Những điều nên biết về Hoa Vi, Mạnh Vãn Chu và vụ dẫn độ

Jason Proctor | DCVOnline

Giới truyền thông quốc tế – bị thu hút vì câu chuyện về tiền, quyền lực và mưu đồ chính trị – đang theo dõi sát vụ Mạnh Vãn Chu.

Giám đốc tài chính của Hoa Vi (Hoa Vi), Mạnh Vãn Chu (Meng Wanzhou) rời khỏi nhà với một nhân viên bảo vệ ở Vancouver ngay sau khi bà được tại ngoại hầu tra và phải đóng tiền bảo lãnh 10 triệu đô la. Nguồn: Jonathan Hayward/Canadian Press.

Vụ bắt giữ giám đốc tài chính của Hoa Vi, Mạnh Vãn Chu đã gây ra một cơn bão trong giới báo chí khiến phóng viên từ khắp nơi trên thế giới đổ về Vancouver.

Vụ án có đủ những yếu tố thu hút: tiền, quyền lực và mưu đồ quốc tế.

Trong lúc bà Mạnh Vãn Chu đang chờ ra trước một phiên điều trần dẫn độ để xác định xem bà có bị dẫn độ Hoa Kỳ để trả lời với cáo buộc gian lận và vi phạm các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran hay không. Sau đây là một cái nhìn tổng quát về những gì chúng ta biết về tình trạng của bà Mạnh Vãn Chu.

Mạnh Vãn Chu là ai?

Người phụ nữ 46 tuổi còn có tên là Cathy hoặc Sabrina Meng. Bà ấy sống ở Thâm Quyến, Trung Quốc. Mạnh Vãn Chu là con gái của Nhậm Chánh Phi (Ren Zhengfei), người sáng lập công ty kỹ thuật Hoa Vi vào năm 1987.

Theo các công tố viên Hoa Kỳ, cha của Mạnh là người giàu thứ 83 trên thế giới. Tài sản của ông trị giá 3,2 tỷ đô la Mỹ.

Mạnh Vãn Chu đã có thẻ căn cước của tỉnh bang British Columbia vào năm 2001. Bà từng là thường trú nhân và có hai biệt thự ở Vancouver. Nguồn Tối cao Pháp viện B.C..

Vãn Chu tốt nghiệp cao học và đã làm việc cho công ty Hoa Vi từ năm 1993, ở nhiều vị trí, gồm cả giám đốc kế toán quốc tế, CFO của Hoa Vi Hồng Kông và chủ tịch của bộ phận quản lý kế toán.

Bà Vãn Chu hiện là Giám đốc tài chính của Hoa Vi và phó chủ tịch hội đồng quản trị của công ty này.

Mạnh Vãn Chu có bốn con từ 10 đến 20 tuổi. Ba con trai của bà là con trong cuộc hôn nhân trước và bà có một con gái với người chồng hiện tại tên Liu Xiaozong (Lưu Tiểu Tòng?) còn được gọi là Carlos.

Trong bản khai với Tối cao Pháp viện B.C., Mạnh cho biết cả đời bà đã có nhiều vấn đề sức khỏe: giải phẫu thuật ung thư tuyến giáp vào năm 2011 và gặp khó khăn khi ăn thức ăn đặc.

Và tại sao Hoa Vi lại là một vấn đề lớn như vậy?

Luật sư công tố của chính phủ Canada mô tả Hoa Vi là công ty viễn thông lớn nhất thế giới. Công ty này hiện có khoảng 180.000 nhân viên tại hơn 170 quốc gia và khu vực trên toàn thế giới, và có hơn 700 người ở Canada.

Theo báo cáo thường niên năm 2017, Hoa Vi đã có doanh thu hơn 90 tỷ đô la Mỹ vào năm ngoái và 7 tỷ đô la Mỹ lợi nhuận ròng. Công ty này hiện đang sẵn sàng tận dụng lợi thế của nó khi thế giới tung ra kỹ thuật không dây thế hệ thứ năm, hay 5G.

