Phản ứng của Trung Hoa đối với những chỉ trích về đại dịch coronavirus là cuộc phản công không khoan nhượng
Matthew Fisher | Trà Mi
Trung Hoa đang phải nghe với nhiều lời chỉ trích của giới lãnh đạo chính trị từ khắp nơi trên thế giới. Phương Tây đã yêu cầu Bắc Kinh minh bạch về nguồn gốc của virus và tại sao họ chọn không kịp thời cho biết thông tin về virus mới.
Và có rất nhiều câu hỏi.
Một cuộc điều tra đột phá của Sam Cooper của Global News cho thấy trước khi Trung Hoa thông báo cho thế giới về khả năng giết người của loại coronavirus mới vào cuối tháng 1, họ đã ra lệnh cho các tòa đại sứ và tòa lãnh sự Trung Hoa trên thế giới bí mật mua tất cả các vật dụng y tế an toàn cá nhân mà họ có thể mua được.
Trước những bản tin như thế này, bạn có thể mong đợi Trung Hoa sẽ trả lời bằng một cuộc tấn công ngoại giao mềm mỏng. Nhưng không, Trung Hoa đã phản ứng của bằng một cuộc tấn công không khoan nhượng.
Khi Bộ trưởng Ngoại giao Úc lên tiếng kêu gọi mở cuộc điều tra toàn cầu về những gì Trung Hoa đã biết về khi đại dịch mới bắt đầu, trả lời, đại sứ Trung Hoa tại Úc, Cheng Jingye, đã đặt câu hỏi về quan hệ thương mại giữa hai nước:
“Tại sao chúng ta nên uống rượu vang Úc? Tại sao ăn thịt bò Úc?”
Đại sứ Trung Hoa tại Úc, Cheng Jingye
Hu Xijin, biên tập viên của tờ báo cộng sản Thời báo Toàn cầu, đã gây scandal ở Úc khi được biết ông nói rằng nước Úc này đã trở thành “như một thứ kẹo cao su dính ở đế giày Trung Hoa.”
Ngoại giao Bắc Kinh có những điểm đặc biệt của nó. Trong số những hành động đã làm trong những tuần gần đây là họ gửi thêm tàu chiến vào Biển Đông rồi yêu cầu Việt Nam, Philippines và Indonesia tuân lệnh cấm đánh cá quanh những đảo san hô ở ngoài khơi vào mùa hè này, những hòn đảo mà Hoa lục đã trơ tráo tuyên bố chủ quyền.
Tuy nhiên, một tòa án quốc tế đã phán quyết việc sáp nhập vùng biển này bằng quân sự vào Trung Hoa là một hành vi chiếm đoạt lãnh thổ bất hợp pháp.
Trong một trong những tuyên bố quái đản nhất gần đây, Zhao Lijian, phát ngôn viên trưởng của bộ trưởng ngoại giao Trung Hoa, tháng trước, đã cáo buộc virus này có nguồn gốc ở Mỹ, chứ không phải Trung Hoa, mặc dù ông không cung cấp bằng chứng để hỗ trợ một lời cáo buộc trắng trợn như vậy.
Trung Hoa yêu cầu công dân Trung Hoa giúp dự trữ PPE (video 2 phút 57 giây)
Bản tin của Global News cho thấy Trung Hoa đã bí mật tích trữ PPE và các vật dụng y tế khác, khiến nhiều quốc gia gồm cả Canada, dù nước này chỉ có nguồn cung PPE hạn chế, bị thiếu hụt vật dụng khi xảy ra đại dịch,
Môi giới mua PPE cho Trung Hoa là giới ngoại giao, các công ty nhà nước và công ty của Hoa kiều ở nước ngoài, làm việc trong bóng tối đại diện cho Mặt trận Thống nhất do nhà nước cộng sản Trung Hoa điều khiển. Họ đã mua hơn hai tỷ mặt nạ và các vật dụng an toàn y tế khác.
Tổng cộng, có khoảng 100 tấn vật dụng y tế như vậy đã lặng lẽ ra khỏi Canada.
Hành động của Trung Hoa giải thích tại sao, khi tôi đến hơn một chục hiệu thuốc tây ở Toronto và Ottawa vào đầu tháng 2 để mua mặt nạ cho chuyến đi Nhật Bản, và không thể tìm thấy một cái bày bán, mặc dù lúc đó hầu như không có cuộc thảo luận nào trong quần chúng người Canada về nhu cầu mua vật dụng an toàn y tế như vậy.
