Tham vọng năng lượng xanh của Hydro-Québec đụng đầu với thực tế chính trị Mỹ

Martin Patriquin | DCVOnline

Một cuộc trưng cầu dân ý ở Maine hôm thứ Ba có thể làm trật đường rầy những nỗ lực của Quebec để trở thành cái mà François Legault, Thủ tướng tỉnh bang này, gọi là ‘pin của vùng Đông Bắc.’

Những người biểu tình trong mùa hè này ủng hộ việc lật lại quyết định của Thống đốc Janet Mills phủ quyết dự luật cấm những cơ sở của chính phủ nước ngoài ảnh hưởng đến cuộc bầu cử ở Maine. Dự luật đó hiện hữu vì chi tiêu khổng lồ của Hydro-Québec để thuyết phục cử tri Maine đánh bại những cuộc trưng cầu dân ý nhằm đánh chìm dự án dẫn thủy điện gây tranh cãi của Central Maine Power. Robert F. Bukaty / Associated Press

Thế cờ mới nhất của Hydro-Québec để biến Quebec thành nguồn điện trung hòa carbon cho một phần của châu Mỹ là một lời nhắc nhở rằng công ty điện lực của chính phủ Quebec cũng là một biểu tượng của niềm tự hào xanh cho tỉnh bang vì nó là một công ty sản xuất điện. Trong khi phần lớn thế giới còn đốt than làm điện, loanh quanh với nguyên tử năng đắt tiền hoặc run rẩy trong bóng tối vì gió ngừng thổi cối xay gió — xin chào, Châu Âu! — thì đập thủy điện Quebec vẫn sản xuất điện hàng gigawatts đều đặn và sạch sẽ.

Thật lạ khi thấy một thương hiệu rất được yêu mến ở trong nước được mô tả ở nước ngoài như là một phần của một nhóm buôn tiền đen tối muốn lừa dối những công dân tốt của Maine và làm mất đi một chút nguyên sơ của những khu rừng phía tây của tiểu bang. Nhưng bạn đọc đã thấy, trên báo chí và quảng cáo ở Facebook và những tờ truyền đơn trước cửa nhà.

Ngay cả Tucker Carlson cũng đã vào cuộc lên tiếng về “trò lừa đảo năng lượng xanh” của Hydro-Québec, nếu chỉ vì câu chuyện cấu thành một bàn thắng cờ ca-rô cho Tucker: một công ty của chính phủ nước ngoài, những gì ông ta tuyên bố là sự điên rồ của năng lượng tái tạo và một cơ hội khác để Tuckera diễn vai một Người yêu núi rừng kiểu L.L. Bean.

Dự án đường dẫn thủy điện Quebec sang Hoa Kỳ. Nguồn: Mapcreator.io/Here

Vấn đề là dự án Kết nối Năng lượng Sạch của New England (NECEC), lập đường dây điện mới dài 233 km để dẫn điện  từ Quebec tới tiểu bang Hoa Kỳ ở ngay phía nam. Việc xây dựng đường dẫn điện là một phần của thỏa thuận cung cấp 9,45 terawatt giờ mỗi năm cho Massachusetts trong 20 năm kể từ năm 2023, dự án này sẽ đem lại hàng trăm triệu đô la mỗi năm cho Hydro-Québec.

Dự án đó đã khiến Hydro-Québec hợp tác với một công ty con của Avangrid, một công ty con ở Hoa Kỳ của tập đoàn năng lượng khổng lồ Iberdrola của Tây Ban Nha, là một phần quan trọng trong kế hoạch biến tỉnh này thành cái mà Thủ tướng Quebec, François Legault, gọi là “pin của vùng Đông Bắc”. Đến nay, khoảng 75% của đường dẫn điện đã xong với 100 cột điện đã dựng, mặc dù điều đó không có nghĩa là toàn bộ dự án có thể phải dừng lại.

Đó là vì vào tháng Hai, khi dự án đang được tiến hành tốt, những người chống đối đã có đủ chữ ký để yêu câu mở một cuộc trưng cầu dân ý trên toàn tiểu bang, sẽ được tổ chức vào thứ Ba. Kết quả là, Hydro-Québec đã thấy mình rơi vào một cuộc chiến chính trị kiểu Hoa Kỳ, với ngân sách vận động quá lớn, những quảng cáo tấn công và một số quyền tự do nhất định để nói khác sự thật.