Cha của Mạnh Vãn Chu là Nhậm Chánh Phi, người sáng lập công ty Kỹ thuật Hoa Vi. Ảnh chụp năm năm 2012, ông là người giàu thứ 83 trên thế giới. Nguồn: Dmitry Lovetsky/Associated Press.

Nhưng các chuyên gia bảo mật đã khuyến cáo chính phủ Canada về việc hợp tác với Hoa Vi, báo cho chisng phủ biết mối lo ngại của họ về mối quan hệ chặt chẽ giữa công ty này và chính phủ Trung Quốc.

Các chuyên gia an ninh mạng cho biết cha của Mạnh là cựu kỹ sư công binh trong Giải phóng Quân Nhân dân Trung Quốc.

Không quan tâm, luật sư của Mạnh Vãn Chu nói với một Thẩm phán Tòa án tối cao B.C. rằng việc giam giữ thân chủ của ông có một tác động toàn cầu không phải là lời cường điệu.

Ông nói rằng dân Trung Quốc sẽ phản ứng không khác phản ứng của công chúng Hoa Kỳ nếu Sheryl Sandberg giám đốc điều hành Facebook bị bắt giữ.

Mạnh Vãn Chu bị cáo buộc đã làm gì?

Những cáo buộc Mạnh Vãn Chu gian lận xoay quanh mối quan hệ giữa Hoa Vi và một công ty tên là Skycom, đã kinh doanh ở Iran. Theo các công tố viên Hoa Kỳ, Skycom là một công ty con “ẩn” của Hoa Vi.

Iran phải chịu lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ và ngân hàng có thể phải chịu trách nhiệm hình sự nếu họ giúp chuyển tiền ra khỏi một quốc gia bị trừng phạt (Iran) và chuyển vào hệ thống ngân hàng toàn cầu.

Reuters đã có một loạt bài phơi bày mối quan hệ giữa Hoa Vi và Skycom.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani đã nhậm chức từ năm 2013. Hoa Kỳ đã cáo buộc Hoa Vi và Mạnh Vãn Chu vi phạm luật Hoa Kỳ trừng phạt/cấm vận Iran. Nguồn: Adrees Latif/Reuters.

Công tố viên của Mỹ cho biết, Mạnh Vãn Chu – từng là thành viên ban giám đốc của Skycom – đã phủ nhận những cáo buộc đó trong buổi thuyết trình PowerPoint cho chuyên gia ngân hàng ở New York năm 2013.

Họ cáo buộc bà Mạnh Vãn Chu đã “bóp méo sự thật” – kể cả việc đã khẳng định “Hoa Vi đã bán hết cổ phần trong Skycom và tôi (Mạnh Vãn Chu) cũng đã không còn trong hội đồng quản trị Skycom.”

Nhà chức trách Hoa Kỳ cho biết, “Tuyên bố đó rất sai lệch vì Hoa Vi đã bán cổ phần của mình trong Skycom cho một công ty cũng do Hoa Vi kiểm soát.”

Các luật sư công tố của Hoa Kỳ tuyên bố bà Mạnh Vãn Chu căn bản là đã đánh lừa những tổ chức tài chính đi vào những giao dịch với tiền bẩn.

Tại sao Mạnh Vãn Chu bị bắt ở Vancouver?

Theo luật sư của bà, Mạnh Vãn Chu đang đi công tác, đi qua Sân bay Quốc tế Vancouver trên đường đến Thành phố Mexico, Costa Rica, Argentina và Pháp.

Hoa Kỳ tuyên bố Mạnh Vãn Chu đã tránh đến Hoa Kỳ kể từ tháng 4 năm 2017, khi bà được biết đã biết về cuộc điều tra tội phạm của chính phủ Mỹ.

CFO của Hoa Vi Mạnh Vãn Chu chụp ảnh cùng hai con của bà bên cầu Lions Gate. Bà cho biết có những quan hệ nhiwwfu ý nghĩa với Vancouver. Nguồn Tối cao pháp viện B.C..

