“Họ đang giết chúng tôi như thú vật”

Daniel Berehulak (TNYT) | Trà Mi (DCVOnline)

Trong chiến dịch chống ma tuý tàn bạo của Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte (hình bên), phóng viên ảnh của The New York Times đã ghi lại hình ảnh của 57 nạn nhân của những vụ giết người trong vòng 35 ngày.

Người ta nghe trước khi thấy vụ giết người: Những tiếng kêu tuyệt vọng của người mới thành góa phụ. Còi báo động điếc tai của xe cảnh sát. Tiếng mưa rơi trĩu hạt trên vỉa hè trong một con hẻm ở Manila – và trên lưng của Romeo Torres Fontanilla.

Tigas, tên thường gọi của ông Fontanilla, nằm úp mặt trên đường khi tôi đến nơi khoảng sau 1 giờ sáng. Ông ấy mới 37. Các nhân chứng cho biết, ông bi hai người đàn ông đi một chiếc xe máy bắn chết. Cơn mưa đã gột sạch máu của Tigas xuống đường mương.

Con hẻm ướt mưa ở quận Pasay Manila là nơi xảy ra vụ án thứ 17 mà tôi biết, vào ngày thứ 11 của tôi ở thủ đô Philippines. Tôi đến đây để ghi lại chiến dịch chống ma túy đẫm máu và hỗn loạn mà Tổng thống Rodrigo Duterte bắt đầu khi ông nhậm chức vào ngày 30 tháng 6, 2016: từ đó đến nay có khoảng 2.000 người đã bị cảnh sát giết, chỉ cảnh sát không thôi.

Tôi đã chứng kiến ​​những cảnh đẫm máu ở khắp mọi nơi – trên vỉa hè, trên đường xe lửa, trước một trường nữ sinh, bên ngoài tiệm tạp hoá 7-Eleven và trước một quán McDonald, trên nệm ngủ và ghế sofa phòng khách. Tôi quan sát, cùng lúc, một phụ nữ mặc áo đỏ nhìn hình cảnh ghê rợn qua khe bàn tay đang che mặt, như một phần để tự và phần kia để nhìn lần cuối người đàn ông vừa bị giết ở giữa một con phố đông người.

Không xa nơi Tigas bị giết chết, tôi thấy Michael Araja, trong những bức ảnh bên dưới, chết trước một “sari sari,” tên người dân địa phương gọi các sạp bán tạp hoá trong các khu ổ chuột. Hàng xóm nói với tôi rằng ông Araja, 29 tuổi, ra ngoài đi mua thuốc lá và thức uống cho vợ của ông, và đã bị hai người đàn ông trên một chiếc xe máy bắn chết, một chiến thuật phổ biến đến mức đã được cho biệt danh: xe máy hai người.

Trong khu phố khác tên Riverside, một con búp bê Barbie đẫm máu nằm bên cạnh xác của một cô gái 17 tuổi đã bị giết chết cùng với bạn trai 21 tuổi.

Một người ngoài cuộc, dấu tên, cho biết,

“Họ đang giết chúng tôi như những con vật.”

Những hình ảnh kinh hoàng sau đây có thể không thích hợp cho một số bạn đọc.

Nhân viên điều tra hiện trường vụ án đang quan sát cơ thể của Romeo Torres Fontanilla, thường gọi là Tigas. kẻ sát nhân: hai người đàn ông đi chiếc xe máy.

Tôi đã làm việc ở 60 quốc gia, đã đưa tin về các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan, và đã dành nhiều thời gian trong năm 2014 sống trong khu dịch Ebola của Tây Phi, một nơi đầy sự sợ hãi và cái chết. Nhưng những gì tôi trải qua ở Philippines cho tôi cảm thấy một mức độ mới của sự tàn nhẫn: nhân viên cảnh sát tức khắc bắn những ai bị nghi ngờ buôn bán ma tuý hoặc ngay cả chỉ là người dùng ma túy; những sát thủ tự phong nghiêm túc nghe theo lời kêu gọi của ông Duterte để “giết chúng nó hết đi”.

Hồi tháng Mười, Duterte cho biết, “Quý vị có thể sẽ thấy 20.000 hoặc 30.000 [tử thi] nữa.”

Hôm thứ Bảy, ông Duterte nói, trong một cuộc điện thoại ngày hôm trước, Tổng thống đắc cử Donald J. Trump đã ủng họ chiến dịch chống ma tuý tàn bạo và mời ông đến thăm New York và Washington. Duterte cho biết, trong một bản tóm tắt cuộc điện đàm do văn phòng của ông công bố, “Ông ấy nói rằng… chúng ta đang hành xử như một quốc gia có chủ quyền, đúng cách.”

