Trung Quốc ra lệnh cho tàu đánh cá nước ngoài ra khỏi vùng Biển Đông
Bill Gertz – DCVOnline lược dịch
Trung Quốc ra lệnh cho tàu đánh cá nước ngoài phải xin phép để được giới chức khu vực chấp thuận trước khi đánh bắt cá hoặc khảo sát trong hai phần ba của Biển Đông, có thể gây ra mâu thuẫn mới giữa Bắc Kinh và các nước láng giềng về những tranh chấp chủ quyền trên biển.
Quyết định nói trên có hiệu lực từ đầu tháng Giêng 2014 đã được chính quyền tỉnh đảo Hải Nam ban hành vào cuối tháng mười một 2013.
Theo quy chế mới, tất cả các tàu đánh cá nước ngoài quá cảnh vào khu vực hành chính biển của Hải Nam – chiếm 2/3 diện tích Biển Đông khoảng 1,5 triệu dặm vuông – phải được sự chấp thuận của nhà chức trách Trung Quốc.
Biện pháp mới áp đặt được công bố ngày 29 tháng 11 và ngày 03 tháng 12 qua phương tiện truyền thông nhà nước như một phần của chính sách luật biển của Trung Quốc.
Luật pháp Trung Quốc tuyên bố rằng bất kỳ tàu nào vi phạm các quy định khai thác đó sẽ được đưa ra khỏi khu vực – thủy sản bắt được sẽ bị tịch thu, và sẽ bị phạt lên đến $ 82,600. Trong một số trường hợp, tàu đánh cá có thể được bị tịch thu và thủy thủ đoàn bị truy tố theo luật pháp Trung Quốc.
Đây là lần đầu tiên Trung Quốc đã tuyên bố rõ ràng về mặt pháp lý về những tuyên bố chủ quyền của Việt Nam, Philippines, Malaysia, Brunei, và các quốc gia khác trong khu vực.
Truyền thông nhà nước Việt Nam cho hay một tàu kiểm ngư Trung Quốc đã tấn công một chiếc thuyền đánh cá Việt Nam ngày 3 tháng giêng gần quần đảo Hoàng Sa là sự kiện đầu tiên xả ra sau khi TQ có quy định mới. Trung Quốc sử dụng súng điện (tasers) và dùi cui đánh hạ ngư dân và tịch thu 5 tấn cá cùng với thiết bị đánh cá của họ. Sự việc này đã được trang web Những câu chuyện về ngư dân trên Biển Đông (Fishermen Stories) đăng tải.
Quy định đánh bắt cá mới có của TQ ở Biển Đông chưa công khai tiết lộ bên ngoài Trung Quốc.
Những vấn đề quan trọng trong tranh chấp lần này là tự do hàng quốc tế hải bị đe dọa, TQ toan tính chiếm giữ và kiểm soát vùng biển có ngư trường rộng lớn, dự trữ dầu và khí chưa được khai thác.
Tháng trước Trung Quốc gây rắc rối với Nhật Bản, Philippines, Hàn Quốc, và Hoa Kỳ bằng tuyên bố vùng nhận dạng phòng không trong một khu vực ở vùng biển phía đông Trung Hoa. Nhật Bản bác bỏ tuyên bố khu vực phòng không của Trung Quốc. Lầu Năm Góc ra lệnh cho hai máy bay B–52 trang bị hạt nhân bay qua khu vực như một thách thức đối với những tuyên bố của Trung Quốc.
Sau đó, cũng vào tháng trước một tàu tuần dương của Hải quân Mỹ trang bị hỏa tiễn gần đụng độ với một tàu chiến Trung Quốc ở Biển Đông gần đảo Hải Nam, khi chiếc tàu USS Cowpens của Mỹ giám sát cuộc diễn tập hải quân Trung Quốc.
Một phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ đã không có bình luận và ‟một phát ngôn viên đại sứ quán Trung Quốc không có bình luận ngay lập tức.”
Tại Manila ngày 17 tháng 12, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry nói rằng Hoa Kỳ muốn những tranh chấp hàng hải trong khu vực được giải quyết một cách hòa bình.
‟Chúng tôi mạnh mẽ hỗ trợ các nỗ lực của ASEAN với Trung Quốc để nhanh chóng đạt được một quy tắc ứng xử như chìa khóa để giảm rủi ro tai nạn hoặc tính toán sai lầm. ‟Trong tiến trình đó, chúng tôi nghĩ rằng mỗi quốc gia tuyên bố chủ quền – có trách nhiệm nói rõ chủ quyền của họ sao phù hợp với luật pháp quốc tế.”
Kerry nói khu vực Nhận diện Phòng không trên khu vực biển phía đông Trung Hoa không nên được thực hiện và cảnh báo Trung Quốc ‟ngưng có hành động đơn phương tương tự ở những nơi khác trong khu vực, và đặc biệt trên vùng biển phía nam Trung Hoa.”
Phương tiện truyền thông nhà nước Trung Quốc đưa tin do có sự phản ứng dữ dội của quốc tế trong khu vực biển phía đông Trung Quốc, Trung Quốc khó có thể tuyên bố một khu vực phòng không tương tự ở vùng vùng biển phía đông Việt Nam.
