Coronavirus bùng phát có thể phá vỡ giấc mơ thế kỷ Trung Hoa của Tập Cận Bình

Charlie Campbell | Trà Mi

Phải mất tám giờ sau khi đến bệnh viện mẹ của Wu Chen mới được bác sĩ đến khám. Tám ngày sau, cụ ấy chết.

Wu nói, bác sĩ đã “chắc chắn 99%”, bà cụ đã mắc phải căn bệnh giống như bệnh viêm phổi bí ẩn lan tràn khắp thành phố Vũ Hán ở ngay giữa Trung Hoa, nhưng ông không có bộ dụng cụ xét nghiệm để chứng minh mẹ Wu bị viêm phổi. Và mặc dù bà cụ 64 tuổi bị sốt và mức oxy thấp đến mức nguy hiểm, bệnh viện cũng không có giường cho bà. Wu đã thử tìm thêm hai bệnh viện trong tuần sau đó, nhưng tất cả đã đều tràn ngập bệnh nhân. Đến ngày 25 tháng 1, mẹ của Wu phải nằm trên sàn gạch của một phòng cấp cứu, thở hổn hển, nửa tỉnh nửa mê. Wu, 30 tuổi, nói,

“Chúng tôi không muốn thấy mẹ tôi chết trên sàn nhà, vì vậy chúng tôi đã đưa bà về nhà. Bà đã chết vào ngày hôm sau.”

Wu Chen

Vì cô ấy không muốn bị tù vì bất đồng chính kiến ​​chồng chất lên nỗi đau buồn, Wu yêu cầu TIME dùng bí danh khi đề cập đên chuyện của cô — một yêu cầu hợp lý và một biện pháp cho thấy mỗi cái chết vì virus đối với nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa ra sao. Tính đến ngày 4 tháng Hai, Coronavirus mới, gọi là 2019-nCoV, đe dọa hơn 24.000 người,  bị nhiễm hoặc 492 mà nó đã giết chết. 2019-nCoV cũng đang lờn vờn trên đầu dự án trẻ trung hóa quốc gia của Chủ tịch Trung Hoa Tập Cận Bình và quy tắc cứng nhắc, từ trên xuống đang bị thử thách bằng tất cả những gì căn bệnh mang lại, gồm sự nghi ngờ của dân chúng mà chính phủ cam kết giữ an toàn. Kể từ khi Trung Hoa công nhận mức độ nghiêm trọng của vụ virut bùng phát, tất cả mọi cơ quan của chính phủ Trung Hoa đã được khai thác để thực thi một kế hoạch kiểm dịch chưa từng có với 50 triệu người ở 15 thành phố. Chính phủ Trung Hoa đã tung ra một ngân sách chiến tranh trị giá 1 tỷ nhân dân tệ (tương đương 142 triệu USD) để chống lại sự virut bùng phát cùng lúc quay cuồng xây một bệnh viện 1.000 giường chỉ trong 10 ngày. Chuyện bà mẹ của Wu không có giường nằm có thể hiểu được, vì đã mất thời gian để hiểu căn bệnh và sự lây lan quá nhanh của nó. Nhưng làm gì để hiểu được một chính phủ không thể thông cảm với nỗi đau của một cô con gái đã đưa mẹ ốm yếu về nhà chết thay vì phải nhìn thấy bà cụ chết trên sàn bệnh viện?

Minh bạch là điều cần thiết trong lãnh vực sức khỏe cộng đồng. Nhưng tại Trung Hoa, những bác sĩ báo cáo thực tế về vụ dịch đã bị bắt vì cho rằng họ “phao tin đồn”. Giới lãnh đạo đã lấy vật dụng, dành cho nhân viên y tế tuyến đầu, làm của riêng khiến họ phải dùng văn phòng cụ làm mặt nạ giải phẫu. Trong khi đó, Đảng Cộng sản Trung Hoa (ĐCSTH) cầm quyền đã bắt đầu tận dụng cuộc khủng hoảng để tuyên truyền bằng cách đề cao các cán bộ lãnh đạo những chiến dịch ngăn chặn dịch cúm. Scott W. Harold, một chuyên gia về Đông Á tại chính sách Rand Corp của Hoa Kỳ nói,

“Không có khủng hoảng nào quá nguy hiểm đến nỗi họ không thể ngưng tuyên truyền cho đảng bằng việc thao túng nạn dịch.”