Ngoài những người bị giết trong các hoạt động chống ma túy giới chức Cảnh sát quốc gia Philippines tính ra đã có hơn 3.500 vụ giết người chưa được giải quyết kể từ ngày 1 tháng 7, biến nhiều nơi ở Philippines trở thành những căn nhà tang tóc rùng rợn.

Jimji, 6 tuổi, đau khổ kêu khóc, gọi “Ba ơi” khi người ta đem xác cha của em, Jimboy Bolasa, 25 tuổi, đi chôn cất.

Một số xác người thấy trên đường phố mà đầu nạn nhân bị quấn băng bao bì. Những người khác nằm chết với những miếng cạc tông nói họ là con buôn hoặc người nghiện ma tuý. Đó là những gì đã xảy ra cho hai nạn nhân trong video dưới đây, do máy thu hình an ninh bên ngoài Santa Catalina College, một trường đạo dành riêng cho nữ sinh

 

Hơn 35.600 người đã bị bắt trong chiến dịch chống ma tuý của chính phủ gọi là Dự án Tokhang. Tên của chiến dịch này bắt nguồn từ một cụm từ có nghĩa là “vừa đấm vừa xin” theo thổ ngữ Cebuano, ngôn ngữ mẹ đẻ của ông Duterte.

Trong những khu phố giàu có, hay ở những khu biệt thực kín cổng, đôi khi sau tiếng gõ cửa lịch sự, nhân viên an ninh đưa cho người quản gia một tập nhỏ ghi chi tiết những hậu quả của việc sử dụng ma túy. Ở các quận lỵ nhà ghèo, cảnh sát túm cổ những thiếu niên và đàn ông ra đường, kiểm tra căn cước, bắt giữ và đôi khi bắn tại chỗ.

Nhân viên nhà quàn đưa quan tài của Edwin Mendoza Alon – Alon, 36 tuổi, người đã bị bắn vào đầu ở ngoài một cửa hàng 7-Eleven.

Cảnh sát cho biết lực lượng chính phủ đã đi đến xét hơn 3,57 triệu căn nhà. Đến nay có hơn 727.600 người nghiện và 56.500 con buôn ma túy đã đầu hàng khiến nhà tù đã hết chỗ. Tại nhà tù ở thành phố Quezon, như thấy trong bức ảnh dưới đây, tù nhân thay phiên nhau ngủ ở bất kỳ khoảng trống nào có sẵn, ngay cả ở sân bóng rổ.

Những đêm tôi ở Manila bắt đầu lúc 9 giờ tối tại phòng báo chí cảnh sát quận, nơi tôi đã cùng một nhóm các phóng viên địa phương chờ tin của nhũng vụ giết người mới nhất. Chúng tôi phóng đi như những chuyến tàu trên đường rầy, nhấp nháy đèn báo nguy, cùng lúc tăng tốc độ, và vượt đèn đỏ.

Tôi giữ nhật ký và ghi âm thanh hàng ngày của những buổi làm viêc qua đêm với Rica Concepcion, một phóng viên Philippines đã có 30 năm kinh nghiệm.

Chúng tôi đi theo cảnh sát trong nhiều mật vụ. Chúng tôi cũng đã tự đi đến những nơi có người đã bị giết hoặc thi thể được phát giác. Người thân và hàng xóm của nạn nhân và chúng tôi gặp nhau ở những nơi đó thường kể lai những câu chuyện rất khác với những gì cảnh sát ghi lại trong biên bản chính thức của họ.

“Nanlaban” là tên cảnh sát gọi một trường hợp khi một nghi phạm chống trả khi bị bắt và kết cục bị giết chết. Nó có nghĩa là “ông ấy đánh tới cùng”. Đó là những gì họ nói về Florjohn Cruz, 34 tuổi, mà xác đã được xe bò của nhà tang chở đi khi tôi đến nhà của ông khu phố Caloocan nghèo nàn trước mười một giờ đêm.

Cháu gái của ông cho biết họ đã thấy một bảng cạc tông viết “buôn ma tuý tại Adik Wag Tularan” – “Đừng làm dân buôn ma tuý và một con nghiện như hắn” – khi họ lau sạch máu của ông Cruz gần bàn thờ của gia đình. Xem ảnh bên dưới.

Biên bản của cảnh sát cho biết, “Nghi phạm Cruz chạy vào trong nhà sau đó lấy một khẩu súng và liên tục bắn nhân viên công lực, khiến họ phải bắn trả để ngăn chặn và đẩy lùi sự bạo động bất hợp pháp của Cruz.”

Vợ ông, bà Rita, nói với tôi, giữa tiếng khóc đau thương, là ông Cruz đang sửa một cái radio bán dẫn cho mẹ của ông, 71 tuổi, trong phòng khách thì một đám người vũ trang xông vào và bắn ông chết tại chỗ.

