Có phải Hoa Vi đã đánh sập Nortel?

Tom Blackwell | Trà Mi

Gián điệp kỹ nghệ, trộm cắp tài sản trí tuệ và việc  Hoa Vi lên cùng lúc Nortel xuống không phải là chuyện ngẫu nhiên.

Có phải gián điệp của Trung Hoa là lý do chính khiến cho Nortel của Canada sụp đổ? Minh họa: Gigi Suhanic/National Post

Trong lúc Canada sắp quyết định có cho phép Hoa Vi dự phần lập mạng không dây 5G sắp tới hay không, một phần của câu chuyện là làm náo loạn nhiều người hâm mộ Nortel

Jonathan Calof đã đi thăm công ty Huawei Technologies (Hoa Vi) ở Thâm Quyên, Trung Hoa cách đây không lâu khi ông tình cờ gặp một số gương mặt quen thuộc.

Trên một bức tường danh vọng đề cao những nhân viên ưu tú của công ty Trung Hoa này là tên của một vài cựu nhân viên của Nortel, công ty viễn thông khổng lồ của Canada đã sụp đổ một cách ngoạn mục mười năm trước. Calof, một giáo sư khoa kinh doanh của đại học Ottawa, đang viếng thắm Hoa Vi cùng với những sinh viên ban Quản trị Kinh doanh, nói,

“Những người này (nay) là nhân viên của Hoa Vi gắn liền với những thành công kỹ thuật tuyệt vời … và tôi đã nhận ra rất nhiều người trong số họ. Một mặt, bạn rất tự hào là người Canada, đồng thời bạn rất khó chịu vì là người Canada.”

Jonathan Calof

Đài danh vọng của các cựu kỹ sư Canada của Nortel ở Thâm Quyến nhấn mạnh về vận mạng của hai công ty đã cùng lúc thay đổi vị trí và với những kết quả hoàn toàn khác nhau.

Họ sản xuất các thiết bị tương tự, cạnh tranh lấy những hợp đồng tương tự và cố gắng đàm phán để liên doanh. Khi một công ty trở thành người khổng lồ, thì công ty kia vỡ vụn. Trong những ngày suy tàn của Nortel, Hoa Vi đã có cố gắng để giữ cho Nortel sống, và cuối cùng Hoa Vi đã buông tay. Và sau đó thuê ngay nhiều nhân viên hàng đầu của công ty Canada đang phá sản.

Trong lúc Canada gần có quyết định đã chờ đợi từ lâu về việc có cho phép Hoa Vi giữ một vai trò trong việt thiết lập mạng không dây 5G sắp tới hay không, một phần của câu chuyện đặc biệt làm phật lòng người hâm mộ Nortel, một công ty nhiều người ai oán.

Sự việc tiết lộ vào năm 2012 cho biết, trong ít nhất 10 năm, Nortel đã bị tin tặc tại Trung Hoa xâm nhập; chúng đã đánh cắp hàng trăm tài liệu nội bộ mật ngay trước mắt những giám đốc điều hành hàng đầu của công ty.

Trước đó, Cơ quan Tình báo An ninh Canada (CSIS) đã cảnh cáo Nortel về những tay gián điệp của do Bắc Kinh lãnh đạo ở trong lòng Nortel. Những báo cáo sau đó cho thấy rằng những máy nghe lén đã được cài đặt trong phức thể nghiên cứu và phát triển của Nortel ở Ottawa, nay là trụ sở của Bộ Quốc phòng Canada.

Trụ sở của Bộ Quốc phòng Canada ở trung tâm thành phố Ottawa. Chủ nhật ngày 8 tháng 12 năm 2019. Ảnh: Ashley Fraser/Postmedia

Và chưa bao giờ được biết là những cựu nhân viên an ninh của Nortel đã cáo buộc rằng một khách hàng gắn liền với Hoa Vi đã trả lại một thiết bị đã bị tháo rời và ăn cắp kỹ thuật (“reverse engineered”) và bí mật của Nortel.

