Mùa Nobel và tiếng thở dài của con ốc

Đào Tuấn

Hơn 3 thập niên sau khi anh Phạm Tuân mang bèo dâu vào vũ trụ, ngay cả một giống lúa ra hồn lúa vẫn chưa có.

Nobel y học năm nay đã được trao cho 3 nhà khoa học với công trình giải mã những bí ẩn về cách thức các tế bào tổ chức hệ thống vận chuyển. Trong khi đó, giải Nobel Vật lý được trao cho công trình nghiên cứu “hạt của Chúa” của hai nhà khoa học đã ngoại 80. Suốt từ năm 1964, họ đã đeo đuổi nghiên cứu hạt Higgs bonson và sau gần 50 năm, tới tháng 7.2012 nghiên cứu mới được xác nhận bởi một máy gia tốc hiện đại.

Nói chuyện Nobel ở Việt Nam, có cảm giác y như kể chuyện hài. Bởi trong khi Nobel y học nhìn vào thẳm sâu những bí ẩn trong cơ thể con người, trong khi Nobel vật lý dõi mắt vào sự bao la của vũ trụ thì ở ta, cái gọi là “nghiên cứu”, hay “khoa học”, “công nghệ” dường như vẫn là một điều gì đó đang ở đâu đó trong rào lũy các thư viện. Trong khi hiệu quả thực tế tròn trĩnh dưới hình thù của một con số 0, chẳng hạn như chuyện thời sự liên quan đến những con ốc.

Trên VietNamNet, chuyện những con ốc, cái vít được nhắc tới qua lời than vãn của đại diện Toyota sau bao lần đỏ mắt tìm kiếm một doanh nghiệp Việt dù chỉ để “chế tạo” một con ốc, hay “sản xuất” một cái gioăng cao su. Còn Canon Việt Nam, không biết đây đã là lần thứ bao nhiêu họ trải thảm đỏ tìm kiếm các doanh nghiệp Việt có thể cung cấp được linh kiện điện tử mà vẫn bóng chim tăm cá, cho dù điện tử là lĩnh vực có tên trong hầu hết các chính sách phát triển công nghiệp hỗ trợ nhiều năm qua.

Không lẽ cách thức chế tạo một cái gioăng cao su lại còn bí ẩn hơn cách thức tổ chức vận chuyển của tế bào! Không lẽ một con vít thép trừu tượng khó kiếm như “hạt của Chúa”!

Cũng là một “con ốc”, nhưng là loại nhuyễn thể mang tên ốc bươu vàng. đang gây ra chiến tranh ngầm ở ngay chính Thủ đô khi xã hội đen xuất hiện trong các cuộc giành giật thu mua loài sinh vật từng khiến cả nước khốn đốn. Chuyện áo cơm đã khiến người ta quên khuấy sự thật, rằng kể từ khi con ốc đầu tiên được mang về năm 1985, đến giờ, ốc bươu vàng vẫn là loài sinh vật gây hại nhất cho nền nông nghiệp. Đã quên rồi, ốc bươu vàng là loài có “chu kỳ phát dục” chỉ 3 ngày, tốc độ nhanh đến mức một con ốc con vừa sinh ra ngay lập tức đã thành một con ốc mẹ.

20 năm sau khi ngành công nghiệp ô tô chào đời, một con ốc còn chưa làm nổi.

Hơn 3 thập niên sau khi anh Phạm Tuân mang bèo dâu vào vũ trụ, ngay cả một giống lúa ra hồn lúa vẫn chưa có, nói gì đến việc hiện đại hóa nông nghiệp hay tranh luận chuyển đổi nền kinh tế theo hướng iPhone hay Ai lúa.

Hôm qua, trong thông cáo Hội nghị TƯ 8, đề án tổng thể tái cấu trúc nền kinh tế được nhìn nhận là

“chưa thực sự định hướng được cho việc tái cấu trúc các ngành, các vùng phát triển công nghiệp, nông nghiệp, nhất là công nghiệp phụ trợ.”

Chưa thực sự định hướng thì làm sao có thể tái cấu trúc?

Một cách lạc quan, có thể cái nhìn thẳng thắn vào thực tế, một lần nữa thành một cái cớ để kỳ vọng đến một lúc nào đó Toyota hết kêu chuyện con ốc. Còn nông dân, sẽ có một chỉ hướng là nuôi con gì, thay cho ốc bươu vàng, để đỡ khổ mỗi khi…được mùa lúa. Chỉ là đừng sau 2-3 thập kỷ nữa vẫn sẽ lại phải nói chuyện những con ốc.

Nguồn: Đào Tuấn. Kính Đảng, trọng chế độ, yêu bác Hồ. Tháng Mười 13, 2013 in Kinh hoàng tế sống!