Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa từ Arizona được chẩn đoán bị u não vào tháng 7 năm 2017, vừa qua đời ngày 25 tahsng 8, 2018.
Tin CBC | John McCain đã phục vụ 30 năm tại Thượng viện Hoa Kỳ và là ứng cử viên Tổng thống của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2008. Là con của một Đô đốc Hải quân Mỹ, McCain phục vụ trong binh chủng Hải quân hơn hai mươi năm và được trao tăng nhiều huân chương của quân đội, gồm cả huy chương cho công tác bỏ bom khi ông là sĩ quan phi công của Hải quân trong Chiến tranh Việt Nam. Nguồn: Brain Snyder/Reuters.
John McCain, thượng nghị sĩ Hoa Kỳ, sự quyết tâm đã giúp ông sống sót sau những cuộc tra tấn khi ông là một tù nhân chiến tranh Việt Nam lên đỉnh cao của Capitol Hill và hàng rào của Tòa Bạch Ốc, đã qua đời ở tuổi 81.
McCain đã được chẩn đoán bị u não vào tháng 7 năm 2017 sau khi giải phẫu cắt bỏ cục máu đông trên mắt. Các bác sĩ tại bệnh viện Mayo ở Phoenix cho biết ông bị glioblastoma, một loại ung thư rất nặng.
Hai tháng sau, McCain tuyên bố rằng ông sẽ không ủng hộ một dự luật bãi bỏ và thay thế Đạo luật Chăm sóc Giá cả phải chăng (Luật bảo hiểm y tế của Obama) chận đứng những cố gắng của đảng Cộng hòa nhằm chấm dứt Obamacare.
Hôm thứ Sáu, gia đình ông công bố ông sẽ ngừng điều trị ung thư. Ông qua đời vào hôm thứ Bảy.
Cindy McCain
✔
@cindymccain
Trái tim tôi tan vỡ. Tôi may mắn được sống cuộc phiêu lưu yêu thương người đàn ông đáng kính này suốt 38 năm. Ông chết như ông đã sống, theo cách riêng của ông, chung quanh là những người ông thươngyêu, ở nơi ông yêu nhất.
8:47 sáng – 25/8/2018
Là một thượng nghị sĩ tiểu bang Arizona từ năm 1987, McCain nổi tiếng là một chính khách, thường xuyên ký những đạo luật cùng với những TNS đảng Dân chủ và đã nhiều lần không ký cùng với người trong Đảng Cộng hòa về các vấn đề liên quan đến quân sự, đối xử với tù nhân chiến tranh, biến đổi khí hậu, tài chính trong vận dộng tranh cử và cho những người nhập cư bất hợp pháp.
Ông là một trong những chính trị gia hiện đại thân thiện với báo chí nhất ở Washington, được phóng viên ưa chuộng vì sự tự ti mà David Foster Wallace đã gọi McCain là một “người đầy năng lực”.
Trong cuộc tranh cử năm 2008, nếu trở thành Tổng thống già nhất ở tuổi 72, McCain nói “Tôi lớn tuổi hơn bụi trần và có nhiều sẹo hơn cả Frankenstein.”
John McCain kêu gọi đoàn kết
Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ John McCain, gần đây được chẩn đoán bị ung thư não, kêu gọi cả hai đảng đặt khác biệt quá khứ qua một bên để phục vụ toàn dân 0:49
McCain được đề cử đại diện đảng Cộng hòa và đã thắng ở 22 tiểu bang trong đêm bầu cử, nhưng Barack Obama đã thắng phiếu bầu của cử tri và 365 phiếu đại cử tri trong khi McCain được 173 phiếu đại cử tri.
Gần đây, McCain thường đụng độ với Tổng thống Donald Trump.
Trump nổi tiếng đã nhạo báng McCain vào giữa năm 2015:
“Ông ta là một anh hùng chiến tranh vì ông ấy bị bắt. Tôi thích những người không bị bắt.”
Donald Trump nói John McCain ‘không phải là một anh hùng chiến tranh’
Một tháng trước cuộc bầu cử năm 2016, McCain tuyên bố ông sẽ không bỏ phiếu cho Trump sau khi những phát biểu dâm dật của ứng cử viên đảng Cộng hòa trước một cuộc truyền hình năm 2005 được đưa ra công luận.
