Bước đầu tiên tại Hội nghị Thượng đỉnh Dân chủ Toàn cầu: thừa nhận có vấn đề

Alexander Panetta | DCVOnline

Tập hợp 3 ngày ở Washington giống như một cuộc lùi lại để chữa bệnh cho nền dân chủ

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã triệu tập một hội nghị thượng đỉnh qua mạng kéo dài ba ngày trong tuần này với giới lãnh đạo của những quốc gia dân chủ, trong đó ông thừa nhận những thách thức đang gia tăng ở nước ngoài và trong nước. (Leah Millis / Reuters)

Trước Hội nghị Thượng đỉnh về Dân chủ diễn ra vào tuần này, một số bài bình luận của giới phân tích có thể khiến người ta tin rằng chúng ta tham gia mừng chiến thắng của những quốc gia từng được gọi là thế giới tự do.

Không phải như thế.

Hơn 100 quốc gia, những tổ chức phi chính phủ và doanh nghiệp, do Tổng thống Mỹ Joe Biden tập hợp, đã không vỗ tay, tự khoe khoang về tình hình của những vấn đề hiện có trong thế giới tự do.

Ngược lại, đó là một cuộc họp tỉnh táo và dường như có vẻ sợ hãi. Giống như một buổi điều trị bệnh tình quốc tế.

Từ đầu đến cuối, một chủ đề kéo dài của hội nghị kéo dài ba ngày là các nền dân chủ đang ở thể thủ, trong lúc các chế độ chuyên quyền đang phát triển và xã hội tự do đang bị chia rẽ một cách nguy hiểm, bắt đầu từ chính quốc gia đứng ra tổ chức hội nghị thượng đỉnh dân chủ này.

Một người điều hợp, ngay ngày đầu tiên đã tóm tắt bằng một ẩn dụ xấu.

Ngay cả khi hội nghị thượng đỉnh đang diễn ra, tựa đề tren trang chính của giới truyền thông là tin tức về cuộc bạo loạn ngày 6 tháng Giêng, tức là cuộc tấn công vào Điện Capitol và các sự kiện khác sau cuộc bầu cử vừa qua của Hoa Kỳ đã nhấn mạnh về những mối đe dọa đối với nền dân chủ Hoa Kỳ. (Reuters)

Rebecca MacKinnon, phó chủ tịch của Wikimedia Foundation, cho biết:

“Có lẽ liên minh này cần giống như một nhóm giúp cho Người nghiện rượu Ẩn danh hơn một chút. [Một] nơi mọi người xác nhận những thất bại của chính mình và cố gắng giúp nhau tiến bộ hơn.”

Rebecca MacKinnon

Biden cũng tóm tắt những thách thức trong bài phát biểu khai mạc. Ông nói:

“Theo quan điểm của tôi, đây là thách thức định hình của thời đại chúng ta. Dân chủ không xảy ra một cách ngẫu nhiên. Chúng ta phải đổi mới nó theo từng thế hệ. Và đây là vấn đề cấp bách đối với tất cả mọi thành phần trong chúng ta theo quan điểm của tôi.”

Joe Biden

Ông cho biết dữ liệu đang chỉ ra sai hướng: tổ chức Freedom House cho thấy sự suy giảm tự do toàn cầu trong 15 năm liên tiếp và Viện Dân chủ và Hỗ trợ Bầu cử quốc tế (IDEA) cho biết hơn một nửa các nền dân chủ đã thấy có sự suy giảm trong ít nhất một khía cạnh dân chủ ở đất nước của họ trong 10 năm qua.

Hơn nữa, thăm dò ý kiến của Trung tâm Nghiên cứu Pew tại hơn một chục quốc gia mà đa số người dân muốn có những thay đổi lớn hoặc cải cách toàn diện. Trên thực tế, những người được thăm dò ở một số quốc gia nói rằng giải pháp là dân chủ hơn; rằng họ không tin tưởng các chính khách của họ và muốn có thêm quyền lực cho các hội đồng công dân.