Khu vực không được đánh bắt chiếm hai phần ba của Biển Đông là nỗ lực để củng cố tuyên bố chủ quyền biển của của Trung Quốc.
Giới phân tích nói rằng quy định đánh cá mới của Trung Quốc có thể đưa dến những tranh chấp lớn hơn giữa Trung Quốc và các quốc gia Đông Nam Á khác.
Một cựu nhân viên bộ Ngoại giao Mỹ và cũng là chuyên gia về TQ, John Tkacik, nói, ‟Đây là sự kiện đáng kể, nhưng không bất ngờ,” và tuyên bố mới về vùng biển Hải Nam là một phần của chính sách của Trung Quốc dần dần thắt chặt kiểm soát trong khu vực. Trước đó, Bắc Kinh đã tuyên bố Toàn bộ Biển Đông là lãnh thổ TQ bằng ‟Đường chín gạch” mơ hồ mà Bắc Kinh tuyên bố đó là một khu kinh tế độc quyền.
Tkacik nói tiếp, ‟Bắc Kinh hiện nay đã vượt ra sự mơ hồ trước đây về tình trạng pháp lý của ‟Đường chín gạch” bằng cách ban hành một biện pháp cấp tỉnh để xem phản ứng ra sao.”
TQ đưa ra tuyên bố mới về khu vực đánh cá Hải Nam để dần dần lấn ép các quốc gia Đông Nam Á, Nhật Bản và Hoa Kỳ phải chấp nhận sự xâm lấn biển của Trung Quốc.
Việt Nam và Trung Quốc đã đụng độ quân sự nhiều lần trong 30 năm qua ở quần đảo Hoàng Sa, nằm trong các khu vực đánh cá mới. Tàu Trung Quốc đã bắn vào hai tàu đánh cá Việt Nam năm 2005, giết chết chín người. Video đăng trên mạng cách đây vài năm cho thấy tàu tuần tra Trung Quốc xả súng máy bắn vào ngư dân Việt Nam gần quần đảo Hoàng Sa.
Ngoài ra, các tàu hải quân Trung Quốc đã thách thức tuyên bố chủ quyền của Philippines tại quần đảo Trường Sa, cũng nằm trong khu vực không được đánh cá mới.
Những tranh chấp biển khác trong khu vực đảo Hải Nam gồm Bãi Macclesfield, nằm về phía đông của Hoàng Sa, và bãi cạn Scarborough, gần đảo Luzon của Philippines.
Trung Quốc cũng đã quấy rối tàu thu thập tin tình báo của Mỹ ở Biển Đông trong nhiều năm qua.
Biển Đông đã là nơi diễn ra một cuộc đối đầu quân sự Mỹ–Trung Quốc hôm 5 tháng 12, 2013 khi một tàu đổ bộ xe tăng của Trung Quốc ra khơi và chỉ dừng lại cách 100 bộ phía trước của tàu sân bay USS Cowpens, một tàu tuần dương có vũ trang hỏa tiễn.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Chuck Hagel nói việc Trung Quốc tính ngăn chặn tàu sân bay Cowpens là ‟vô trách nhiệm” và hành động đó có thể đã gây ra một cuộc thử thách quân sự lớn hơn.
Tkacik nói các quốc gia Đông Nam Á có thể không thừa nhận tuyên bố về khu vực không đanh cá mới của TQ bằng Công ước về Luật Biển của Liên Hiệp Quốc.
‟Rõ ràng là Trung Quốc đang coi thường [Luật Biển] với thông báo này,” Tkacik nói.
Bắc Kinh sẽ thể sẽ làm chệch hướng những lời chỉ trích về khu vực không đánh cá mới cho rằng nó chỉ là tuyên bố của giới chức địa phương và không phải là một phần của chính sách quốc gia. Ty nhiên, Trung Quốc sẽ không hủy bỏ quy định mà giới chức Hải Nam vừa công bố và có thể sẽ đưa ra những tuyên bố hạn chế đánh bắt cá tương tự ở vùng biển phía Đông Trung Quốc.
Tkacik nói giới hoạch định chính sách Mỹ dường như tin rằng Hải quân Mỹ đủ sức để duy trì và bảo vệ quyền lợi hàng hải của Mỹ theo luật quốc tế, không cần đến Luật Biển của Liên Hiệp Quốc, và lưu ý rằng trong khi Nhật Bản đã ký kết công ước về Luật Biển nhưng Hoa Kỳ thì không.
Tkacik nói tiếp,
‟Khi Hải quân của Trung Quốc phát triển mạnh mẽ và Hải quân Hoa Kỳ giảm xuống – Washington, trong vài năm nữa, sẽ không còn nhiều lựa chọn.
Tôi không biết bất cứ ai ở Washington, ở bộ Ngoại giao hay Lầu Năm Góc đang suy nghĩ về thách thức này xa hơn một năm. Thật không may cho Mỹ, hiện nay không còn bất kỳ một chiến lược gia về biển thực sự nào.”
© 2014 DCVOnline
Nguồn: China Orders Foreign Fishing Vessels Out of Most of the South China Sea. New rules issued prior to near collision between U.S. warship and Chinese naval vessel. Bill Gertz, AP, January 7, 2014. Tác giả là Biên tập viên đầu ngành của báo Washington Free Beacon.