Trong các bài phát biểu năm 2017, rõ ràng ai là người McCain đang đề cập đến khi ông tỏ vẻ lo ngại về “sự không sẵn sàng để tách sự thật ra khỏi những lời dối trá” và sự trỗi dậy của “chủ nghĩa dân tộc giả mạo trên chín dưới khê, tác phẩm của những người muốn tìm vật tế thần hơn là giải quyết vấn đề.”
Vào tháng 7 năm 2018, ông chỉ trích cuộc họp báo chung của Trump với Tổng thống Nga Vladimir Putin là “một trong những màn trình diễn đáng xấu hổ nhất của một tổng thống Mỹ trong ký ức.”
Bị bắn rơi ở Hà Nội
Là một phi công hải quân, McCain đã bay một oanh tạc cơ Skyhawk trên bầu trời Hà Nội trong phi vụ thứ 23 của ông trong chiến tranh Việt Nam vào ngày 26 tháng 10 năm 1967, và bị một hỏa tiễn bắn rớt. Ông ta đã phóng ra khỏi máy bay, rơi xuống hồ Trúc Bạch, gẫy hai cánh tay và chân phải, ông phải dùng răng để mở áo phao.
Cuối cùng ông bị đưa về trại tù, nơi có ít nhất hai người bạn tù chiến tranh tin rằng ông sắp chết. Đó là lần thứ hai thứ hai trong vòng vài tháng McCain đã chạm trán với tử thần; vào tháng Bảy ông đang lên tàu USS Forrestal ở Vịnh Bắc Việt khi một đám cháy lớn và các vụ nổ xẩy ra làm 134 người thiệt mạng.
Bắc Việt phát giác ra họ vừa bắt được “vật qúy” để tuyên truyền.
McCain chào Tổng thống Mỹ Richard Nixon tại buổi đón tiếp trước dạ tiệc dành cho Tù nhân Chiến tranh tại Washington tháng 5 năm 1973. Nguồn: National Archives/Handout via Reuters.
Ông là John Sidney McCain thứ ba, sinh ngày 29 tháng 8 năm 1936, tại một bệnh viện trong căn cứ không quân gần kinh đào Panama, cháu nội của một Đô đốc Hải quân thời Thế chiến thứ Hai và là con trai của một Đô đốc Hải quân sắp nhận trách nhiệm tư lệnh Thái Bình Dương cho Hoa Kỳ. trong chiến tranh Việt Nam.
Không bao lâu McCain đã có cơ hội trở về Mỹ nhưng ông đã tôn trọng và giữ đúng quy luật Tù nhân chiến tranh, người tù bị bắt sớm nhất phải là người đầu tiên được trả tự do.
Ông kể lại, sau khi ông từ chối ân xá lần cuối cùng, người lấy cung ông nói: “McCain, từ nay trở đi sẽ rất tệ cho ông.”
Tra tấn và biệt giam
McCain đã bị hành hạ thường xuyên, bị trói và treo bởi những sợi dây thừng, vướng bệnh kiết lỵ và bị biệt giam hai năm. Suốt đời ông hối hận vì đã ký một lời thú nhận chống Mỹ trong lúc bị tra tấn dã man. Ông nói về lời thú nhận của mình trong một bài viết được công bố lần đầu trên tờ US News & World Report năm 1973.
“Tôi đã học được tất cả những gì chúng ta học được ở đó: mọi người đều có điểm gục ngã của mình. Tôi đã đến điểm mình gục ngã.”
McCain đã bị giam trong nhà tù “Hà Nội Hilton” (Hỏa Lò) khét tiếng và kể lại chi tiết trong cuốn “Faith of My Fathers” phát hành năm 1999 về cách ông và bạn đồng tù giữ mình tỉnh táo bằng cách vỗ vào tường để “nói chuyện”, với một kho truyện khôi hài và những tiêu khiển khác, ví dụ như đặt tên cho một góc nhà tù là sòng bạc Vegas. Khi một mình, McCain cầu nguyện và tự diễn lại các vở kịch và truyện phim.