Hoa Vi khăng khăng phủ nhận rằng họ không tham gia vào bất kỳ phần nào trong vụ hack của tin tặc hoặc những hoạt động gián điệp khác mà họ bị cáo buộc, hoặc họ được hưởng lợi từ hoạt động gián điệp kỹ nghệ như vậy.

Nhưng trên mạng truyền thông xã hội, và trong số một số chuyên gia an ninh mạng và cựu nhân viên của Nortel, những nghi ngờ về việc Nortel chết ít nhất một phần vì tài sản trí tuệ của nó bị cướp đi, vì một đối thủ Trung Hoa mới nổi đã vượt qua mặt nó trong ngành viễn thông.

Những quan điểm như vậy sẽ khiến mọi người khỏi mù quáng với một bản cáo trạng mới mà các công tố viên Hoa Kỳ đã nộp vào tuần trước. Mỹ cáo buộc Hoa Vi dùng nhiều cách khác nhau để đánh cắp sở hữu trí tuệ các công ty khác trong nhiều chục năm qua. Brian Shields, viên cố vấn an ninh đã phát giác ra vụ hack lớn khẳng định,

“Những gì mọi người cần nghe là gián điệp kinh tế đã gây ra sự thất bại cho Nortel. Vì vậy, những người khác hãy cẩn thận kẻo họ phải chịu một số phận tương tự.”

Brian Shields

Nhưng đó không phải là một quan điểm chung.

Trên thực tế, Nortel đã gặp rắc rối trong nhiều năm, chịu tổn thất lớn khi bong bóng dot.com vỡ, nó đã không bao giờ phục hồi sau thảm họa đó và đưa ra những quyết định quản lý bị chỉ trích là sai lầm trong những năm cuối cùng.

Trong một nghiên cứu lớn (Tóm lược, pdf)về lý do tại sao Nortel sụp đổ, Calof và các đồng nghiệp tại trường Quản trị Tel Telfer thậm chí không đề cập đến việc hack hay nhưng vụ gián điệp khác. Calof  nói, mặc dù nổi tiếng về phát triển kỹ thuật tiên tiến, cuối cùng khách hàng không mua những gì Nortel có. Ông nói thêm,

“Họ mất doanh thu không phải vì bị sao chép kỹ thuật, không phải vì kỹ thuật kém hơn, họ thất bại vì khách hàng mất niềm tin vào họ. Họ không tin rằng Nortel sẽ sống sau 10 năm nữa.”

Jonathan Calof

Chính Hoa Vi cho biết những cáo buộc họ làm gián điệp là không có cơ sở, và rằng không có chính phủ hay khách hàng nào ở Canada từng cáo buộc họ đã làm sai. Người phát ngôn của công ty Alykhan Velshi nói, một phần của ngân sách nghiên cứu và phát triển hàng năm trị giá 15 tỷ đô la, Hoa Vi đã chi 650 triệu đô la cho R&D trong mười năm qua tại Canada, nơi họ có 1.200 nhân viên.

Phó Giám đốc phụ trách Doanh nghiệp Vụ cho công ty Hoa Vi Canada Alykhan Velshi. Wayne Cuddington / Postmedia
Alykhan Velsh trong mạng chằng chịt của đảng Bảo Thủ Canada. Nguồn: @avelshi Oct 10, 2019

Velshi cho biết,

“Không có sản phẩm hay kỹ thuật nào của chúng tôi được phát triển bằng việc đánh cắp các bí mật thương mại. Phát triển của Hoa Vi là kết quả của mức đầu tư lớn của chúng tôi vào R&D và sự làm việc chăm chỉ của nhân viên của chúng tôi trong ba mươi năm qua.”

Alykhan Velshi

Những lời khen ngợi như vậy đã từng được nhiều người trước đây nói về Mạng lưới Nortel.