Scott W. Harold

Vào mùa thu năm 2017, Xi đăng đàn tại Đại lễ đường Nhân dân Bắc Kinh để tuyên bố rằng phiên bản độc đoán độc đảng của Trung Hoa là một lựa chọn cho “những quốc gia muốn tăng tốc độ phát triển đất nước đồng thời bảo vệ nền độc lập của họ.” Xi biện luận rằng nền Dân chủ phương Tây lộn xộn và sai sót. Trong những năm kể từ khi Tập Cận Bình đọc bài phát biểu đó, sự kiêu ngạo của Trung Hoa đã lớn lên hơn, được vun sới nuôi dưỡng nhờ sự sự tan rã của trật tự thế giới đa phương và một tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump náo loạn. Nhưng cuộc khủng hoảng coronavirus có nguy cơ làm rúng động hệ thống độc đoán của Trung Hoa. Một số cán bộ hàng đầu của ĐCSTH Trung Hoa đã tuyên bố hôm 3 tháng 2.

“Đây là một thử thách lớn đối với hệ thống chính trị và khả năng cai trị của Trung Hoa.”

WHO tuyên bố tình trạng khẩn cấp toàn vì coronavirus | video

Vụ dịch năm 2019-nCoV đang lây nhiễm khoảng 2.000 người mỗi ngày tại Trung Hoa và đã lan sang ít nhất 25 quốc gia khác. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố đây là trường hợp khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu. Và Và nỗi sợ hãi không chỉ giới hạn ở sức khỏe. Thương mại toàn cầu hiện đang xoay quanh nền kinh tế 14,55 nghìn tỷ đô la của Trung Hoa, đang bị một chế độ độc đoán, mù mờ, xoay quanh chỉ một người, Tập Cận Bình, chi phối. Họ Tập, được một giáo phái tôn sùng cá nhân mới hồi sinh đánh bóng, đã tóm thâu nhiều quyền lực hơn bất kỳ nhân vật lãnh đạo Trung Hoa nào kể từ Mao Trạch Đông. Ông đã tận dụng sức mạnh kinh tế của Bắc Kinh để đạt được tham vọng trong và ngoài nước nhưng cũng gặp khó khăn mà những nhân vật lãnh đạo trước đó chưa hề phải đối phó. Jude Blanchette, chuyên gia phân tích Trung Hoa tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế có trụ sở tại Washington cho biết,

“Kể từ khi Xi lên nắm quyền, không biết có bao nhiêu vấn đề liên tục xẩy ra dưới sự lãnh đạo của ông ta và dường như Xi không thể quản lý hữu hiệu.”

Jude Blanchette

Những vấn đề đó gồm cả tình trạng bất ổn ở Hong Kong bán tự trị, cuộc chiến thương mại đột phá với Hoa Kỳ và bây giờ là một cuộc khủng hoảng sức khỏe đang diễn ra.

Trong nhiều chục năm, lời rao quảng cáo chế độ độc đảng của Trung Hoa là kết quả vượt trội của hệ thống chính trị này khi phải đối phó với cả khủng hoảng ngắn hạn và thách thức dài hạn.

Trung Hoa xây dựng hàng ngàn cây số đường sắt vận tốc cao và kéo hàng trăm triệu người thoát khỏi đói nghèo. Đến năm 2022, McKinsey dự đoán 550 triệu người Trung Hoa, khoảng 1,5 lần dân số Hoa Kỳ hiện tại, sẽ có thể tự cho mình thuộc tầng lớp trung lưu. Tuy nhiên, tương lai đó đã sa đọa dưới thời Xi. Bây giờ coronavirus có thể làm suy yếu thêm sứ mệnh của ông ta nhằm đưa Trung Hoa lên hàng đầu thế giới trong thế kỷ tiếp theo như Mỹ đã làm ở thế kỷ trước.

Năm 2019, Trung Hoa đã vượt qua nước Nga trở thành nước cộng sản lâu đời nhất. Tuổi thọ kéo dài bảy mươi năm của ĐCSTH một phần không nhỏ có thể được coi là đã từ bỏ một phần lớn của chủ nghĩa Mác-Lênin; thay vì lập kế hoạch tập trung và đặt mục tiêu từ trên xuống, Trung Hoa đi vào kinh tế thị trường và trao quyền lực đáng kể cho các khu vực và thành phố lớn. Cán bộ cộng sản lãnh đạo ở địa phương được khuyến khích đưa ra các quyết định táo bạo để thúc đẩy nền kinh tế ở đó, như việc xây dựng nhà máy sản xuất, được trợ cấp rất nhiều.