Ông được trả tự do vào ngày 14 tháng 3 năm 1973, và ngay sau đó đã đoàn tụ với ba người con và vợ của ông, Carol.
Bắt đầu vào cuộc đời chính khách
McCain đã tự mô tả mình ở thời gian đầu sự nghiệp hải quân của mình với tư cách là một “Hải quân chuẩn ý ngạo mạn, xấc xược”, và ông tốt nghiệp hạng 894 trong số 899 sĩ quan đồng khóa ở Annapolis, Md., Vào năm 1958.
Nhưng khi từ Việt Nam trở về, ông theo học tại Đại học Chiến tranh Quốc gia tại D.C. và sau đó làm Tùy viên Liên lạc Hải quân cho Thượng viện Hoa Kỳ.
Cuộc hôn nhân của McCain đổ vỡ vào những năm 1970. Ông cho rằng nguyên nhân đưa đến sự sụp đổ gia đình của ông là “lòng ích kỷ và sự thiếu trưởng thành” của ông chứ không phải vì chấn thương do chiến tranh Việt Nam, trong cuốn sách ông viết năm 2002, “Worth the Fighting For”.
Ảnh chụp McCain ở Phoenix vào tháng 11 năm 1982. Ông được bầu là dân biểu Hạ viện Hoa Kỳ của tiểu bang Arizona cùng năm đó, điểm khởi đầu của sự nghiệp chính trị của ông. Nguồn: Tom Tingle/Phoenix Gazette qua AP.
Ông tái hôn vào năm 1980. Cindy Hensley kém ông gần 19 tuổi và là con gái của một thương gia phân phối bia giàu có. Họ định cư ở Arizona quê hương của bà và có với nhau bốn mặt con.
Được bầu vào Quốc hội Hoa Kỳ năm 1982, bốn năm sau, ông đã giành được ghế Thượng viện do Barry Goldwater bỏ trống.
McCain nổi danh là một chính khách đang lên, nhưng sau đó liên lụy ào một scandal, và là một trong số các 5 chính khách bị cáo buộc can thiệp không đúng cách với giới điều hành liên bang khi thay mặt cho doanh nhân ngân hàng Charles Keating, người đã đóng góp tài chính cho các cuộc vận động tranh cử của họ.
Cuối cùng McCain được một ủy ban Thượng viện xóa bỏ những cáo buộc nghiêm trọng nhất nhưng bị chỉ trích đã có “sự phán xét kém”.
‘Chuyến xe Nói thẳng Tốc hành’
Đó là một sự kiện cay đắng, định hình, và xảy ra cùng với một cơn ung thư đầu tiên vào năm 1993, ông cam kết sẽ thẳng thắn và dễ tiếp cận hơn, tiêu biểu bằng chiếc xe buýt “Straight Talk Express” trong cuộc vận động tranh cử Tổng thống năm 2000.
Cây bút Foster Wallace, theo dõi cuộc tranh cử đó, giải thích lời kêu gọi của ông:
“Ai mà chẳng bị thu hút khi một chính khách hàng đầu thành thật trò chuyện với mình như một con người, một người trưởng thành thông minh đáng được tôn trọng?”
Ứng cử viên Tổng thống đảng Cộng hòa McCain và Thống đốc tiểu bang Texas George W. Bush, ở bên phải, tranh luận, và người điều hợp Larry King, đứng thứ hai từ bên phải, theo dõi trong một cuộc tranh luận giũa những ứng viên Tổng thống của đảng Cộng hòa trên truyền hình. Nguồn: Reuters.
Chiến thắng vang dội ở New Hampshire của McCain đã khiến ứng viên được đảng ưa chuộng George W. Bush phải lo ngại, nhưng cuộc vận động nội bộ đã trở nên ác độc ở Nam Carolina. Email và truyền đơn phát tán bêu xấu việc Cindy McCain trong quá khứ đã lạm dụng thuốc theo toa, và cáo buộc thượng nghị sĩ đã có con ngoại hôn với một phụ nữ da đen.
Đó có thể nhằm ám chỉ cô Bridget McCain, một người con mà McCain đã không đưa ra trước ánh đèn công luận sau khi nhận cô bé làm con nuôi mười năm trước đó từ Bangladesh. McCain thua Bush ở Nam Carolina, và sau đó rút lui; ông là ứng viên sau cùng muốn tranh ghế ứng cử viên Tổng thống đại diện đảng Cộng hòa với Bush.