Hãng Điện thoại Bell của Canada, dã khai sinh ra Northern Electric và rồi trở thành Northern Telecom nó đã dẫn đầu trong việc phát triển mạng điện thoại kỹ thuật số trên toàn thế giới trong những năm 1970 và 1980. Bước sang thế kỷ trước, khi đã mở rộng để cung cấp một loạt các giải pháp mạng dựa trên Internet, công ty viễn thông này đã tự hào với hơn 90.000 nhân viên và vốn trên thị trường chiếm một phần ba giá trị của các công ty trên sàn giao dịch chứng khoán Toronto.

Sức mạnh kỹ thuật của nó vẫn còn là huyền thoại. Mặc dù chưa bao giờ được đưa vào sản xuất, các nhà nghiên cứu của Nortel tại Ottawa thậm chí đã làm ra Orbitor, một loại điện thoại di động có màn hình giao diện, chín năm trước khi iPhone cách mạng hóa thị trường với một thiết bị như vậy.

Sau đó, vào năm 2000, bong bóng Internet đầu đã căng quá mức và Nortel đột nhiên vỡ tung. Cổ phiếu của công ty đã mất giá chỉ sau một đêm, làm suy giảm các quỹ hưu trí của Canada và gây ra vụ sa thải hàng ngàn nhân viên Nortel.

Biểu đồ giá cổ phần Nortel (NT) từ 1998 đến 2009. Nguồn: OntheNet.

Những năm 2000 nói chung là những năm đầy biến động của Nortel, bắt đầu bằng một vụ bê bối kế toán khiến ​​CEO Frank Dunn và hai giám đốc điều hành khác bị buộc tội gian lận – mặc dù sau đó được tha bổng – tiếp theo là một cuộc đấu tranh tuyệt vọng để sống còn.

Đối với Hoa Vi, mười năm đó hòa toàn khác biệt.

Nếu ngành kỹ nghệ viễn thông và chính Nortel có có nguồn gốc từ 146 năm trước ở trang trại gia đình của Alexander Graham Bell, ở ngoại ô  Brantford, Ont., thì Hoa Vi là một đứa tre con. Do Ren Zhengfei, cựu kỹ sư của Giải phóng Quân Nhân dân thành lập, nó bắt đầu như một công ty sản xuất nhỏ, làm các thiết bị nối mạch điện thoại vào năm 1987, phát triển để xây dựng mạng viễn thông và sản xuất điện thoại di động. Với giá thành thật thấp, Hoa Vi bắt đầu chiếm được thị phần.

Người sáng lập Huawei (Hoa Vi) Ren Zhengfei (Nhậm Chánh Phi) tham dự một cuộc hội thảo tại trụ sở công ty ở Thâm Quyến, tỉnh Quảng Đông, Trung Hoa ngày 17 tháng 6 năm 2019. REUTERS/Aly Song

Vào năm 2012, nó đã vượt qua Ericsson trở thành công ty cung cấp thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới và năm 2018 trở thành công ty sản xuất điện thoại thông minh lớn thứ hai taofn cầu.

Với Nortel và những công ty khác vào năm 2005, sự trỗi dậy của Hoa Vi đã trở thành một thực tế không thể chối cãi được.  khi Hoa Vi giành được một phần nhỏ nhưng có ý nghĩa trong dự án Mạng Thế kỷ 21 khổng lồ của British Telecom, bước đột phá đầu tiên của Hoa Vi ở phương Tây. Nortel và công ty đồng cấp của Anh Quốc, Marconi đã bị đóng băng, loại khỏi vòng cành tranh; trong vòng một vài năm cả hai công ty Canada và Anh đều biến mất

CEO lúc đó Mike Zafirovsky sau này đã tiết lộ, xoay sở để dựng lại công ty, Nortel đã ký một hợp đồng tạm ​​với đối thủ Trung Hoa vào năm 2006. Liên doanh phát triển mạng băng thông siêu tốc sau đó đã lặng lẽ tạm dừng và các cuộc đàm phán liên doanh với Hoa Vi cũng xì hơi.