Vào đầu tháng 3, công ty con của Hydro-Québec ở Mỹ  đã ký hợp đồng với một công ty vận động hành lang hàng đầu ở Mỹ, Forbes Tate Partners, để vận động cho “nỗ lực chia sẻ thông tin ở Maine”, trong đó “nhóm thực địa địa phương (sẽ) của công ty làm việc với những công dân và tổ chức của Maine để hỗ trợ họ bày tỏ sự ủng hộ đối với Hành lang Năng lượng Sạch.” Như đã nói, những nhóm ủng hộ dự án đã chi gần 22 triệu đô la Mỹ chỉ riêng cho những hoạt động liên quan đến cuộc trưng cầu dân ý, theo Ủy ban Đạo đức Maine – chi tiêu vượt qua số tiền những người phản đối đã chi khoảng 17,7 triệu đô la Mỹ. Gần đây, Serge Abergel, giám đốc phụ trách những vấn đề chính phủ của Hydro-Québec, người đã ký thỏa thuận với Forbes Tate, nói với tôi,

“Cho đến nay, đó là chiến dịch tốn kém nhất mà chúng tôi đã trải qua.”

Serge Abergel, Hydro-Québec

Tôi đã có được một chút tuyên truyền hấp dẫn  từ cuộc vận động ủng hộ dự án ủng hộ đường dẫn điện tuần trước, dưới dạng một bức thư gửi đến những cử tri Maine khẳng định câu hỏi bỏ phiếu “trao quyền cho những chính khách và những kẻ ngoại bang với một bộ trợ cụ mới có thể dùng để nhắm vào nhũng người có súng. ”

Nó có thể bị nhầm với một đoạn văn xuôi kiểu Mỹ,  “Do dân Maine vì Luật pháp Công bằng chi trả” — một “ủy ban đặc trách câu hỏi bỏ phiếu” đã chi số tiền là 13,4 triệu đô la Mỹ, một phần do… công ty mẹ của đối tác của Hydro-Québec (và lưu ý kẻ ngoại bang) Avangrid.

Những chiến thuật như thế này khiến những đối thủ của dự án phải dựng tóc gáy. Pete Didisheim, giám đốc vận động chính sách cấp cao của Hội đồng tài nguyên thiên nhiên Maine (NRCM), nói,

“Hydro-Québec là một tập đoàn của chính phủ nước ngoài đang can thiệp với cử tri Maine ở mức độ chưa từng thấy.”

Pete Didisheim

Nhưng đồng tiền đen không bị biên giới hay sự phân chia ý thức hệ giới hạn. Hãy xem trường hợp của Mainers for Local Power, một trong những nhóm đổ tiền vào cuộc trưng cầu dân ý. Mặc dù cái tên nghe có vẻ cục mịch, nhưng trên thực tế, nó là một ủy ban hành động chính trị (PAC), một tổ chức chỉ hiện hữu để tài trợ cho việc thúc đẩy hoặc chống lại những ứng cử viên chính trị hoặc những sáng kiến về thùng phiếu.

Ghi danh hoạt động năm 2019, những cơ sở tài trợ hàng đầu của PAC này là NextEra Energy Resources ở Florida, Calpine có trụ sở tại Texas và Vista ở Dallas. NextEra, một trong những công ty năng lượng lớn nhất ở Hoa Kỳ, một mình đã bỏ ra hơn 20 triệu đô la Mỹ trong cuộc chiến chống lại Kết nối Năng lượng Sạch Mới.

NextEra tự cho là một công ty năng lượng sạch, và danh mục đầu tư của nó thực sự rất ấn tượng. Tuy nhiên, khi xem kỹ hơn những tài sản ở Maine của nó người ta thấy một con khủng long khá lớn dưới dạng Wyman Unit No. 4. Đây là nguồn sản xuất điện lớn nhất của Maine, phần lớn dùng để đáp ứng nhu cầu năng lượng cao điểm vào mùa đông, và nó tạo ra 846 megawatt bằng cách đốt dầu cặn, được công nhận là một trong những nguồn nhiên liệu bẩn nhất trừ than.

Đây có lẽ không phải là cuộc đụng độ đầu tiên của NextEra với Hydro-Québec. Vào năm 2017, William Tucker trên trang web Miscellany Blue của New Hampshire đã đưa ra một trường hợp khá thuyết phục rằng công ty đứng sau một nhóm phản đối Northern Pass, một đường dẫn điện dài 308 km được đề nghị sẽ vận chuyển 1.090 megawatt thủy điện Hydro-Québec đến Massachusetts — tạo ra doanh thu hàng năm lên tới 500 triệu đô la cho công ty điện lực của tỉnh bang — đã khiến những người làm luật ở New Hampshire, mà đường dẫn điện đi qua đã không từ chối nó vào năm 2018.