Kết quả là, Trung Hoa bùng phát triển nhưng cũng trở thành một mạng lưới của những sứ quân nắm quyền ở địa phương và là những trung tâm quyền lực nhỏ, phát sinh đầy rẫy nhưng vụ tranh giành ảnh hưởng và tham nhũng. Xi lên nắm quyền vào năm 2012 tin rằng tham những tràn lan là một mối đe dọa hiện sinh của đảng. Đối với ông, chỉ có sự phục hưng ý thức hệ cùng với một cuộc thập tự chinh chống tham nhũng mới có thể cứu Trung Hoa khỏi con đường của Liên Xô.

Một người có tiếng ôn hòa, Xi đã leo thang quyền lực với tư cách là một cán bộ cấp tỉnh, cuối cùng trở thành một ứng cử viên dung hòa cho vị trí lãnh đạo cao nhất của Trung Hoa. Việc ông không có một cơ sở quyền lực khiến những cán bộ lớn tuổi trong đảng tin rằng sẽ vẫn dễ uốn nắn và dễ kiểm soát được ông. Giới lãnh đạo toàn cầu hy vọng ông có thể thúc đẩy những đởi mới kinh tế và xã hội mà thế giới đã chờ đợi từ lâu.

Họ đã sai. Ngay sau khi lên nắm quyền, Xi đã tuyên bố về “Giấc mộng Trung Hoa”, về sự trẻ trung hóa quốc gia, sau đó nói về việc đưa Trung Hoa trở lại trung tâm sân khấu thế giới. Sau khi chấp nhận cải cách thị trường theo kiểu phương Tây, Xi đã đặt kiểm soát của nhà nước với nền kinh tế và cơ cấu vào đó những kẻ xu nịnh và những người chỉ biết vâng lời. Ngày nay lòng nhiệt thành với đảng thấm vào tất cả đường tơ sợi chỉ của xã hội Trung Hoa. Người đứng đầu Cục Điện ảnh quốc gia Trung Hoa đã ra lệnh, tất cả phim  ảnh “phải có một điểm mấu chốt về ý thức hệ rõ ràng và không thể thách thức hệ thống chính trị.” Nhà báo của Trung Hoa đã được hướng dẫn để tuân theo những “giá trị thông tin kiểu Marxist”. Nghệ sĩ chỉ có thể làm nghệ thuật để “phục vụ nhân sinh và chủ nghĩa xã hội”. Một quảng cáo cho việc hiến tinh trùng đòi người nộp đơn cống hiến phải trong khoảng từ 20 đến 45 tuổi với “phẩm chất ý thức hệ tuyệt vời”, “rất yêu tổ quốc”, “trung thành với sứ mệnh của đảng”. Ông Mao có thể có quyển Sách đỏ (Mao tuyển), nhưng Tập có một ứng dụng cá nhân hóa phân phối cho tất cả 90 triệu đảng viên ĐCSTH, với một thư mục các bài phát biểu và câu hỏi về cuộc đời và tư tưởng chính trị của ông ta.

Nhiệm vụ của Xi là rèn giũa một bản sắc Trung Hoa duy nhất khôi phục quốc gia dân tộc đa số người Hán đi đến thời kỳ hoàng kim, trên cơ sở thề trung thành với đảng cộng sản của Tập. Giáo sư Steve Tsang, giám đốc Viện SOAS Trung Hoa tại Đại học London cho biết,

“Về cơ bản, ông Tập Cận Bình là một người theo chủ nghĩa Hán sô-vanh với một ‘sứ mệnh lịch sử’ là làm cho Trung Hoa, Hán Trung Hoa, vĩ đại một lần nữa.”

Steve Tsang

Và ông ấy sẵn sàng đi vạn dặm để làm điều đó. Theo Liên Hiệp Quốc, tại tỉnh Tân Cương yên tĩnh của Trung Hoa, một chiến dịch bắt giam tập thể có hệ thống đã biến khu vực này thành một vùng đất bụi bặm có nhiều trại  tù, đang có hơn 1 triệu người Hồi giáo Uighur và các dân tộc thiểu số khác đang bị bắt giam ngoài vòng tư pháp. Chiến dịch ban đâu nhằm chống lại Hồi giáo cực đoan trong khu vực đã biến thành một dự án vĩ đại về nhồi nhét ý thức hệ.

