Khủng hoảng Ukraine: Thỏa thuận ngừng bắn mới sẽ bắt đầu vào Chủ nhật

DCVOnline (Tin The Associated Press)

Angela Merkel: “Nay chúng ta ddax có một tia hy vọng.”

Tổng thống Ukraine Petro Oleksiyovych Poroshenko nói hiệp định ngừng bắn được ký kết hôm thứ Năm tại Minsk không cho các khu vực quân phiến loạn đang chiếm đóng có quyền tự chủ. Nguồn: Alexander Zemlianichenko / Associated Press.

Sẽ không còn tiếng súng, vũ khí hạng nặng sẽ được rút khỏi phòng tuyến, và Ukraine đổi quyền tự chủ rộng rãi ở vùng miền đông với quyền kiểm soát biên giới giữa Ukraine với Nga vào cuối năm nay theo một thoaoar thuận vừa ký kết hôm thứ năm sau cuộc đàm phán thâu đêm giữa Nga , Ukraine, Pháp và Đức.

Tuy nhiên, thỏa hiệp vẫn còn đầy hầm bẫy có thể gây rở ngại cho việc thực hiện. Khi thông báo kế hoạch, Nga và Ukraine không đồng ý về chính xác về những gì họ đã đồng ý trong cuộc đàm phán kéo dài 16 giờ, kể cả tình trạng của một thị trấn trọng điểm đang trong tay của phiến quân.

Tổng thống Nga Vladimir Putin nói với phóng viên rằng thỏa thuận này đưa ra lệnh ngừng bắn có hiệu lực bắt đầu bắt đầu vào ngày Chủ Nhật (5:00 p.m. ET thứ Bảy) cũng như một vị thế đặc biệt cho các vùng ly khai, một số quy định về sự kiểm soát biên giới và các vấn đề nhân đạo.

Tổng thống Ukraine Petro Oleksiyovych Poroshenko cho biết không có thỏa thuận về bất cứ quyền tự chủ hoặc liên bang hóa miền đông Ukraine, điều mà Nga hằng mong muốn để duy trì sức ép với Ukraine và chặn không để Ukraine gia nhập khối NATO.

Thỏa thuận này, tuy nhiên, yêu cầu quốc hội Ukraine để các vùng miền đông có quyền hạn rộng rãi như một điều kiện để khôi phục toàn quyền kiểm soát của Ukraine ở vùng biên giới – điều này nhất định sẽ gây ra cuộc tranh luận chính trị nóng bỏng tại Ukraine.

Thỏa thuận này là một sự thỏa hiệp phức tạp, cho phép cả Nga và Ukraine tuyên bố chiến thắng, nhưng nó có nhiều hầm bẫy có thể làm hỏng việc thực hiện. Vẫn còn những điểm không chắc trong tuyên bố ngừng bắn, như Putin công nhận rằng ông và tổng thống Poroshenko không đồng ý về việc đánh giá tình hình tại một điểm nóng quan trọng, thị trấn Debaltseve mà chính phủ đang kiểm soát.

Thủ tướng Đức Angela Merkel, người cùng với Tổng thống Pháp Francois Hollande môi giới cuộc đàm phán ở thủ đô Belarus nói,

“Nay chúng ta đã có một tia hy vọng. Nhưng dĩ nhiên phải được thực hiện được những bước cụ thể, và chúng ta sẽ vẫn còn phải đương đầu với những trở ngại lớn. Nhưng nói chung, có thể nói rằng những gì chúng ta đã đạt được đem lại nhiều hy vọng đáng kể hơn nếu chúng ta đã không đạt được gì hết. Vì vậy, có thể nói rằng khởi đầu này là chuyện đáng làm.”

Hơn 5.300 người đã thiệt mạng kể từ tháng tư và cuộc chiến vẫn tiếp tục đến hôm thứ năm ngay cả lúc bốn nhà lãnh đạo đã bắt đầu ngồi vào bàn đàm phán.

CBC-Nahlah Ayed: Việc tháo dỡ vũ khí hạng nặng sẽ bắt đầu hai ngày sau khi ngừng bắn bắt đầu. Theo thỏa thuận ngưng bắn thì tất cả các quân đội nước ngoài phải rời khỏi Ukraine. Tuy nhiên văn bản của thoaru ước không đặt vấn đề với những người hiện nayđang nằm vùng.

Vùng đệm

Thỏa thuận này vạch ra một vùng đệm, tạo ra bằng cách rút các hệ thống trọng pháo và hỏa tiến từ 50 đến140 km khỏi tiền tuyến tùy thuộc vào tầm hoạt động của loại vũ khí hạng nặng. Việc lui quân dụng sẽ bắt đầu không muộn hơn ngày thứ hai sau khi lệnh ngừng bắn có hiệu lực và phải được hoàn tất trong vòng hai tuần.

Một thắng lợi cho Ukraine là các vùng nổi dậy, đã tổ chức các bầu cử mùa thu năm ngoái mà Ukraine và phương Tây tuyên bố là một sự giả mạo, bị buộc phải tổ chức lại một cuộc đầu phiếu mới ở địa phương theo luật pháp Ukraine.