Mỹ hứa chi hơn 400 triệu đô la cho một loạt các sáng kiến toàn cầu. (Leah Millis / Reuters)

Trong khi đó, TrungHoa đang quảng bá hệ thống của riêng họ như một giải pháp thay thế, nói rằng hệ thống Trung Hoa bảo đảm sự ổn định tốt hơn so với các cuộc bầu cử  cạnh tranh lộn xộn của hệ thống đa đảng.

Bắc Kinh đã không được mời tham dự hội nghị thượng đỉnh này và vì vậy đã công bố một tài liệu mô tả hệ thống chính trị của họ như một hình thức dân chủ thay thế.

Tài liệu đó không nói đến thực tế rằng Trung Hoa thiếu các yếu tố căn bản của một nền dân chủ như bầu cử tự do, các đảng chính trị tự do, truyền thông tự do và một nền tư pháp tự do.

Canada đứng ở đâu

Vậy Canada đang ở vị trí nào?

Nhìn chung,Canada được điểm số cao: vị trí thứ năm trên toàn thế giới trong Chỉ số Dân chủ tạp chí Kinh tế Gia, được điểm 98% của Freedom House và lời khen ngợi chung từ IDEA.

Theo Freedom House, điểm Canada thiếu sót nằm ở Đạo luật 21 của tỉnh bang Quebec về việc cấm công chức mặc trang phục có tính tôn giáo và tình trạng của các cộng đồng bản địa.

Thủ tướng Justin Trudeau phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh. Canada thường nhận được điểm cao từ các tổ chức dân chủ quốc tế, với một số ngoại lệ. Một là sự kiểm soát của chính phủ đối với các dân biểu. (Blair Gable / Reuters)

IDEA nói khuyết điểm của Canada là việc kiểm tra tương đối yếu kém đối với quyền hạn của chính phủ, đồng thời cho rằng Canada đã sụt giảm liên tục về phẩm chất và hiệu quả của Quốc hội.

Thủ tướng Justin Trudeau đã phát biểu tại một phiên họp kín của hội nghị thượng đỉnh và cổ xúy một số sáng kiến của chính phủ ông. Những sáng kiến đó gồm một kế hoạch trong quá khứ để chống lại sự can thiệp bất hợp lệ vào bầu cử và một kế hoạch trong tương lai để tạo ra một trung tâm yểm trợ dân chủ.

Ngoài ra còn có những cam kết tài trợ — 5 triệu đô la cho ủy ban Nhân quyền Liên hiệp quốc; 1 triệu USD mỗi tổ chức như Quỹ Bình đẳng Toàn cầu hỗ trợ người LGBTQ, Quỹ Tự do Tôn giáo Quốc tế và Quỹ bảo vệ xã hội dân sự toàn cầu; 3 triệu đô la cho các dự án kỹ thuật trong tương lai giúp các sáng kiến dân chủ; và cho một cuộc họp quốc tế về chống tham nhũng năm 2022.

Hoa Kỳ đem đến Hội nghị Thượng đỉnh những gì

Trong khi đó, Hoa Kỳ đã cam kết 424 triệu đô la Mỹ cho một loạt các sáng kiến, từ việc yểm trợ các phương tiện truyền thông độc lập để mở internet cho đến bảo mật bầu cử.

Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen cũng quảng cáo một đạo luật được phê chuẩn gần đây buộc các yêu cầu mới về việc phúc trình của những công ty có trụ sở tại Hoa Kỳ.

Bà ấy nói rằng nó có thể giúp loại bỏ giới chức chính phủ nước ngoài tham nhũng bằng cách sử dụng công ty ở Mỹ và tài sản để rửa tiền ăn đánh cắp từ người dân của họ.

Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen Mỹ cho biết các luật lệ mới về vấn đề rửa tiền ở Hoa Kỳ sẽ giúp truy lùng các quỹ bất hợp pháp của những kẻ chuyên quyền. (Elizabeth Frantz / Reuters)

Một diễn giả từ Ukraine tại buổi nói chuyện của Yellen đã đề cập đến một vấn đề ngay trước mắt: sự tích tụ binh lính của quân đội Nga bên cạnh đất nước của bà ấy.