Trên các con đường mà những đoàn lữ hành trên Con đường Tơ lụa từng đi, một bộ máy giám sát tinh vi sẽ che phủ môt dân số rộng hơn trong một may thu hình tầm rộng do thông minh nhân tạo điều khiển; ở đó tấ cả mọi hành động đều bị theo dõi, ghi lại và đánh giá bằng thuật toán.

Những người phạm lỗi mà nó bắt được sẽ bị gửi đi học về những lỗi lầm của họ. Nurlan Kokeubai, 56 tuổi, không biết được những lời tố cáo ông. Nhưng từ tháng 8 năm 2017 đến tháng 4 năm 2018, ông bị giam trong một trại cải tạo gần thành phố Ili, thuộc tỉnh Tân Cương. Trong bốn giờ mỗi sáng, Kokeubai nói rằng ông ta và các bạn tù bị buộc phải xem các video về sinh hoạt của Xi với các chức sắc và giám sát các cuộc tập trận quân sự. Họ cũng được lệnh ghi nhớ “tư tưởng chính trị” của Xi và các tài liệu từ Hội nghị ĐCSTH lần thứ 19, khi Xi xóa bỏ giới hạn nhiệm kỳ chủ tịch để cho phép mình cai trị suốt đời. Kokeubai nói với TIME ở Almaty, Kazakhstan,

“Những người chống cự đã bị đánh bằng gậy hoặc bị trói vào ghế sắt để thẩm vấn. Họ không tra hỏi kiến ​​thức hoặc lòng trung thành của chúng tôi. Họ chỉ nhồi nhét chúng tôi bằng những lời lẽ tuyên truyền.”

Nurlan Kokeubai

Sau đó Kokeubai đã bỏ trốn.

Tổng thống Trump hoàn toàn im lặng về những  trại tù cải tạo ở Tân Cương khi ông đàm phán một thỏa thuận tạm thời trong cuộc chiến thương mại. Nhưng khi coronavirus bùng phát, chính phủ của Trump đã không còn kiềm chế nữa.

Bộ trưởng Thương mại Mỹ Wilbur Ross trả lời phỏng vấn trên TV hôm 30 tháng 1 đã nói,

“Tôi không muốn khoe khoang chiến thắng đối với một căn bệnh rất đáng tiếc, rất ác tính. Thực tế, việc đó khiến các doanh nghiệp cần coi lại… Tôi nghĩ rằng nó sẽ giúp thúc đẩy việc đưa việc làm trở lại Bắc Mỹ.”

Wilbur Ross

Bốn mươi năm sau khi Bắc Kinh và Washington bình thường hóa quan hệ, hai nước đang nhanh chóng quay đi hướng khác. Dưới thời Trump, Hoa Kỳ đã gỡ những công ty của Mỹ và, đúng thế, cả  chuỗi cung ứng từ Trung Hoa, bằng thuế, thuế nhập cảng và những kiềm chế đầu tư khắc nghiệt. Giới đầu tư phương Tây cũng bị những rào cản về ý thức hệ cản trở và phải đi tìm thị trường ở nơi khác, khi thị trường Trung Hoa hiện đang tinh vi, bão hòa và khó khai thác.

Washington đã cấm Huawei, công ty sản xuất thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới, cài đặt vào cơ sở hạ tầng quan trọng của Mỹ và kêu gọi các đồng minh làm điều tương tự. Tại các trường đại học Hoa Kỳ, giới làm nghiên cứu Trung Hoa đã bị thanh trừng khỏi giới hàn lâm, cảnh giác đối với hoạt động gián điệp, lấn cả vào sự Bài Hoa của chủ nghĩa McCarthy. Những lạc quan tô màu cho chính quyền của George W. Bush và Obama phần lớn đã bốc hơi.

Nhưng sẽ sai lầm khi bỏ qua tác động riêng của Xi, trong tiến trình này. Tsang nói,

“[Năm ngoái] là một bước ngoặt trong sự thay đổi cấu trúc về cách Hoa Kỳ nhìn nhận mối quan hệ với Trung Hoa. Tuy nhiên, việc tách rời đã được bắt đầu không phải do Donald Trump. Từ đầu, chính Cận Bình Ban đã chuẩn bị.”