Nhưng trong một nhượng bộ quan trọng với Nga, thỏa ước này nói việc phục hồi quyền kiểm soát của Ukraine ở vùng biên giới với Nga trong khu vực phiến quân đang kiểm soát chỉ có thể hoàn tất vào cuối năm 2015 với điều kiện Ukraine tiến hành một cuộc đổi mới hiến pháp cấp quyền hạn rộng rãi cho các khu vực miền đông, kể cả quyền thành lập lực lượng cảnh sát riêng và tự do thương mại với Nga.

Phát biểu với các phóng viên sau cuộc hội đàm mệt mỏi, ông Putin cho biết

“Đó không phải là một đêm tuyệt vời nhất trong đời tôi, nhưng buổi sáng, tôi nghĩ, thì tốt vì chúng tôi đã dàn xếp được để đồng ý về các điều khoản chính bất kể mọi khó khăn trong cuộc đàm phán.”

Hollande nói rằng ông và bà Merkel đã cam kết giúp việc kiểm soát tiến trình ngừng bắn ở Ukraine, và ca ngợi thỏa thuận này là một “giải vây cho châu Âu”.

Một lệnh ngừng bắn trước đó đã đồng ý vào tháng Chín đã thất bại khi lực lượng chính phủ và phiến quân Ukraine do Nga hậu thuẫn đều cố gắng lấn đất.

Tổng thống Pháp Hollande nói,

“Chúng tôi đã đi đến một thỏa thuận, hiệp định ngừng bắn và về một giải pháp chính trị toàn diện của cuộc xung đột tại Ukraine. Giải quyết toàn diện đó gồm tất cả các vấn đề, từ thỏa thuận ngừng bắn để kiểm soát biên giới, đến việc tản quyền, và, tất nhiên, việc rút lui vũ khí hạng nặng và tái lập quan hệ kinh tế.”

Tổng thống Ukraine Poroshenko nhấn mạnh rằng thỏa thuận này chứa đựng  “một cam kết rõ ràng để tất cả các quân đội nước ngoài, tất cả lính đánh thuê phải rút ra khỏi lãnh thổ của Ukraine” ngụ ý nói đến số binh lính và vũ khí mà Ukraine và phương Tây nói rằng Nga đã đưa vào vùng biên giới để hậu thuẫn cho phiến quân ở miền đông Ukraine. Moscow đã bác bỏ cáo buộc này, nói rằng người Nga ở miền đông Ukraine là quân tình nguyện, nhưng con số khổng lồ của vũ khí hạng nặng tinh vi trong tay phiến quân đã chứng tỏ lời phủ nhận của Moscow là sai.

Merkel nói rằng, cuối cùng, ông Putin đã gây áp lực với nhóm ky khai buộc họ đồng ý với thỏa thuận ngừng bắn. Bà nói,

“Tôi không có ảo tưởng, chúng tôi không có ảo tưởng — Còn rất rất nhiều việc lớn phải làm. Nhưng có cơ hội thực sự để làm cho mọi việc tốt hơn.”

Trong khi bốn nhà lãnh đạo hoan nghênh thỏa thuận, lập tức mọi người đã rõ rằng Nga và Ukraine tiếp tục không đồng ý với nhau về cách kết thúc cuộc chiến quanh thị trấn Debaltseve, đầu mối giao thông quan trọng giữa hai thành phố chính mà phiến quân kiểm soát ở miền đông.

Putin nói rằng quân nổi dậy coi là quan đội Ukraine đang bị bao vây và đợi họ phải đầu hàng, trong khi Ukraine nói rằng binh đội của mình đã không bị bao vây.

Rút vũ khí khỏi tiền tuyến

Tổng thống Nga nói rằng thỏa thuận hòa bình này cũng xác định một đường ranh để rút vũ khí hạng nặng về.

Đường ranh và các quy định quan trọng khác nằm trong một tài liệu được lãnh đạo phiến quân và các đại diện của Nga, Ukraine và Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu chấp thuận. Thỏa thuận đó đã được bốn nhà lãnh đạo thông qua, và mỗi người đều có tuyên bố riêng.

Tổng thống Ukrain Poroshenko nói,

“Người ta đã đưa cho chúng tôi những điều kiện để lui quan và đầu hàng không thể chấp nhậ được. Chúng tôi không đồng ý với bất kỳ tối hậu thư nào và tuyên bố chắc rằng lệnh ngừng bắn được tuyên bố là vô điều kiện.”

Lãnh đạo quân ly khai ca ngợi thỏa thuận và cho biết họ sẵn sàng cho Kyiv một cơ hội khác. Người lãnh đạo phiến quân ở Luhansk, Igor Plotnitsky nói trên truyền hình Nga,

“(Chúng tôi) cho Kyiv cơ hội này để thay đổi hiến pháp Ukraine, thay đổi thái độ của họ.”

CBC-Jeff Temple: Lãnhđạp phến quan ủng hộ Nga tại Minsk nói chiến thắng là của họ, nhưng cuộc ngừng bắn này là cho Ukraine một cơ hội để thay đổi.

© 2015 DCVOnline

---

Nguồn: Ukraine crisis: New ceasefire agreement to begin Sunday. The Associated Press, Feb 12, 2015.