Một thẩm phán ở Quận miền đông New York đã ban hành lệnh bắt giữ bà Mạnh Vãn Chu vào tháng 8. Bà Vãn Chu đã bị bắtgiữ tại phi trưởng YVR bằng một lệnh bắt tạm thời, theo các điều khoản của một hiệp ước dẫn độ giữa Canada và Hoa Kỳ.

Hoa Kỳ có 60 ngày – kể từ ngày bà Vãn Chu bị bắt giữ – để gửi cho Canada yêu cầu chính thức cùng với các tài liệu liên hệ đến vụ dẫn độ.

Mối liên hệ của Mạnh Vãn Chu với Canada là gì?

Mạnh và chồng bà là chủ nhân hai biệt thự ở Vancouver, trị giá tổng cộng 22 triệu đô la. Bà Mạnh Vãn Chu trước đây từng là thường trú nhân tại Canada.

Con của bà cũng đã từng sống ở Vancouver trong năm học, và gia đình bà vẫn đến Vancouver thăm viếng vài tuần vào mỗi mùa hè. Bà con bên chồng của Vãn Chu thường ở một trong hai biệt thự của họ ở Vancouver trong nhiều tháng vào mỗi mùa hè.

Vậy tại sao bà ấy lại gặp khó khăn khi xin được tại ngoại hầu tra?

Công tố viên Cho rằng bà Mạnh Vãn Chu có thể bỏ trốn.

Họ cũng tuyên bố rằng sự giàu có và vai trò lãnh đạo của bà trong trong một công ty viễn thông toàn cầu sẽ có thể giúp Mạnh Vãn Chu có thể trốn được sự giám sát điện tử và bỏ trốn khỏi Canada nếu bà ấy muốn.

Chồng bà hứa sẽ nộp 15 triệu đô la và đứng làm người bảo lãnh. Nhưng Luật sư công tố của Canada lập luận rằng vì ông ấy không phải là thường trú nhân của Canada, nên ông ta sẽ không có động cơ nào để ở lại đây nếu bà Mạnh Vãn Chu muốn tẩu thoát.

Chồng của Mạnh Vãn Chu, Liu Xiaozong, đề nghị đứng làm người bảo lãnh, nhưng bị từ chối vì ông ta chỉ là một cư dân tạm thời. Ông ấy là một người đầu tư mạo hiểm. (venture capitalist). Nguồn: Jonathan Hayward/Canadian Press.

Vì thế, các luật sư của Mạnh Vãn Chu đã đưa ra một kế hoạch dùng năm người bạn của bà đã có mối quan hệ lâu dài với Canada đứng ra làm người bảo lãnh.

Họ gồm người môi giới đã giúp Mạnh Vãn Chu và chồng mua biệt tự ở Vancouver, một nhân viên bảo hiểm từng làm việc tại Hoa Vi, một hướng dẫn viên yoga bán thời gian sống cạnh một trong những biệt thự của bà Mạnh Vãn Chu và một người nội trợ có chồng làm việc với Mạnh.

Người sáng lập công ty quản lý rủi ro đã cam kết canh giữ bà Mạnh Vãn Chu suốt ngày đêm cũng đã nộp 1.000 đô la tiền bảo lãnh. Và chính bà Mạnh Vãn Chu đã nộp 7 triệu đô la.

Canh giữ 24/7? Nghe có vẻ đắt tiền và tốn kém.

Mạnh Vãn Chu phải trả chi phí này.

Bước tiếp theo là gì?

Bà Mạnh Vãn Chu sẽ ra hầu toàn lần tới vào ngày 6/2/2019.

Hoa Kỳ sẽ phải cung cấp hồ sơ về vụ án giải thích về hành vi phạm tội mà Mạnh Vãn Chu bị cáo buộc và mô tả những bằng chứng có thể được đưa ra tại phiên tòa.

Vụ việc sau đó sẽ chuyển sang một phiên điều trần tại Tòa án Tối cao của tỉnh bang B.C..

