Cuộc chạy đua “giữ quyền lực” vẫn sôi động trong cuộc bầu cử tại Hoa Kỳ

Keith Boag | Trà Mi

Đảng Cộng hòa tìm cách duy trì kiểm soát của lưỡng viện quốc hội để trói tay tổng thống.

Những lá phiếu khác (không phải để bầu Tổng thống) rất quan trọng đối với đảng Cộng hòa vì họ muốn trói tay bà Clinton là như đã trói tay Obama trong tám năm qua. (John D. Simmons / Charlotte Observer / TNS qua Getty Images)

Bây giờ gần như là Donald Trump sẽ kết thúc cuộc chạy đua vào toà Bạch Ốc với huy chương bạc trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng tới, những bàn tán chính trị ở Washington đã chuyển ra khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng và hướng tới cuộc đua giành “những lá phiếu khác”.

“Những lá phiếu khác” là những gì dân chính trị ở đây gọi tất cả các lá phiếu bầu chọn mà cử tri sẽ quyết định vào ngày 8 tháng 11 tới đây. Đó là 34 ghế Thượng viện, 435 ghế trong Hạ viện, 12 ghế Thống đốc tiểu bang, hàng trăm Thượng nghị sĩ tiểu bang, hàng ngàn Dân biểu tiểu bang, cộng với thẩm phán, thị trưởng, công tố viên quận, chưởng lý, vân vân.

Và kết quả cuộc đua rất quan trọng. Tổng thống Barack Obama giải thích chúng thế này:

“Chúng ta không thể bầu Hillary và sau đó dồn bà ấy với một Quốc hội không làm gì hết, thậm chí sẽ không cố gắng để làm một cái gì đó.”

Obama nói như vậy ở Nevada, nơi ông đang vận động cho ứng viên đảng Dân chủ Catherine Cortez Mastro với hy vọng bà ấy sẽ là nữ thượng nghị sĩ Mỹ gốc châu Mỹ La tinh đầu tiên.

Uỷ ban vận động của Hillary Clinton đã xoay trục. Hillary đã tuyên bố sẽ không còn phản ứng với những tiểu xảo từ khối vận động cho ông Trump nữa vì bà ấy đã tranh luận với ông ta hơn bốn tiếng đồng hồ rồi và muốn tập trung vào các cuộc vận động giành “những lá phiếu khác” về cho đảng Dân chủ.

Những lá phiếu khác trong ngày 8 tháng 11 cũng không kém phần quan trọngvới đảng Cộng hòa, nhưng vì một lý do khác – họ muốn trói tay của bà Clinton như đã làm với Obama trong hầu hết hai nhiệm kỳ tổng thống của ông.

Ở ngoại ô New York, một quảng cáo truyền hình của đảng Cộng hòa nói với cử tri rằng ứng cử viên của họ ở Hạ viện sẽ “chống lại Hillary Clinton” – một cách khác họ thừa nhận đã không còn hy vọng gì ông Trump sẽ vào được toà Bạch Ốc và cũng là một nỗ lực để kịch tính và cấp bách hoá cuộc vận động giành đa số ghế ở quốc hội của họ.

Đảng Dân chủ có chút lợi thế để chiếm được đa số ở Thượng viện

Những mô hình dự báo cho thấy đảng Dân chủ có lợi thế hơn một chút để giành quyền kiểm soát Thượng viện. Trong trường hợp đó, bà Clinton sẽ ở vị trí thuận lợi hơn để được Thượng viện chấp thuận tất cả những chức vụ mà tổng thống mới cần phải bổ nhiệm.

Một chức vụ do Tổng thống bổ nhiệm điển hình sẽ yên ổn hơn là ghế thẩm phán còn trống ở Tối cao Pháp viện.

Người ta vẫn nhớ Obama đã đề cử Merrick Garland vào Tối cao Pháp viện thay thẩm phán Antonin Scalia đột ngột qua đời hồi tháng Hai. Và ai cũng biết rằng đảng Cộng hòa, hiện đang kiểm soát Thượng viện, đã từ chối ngay cả việc triệu tập những phiên điều trần về việc có chấp thuận (cho) Garland (vào Tối cao Pháp viện hay không). Thượng nghị sĩ Cộng hoà lập luận họ bảo vệ đặc quyền hiến pháp của tổng thống kế tiếp trong việc bổ nhiệm chức vụ thẩm phán Tối cao Pháp viện.

Đảng Cộng hòa thực ra không có cơ sở hiến pháp khi dùng chiến thuật đó, và nếu họ trở thành thiểu số ở Thượng viện vào tháng tới thì sẽ mất tiếng nói trong tiến trình này.

Trước Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ, lãnh đạo Thượng viện của đảng Dân chủ, TNS Harry Reid kêu gọi các TNS Cộng hòa mở các phiên điều trần về việc Obama đề cử thẩm phán Merrick Garland vào Tối cao Pháp viện – Washington, DC, ngày 17 tháng 3, năm 2016. (Kevin Lamarque / Reuters)

Garland người vừa được đề cử là nhân vật trung dung nhất mà Đảng Cộng hòa đã có thể có được do một tổng thống của đảng Dân chủ bổ nhiệm.