Người ủng hộ chiến tranh Iraq
Sau vụ tấn công ngày 11/9, McCain ủng hộ cuộc xâm lăng Iraq, đánh đồng Saddam Hussein với Adolf Hitler. Nhưng ông đã công khai chỉ trích cách chính quyền Bush tái thiết Iraq và chất vấn Bộ trưởng Quốc phòng Donald Rumsfeld sau khi phát giác việc lính coi tù đã hạ nhục tù nhân tại trại giam Abu Ghraib.
Trong cuốn sách “Restless Wave”, phát hành vào tháng 5 năm 2018, McCain biện hộ cho quyết định chấm dứt chế độ Hussein nhưng thừa nhận rằng sự biện minh của Hoa Kỳ đưa ra trước cuộc xâm lăng vì vũ khí hủy diệt hàng loạt của Iraq “là sai.” Ông viết,
“Cuộc chiến, với thiệt hại về nhân mạng, tài sản và an ninh do nó gây ra, không thể được đánh giá là bất cứ điều gì khác hơn là một sai lầm, một sai lầm rất nghiêm trọng, và tôi phải chấp nhận chia sẻ một phần trách nhiệm của tôi về sai lầm đó.”
Một cựu chiến binh bày tỏ lòng tôn kính của mình tại lối vào khu trại McCain ở Cornville, Ariz., Vào thứ Bảy. Nguồn: Ross D. Franklin/Associated Press.
Năm 2004, McCain tham dự một cuộc họp khi ứng cử viên tổng thống đảng Dân chủ và cựu chiến binh Việt Nam John Kerry đang tìm một người dể cùng tranh cử. Sau đó McCain nói đùa, so sánh sức hấp dẫn của vai trò phó Tổng thống với thời gian ở trong tù (Hỏa Lò) tại Bắc Việt.
Hai năm sau, McCain bắt đầu một nỗ lực có bài bản để không còn là đảng viên Cộng hòa được đảng Dân chủ yêu thích; ông hòa hoãn với phe bảo thủ nhất của đảng Cộng hòa để chuẩn bị cho một cuộc tranh cử Tổng thống khác. Ông đã từng chế nhạo các nhà truyền giáo Cơ Đốc giáo là “những người không khoan nhượng”, đã phát biểu tại lễ tốt nghiệp ở Đại học Liberty của Jerry Falwell vào năm 2006, gây sốc cho Jon Stewart, người dẫn chương trình Daily Show.
Stewart hỏi, “Ông đang đi vào thế giới của căn cứ khùng điên [của đảng Cộng hòa]?”
McCain mỉm cười trả lời, “Tôi e là vậy.”
Sarah Palin được chọn là ứng viên phó Tổng thống”
McCain là một ứng cử viên có thế lực năm 2008, dù đã bị một cơn ung thư khác tấn công sau kỳ tranh cử trước đó của ông. Nhưng ông buộc phải cắt giảm chi phí và tổ chức lại nhân viên sau sự phung phí chi tiêu trong vài tháng đầu tiên của cuộc vận dộng tranh cử.
Ông đã đặt tất cả cố gắng vào cuộc tranh cử ở New Hampshire và đã được đền đáp xứng đáng. McCain đã hồi sinh, và, cũng nhờ những sai lầm chiến lược của các đối thủ, ông đã được đảng Công hòa đề cử là ứng viên tranh cử Tổng thống.
Trên lý thuyết, cuộc tỉ thí với ứng cử viên Tổng thống (của đảng Dân chủ), người da đen đầu tiên, và mới có bốn năm kinh nghiệm ở thủ đô D.C., coi như là có thể thắng được.
Sarah Palin
✔
@SarahPalinUSA
Hôm nay chúng ta mất một người Mỹ độc đáo. Thượng nghị sĩ John McCain là một người tri thức không bị ràng buộc và là một chiến binh, không bao giờ sợ phải bảo vệ niềm tin của mình. John không bao giờ chọn con đường dễ đi trong cuộc sống – và bằng sự hy sinh và đau khổ, ông đã truyền cảm hứng cho những người khác phục vụ một mục đích lớn hơn bản thân mình.