Nortel đã gánh chịu một đòn khác của Hoa Vi, ngay ở sân nhà. Năm 2008, công ty của Trung Hoa đã vượt qua Nortel để giành được hợp đồng lớn với Telus và Bell. Vào tháng 1 năm 2009, Nortel đã nộp đơn xin bảo vệ phá sản.

Ngay cả lúc đó, Hoa Vi đã có mặt trong câu chuyện của Nortel. Một nhóm các cựu giám đốc của Nortel, tin rằng công ty có thể trở mình được với sự quản lý tốt hơn, đã đưa ra một giá đẻ mua lại. Tờ Ottawa Citizen cho hay Hoa Vi đóng vai trò là một cổ đông thiểu số góp phần mua lại Nortel. Cuộc mua bán bất thành khi hội đồng quản trị Hoa Vi không chập nhận thỏa thuận mua lại Nortel.

Ren lại nói khác khi trả lời tờ Globe and Mail năm ngoái rằng ông ta quan tâm đến việc mua Nortel, nhưng kế hoạch đã chết sau khi công ty Nortel gần như vỡ nợ nói rằng họ muốn có một cổ phần kiểm soát của Hoa Vi.

Những khó khăn tài chính của Nortel đã được ghi nhận rõ ràng, nhưng những gì đã không được công khai cho đến nhiều năm sau đó là những hoạt động gián điệp bắt nguồn từ Trung Hoa.

Michel Juneau-Katsuya là người đứng đầu Sở CSIS châu Á-Thái Bình Dương vào cuối những năm 1990 khi tổ chức tình báo này biết được những “hoạt động gián điệp của Trung Hoa đang tiến hành” tấn công Nortel. Ông nói,

“Những gì chúng tôi biết theo quan điểm của tôi là về những tên gián điệp, con người, diễn viên con người trong và xung quanh Nortel. Chắc chắn Nortel đã là đích được nhắm đến.”

Michel Juneau-Katsuya

Khi cơ quan tình báo cảnh cáo Nortel, họ đều bỏ ngoài tai lời cảnh cáo của CSIS. Điều này đã dẫn Juneau-Katsuya đến một kết luận đáng kinh ngạc:

“Cho đến ngày nay, tôi tin rằng có thể có một hoặc nhiều tác nhân ảnh hưởng do Trung Hoa kiểm soát ngay trong [Nortel] đã thành công trong việc vô hiệu hóa những lời cảnh cáo của chúng tôi.”

Michel Juneau-Katsuya

Ba nhân viên cũ của Nortel nói, một ít lâu sau, khoảng năm 2000, các nhân viên an ninh của Nortel có trụ sở tại Hoa Kỳ tin rằng họ đã sớm nếm mùi gián điệp kỹ nghệ của Trung Hoa với một vụ việc được cho là chưa từng được công bố trước đây. Nó liên quan đến chính Hoa Vi.

Lawrence Bill, một chuyên viên phân tích pháp y làm việc trong cuộc điều tra sau đó nhớ lại, với một văn phòng bên xa lộ đối diện với một cơ sở của Nortel ở Texas, Hoa Vi đã trả lại một thẻ sợi – căn bản là là một thiết bị máy tính – dùng  trong các thiết bị nối mạch dữ liệu của Nortel và yêu cầu hoàn lại tiền.

Đèn xanh chiếu sáng bộ định tuyến metro thông minh NetEngine 8000 của Công ty Kỹ thuật Hoa Vi được trưng bày trong cuộc riển lãm 5G ở London, Anh Quốc, vào thứ Năm, ngày 20 tháng 2 năm 2020. Chris Ratcliffe/Bloomberg

Đồng nghiệp cũ Tony Anastasio và Brian Shields đã xác nhận vụ việc, mặc dù nói rằng họ nhớ rằng có một công ty khác (dàn cảnh) đã mua thiết bị và chuyển cho Hoa Vi.