Gia đình cho biết ông Cruz không phải là một kẻ buôn ma túy, ông chỉ là một người dùng shabu, tiếng Philippines gọi methamphetamine. Ông đã thôi không dùng shabu vài tháng trước đó, đáp lại lời kêu gọi của ông Duterte, trong một chương trình gọi là trị nghiện thuốc. Cảnh sát vẫn đến giết ông ấy.

Thời gian cuối ở Philippines của tôi, cũng là lúc những vụ giết người dường như trở nên trắng trợn hơn. Nhân viên cảnh sát xuất hiện và chẳng làm gì để che giấu sự tham gia của họ vào những hoạt động căn bản là những cuộc hành quyết ngoài vòng pháp luật. Nanlaban đã trở thành một trò đùa đen tối.

Redentor C. Ulsano, giám đốc cảnh sát ở quận Tondo nói, “Có một ccách chết mới ở Philippines.” Ông cười và đặt cổ tay lên nhau trước mặt, giả vờ như bị còng tay.

Giới hữu trách ở hiện trường nơi Ronald Kalau bị bắn chết. Biên bản của cảnh sát cho biết ông Kalau rút khẩu súng lục 38 ly khi cảnh sát bắt lúc ông ấy đang mua methamphetamine. Hàng xóm cho biết cảnh sát bắn ông ta chết trong một căn nhà được sử dụng như một nơi hút sách.

Roel Scott, 13 tuổi, xem lại chỗ đầy máu mà chú của em, Joselito Jumaquio, 52 tuổi, đã bị cảnh sát giết chết. Những nhân chứng cho biết họ nghe thấy một tiếng hét của một phụ nữ “Nanlaban” có nghĩa là “chống đến cùng” trước khi họ nghe thấy tiếng súng nổ.

Cháu trai của ông Cruz 16 tuổi, Eliam, và cháu gái 18 tuổi, Princess, cho biết họ đã theo dõi từ một mái hiên tầng hai khi hai cảnh sát thường phục đã giết chú của họ ra khỏi căn nhà. Eliam và Princess cho biết họ nghe thấy tiếng bíp của tin nhắn và thấy một trong những người đọc tin nhắn đó từ điện thoại của mình.

“Ginebra đã thắng”, ông tuyên bố với những người khác, nói về đội bóng Barangay Ginebra San Miguel, đội bóng rổ nổi tiếng nhất của Philippines, đã đoạt chức vô địch ở thị trấ n bên kia. Hai thanh thiếu niên cho biết những người đó ăn mừng chiến thắng của đội banh khi xác của chú của họ đang được bỏ vào túi đựng thi hài.

Roel Sscott, 13, một trong những trẻ em trong hình trên, đứng ở chỗ chú của em, Joselito Jumaquio, đã bị một đám đông đeo mặt nạ giết. Những người đưa tang thường đặt nến trong vũng máu của nạn nhân để tôn vinh họ.

Roel cho biết em đang chơi video game với ông Jumaquio, một người đạp xích lô cũng đã đầu hàng khi 15 người đàn ông đeo mặt nạ nhanh chóng và âm thầm tràn vào khu ổ chuột Pandacan.

Những nhân chứng nói với chúng tôi là những người đàn ông đó đã kéo ông Jumaquio khỏi nhà, dọc con hẻm và hét đuổi dân xóm trong vô nhà và tắt đèn. Họ nghe thấy một tiếng hét của một phụ nữ, “Nanlaban!” Anh ta chống lại.

Hai tiếng súng nổ. Sau đó lại bốn tiếng súng nữa.

Khi đã yên, hàng xóm đã tìm thấy xác đầy máu của ông đạp xe xích lô – một khẩu súng và một túi nylon đựng shabu bên cạnh đôi tay trong còng sắt. Biên bản của cảnh sát gọi đó là một cuộc “tấn công người mua ma tuý”

Tôi cũng chụp ảnh tang lễ, một sinh hoạt ngày càng tăng trong đời sống sống hàng ngày dưới thời ông Duterte. Người thân và linh mục ít khi đề cập đến nguyên nhân tàn bạo của cái chết.

Gia đình và bạn bè tham dự đám tang của ông Jumaquio, những người đac chứng kiến cho ông biết đã bị một băng đảng của những người đàn ông đeo mặt nạ giết chết.

Thi thể được xếp chồng lên nhau tại một nhà quàn trong lúc gia đình của nạn nhân Danilo Deparine – xác ông đang nằm trên một chiếc cáng sắt trên sàn nhà – đang lo chi trả cho việc mai táng.

Theo thân nhân cho biết, ông Benjamin Visda, 43 tuổi, rời nhà giữa buổi tiệc sinh nhật của gia đình để đi mua hàng ở tiệp tạp hoá khi ông bị bắt cóc và giết chết.