Steve Tsang

Mọi chính sách kinh tế đặc trưng của Xi, đều tìm cách làm giảm sự phụ thuộc của Trung Hoa vào Hoa Kỳ và phát triển đế chế của riêng mình. Sáng kiến ​​Một Vành đai Một Con đường trị giá 1 nghìn tỷ USD của Tập nối liền khắp Âu Á và Châu Phi. Cuộc vận động “Made Made in China 2025” trên mạng nhằm mục đích đẩy Trung Hoa đi đầu trong các ngành kỹ thuật chiến lược hiện Thung lũng Silicon đang thống trị, như chất bán dẫn, hàng không vũ trụ, AI và robot. Chính phủ Trung Hoa thậm chí đã ra lệnh cho tất cả các cơ quan nhà nước loại bỏ các thiết bị máy tính do nước ngoài sản xuất trong vòng ba năm.

Xi không đứng một mình, mặc dù chung quanh ông là khách hàng hơn là bạn bè. Trung Hoa hiện đang liên kết chặt chẽ với Nga hơn bất kỳ thời điểm nào kể từ khi Mao và Nikita Khrushchev chia tay vào năm 1956. Sáng kiến ​​ Một Vành đai Một Con đường đang đưa các quốc gia trên khắp châu Á, châu Phi, châu Âu và Trung Đông vào quỹ đạo của Bắc Kinh (và thường trở thành con nợ của Trung Hoa). Hoa Kỳ có thể đã yêu cầu 61 quốc gia xa lánh Huawei, nhưng chỉ có ba nước Nhật Bản, Úc, New Zealand đã đồng ý. Mười năm tới đây sẽ không được định hình bằng bức màn sắt mà giữa hai khối muốn giành ảnh hưởng tại những quốc gia không thuộc khối dân chủ tự do hoặc trong nhóm các nước độ tài chuyên chế. Và, đối với một bên, coronavirus đang trở thành một cơ hội. Khi được hỏi liệu có nên chấm dứt thuế nhập cảng hàng hóa của Trung Hoa vì khủng hoảng virut hay không, cố vấn thương mại Tòa Bạch Ốc Peter Navarro đã bác bỏ đề nghi đó. Ông nói, “Hãy nhớ tại sao chúng ta đánh thuế nhập cảng vào hàng háo Trung Hoa.”

Đối phó với dịch bệnh đòi có nhiều hơn là khả năng xây bệnh viện trong vài ngày; nó đòi phải có niềm tin. Và ngay từ đầu, phản ứng công khai của Trung Hoa đối với virus đã làm người ta nghi ngại. Ngay cả các tổ chức đa quốc gia như WHO cũng cảm thấy điều này khi coronavirus trở nên tệ hơn. WHO đã không thể đánh giá mức độ nghiêm trọng của 2019-nCoV sau cuộc họp đầu tiên vào ngày 22 tháng 1, rõ ràng là vì sự kháng cự từ Bắc Kinh. (WHO đề cập đến “những quan điểm khác nhau”.) Đáng chú ý là mặc dù WHO khẳng định rằng việc cấm du lịch đến Trung Hoa là không cần thiết, hàng chục quốc gia đã đưa ra các hạn chế nghiêm ngặt, gồm Hoa Kỳ, Úc và Bắc Hàn. Nếu bạn tin rằng số liệu chính thức của Trung Hoa, 2019-nCoV có tỷ lệ chết chỉ là 2% bùng phát giống như cúm thông thường và khác xa so với 50% của Ebola hoặc 10% của SARS. Giới quan sát có thể đặt câu hỏi, tại sao sau đó, Trung Hoa đã đặt toàn bộ những thành phố trong tình trạng cách ly hàng chục triệu người và phải huy động quân đội?

Dưới đây là nhược điểm của hệ thống kiểm soát từ trên xuống của Tập Cận Bình; không ai ra tay hành động trừ khi họ nhận được lệnh của thượng cấp, và sau đó mọi người phản ứng dữ dội để làm hài lòng nhân vật lãnh đạo. Điều này thấy rõ ở Vũ Hán, thủ phủ của tỉnh Hồ Bắc, nơi dịch bệnh bắt đầu và phản ứng chính thức trì hoãn từ việc che đậy đến phản ứng thái quá chỉ sau khi Xi tuyên bố có khủng hoảng. Blanchette nói,

“Toàn thể bộ máy ĐCSTH đã không thành công để giải quyết dịch coronavirus cho đến khi Xi đưa ý kiến về vấn đề này.”

