Giảm lạm phát là chìa khóa để chấm dứt tranh cãi về Ngân hàng Canada

William B.P. Robson | DCVOnline

Chính Ngân hàng Trung ương Canada có thể làm được nhiều điều để ngăn chặn kết quả đó bằng cách hành động tích cực trong những tháng tới. Cách tốt nhất để giải quyết cơn giận và những cuộc tấn công là giảm lạm phát.

Lạm phát và lãi suât Canada 2008-2022. Reuters

Kính gởi: Những người Canada lo ngại về lạm phát và Ngân hàng Canada

Người gởi: William B.P. Robson

Ngày: 6 tháng 6 năm 2022

V/v: Giảm lạm phát là chìa khóa để chấm dứt tranh cãi về Ngân hàng Canada

Lần đầu tiên sau nhiều năm, Ngân hàng Trung ương Canada bị tấn công.

Trước đại dịch COVID-19, Ngân hàng đã kiểm soát  lạm phát tốt — gần với mục tiêu 2% — trong hơn 25 năm. Tuy nhiên, kể từ đầu năm 2020, lạm phát đã tăng mạnh. Giá tiêu dùng tăng gần 7% so với cùng kỳ năm ngoái. Mọi người tức giận, và chính trị phản ảnh sự tức giận của họ. Câu trả lời rất đơn giản: Ngân hàng phải giảm lạm phát trở lại.

Một số tấn công nhằm vào cá nhân; Những lời hứa sa thải Thống đốc Tiff Macklem gần đây đã là những hàng tít lớn của giới truyền thông.

Điều đó không giúp ích gì.

Một phần là vì nó khiến những người bảo vệ Ngân hàng có phản ứng tương đương — gièm pha những kẻ tấn công hoặc gạt đi sự tức giận của mọi người về lạm phát. Những phản ứng đó chỉ làm cho tình hình tệ hơn.

Mọi người ghét lạm phát vì những lý do chính đáng. Họ nhận được lời nhắc hàng tháng, thậm chí hàng ngày là giá thực phẩm, năng lượng, nhà ở — nhu cầu thiết yếu của cuộc sống — đang tăng nhanh hơn mức lương của họ. Giảm giá trị của tiền tệ không phải là thứ mà họ có thể kiểm soát. Thật là đáng lo ngại — thậm chí là đáng sợ — khi sự ổn định về giá trị của đồng tiền cho phép mọi người lập ngân sách, mặc cả và lên kế hoạch cho việc nghỉ hưu biến mất.

Và lạm phát là yếu tố gây chia rẽ: trong khi một thiểu số người Canada, chẳng hạn như nhân viên chính phủ liên bang có lương hưu được chỉ số hóa, có thể được che chắn tránh khỏi ảnh hưởng của lạm phát, thì hầu hết mọi người không thể. Họ cảm thấy mình không được bảo vệ, và họ phẫn nộ một cách dễ hiểu.

Đó là lý do tại sao, sau những năm 1970 và 1980 lạm phát cao, Ngân hàng Canada đã giảm lạm phát, và chính phủ liên bang thời đó đã đồng ý về các mục tiêu  để giữ cho lạm phát ở mức thấp. Cho đến gần đây, chúng ta không gặp vấn đề này, và chúng ta đã quên lạm phát xói mòn — và bùng nổ về mặt chính trị — như thế nào.

Vì vậy Ngân hàng Canada phải hạ lạm phát xuống. Để làm được việc đó, nó cần phải tăng lãi suất ngắn hạn và thu hẹp bảng cân đối kế toán.

Nhiệm vụ về lãi suất là việc quen thuộc và cho đến nay, ít gây tranh cãi hơn. Khi Ngân hàng Canada đổ tiền tràn ngập hệ thống tài chính, như khi bắt đầu đại dịch, chi phí cấp vốn cho các ngân hàng và khách hàng của họ sẽ giảm xuống. Điều đó kích thích tăng trưởng tín dụng và tiền tệ, từ đó kích thích chi tiêu. Ngân hàng đang thay đổi về lãi suất. Mục tiêu của Ngân hàng Canada đối với lãi suất, là 0,25% trong gần hai năm, ở mức 1,5% sau khi tăng vào tuần trước và Ngân hàng đã báo hiệu rằng họ sẽ tăng cao hơn.