Lawrence Bill nói, bất kể là ai mua, khi các kỹ sư của Nortel quan sát kỹ, họ thấy thiết bị kỹ thuật hàng đầu của Nortel đã bị tháo rời và ăn cắp kiểu. Anastasio, người từng là phụ tá cho phó Giám đốc an ninh của Nortel, nhớ lại,

“Sau đó, họ trả một đống nhiều mảnh, mọi bộ phận đã bị tách rời.”

Tony Anastasio

Anastasio  nói thêm, trong khi đó, công ty bắt đầu thấy có những phiên bản quay cóp của một số sản phẩm của Nortel tại thị trường châu Á.

Bill nói Nortel đã nghĩ đến việc đi kiện, nhưng bỏ qua vụ này sau khi văn phòng Hoa Vi bên kia đường ở Texas đóng cửa.

Velshi nói rằng ông đã hỏi các đối tác ở Hoa Vi trên toàn thế giới nếu họ biết bất cứ điều gì về một câu chuyện (ăn cắp tài sản trí tuệ) như vậy 20 năm trước và không ai nói là biết. Ông nói, chính phủ Canada chưa bao giờ cáo buộc Hoa Vi về bất cứ điều gì như vậy.

Có lẽ nỗ lực trơ trẽn nhất để đánh căp bí mật thương mại của Nortel đã được thực hiện từ cách xa hàng ngàn cây số.

Lần đầu tiên câu chuyện được đưa ra ánh sáng vào mùa xuân năm 2004 khi một nhân viên của Nortel ở Anh Quốc nhận thấy một số tài liệu mà ông  ấy lưu trữ trong cơ sở dữ liệu “LiveLink” của công ty đã được một giám đốc điều hành cao cấp ở Canada tải xuống.

Với ý muốn giúp, nhân viên bên Anh đã gửi email cho vị giám đốc –  giám đốc mạng quang Brian McFadden – để nói rằng ông ta sẵn sàng trả lời bất kỳ câu hỏi nào McFadden có thể có về tài liệu ông vừa tải xuống. Phản ứng của ông giám đốc? Tôi không biết ông đang nói về vấn đề gì.

Các nhân viên an ninh của Nortel, tại Raleigh, N.C., đã được cảnh báo tức thời.

Larry Bill, làm việc tại Raleigh, nhận thấy một sự thật đáng lo ngại: Sổ ghi danh ghi rõ ràng McFadden đã đăng nhập vào hệ thống của Nortel từ nhiều địa điểm trên khắp thế giới, những nơi ông ta chưa từng đến. Bill nhớ lại,

“Điều đó đã kéo tất cả chuông báo động. Chúng tôi vừa biết rằng chúng tôi đã gặp phải một vấn đề lớn, đó là thông tin đăng nhập của ban giám đốc đang bị hack và đang được sử dụng để đánh cắp các tài liệu.”

Larry Bill

Việc hack tài khoản McFadden  hóa ra chỉ là phần nổi của tảng băng chìm.

Cựu giám đốc điều hành của Nortel Networks Frank Dunn tại Toronto vào thứ ba ngày 27 tháng 3 năm 2012. Ảnh: Darren Calabrese / National Post

Cố vấn an ninh Brian Shields đã phát gíac ra rằng không chỉ một, mà là bẩy giám đốc điều hành của Nortel, kể cả CEO Frank Dunn, đã bị hack và các tin tặc đang đánh cắp một khối lượng đáng báo động những  tài liệu nhạy cảm trong cơ sở dữ liệu của Nortel.

Đến cuối cuộc điều tra, Shields nói rằng ông ta có dò theo hành vi trộm cắp hơn 1.400 tài liệu từ máy chủ LiveLink và đó chỉ là trong khoảng thời gian sáu tháng khi các ông sếp đã cho phép ông theo dõi vụ đánh cắp. Ông đã tìm được bằng chứng sự đột nhập của mạng máy tính nội bộ của Nortel, bắt đầu không muộn hơn 2000, và có lẽ bắt đầu từ những năm 1990. Ông nói rằng nó đã kéo dài qua năm 2009, khi ông bị cho nghỉ việc.

