Lo ngại về tham nhũng ở Ukraine trỗi dậy khi cuộc chiến với Nga kéo dài
DCVOnline (Tin The Associated Press)
WASHINGTON (AP) – Việc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy vừa sa thải một số viên chức cao cấp đang làm sáng tỏ một vấn đề mà chính quyền Biden hầu như đã bỏ qua kể từ khi chiến tranh với Nga bùng nổ: lịch sử tham nhũng tràn lan và nền quản trị không vững tay của Ukraine.
Khi họ thúc đẩy việc cấp hàng chục tỷ đô la viện trợ quân sự, kinh tế và tài trợ trực tiếp cho Ukraine và khuyến khích đồng minh của mình làm điều tương tự, chính quyền Biden giờ đây một lần nữa đang đứng trước những lo ngại lâu dài về việc Ukraine có đáng là một nước nhận nhiều viện trợ của Mỹ hay không.
Những vấn đề đó, đã có từ nhiều chục năm trước và không phải là một phần không quan trọng trong cuộc luận tội đầu tiên của cựu Tổng thống Donald Trump, phần lớn đã bị đẩy về phía sau ngay trước cuộc xâm lăng của Nga và trong những tháng đầu tiên của cuộc xung đột khi Hoa Kỳ và đồng minh đã tập hợp để bảo vệ Ukraine.
Nhưng những vụ sa thải tổng chưởng lý, giám đốc tình báo và các viên chức cao cấp khác trong chính phủ của ông vào cuối tuần qua của Zelenskyy đã làm dấy lên những lo ngại đó và có thể vô tình gây chú ý mới đến những cáo buộc tham nhũng cao cấp ở Kyiv do một nhà lập pháp trực ngôn của Mỹ đưa ra.
Đó là một vấn đề tế nhị đối với chính quyền Biden. Với hàng tỷ USD viện trợ đổ cho Ukraine, Tòa Bạch Ốc tiếp tục biện họ cho việc ủng hộ chính phủ của Zelenskyy trước một công luận Mỹ ngày càng tập trung vào các vấn đề trong nước như giá xăng và lạm phát lên cao. Những người ủng hộ Ukraine nổi tiếng ở cả hai đảng cũng muốn tránh phản ứng dữ dội có thể khiến việc thông qua viện trợ trong tương lai cho Ukraine trở nên khó khăn hơn.
Giới chức Hoa Kỳ nhanh chóng lên tiếng cho rằng Zelenskyy có quyền bổ nhiệm bất kỳ ai mà ông muốn vào các vị trí cao cấp, kể cả tổng chưởng lý và loại bỏ bất kỳ ai mà ông coi là cộng tác với Nga.
Tuy nhiên, ngay cả khi quân đội Nga tập trung đông quân về gần biên giới Ukraine vào mùa thu năm ngoái, chính quyền Biden đang thúc đẩy Zelenskyy làm nhiều hơn nữa để hành động chống tham nhũng — một yêu cầu của Mỹ đã có từ lâu nhằm quay trở lại những ngày đầu độc lập của Ukraine. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ, Ned Price, nói với các phóng viên hôm thứ Hai:
“Trong tất cả các mối quan hệ của chúng ta, và kể cả trong mối quan hệ này, chúng ta không đầu tư vào cá nhân; chúng ta đầu tư vào tổ chức, và tất nhiên, Tổng thống Zelenskyy đã nói lý do cầ có của những thay đổi nhân sự.”
Ned Price
Price không bình luận thêm về lý do Zelenskyy sa thải hoặc nói đến những chi tiết cụ thể nhưng nói rằng không có nghi vấn gì về việc Nga đang cố gắng can thiệp vào Ukraine.
Price nói: “Moscow từ lâu đã tìm cách phá rối, nhằm gây bất ổn cho chính phủ Ukraine. Kể từ khi Ukraine chọn con đường dân chủ và định hướng phương Tây, đây là điều mà Moscow đã muốn tìm cách lật đổ.”
Tuy nhiên, vào tháng 10 và sau đó một lần nữa vào tháng 12 năm 2021, khi Hoa Kỳ và các nước khác đang cảnh cáo về khả năng ngày càng tăng của một cuộc xâm lăng của Nga, chính quyền Biden đã lên tiếng chỉ trích chính phủ của Zelenskyy không có hành động đối với tham nhũng không liên quan đến Nga.
Hôm 9 tháng 10m 2021, tòa Đại sứ Mỹ tại Kyiv cho biết:
“EU và Mỹ rất thất vọng vì sự chậm trễ không giải thích được và không có lý do chính đáng trong việc lựa chọn Trưởng Văn phòng Công tố chuyên trách về chống tham nhũng, một cơ quan quan trọng trong cuộc chiến chống tham nhũng cấp cao.
Chúng tôi kêu gọi ủy ban tuyển chọ tiếp tục công việc của mình mà không để bị trì hoãn thêm. Việc không tiếp tục tiến hành tiến trình tuyển chọn sẽ làm suy yếu công việc của những cơ quan chống tham nhũng do Ukraine và các đối tác quốc tế thành lập.”