Nếu Clinton thắng cử và đảng Dân chủ giành được đa số ở Thượng viện, bà ấy có thể đề cử một người nào đó ngả về hướng “tự do” hơn Garland nữa. Hoặc Clinton có thể tái đề cử Garland và thậm chí có thể gây được một số vốn chính trị với đảng Cộng hòa vì họ sợ điều tệ nhất có thể xẩy ra và sẽ biết ơn Hillary đã cho họ cơ hội “đi lại từ đầu”.

Nhưng đảng Dân chủ cũng cần Hạ viện

Nhưng để chương trình lập pháp của mình thành công Clinton cũng sẽ cần Hạ viện.

Hạ viện – chính xác hơn, dân biểu của đảng Cộng hòa tại Hạ viện – đã dàn xếp giai điệu ở Washington cho Obama, và họ cũng sẽ làm như thế đối với Clinton mà thôi.

Đảng Cộng hòa sẽ phân hoá ở quốc hội trong phiên họp đầu tiên cũng như những sự kiện đang diễn ra trong cuộc vận động bầu cử hiện nay. Họ chưa giải quyết được những khác biệt giữa cánh cực hữu Tea Party và cánh đã cầm quyền trong đảng của họ, và bây giờ họ có thể sẽ có thêm một cánh mới – cánhTrump – để phải giàn xếp.

Nhưng có lẽ họ sẽ đoàn kết về một vấn đề, và điều đó là họ sẽ hợp tác với một Toà Bạch Ốc Clinton hay không.

Cuộc vận động tấn công Hillary đã quá tệ bạc và cá nhân, nào là “Hillary xảo quyệt”, “bỏ tù nó đi”, “mụ đàn bà hiểm ác” vì vậy đảng Cộng hòa đã không chừa chỗ cho họ để có thể thỏa hiệp.

Trump gọi Clinton là “mụ đàn bà hiểm ác”

Trump vấp váp chạy đoạn sau cùng trước mức đến đã làm cuộc đua vào quốc hội sôi nổi hơn và cho người ta thấy thoáng qua những cơ hội bất ngờ. Trước nhất là tỉ lể ủng hộ ông Obama vụt tăng.

Một tổng thống kết thúc hai nhiệm kỳ với mực ủng hộ của quần chúng trên 50% luôn luôn là bửu bối trong cuộc vận động của người người kế nhiệm của ông, và ông Obama gần đây đã được 57% ủng hộ trong một cuộc thăm dò của Gallup. Điều đó đã khuyến khích Obama lao mình vào cuộc vận động giành những lá phiếu khác về cho đảng Dân chủ như chưa bao giờ thấy trước đây.

Obam ma đã vận động và ủng hộ cho 150 ứng viên vào chạy đua vào lưỡng viện ở cấp tiểu bang, và ngay cả một ứng cử viên cho Tòa án thượng thẩm ở Bắc Carolina.

Obama quan tâm đến tất cả những lá phiếu khác, không chừng ông sẽ đi ủng hộ cho cả ứng viên đảng Dân chủ đang chạy đua vào hội đồng học chính ở địa phương nữa.

Nguy hiểm trong việc lật đổ những đảng viên Cộng hòa ôn hoà

Nhưng chiếm đa số Hạ viện không phải là chuyện dễ làm đôi với đảng Dân chủ. Họ cần phải chiếm lại ít nhất 30 ghế của đảng Cộng hòa, và đó là một việc lớn vì những tiểu bang thiên về đảng Cộng hòa (Red states) đã vẽ (lại) ranh giới đơn vị bầu cử của họ – một số người cho rằng họ đã giàn xếp gian lận – để tối đa hóa hiệu lực của những lá phiếu bầu cho đảng Cộng hoà.

Trong quá khứ, điều đó là có nghĩa rằng ngay cả khi đảng Dân chủ giành được nhiều phiếu bầu, đảng Cộng hòa giành được nhiều ghế – Tiêu đề của bản Báo cáo Chính trị đảng phái Cook không thiên vị sau cuộc bầu cử năm 2012 ghi, “Đảng Cộng hoà giành được 49% số phiếu, 54% số ghế tại Hạ viện.”

Nhưng điều tệ nhất cho Clinton có thể là đảng Dân chủ thực hiện bước đột phá trong cuộc đua giành những lá phiếu khác nhưng không chiếm được quyền kiểm soát Hạ viện.

Thắng thêm ghế thì tại sao lại tệ nhất? Đó là vì những ghế đảng Cộng hoà có thể mất là của những dân biểu Cộng hòa ôn hòa nhất. Kết quả có thể là số dân biểu Cộng hoà sẽ ít đi nhưng lại cực đoan hơn cả khối dân biểu Cộng hoà đã làm thịt luôn Chủ tịch của mình, Chủ tịch Hạ viện John Boehner (R), trong Quốc hội cuối cùng.

Như thế, không những Clinton chỉ gặp khó khăn để đối phó với một thực tế như vậy ở Quốc hội, mà còn khó có thể biết chính xác ai là người lãnh đạo ở đó.

Keith Boag, Phóng viên Washington D.C. | Một trong những phóng viên chính trị hàng đầu của CBC, Keith Boag hiện đang công tác tại Washington, DC; ông đã từng làm việc tại Los Angeles và Parliament Hill ở Ottawa.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: ‘Down ballot’ races hold high stakes in U.S. election
Republicans look to maintain control of both House, Senate to thwart a Clinton presidency
By Keith Boag, CBC News Oct 26, 2016