Brian Shields truy tìm và thấy hầu hết các vụ hack trở về những địa chỉ IP và bốn nhà cung cấp dịch vụ Internet (ISP) tại Trung Hoa. Khi tài liệu ăn cắp của Nortel, phần lớn tải xuống tại một ISP ở Thượng Hải.

Shields nói cấu trúc của các địa chỉ IP được sử dụng để đánh cắp những tài liệu của Nortel, chưa kể đến sự tinh vi của chúng cho phép xâm nhập mà không bị phát giác trong nhiều năm, cho thấy có sự liên quan của một cơ quan có sự chỉ đạo của chính phủ Trung Hoa.

Ông trích dẫn một báo cáo năm 2013 của công ty an ninh mạng Mandiant, cho thấy sự hiện hữu của một tổ chức gián điệp Internet lớn ở Thượng Hải, có thể là “Đơn vị 61398”, thuộc Giải phóng Quân Nhân dân. Mandiant đã theo dõi các vụ đánh cắp dữ liệu từ 141 công ty trong 20 ngành kỹ nghệ chính.

Những gì đã bị đánh cắp ở Nortel trong một giai đoạn ngắn khi Shields theo dõi những vụ trộm doanh nghiệp đó?

Ông nói, khối liệu, kể cả một tài liệu đưa ra kỹ thuật hiện tại của Nortel và hướng các sản phẩm khác nhau đang hướng tới; một đề xuất bán hàng gồm giá cả và thiết kế mạng; tài liệu kỹ thuật về các khía cạnh của mạch quang; và một phân tích về việc Nortel mất hợp đồng với công ty Internet cũ Genuity.

Đây là một đối thủ rất có khả năng. Họ phải khá giỏi để đạt được mức độ tàng hình như vậy.

Shields là người đại diện của Nortel trên Sàn giao dịch thông tin an ninh mạng, một sáng kiến ​​của chính phủ Hoa Kỳ để giúp bảo vệ cơ sở hạ tầng viễn thông quốc gia, ông nói,

“Thật bệnh hoạn khi đó và bây giờ cũng phát ốm khi thấy những gì đã bị đánh cắp. Đây là một đối thủ rất có khả năng. Họ phải khá giỏi để đạt được mức độ tàng hình như vậy.”

Brian Shields

Ông ta không có bằng chứng về việc cuối cùng ai đã nhận được tài liệu ăn cắp, nhưng lưu ý rằng chỉ có một đối thủ cạnh tranh của Nortel sẽ hưởng lợi nhờ những thông tin ăn cắp được, giúp họ phát triển sản phẩm, lên kế hoạch kinh doanh và hạ đo ván những đối thủ khác.

Theo Shield, một tài liệu bi tin tặc lấy vào năm 2004  gọi là “dữ liệu tốc độ cao trên UMTS Quad.”

Bốn năm sau, Hoa Vi đã đánh bại Nortel lấy được hợp đồng của Telus/Bell. Theo trang web của công ty thì đây là dự án lớn đầu tiên của Hoa Vi ở Bắc Mỹ, liên quan đến một hình thức truyền dữ liệu di động, gọi là dịch vụ viễn thông di động toàn cầu – UMTS.

Shields không thể chứng minh rằng Hoa Vi thủ lợi nhờ vụ hack, nhưng tin chắc rằng sự trỗi dậy của họ trở thành một siêu cường viễn thông thế giới – khi mà Nortel cùng lúc héo mòn – không phải là chuyện ngẫu nhiên.

National Post đã xem hai trang đầu của bản báo cáo nội bộ do Shields và Bill viết vào năm 2004, 12 trang còn lại là một danh sách các tài liệu bị đánh cắp.