Maria Mesa Deparine mất hai con trai chỉ trong một tuần trong tháng Chín. Cả hai đã nạp mình cho cảnh sát. Và người ta đã tìm thấy xác của cả cả hai chết dưới gầm cầu.

Bà Deparine cho biết đã mất ba tuần để đi vay và được giúp để có 50.000 peso, khoảng 1030 USD, để trả tiền cho việc mai táng con của bà, Aljon, 23 tuổi. Chúng tôi đã đi với bà đến nhà quàn nơi bà đã năn nỉ với chủ nhà tang giảm chi phí cho việc an táng Danilo, 36, anh của Aljon.

Xác Danilo, trên sàn nhà trong ảnh trên, đã ở nhà xác hai tuần, nơi người chết được xếp chồng lên nhau như củi, không ngăn cách. Giám đốc nhà quàn đã đồng láy giá chót 12.000 peso, khoảng 240, cho đám tang một ngày thay vì 1 tuần như lẹ thường.

Bà Deparine bên trái, không chắc bà có thể tìm được đủ khoản tiền, hay Danilo cuối cùng sẽ nằm trong một nấm mồ tập thể với những nạn nhân khác của chiến tranh chống ma túy của tổng thống Duturter.

Chiết dịch giết người, chống ma tuý đã làm gián đoạn mọi mặt của cuộc sống. Người trong gia đình nạn nhân nói với tôi rằng Benjamin Visda, trong quan tài trong bức ảnh trên, vừa bước ra khỏi một bữa tiệc sinh nhật gia đình để đi mua cái gì đó ở một sari sari và đang ăn bánh khi bi tám người bắt đi. 20 phút sau, xác của Benjamin Visda đã bị quăng bên ngoài một đồn cảnh sát.

Cảnh sát cũng gọi vụ giết người này là một cuộc “tấn công người mua ma tuý”, và nói rằng ông Visda, trong khi bị còng tay, đã cố gắng để cướp khẩu súng của một sĩ quan – Nanlaban – nên họ đã bắn ông ta. Video dưới đây, cũng lấy từ một máy quay phim an ninh, cho thấy Vída đang bị bắt sống, ngồi kẹp giữa hai người đàn ông đeo mặt nạ.

Cùng đêm Florjohn Cruz cũng đã bị giết chết, một giờ rưỡi sau đó, chúng tôi ở một con phố cách đó không xa, tại một căn nhà khác, nơi một người đàn ông vừa bị sát hại. Đêm đó trời cũng mưa.

Chúng tôi nghe thấy tiếng thét đau thương của Nellie Diaz, người vừa trở thành goá phụ, trước khi chúng tôi nhìn thấy cô ấy – ở hình bên dưới – đang gục trên xác của chồng cô, Crisostomo, người 51.

Xác người không biết là ai, giống như nhiều xác người khác, đã được tìm thấy với đầu bị quấn băng bao bì, hai tay bị trói sau lưng và một bảng cạc tông viết, “Đời sống của kẻ không ngưng buôn ma tuý sẽ bi kết thúc.”

Nellie Diaz gập người trên cơ thể của chồng, Crisostomo, một người sử dụng ma túy đã đầu hàng nhưng rốt cuộc vẫn bị giết chết.

Vào ngày 1 tháng 11, ngày lễ các Thánh, nghĩa trang Barangka ở Manila bận rộn khi những người thân đến thăm mộ.

Ông Diaz lớn lên trong khu phố, và đôi khi làm công việc lặt vặt. Vợ ông cho biết ông là một người dùng, chứ không phải là một con buôn ma tuý, và đã tự nạp mình ngay sau ông Duterte đắc cử. Nhưng bà vẫn nghĩ rằng không an toàn nếu ông ngủ ở nhà, và nói ông đến nhà người thân tạm trú. Nhưng anh ấy nhớ chín đứa con, và mới trở lại nhà ngày hôm trước.

Con trai cả của ông Diaz, J.R., 19 tuổi, cho biết một người đàn ông đội mũ bảo hiểm xe máy đá cánh cửa trước xông vào, tiếp theo là hai người khác. J.R. nói, người đàn ông đội mũ bảo hiểm chĩa súng vào ông Diaz; người thứ hai chĩa súng vào Jhon Rex, em trai 15 tuổi của J.R.. Người đàn ông thứ ba cầm một mảnh giấy.

J.R. cho biết người đàn ông đội mũ bảo hiểm nói, “Tạm tiệt ông bạn” trước khi bắn vào ngực của Diaz. Người ông gục xuống, nhưng sát thủ đã bắn thêm hai lần nữa, vào đầu và má của Diaz. Con ông Diaz cho biết toán giết người đã cười rộ lên khi họ bỏ đi.

© DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

---

Nguồn: ‘They Are Slaughtering Us Like Animals’. Photographs and Text by Daniel Berehulak, The New York Times, Dec. 7, 2016.