Tuy nhiên, một chủ đề mà chính phủ của Thủ tướng Justin Trudeau liên tục nhắc đến là người Canada nên nhẹ nhàng trong những lời chỉ trích Trung Hoa để không kích động sự phân biệt chủng tộc.
[Chính quyền cộng sản ở Hoa lục không phải là người dân Trung Hoa. Chỉ trích cộng sản Trung Hoa lén lút mua vật dụng ý tế, dấu thống tin về đại dịch không phải là phân biệt đối xử với người Canada gốc Trung Hoa. – TM]
Trung Hoa đã nổi nóng với Canada trong một thời gian. Hồi tháng 12 năm 2018, một thẩm phán Canada đã ra lệnh cho Mạnh Vãn Chu, con gái của người sáng lập công ty viễn thông khổng lồ Huawei, phải ở lại Vancouver trong khi tòa án quyết định liệu bà có nên bị dẫn độ về Mỹ để trả lời những cáo buộc gian lận nghiêm trọng hay không.
Bắc Kinh trả thù Canada bằng lệnh cấm nhập khẩu cải dầu, thịt heo và thịt bò. Đại sứ Trung Hoa tại Ottawa lúc bấy giờ, Lu Shaye, đã buộc tội phương Tây “tự cao tự đại và bọn da trắng siêu đẳng”.
Ông biện minh cho điều này bằng cách nói rằng Canada đã không thể hiện sự tôn trọng đối với luật pháp Trung Hoa sau khi Trung Hoa bỏ tù cựu nhân viên ngoại giao người Canada Michael Kovrig và Michael Spavor vào tháng 12 năm 2018.
Giới lãnh đạo của Đức, Pháp, Anh, Úc và Hoa Kỳ đã yêu cầu Bắc Kinh minh bạch về nguồn gốc của virus mới và tại sao Trung Hoa đã chọn không kịp thời thông báo về virus mới.
Tìm kiếm bằng chứng không thể chối cãi về những gì Trung Hoa biết và biết từ lúc nào về coronavirus mới là việc khó khăn. Bắc Kinh đã tuyên bố họ sẽ bất hợp tác. Nhưng như tin đặc biệt của Cooper cho Global News chứng minh, có thể đã đủ bằng chứng cho các chính phủ để đúc kết thành một luận chứng thực tế, mạnh mẽ hợp lý.
Những cuộc điều tra như vậy có thể sẽ dẫn đến sự xem xét kỹ lưỡng hơn về các mối đe dọa thương mại của Trung Hoa đối với các quốc gia đã kêu gọi tìm hiểu về vai trò của Bắc Kinh trong việc họ ngăn chặn thông tin ban đầu về virus mới.
Cuối cùng nó cũng có thể dẫn đến sự giám sát lớn hơn của phương Tây đối với việc Trung Hoa ngược đãi những người biểu tình đòi dân chủ ở Hong Kong và các dân tộc thiểu số như người Uighur theo đạo Hồi và người Tây Tạng theo đạo Phật.
Người ta đã mệt mỏi, chán chường khi nghe những người bảo vệ chính phủ Canada nói rằng họ không thể cùng với các nước phương Tây khác để bày tỏ lập trường cứng rắn với Trung Hoa vì chính phủ của Chủ tịch Tập Cận Bình vẫn đang bắt giữ “hai ông Michaels”.
Mặc dù chắc chắn đó là một yếu tố phức tạp, nhưng dùng nó để thuận tiện bỏ qua thực tế là đã có một nhóm những chuyên gia ngoại giao, một số nhân vật lãnh đạo doanh nghiệp và các chính khách đã nghỉ hưu thân Trung Hoa đã chọn một đường lối mềm dẻo hơn đối với Trung Hoa so với hầu hết các nước phương Tây từ rất lâu, trước khi Michaels bị bắt cóc.
Hiện có hiều phát triển không trong chiều hướng ủng hộ Trung Hoa tại thời điểm này. Hàng chục triệu người đã mất việc làm. Nền kinh tế đã co rút ít nhất 6,8 phần trăm trong quý đầu tiên của năm 2020.