Nhiệm vụ bảng cân đối kế toán ít quen thuộc hơn và đã gây tranh cãi. Khi đại dịch bắt đầu, Ngân hàng quyết định những hoạt động bình thường nhằm vào lãi suất rất ngắn hạn là không đủ. Vì vậy, họ đã chuyển sang nới lỏng định lượng: mua trái phiếu, đặc biệt là trái phiếu chính phủ liên bang, với một lượng lớn. Việc nới lỏng định lượng làm giảm nỗi lo rằng COVID-19 sẽ gây ra khủng hoảng tài chính và đẩy nhiều tiền mặt hơn vào hệ thống tài chính, tiếp tục kích thích tăng trưởng tín dụng, tiền và chi tiêu. Ở đó, ngân hàng cũng đã thay đổi hướng đi. Họ không mua bất kỳ trái phiếu nào nữa và đã thông báo rằng số trái phiếu Ngân hàng hiện có sẽ giảm khi đáo hạn.

Tuy nhiên, với lạm phát đang ở mức 6,8% trong tháng 4, việc thu hẹp bảng cân đối kế toán của Ngân hàng một cách thụ động khi trái phiếu đáo hạn khiến một số trong giới quan sát cho rằng không đủ. Tại cuộc họp gần đây nhất của Hội đồng Chính sách Tiền tệ của Viện  C.D. Howe, tám trong số chín thành viên đã thúc giục Ngân hàng đẩy nhanh tiến trình giảm lạm phát bằng cách bán trái phiếu.

Phân tích riêng của Ngân hàng cho thấy rằng việc mua của họ không ảnh hưởng nhiều đến thị trường trái phiếu và nếu điều đó là đúng, thị trường sẽ có thể bình tĩnh bán ra ngay lập tức. Hơn nữa, việc bán trái phiếu sẽ giải quyết trực tiếp một luồng chỉ trích đặc biệt có hại — rằng việc mua trái phiếu của Ngân hàng đã tài trợ cho thâm hụt liên bang, biến nó thành một máy rút tiền (ATM) cho chính phủ — và càng làm rõ hơn với người Canada rằng việc kiểm soát lạm phát là ưu tiên hàng đầu.

Việc Ngân hàng tăng lãi suất sẽ gây tranh cãi nhiều hơn theo thời gian; mọi người không thích lạm phát, nhưng họ cũng không thích lãi suất tăng đối với các khoản thế chấp và cho vay. Tuy nhiên, hiện tại, lãi suất vào khoảng 1,5% và tỷ lệ lạm phát gần 7% khiến lãi suất theo điều kiện thực có giá trị âm. Điều đó cho thấy sự tăng trưởng nhanh chóng của tín dụng, tiền và chi tiêu, và lạm phát tiếp tục.

Lạm phát: Những phần tử chính. Nguồn: Cục Thống kê Canada

Khi nào lạm phát vẫn còn ở mức cao, mọi người vẫn tức giận và những cuộc tấn công chính trị nhằm vào Ngân hàng Canada sẽ tiếp tục. Một kịch bản đặc biệt ảm đạm nhưng thực tế là những cuộc tấn công vào tính toàn vẹn và độc lập của Ngân hàng ngày càng gia tăng ngay cả khi chính sách tiền tệ thắt chặt hơn bắt đầu có hiệu lực, gây ra lo ngại rằng sự can thiệp chính trị sẽ phá hoại hoàn toàn mục tiêu giảm lạm phát  — với kết quả xấu là lạm phát sẽ còn cao hơn về lâu về dài.

Chính Ngân hàng Trung ương Canada có thể làm được nhiều việc để ngăn chặn kết quả đó bằng cách hành động tích cực trong những tháng tới. Cách tốt nhất để giải quyết cơn giận và các cuộc tấn công là giảm lạm phát.

Tác giả | William B.P. Robson là Giám đốc điều hành của Viện C.D. Howe.

© 2022 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net


Nguồn: Lower Inflation is Key to Ending Controversy over the Bank of Canada | William B.P. Robson | C.D. Howe Institute | 6  June, 2022.

Quan điểm trình bày ở đây là của tác giả. CD. Howe Institute không có quan điềm của công ty về các vấn đề chính sách. Phiên bản trước đó của Bản ghi nhớ này lần đầu tiên đăngn trên The Globe and Mail.