Công tố viên đặc biệt đó cuối cùng đã được chọn vào cuối tháng 12 nhưng không bao giờ thực sự được bổ nhiệm vào vị trí này. Mặc dù có những dấu hiệu cho thấy việc bổ nhiệm sẽ sớm diễn ra, nhưng việc tổng chưởng lý bị sa thải có thể làm phức tạp thêm vấn đề.
Chính quyền và những dân biểu cao cấp đã tránh những lời chỉ trích của công chúng về Ukraine kể từ khi Nga xâm lăng vào tháng Hai. Mỹ đã tăng cường vũ khí và thông tin tình báo cung cấp cho Ukraine bất chấp những lo ngại ban đầu về việc Nga xâm nhập chính phủ Ukraine và những lo ngại hiện có về tham nhũng.
Một nữ dân biểu gốc Ukraine nổi tiếng từ đầu trong cuộc chiến gần đây đã lên tiếng, phá vỡ sự im lặng không chính thức đó.
Dân biểu Victoria Spartz, một đảng viên Cộng hòa nhiệm kỳ đầu tiên từ Indiana, đã đi thăm đến Ukraine 6 lần kể từ khi chiến tranh bắt đầu. Và bà ấy đã được mời đến Tòa Bạch Ốc vào tháng 5 và nhận được một cây bút mà Tổng thống Joe Biden dùng để ký giấy viện trợ cho Ukraine ngay cả sau khi bà giận dữ chỉ trích Biden vì đã không làm nhiều hơn để giúp đỡ cho Ukraine.
Nhưng trong những tuần gần đây, Spartz đã cáo buộc Zelenskyy “chơi trò chính trị” và cáo buộc phụ tá hàng đầu của ông, Andriy Yermak, đã phá hoại sự bảo vệ Ukraine trước Nga.
Bà cũng nhiều lần kêu gọi Ukraine bổ nhiệm tổng chưởng lý chống tham nhũng, đổ lỗi cho Yermak về sự chậm trễ đó.
Giới chức Ukraine đã phản biện. Một tuyên bố từ Bộ Ngoại giao Ukraine cáo buộc Spartz đã truyền bá “tuyên truyền của Nga” và cảnh báo bà nên “ngừng cố gắng kiếm thêm vốn chính trị dựa trên những suy đoán vô căn cứ.”
Giới chức Hoa Kỳ đã triwfnh bầy với Spartz trong một cuộc họp mật kéo dài hai giờ vào thứ Sáu với hy vọng giải quyết mối quan tâm của bà và khuyến khích bà hạn chế lên tiếng chỉ trích công khai. Bà từ chối thảo luận về cuộc họp sau đó nhưng nói với hãng tin AP rằng,
“Đối thoại và cân nhắc lành mạnh là điều tốt cho Quốc hội.
Chúng tôi ở đây không phải để làm hài lòng mọi người. Cân nhắc kỹ càng là tốt.”
Victoria Spartz
Vài giờ sau, Spartz đã trả lời phỏng vấn bằng tiếng Ukraina trên YouTube, trong đó một lần nữa, bà ấy kêu gọi Ukraine bổ nhiệm một công tố viên độc lập. Bà nói,
“Vấn đề này nên được giải quyết càng sớm càng tốt. Đây là một vấn đề rất lớn đối với phương Tây, vì vậy tôi nghĩ rằng tổng thống của các bạn nên sớm giải quyết vấn đề này.”
Dân biểu Jason Crow, một đảng viên Đảng Dân chủ Colorado, người trong Ủy ban Tình báo và Dịch vụ Vũ trang Hạ viện, cho biết ông không thấy bằng chứng nào chứng minh cho những cáo buộc rằng nhóm nội bộ của Zelenskyy đang cố gắng giúp cho Nga. Ông nói, nhưng khi chiến tranh tiếp tục, một phần trong chiến lược dài hạn của Mỹ ở Ukraine sẽ phải gồm cả những biện pháp giải quyết tình trạng lãng phí và quản lý kém các nguồn lực. Jason Crow nói,
“Không có cuộc chiến tranh nào trong lịch sử thế giới có thể tránh được tham nhũng và những người cố tình lợi dụng nó. Nếu có những lo ngại nêu ra, chúng tôi sẽ giải quyết.”
Jason Crow
Igor Novikov, một cựu cố vấn của Zelenskyy ở Kyiv, gọi nhiều tuyên bố của Spartz là sự pha trộn giữa “tin đồn và truyền thuyết và huyền thoại.” Những cáo buộc chống lại Yermak nói riêng đã lan truyền trong nhiều năm liên quan đến những tương tác của ông với các đồng minh của Trump, những người đi tìm thông tin bất lợi cho Hunter, con trai của Biden.
Novikov nói:
“Đang ở trong tình trạng chiến tranh, chúng ta cần phải tin Tổng thống Zelenskyy và nhóm của ông ấy dù có sự nghi ngờ. Cho đến khi giành được chiến thắng trong cuộc chiến này, chúng ta phải tin tưởng vào vị tổng thống đã ở lại và chiến đấu với người dân.”
Igor Novikov
© 2022 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: Corruption concerns involving Ukraine are revived as the war with Russia drags on | THE ASSOCIATED PRESS | July 20, 2022.