Và đã có một hậu quả khác của coronavirus đe dọa đến tương lai và danh tiếng kinh tế của Trung Hoa. Sáng kiến Một Vành đai Một Con đường của Xi, lập ra để khai thác với nguyên liệu thô bằng việc xây dựng các dự án cơ sở hạ tầng lớn và kiểm soát các hải cảng quan trọng ở châu Á, đông và nam châu Âu, châu Mỹ Latinh và đặc biệt là châu Phi, là một canh bạc lớn có thể bây giờ đã mất đà và mất chính nghĩa.
Ít nhất đã có năm quốc gia châu Phi đã triệu các đại sứ Trung Hoa đến để giải thích lý do tại sao công dân của họ bị cấm không được về nhà của họ và không được vào khu mua sắm ở Trung Hoa vì lo ngại rằng họ có thể là người mang virus.
So với vấn đề vừa nêu, tệ hơn nhiều cho Trung Hoa là rất có thể các nước châu Phi nghèo khổ đang đối phó với cuộc khủng hoảng COVID-19 của chính họ sẽ không có khả năng trả một phần đáng kể của số tiền 143 tỷ USD mà một nghiên cứu của Đại học Johns Hopkins nói rằng họ đang nợ Bắc Kinh.
Như có thể dự đoán, Trung Hoa đã phát điên khi tờ Bild, báo bán chạy nhất của Đức, yêu cầu Trung Hoa đền cho Berlin 160 tỷ đô la cho sự tàn phá mà virus đã gây ra cho nền kinh tế Đức. Tổng thống Trump đã nghĩ đến việc buộc Trung Hoa bồi thường 10 triệu đô la Mỹ cho mỗi người Mỹ đã bị virus giết chết.
Với hơn 68.000 người Mỹ đã chết vì virus, đó sẽ là một số tiền khổng lồ.
Bắc Kinh phủ nhận tuyên bố của Trump, rằng Trung Hoa muốn ông tái đắc cử (Video 1 phút 40 giây)
Kích cỡ của yêu cầu bồi thường như vậy là lố bịch. Nhưng những cơn bão ngaoji giao như vậy đang nói lên thực trạng quốc tế hiện nay.
Ottawa đã trở thành một ngoại lệ ở chỗ nó hầu như không có từ ngữ gay gắt nào để nói về Trung Hoa trong suốt bi kịch này. Dường như Ottawa không có khả năng quyết định về việc có nên cấm khỹ thuật điện thoại di động Huawei, 5G hay không, bất chấp lời khuyên từ các cơ sở quân sự và an ninh của chính phủ.
Úc đã trục xuất hệ thống Huawei mới vì nó có thể được sử dụng để làm công tác gián điệp. Đức và Anh đang xem xét lại các quyết định của họ để cho phép một số bộ phận của kỹ thuật của Huawei vào nước họ. Nhật Bản đã lập ra một quỹ trị giá 2,2 tỷ đô la để cố gắng khuyến khích các tập đoàn Nhật Bản đưa các nhà máy của họ về nước hoặc chuyển chúng sang các nước khác.
Phương Tây bất chợt nhận thấy rằng họ đã phụ thuộc quá mức vào thương mại với Trung Hoa. Hiện nay đang có nhiều cuộc thảo luận về nhu cầu giảm sự lệ thuộc quá nhiều vào các sản phẩm của Trung Hoa, đặc biệt là trong các lĩnh vực liên quan đến an ninh quốc gia và sức khỏe cộng đồng.
Đến một lúc nào đó, Canada sẽ phải ngừng ngưỡng mộ “chế độ căn bản là độc tài của Trung Hoa”, như Justin Trudeau đã một lần nhận định, và cùng với các đồng minh châu Âu, châu Á và Mỹ của mình xây dựng một thế đứng chung đối với Trung Hoa phản ảnh thực tế mới nổi sau đại dịch COVID.
Matthew Fisher là một người viết chuyên mục quốc tế và là phóng viên đã làm việc ở nước ngoài trong 35 năm. Twitter là @mfisheroverseas
© 2020 DCVOnline
Nếu đăng lại, in ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: China’s response to coronavirus criticism is diplomatic ‘charmless’ offensive | Matthew Fisher | Global News | The Atlantic | May 6, 2020.