Trong trường hợp của Maine, có những lời xì xào rằng NextEra đứng sau nhóm chống NECEC Stop the Corridor. (Chủ tịch NextEra John Ketchum đã từ chối trả lời phỏng vấn. Người phát ngôn của NextEra đã không trả lời câu hỏi của tôi về Stop the Corridor, và cả Calpine và Vistra đều không trả lời tôi.)

Một khoản tiền bị cáo buộc là đen tối đó thậm chí còn tìm được đường đến kho bạc của NRCM, nơi có lợi ích về môi trường ở Maine đã có từ hơn 60 năm trước. Vào năm 2019, NRCM đã chấp nhận khoản tài trợ từ một nhóm có tên “Năng lượng sạch cho ME LLC”, còn được gọi là Stop the Corridor. Khi tôi hỏi Didisheim về điều đó, ông ấy nói rằng ông không thể nhớ số tiền quyên góp là bao nhiêu, chỉ biết rằng nó hơn 1.000 đô la. Ông nói với tôi,

“Chúng tôi đã nói rõ rằng chúng tôi có nhữngchính sách xung đột lợi ích rất nghiêm ngặt và chúng tôi được bảo đảm rằng nguồn tài trợ là từ một tổ chức hỗ trợ mạnh mẽ sứ mệnh của chúng tôi và thống nhất với những chính sách của chúng tôi. Không có một xu nào trong những khoản quyên góp chống NECEC là của những công ty nhiên liệu hóa thạch.”

Pete Didisheim

Ông cũng cho biết Hydro-Québec chắc chắn sẽ phải dùng khí đốt tự nhiên để cung cấp cho Massachusetts, vì ông không tin rằng công ty này có trữ lượng để đáp ứng nhu cầu. (Thực tế: Hydro-Québec, công ty vận hành 668 đập thủy điện, đã thực sự trả tiền cho chủ công ty điện lực đốt khí tự nhiên duy nhất của tỉnh để không sản xuất điện.)

Thật khó để không hoài nghi trong không gian bôi tro trát trấu và vung tiền này. Tôi đã từng chỉ trích Hydro-Québec trước đây, đặc biệt là về cách những công ty điện nước lớn đánh bại những đối thủ cạnh tranh ngay tại sân sau của chính nó, chính xác như ai cũng biết đó là cách một công ty độc quyền hành động — và gây thiệt hại lớn cho những công ty nhỏ hơn ở Quebec.

Nhưng NextEra ở một mức độ khác. Nói theo cách này: Hydro-Québec muốn kiếm hàng tỷ đô la khi bán điện cho người Mỹ — năng lượng được tạo ra từ dòng nước chảy xiết. NextEra và cộng sự muốn tiếp tục kiếm hàng tỷ đô la từ việc bán điện cho người Mỹ bằng năng lượng tái tạo, vâng, nhưng với cả khí đốt tự nhiên và dầu cặn. Chỉ một trong hai thực sự có thể cố thủ được và cho tương lai.

Và như vậy vào thứ Ba, tiểu bang Maine bỏ phiếu. Didisheim nói rằng ông ấy sẽ “hơi ngạc nhiên” nếu ông ấy và những đối thủ khác của mình trong dự án thua cuộc, trong khi Abergel của Hydro-Québec cho biết cuộc thăm dò nội bộ của họ cho thấy hai bên đang rất gần nhau trong cuộc đua.

Một cuộc thăm dò gần đây của Maine do Critical Insights ở Portland thực hiện đã phân tách sự khác biệt, cho thấy 49% ủng hộ việc ngừng dựng đường dẫn điện, 36% muốn nó tiếp tục và 15% không chắc hoặc không muốn nói.

Tuy nhiên, New Clean Energy Connect không nhất thiết phải cháy rụi nếu Hydro-Québec thua trận vào thứ Ba. Nếu chuyện đó xảy ra, Abergel nói với tôi, cuộc chiến sẽ chuyển sang tòa án.

DCVOnline: Kết quả cuộc trưng cầu dân ý ở Maine cho thấy phe chống dựng đường dẫn điện đã thắng với tỉ lệ 59% chống, 41% ủng hộ. Nguồn: News Center Maine

© 2021 DCVOnline 

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net” 


Nguồn: Hydro-Québec’s green-energy ambitions collide with U.S. political realities | Martin Patriquin | The Logic | November 1, 2021.