Hữu Chánh – DCVOnline] không được giới ngoại giao ở Hà Nội quan tâm. Một điện tín năm 2005 viết,
“Vấn đề cụ thể về văn phòng (GFV) ở Washington, Đại sứ Mỹ nhận xét rằng mở một văn phòng không phải là việc bất hợp pháp và, chúng tôi có thể nói, việc đó sẽ hầu như không có ý nghĩa thực sự về việc gây thiệt hại cho lợi ích của (Việt Nam).”
Một bản điện tín sau đó ghi nhận có bằng chứng về việc các thành viên GFV “đã lên kế hoạch và thực hiện các cuộc tấn công khủng bố vào các phái bộ ngoại giao Việt Nam ở Anh, Thái Lan, Campuchia và Philippines.”
Một vụ kiện nhập cư vào năm 2014 liên quan đến một thành viên của GFV cho thêm một số hiểu biết sâu sắc về cách những hoạt động đó được thực hiện ra sao. Trong một phán quyết nghiêng về Vĩnh Tân Nguyễn, tòa án cho biết ông đã phục vụ như là một Chỉ huy phó” của một trại GFV trong rừng dọc theo biên giới Campuchia-Việt Nam.
Anh em của Nguyễn đã định đặt bom tại Tòa Đại sứ Việt Nam tại Bangkok vào đầu năm 2001, và ông ta đã bị bắt ở Philippines vài tháng sau đó trong khi đang trong giai đoạn lập kế hoạch tấn công vào Tòa Đại sứ Việt Nam tại Manila.
Trong khi GFV có cả một tập hồ sơ dầy trong các điện tín rò rỉ của Bộ Ngoại giao Mỹ về những bản phúc trình của chính phủ và các vụ kiện thì PNGV không được nhắc đến trong các tài liệu của WikiLeaks, và CNN cũng không thể tìm thấy bất kỳ tài liệu nào nói đến nhóm này trên các trang web của chính phủ Hoa Kỳ.
Trong suốt thời gian hiện hữu của hai nhóm, quan hệ giữa Washington và Hà Nội ngày càng được cải thiện, với cả Tổng thống Barack Obama và Tổng thống Donald Trump đến thăm Việt Nam.
Hồi năm ngoái Trump nói,
“Hôm nay, chúng ta không còn là kẻ thù nữa, chúng ta là bạn.”
Mặc dù quan hệ ngoại giao đã được cải thiện với nướccựu thù, quan tâm vẫn còn về những quyền tự do chính trị và xã hội ở Việt Nam, và vào tháng Tư, chính phủ Hoa Kỳ đã ghi nhận một khuynh hướng đáng lo ngại về các vụ bắt giữ, lên án và những bản án khắc nghiệt đối với những người hoạt động ôn hòa ở Việt Nam.
© 2018 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net
Nguồn: Hanoi jails two US members of group still fighting Vietnam War | James Griffiths | CNN | August 23, 2018.