Tuy nhiên, Shields chắc chắn rằng Giám đốc điều hành của Nortel chưa bao giờ thấy báo cáo đó. Cuộc điều tra của ông đã kết thúc sau vài tháng, và dường như không ai thông báo cho các công ty sau đó đã mua tài sản của Nortel rằng máy tính của họ có thể bị xâm nhập.

Shields nói CSIS đã liên lạc lại vào đầu năm 2009, đề nghị giúp đỡ Nortel với các vụ hack, nhưng đến lúc đó thì đã quá muộn. Trong vòng một tuần, công ty đã nộp đơn xin bảo vệ phá sản. Cuối cùng Shields đã tiết lộ câu chuyện với Wall Street Journal vào năm 2012 vì lo ngại rằng những người mua các công ty con của Nortel không biết về sự xâm nhập của Trung Hoa.

Một sĩ quan cao cấp của Bộ Quốc phòng nói với hai tờ báo Ottawa Citizen và Globe and Mail là vài năm sau, khi Bộ Quốc phòng chuẩn bị tiếp quản cơ sở nghiên cứu cũ của Nortel tại Ottawa, họ đã phát giác ra bằng chứng về một loại gián điệp khác – những con bọ nghe loại cũ – cài đặt đầy trong cao ốc của Nortel đã dùng trong quá khứ.

Giám đốc tài chính của Hoa Vi, Mạnh Vãn Chu, sau phiên tòa ngắn buổi sáng kết thúc ngày xét xử thứ tư trong vụ án dẫn độ, rời Tòa Thượng thẩm British Columbia với cận vệ vào ngày 23 tháng 1 năm 2020 tại Vancouver, British Columbia. Don Mackinnon/AFP qua Getty Images

Bản cáo trạng của Bộ Tư pháp Hoa Kỳ vào thứ Năm tuần trước thay thế một bản kiện Hoa Vi và CFO của họ trước đó; Mạnh Vãn Chu, hiện đang bị bắt giữ tại Vancouver để đáp lại yêu cầu dẫn độ của Mỹ. Văn kiện đó cáo buộc Hoa Vi đã tung ra một chiến dịch có hệ thống  để đánh cắp bí mật từ sáu công ty ký thuật của Hoa Kỳ.

Các công tố viên Mỹ cáo buộc Hoa Vi dùng nhân viên của các công ty đối thủ, giới nghiên cứu ở đại học làm việc cho Hoa Vi một cách bí mật và các phương pháp khác để ăn cắp tài sản trí tuệ.

Trong một vụ được công bố trước đây, một nhân viên của Hoa Vi đã bị cáo buộc bắt quả tang mở thiết bị mạng của các công ty khác tại một hội nghị kỹ thuật ở Chicago và chụp ảnh các bảng mạch. Tờ Wall Street Journal đưa tin cho hay  Nortel nằm trong danh sách sáu đối thủ mà kỹ sư của Hoa Vi đã đem theo khi bị nhân viên an ninh bắt giữ.

Hoa Vi đã gọi bản cáo trạng là một hành vi “đóng gói lại có tính trước” các vụ kiện dân sự cũ và một phần trong nỗ lực của Hoa Kỳ nhằm làm mất uy tín của Hoa Vi vì lý do cạnh tranh.

Velshi cho biết những bất đồng về sở hữu trí tuệ là việc thường tình trong kinh doanh quốc tế và hồ sơ công khai cho thấy Hoa Vi đã ít tranh tụng hơn so với Apple hoặc Samsung.

Tuy nhiên, dường như không còn nghi ngờ gì Nortel là đối tượng của gián điệp kỹ nghệ quan trọng, ngay cả khi ban lãnh đạo của công ty đã chú ý rất ít đến các cuộc xâm nhập của gián điệp. Có phải trò lừa bịp kỹ thuật đã giữ một vai trò lớn trong sự sụp đổ của Nortel hay không?

Thật là sốc, khi chúng tôi cuối cùng đã bắt đầu mở màn che phủ

Nghiên cứu năm 2014 do Calof dẫn đầu, được cho là phân tích sâu rộng nhất về lý do tại sao Nortel thất bại, liên quan đến hàng chục cuộc phỏng vấn với các đối thủ cạnh tranh của công ty, các giám đốc điều hành và khách hàng cũ.