Jude Blanchette

Đáng chú ý, chính Chủ tịch Tập Cận Bình đã không xuất hiện trước công chúng từ khi dịch bệnh bắt đầu và không ai thấy Xi ở nơi công cộng trong tám ngày sau Tết Nguyên Đán.

Bây giờ, trên khắp Trung Hoa, nỗi sợ hãi đang trộn lẫn với cơn thịnh nộ mới bắt đầu. Ở Hồ Bắc, người Vũ Hán bị tẩy chay. Nhưng ở các tỉnh khác, mọi người từ bất cứ tỉnh nào ở Hồ Bắc đều bị xa lánh. Video lưu truyền trên mạng xã hội cho thấy quần chúng cảnh giác thu xếp để bảo vệ làng của họ. Trong một video, một người đàn ông mặc áo khoác màu tối và đội mũ rộng vành cầm súng lục canh giữ cây cầu. Ở một cảnh khác, một người đàn ông mặc áo khoác màu cam ngồi trên bàn ở cổng làng, vung một thanh kiếm lớn. Tất cả đều có những bảng hiệu gần đó với một chủ đề chung: người ngoài không được vượt qua.

Ngay cả ở Bắc Kinh, những người gác những  chung cư đang xét căn cước của tất cả những người ra vào và cấm ngay cả những người thuê-nhà-trả-tiền nếu họ là người từ Hồ Bắc. Video cho thấy dân Hồ Bắc xô xát với những nhân viên trạm xăng vì từ chối không tiếp họ. Đôi khi những cuộc ẩu đả xẩy ra khi một người Hồ Bắc gắng ép mình vượt qua chướng ngại vật trên đường. Một ngươi viết trên micro blog Weibo

“Đừng trách chúng tôi thô bạo nếu quý vị từ Vũ Hán và không tự cách ly.”

Một người khác viết,

“Ông cứ bắn họ cho rồi vì họ đang giết tụi mình!”

Sự hồi sinh của ý thức hệ đằng sau “Giấc mông Trung Hoa” của Tập Cận Bình có thể đã khiến hệ thống chính trị trở nên quyết đoán hơn nhưng cũng dễ phạm lỗi hơn. Dưới thời Mao, cán bộ lãnh đạo địa phương cũng ngần ngại hành động đến khi họ có những tín hiệu rõ ràng từ cấp trên. Thay vì đánh giá các vấn đề thuần túy qua lăng kính quản trị, bộ máy quan liêu của Trung Hoa buộc phải cân bằng cả mối quan tâm kỹ trị và chính trị. Trong khi đó, chủ nghĩa cảnh giác xóm làng lan truyền nhanh gần như như virus.

Một số câu hỏi —  liệu virut có trở thành đại dịch (hoặc đạt đến mức độ dịch bệnh ở hai châu lục) hay không, có bao nhiêu người lây nhiễm và bao nhiêu phải chết —  vẫn bị che giấu trong bất ổn. Nhưng cuộc khủng hoảng đã chứng minh rằng việc tập trung quyền lực chính trị dưới thời Xi đã khiến xã hội Trung Hoa trở nên dễ vỡ. Câu hỏi bây giờ là nó sẽ chịu đựng đến mức nào trước khi bắt đầu nứt.

Mẹ của Wu đã được hỏa táng vào buổi tối bà qua đời. Một chiếc xe container móp méo đến lúc 9 giờ tối và đem xác bà cuhvới vô số người khác. Thay vì ghi 2019-nCoV, giấy chứng tử của bà chỉ ghi đơn giản là “viêm phổi do virut”. Wu đã ký giấy cho phép cho hỏa táng nhưng được thông báo rằng mẹ tro cốt của mẹ cô chỉ được giao lại cho gai đình khi cuộc khủng hoảng chấm dứt.

“Họ nói rằng hiện tại có hơn 300 người chết, nhưng tôi nghĩ còn nhiều người nữa.”

Wu Chen

Thật đáng tiếc, mất niềm tin hóa ra, cũng lây lan.

Bài bình luận này sẽ đăng trên tạp chí TIME số ra ngày 17 tháng 2 năm 2020.

© 2020 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

---

Nguồn: The Coronavirus Outbreak Could Derail Xi Jinping’s Dreams of a Chinese Century | Chong Ja Ian | SCMP | 6 Feb 2020. Và tin của Amy Gunia / Hong Kong