Sarah Palin
✔
@SarahPalinUSA
John McCain là bạn của tôi. Tôi sẽ ghi nhớ những kỷ niệm đẹp. Gia đình tôi và tôi gửi lời cầu nguyện đến Cindy và gia đình McCain.
– Sarah Palin và gia đình
Sarah Palin và John McCain. Nguồn: Sarah Palin
Muốn lấy lòng phe bảo thủ và giới phụ nữ thất vọng vì Hillary Clinton không phải là ứng cử viên cho đảng Dân chủ, McCain đã gây sốc cho thế giới khi chọn Thống đốc Alaska Sarah Palin làm ứng cử viên phó Tổng thống. Theo bản tóm tắt cuộc vận dộng tranh cử “Game Change 2008” thì ông mới gặp Palin một lần trước đó, và việc thẩm tra tư cách ứng viên của bà ấy hầu như không đi vào chi tiết.
Việc Palin thiếu tiếng tăm ở bình diện quốc gia gây sôi nổi trong giới truyền thông, và trong khi ứng cử viên phó tổng thống lật úp cuộc vận dộng tranh cử bằng sự tự tin và kiên trì của mình, bà đã nắm bắt được nhiều vấn đề cấp thiết.
Quay lại Thượng viện
McCain đã được ca ngợi vì đã bảo vệ Obama là một “người đàng hoàng lo cho gia đình, và chỉ là một công dân mà tôi có những điểm bất đồng” khi một phụ nữ ở một trong các cuộc hội họp với cử tri của ông bay tỏ tính bài ngoại bà phỉ báng ứng viên Tổng thống của đảng Dân chủ.
Obama nhận xét trong bộ phim tài liệu của HBO “For Whom the Bell Tolls” về John McCain,
“Tôi nghĩ đây là một dấu hiệu cho thấy căn bản John là người thế nào. Với John đang ở giữa [cuộc vận động] đó mà đã nói, ‘Khoan đã, chúng ta không ma quỷ hóa lẫn nhau, chúng ta đều là người Mỹ, chúng ta là đồng đội.’”
Sau khi thua Obama, McCain quay về Thượng viện. Một bài báo trên tờ Vanity Fair đã đặt ngay câu hỏi, “Chuyện gì đã xảy ra với John McCain khác?” vì vị trí của ông thường ít đi ra ngoài quan điểm chung của giới bảo thủ trong đảng Cộng hòa.
Donald J. Trump
✔
@realDonaldTrump
Tôi gởi sự cảm thông sâu sắc nhất và sự kính trọng đến gia đình Thượng nghị sĩ John McCain. Trái tim và lời cầu nguyện của chúng tôi hướng về quý vị!
Giới phê bình ghi nhận quan điểm của ông về phá thai, hôn nhân đồng giới và kiểm soát súng phần lớn đi theo dòng chính của đảng Cộng hòa. Palin đã ủng hộ cho McCain một lần nữa trong một cuộc vận động tranh cử Thượng viện năm 2010, và khoảng thời gian đó McCain nói với Newsweek ông chưa bao giờ tự coi mình là người tri thức không bị luật lệ xã hội ràng buộc.
Một đối thủ tranh ghế thượng nghị sĩ Arizona với ông năm đó cho biết:
“Thật rất là buồn khi thấy John McCain, người được tôn kính như một chính khách quốc gia, về cơ bản đã giảm xuống chỉ là một người biến thái chính trị.”
Dù có nhiều ý kiến khác nhau về sự nghiệp chính trị của ông, nhưng đã có một sự thông cảm và tôn trọng từ mọi phe phái chính trị đối với McCain khi ông chẩn đoán ung thư não của ông được công bố vào tháng 7 năm 2017, kể cả những Tổng thống trước đây như Obama, Bill Clinton và George H.W. Bush.
Sau khi trở lại Arizona vào tháng 12 năm 2017, ông đã không bao giờ một đặt chân vào Thượng viện nữa.
Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa từ Arizona được chẩn đoán bị u não vào tháng 7 năm 2017, vừa qua đời ngày 25 tahsng 8, 2018.