Nó không đề cập đến hành vi ăn cắp tài sản trí tuệ, nhưng cho sự thất bại của Nortel, rơi vào một loạt các vấn đề khác, kể cả “sự ngạo mạn” của một số trong ban lãnh đạo công ty khiến nó không đáp ứng nhu cầu của khách hàng; mua các công ty khác không lựa chọn kỹ càng trong những năm 1990 và một đám “mây đen” treo trên đầu vì những rắc rối tài chính.

Calof lập luận, Norttel đã thất bại không giành được hợp đồng Viễn thông của Anh vì nó không cung cấp những gì nhà mạng mà nhà thầu yêu cầu, trớ trêu thay lại tạo ra chỗ để Hoa Vi chen chân vào.

Ông thừa nhận rằng một số đối thủ của công ty Canada có thể đã đạt được lợi thế không công bằng và tăng tốc trên thị trường bằng cách đánh cắp kỹ thuật.

Nhưng giáo sư kinh doanh Calof nhấn mạnh rằng những người khác trong ngành kỹ nghệ thiết bị mạng và viễn thông cũng bị các diễn viên châu Á đánh cắp tài sản trí tuệ và cạnh tranh bằng hàng giá thành thấp hơn của các công ty như Hoa Vi. Và hầu hết các công ty đó, chẳng hạn như Cisco, Nokia, Ericsson và Alcatel-Lucent, đã tìm ra cách để sống còn.

Trong khi đó, các công ty khai thác viễn thông thường ca ngợi công việc nhanh chóng của Hoa Vi, sản phẩm tốt và đáp ứng nhanh đối với khách hàng.

Tim Dempsey, một cựu giám đốc của Nortel đã bỏ đi vào năm 2001, nhưng sau đó đã viết một cuốn sách xét lại sự thăng trầm của Nortel, cũng nói rằng ông nghi ngờ gián điệp đã đưa công ty  cũ của ông xuống vực. Thay vào đó, ông chỉ ra sự yếu kém của ban lãnh đạo sau khi Dunn rời khỏi Nortel, chiến thuật mua công ty con không khôn ngoan và “văn hóa sợ hãi”, quá chú trọng đến kết quả hàng quý thay vì phục vụ khách hàng. Ông nói,

No Fear: Tales of a Change Agent or Why I Couldn’t Fix Nortel Networks: Một hồi ký kinh doanh. Nguồn Amaon

“Ban lãnh đạo đã không để ý đến khách hàng và họ bắt đầu tranh cãi về tài chính nội bộ.  Họ đã đấu đa nội bộ quá nhiều.”

Tim Dempsey

Tuy nhiên, những người khác vẫn nghi ngờ rằng tương lai sáng chói một thời của Nortel không mất mà nó đã bị đánh cắp một cách trơ trẽn.

David Skillicorn, giáo sư điện toán của Đại học Queen, cho biết, “hoàn toàn có thể tin được” rằng đối thủ đã đánh cắp và sao chép kỹ thuật cú đấm cuối cùng đã đánh sập một công ty đang gặp khó khăn.

Bill, cựu chuyên viên phân tích pháp y, nói rằng ông tin rằng Nortel đã gặp phải một cơn bão hoàn hảo: quản lý kém trong những năm cuối đời, Hoa Vi giảm giá thành của sản phẩm và một vụ hack đã lấy đi “những viên ngọc quý” của họ. Ông nói,

“Thật là sốc, khi mà cuối cùng chúng tôi cũng bắt đầu mở bức màn che phủ.”

Lawrence Bill

© 2020 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net


Nguồn: Did Huawei bring down Nortel? Corporate espionage, theft, and the parallel rise and fall of two telecom giants | Tom Blackwell | National Post | 20 Feb, 2020. DCVOnline minh họa bổ túc.