Daria Kaleniuk cho biết Ukraine đang chuẩn bị cho chiến tranh. Và bà ấy nói rằng đó là vì người đang cai trị nước bên cạnh, Vladimir Putin, coi chính phủ cởi mở của Ukraine là mối đe dọa đối với chế độ tham những ăn cướp của chính ông và muốn nó biến mất khỏi khu vực của mình.

Kaleniuk, giám đốc điều hành của Trung tâm hành động chống tham nhũng của Ukraine cho biết:

“Tham nhũng giết người. [Putin đang làm điều này] để bảo vệ quyền ăn cắp và cướp bóc của người dân Nga.”

Daria Kaleniuk

Có những vấn đề lớn khác đang lảng vảng gần nhà cho những người tổ chức hội nghị thượng đỉnh ở Washington.

Người hoạt động ủng hộ dân chủ ở Hong Kong, Nathan Law, lên tiếng cảnh cáo các quốc gia tham gia rằng họ không làm đủ để bảo tồn tự do. (Bobby Yip / Reuters)

Tuần này khi tổ chức Hôi nghị, Hoa Kỳ đã chứng kiến trước mắt những câu chuyện mới nhất về các mối đe dọa đối với nước cộng hòa của chínhhọ, đã thấy Mỹ tuột hạng trong bảng xếp hạng dân chủ toàn cầu.

Có những câu chuyện mới về những đe dọa đối với những nhân viên phụ trách bầu cử sau cuộc bầu cử năm 2020; chi tiết mới về việc Tòa Bạch ốc củag Trump có kế hoạch hủy bỏ kết quả; tuyên bố mới từ các ứng cử viên giữa nhiệm kỳ được Donald Trump hậu thuẫn nói rằng việc chứng nhận chiến thắng năm 2020 của Biden là một sai lầm.

Một số diễn giả hôm thứ Sáu đã nói về những gì sẽ xảy ra khi những nền dân chủ sụp đổ.

Một người, Zeid Ra’ad Al Hussein thuộc Viện Hòa bình Quốc tế, đã trích dẫn một câu ngạn ngữ về sự kết thúc của tự do chính trị dẫn đến một thế giới tàn bạo hơn, ông nói: “Tất cả chỉ là trò đùa cho đến khi chúng gõ cửa.

Một diễn giả khác phát biểu bằng kinh nghiệm.

Nathan Law mô tả việc bị bỏ tù và bị loại khỏi cơ quan lập pháp của Hong Kong, nơi đã thấy quyền tự do của người dân bị Bắc Kinh làm loãng.

Vị cựu dân cử lập pháp Hong KOg cho biết tuột hậu dân chủ không phải là một khái niệm trừu tượng đối với ông mà là một câu chuyện đau thương của cá nhân. “Tôi đã có kinh nghiệm với nó.”

Đối với những khán giả đang nghe ở phương Tây, ông cho biết chủ nghĩa độc tài của Hoa lục đang len lỏi vào thế giới tự do, trong kinh doanh và giải trí, khi các ngành kinh doanh ở Trung Hoa ngừng bình luận về sự đàn áp của nó. Ông nói,

“Thật không may, thế giới tự do thiếu quyết tâm để điều hợp một cuộc phản công.”

Nathan Law

Có thể những người tham gia sẽ có một câu chuyện vui hơn để kể vào năm tới. Biden đã mời các quốc gia tham dự hội nghị trở lại trong một hội nghị khác để báo cáo về tiến bộ của họ.

Những người ủng hộ Tổng thống Donald Trump hỗn chiến với nhân viên công lực khi họ xông vào Điện Capitol ở Hoa Kỳ vào này 6 tháng Giêng, 2020. (Leah Millis / Reuters)

TÁC GIẢ | Alexander Panetta là phóng viên của CBC News làm việc tại Washington, đưa tin về chính trị Mỹ và các vấn đề Canada-Hoa Kỳ từ năm 2013. Trước đây, ông đã làm việc tại Ottawa, Thành phố Quebec và trên thế giới, đưa tin về chính trị, xung đột, thảm họa và Triển lãm Montreal.

© 2021 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net

Nguồn: Countries at the global democracy summit take the first step — admit there’s a problem | Alexander Panetta | CBC News  | Dec. 11, 2021