Một thẩm phán sẽ quyết định liệu bằng chứng do Hoa Kỳ cung cấp có đủ để tổ chức một phiên tòa hay không nếu Mạnh bị buộc tội với các tội danh tương tự ở Canada và liệu bồi thẩm đoàn sẽ kết án bà Mạnh Vãn Chu hay không nếu họ tin bằng chứng đã được trưng bày

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Canada Jody Wilson-Raybould có thể phải quyết định sẽ giao lại Mạnh Vãn Chu để dẫn độ về Hoa Kỳ. Nguồn: Justin Tang/Canadian Press.

Nếu thẩm phán của tòa án Canada quyết định dẫn độ Mạnh Vãn Chu sáng Mỹ, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Canada sẽ phải quyết định có ra lệnh giao bà Mạnh Vãn Chu cho Mỹ hay không. Mạnh Vãn Chu sẽ có cơ hội để kháng án vào thời điểm này.

Nếu Mạnh Vãn Chu có thể bị kết án tử hình, bộ trưởng bộ tư pháp Canada có thể yêu cầu được bảo đảm rằng bà Mạnh sẽ không thụ án tử hình. Nhưng vi phạm các biện pháp trừng phạt không phải là tội tử hình.

Cuối cùng, Mạnh có thể kháng cáo trước cả Tòa phúc thẩm ở B.C. và trước Tối cao Pháp viện của Canada.

Tất cả điểm nếu trên có nghĩa là bà Mạnh Vãn Chu có thể phải đeo vòng theo dõi bằng điện tử ở cổ chân trong một thời gian dài.

Xác xuất Mạnh Vãn Chu sẽ bị dẫn độ là gì?

Theo thông tin mà CBC News có được hồi tháng 5, 90% người bị Canada bắt để dẫn độ trong 10 năm qua đã được giao trả cho những quốc gia yêu cầu dẫn độ.

Giới chuyên gia pháp lý cho biết đó là con số rất lớn.

Mạnh Vãn Chu rời khỏi Tòa án tối cao của tỉnh bang B.C. sau khi được tại ngoại. Tiến trình dẫn độ chỉ mới bắt đầu. Nguồn: Alex Migdal/CBC

Họ yêu cầu mở một cuộc điều tra công khai về cơ chế hoạt động của hệ thống dẫn độ sau một vụ án mà một giáo sư xã hội học của Đại học Ottawa, ông Hassan Diab, bị dẫn độ về Pháp để xét xử trong một vụ án sau đó đã bị hủy bỏ vì thiếu bằng chứng.

Chính phủ Pháp đang kháng cáo việc tòa án Pháp ra lệnh thả ông Hassan Diab.

Mặt khác, giới quan sát chính trị cho rằng số phận của Mạnh Vãn Chu rốt cuộc có thể được quyết định ở những cuộc đàm phán giữa giới lãnh đạo của Trung Quốc và Hoa Kỳ.

Những đe dọa của Trung Quốc đối với việc Canada bắt giữ CFO của Hoa Vi gây lo ngại trong giới doanh nhân Canada

Trung Quốc đã yêu cầu trả tự do cho Mạnh Vãn Chu và Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump nosi ông có thể can thiệp nếu làm như vậy sẽ đem lai lợi ích cho kinh tế của Hoa Kỳ trong cuộc phỏng vấn vơi Reuters.

Tuyên bố của Trump ngược lại ý kiến của Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, ông Larry Kudlow và Đại diện Thương mại Hoa Kỳ, ông Robert Lighthizer, người lãnh đạo các cuộc đàm phán với Bắc Kinh. Lighthizer nói trong chương trình “Face the Nation” của CBS hôm Chủ nhật,

“Đây là một vấn đề tư pháp hình sự. Nó hoàn toàn tách biệt với bất cứ điều gì tôi làm hoặc bất cứ điều gì mà chính sách thương mại mà mọi người trong chính quyền đang làm. Vì vậy, đối với chúng tôi, nó không liên quan, đó là vấn đề công lý hình sự.”

Kudlow đưa ra một nhận định tương tự trong một cuộc phỏng vấn trong chương trình “Fox News Chủ nhật”,

“Tôi không thể dự đoán tương lai về điều này, nhưng có nhiều kênh khác nhau và tôi nghĩ chúng sẽ được xem theo cách đó trong một thời gian khá dài.”

Giờ thì sao?

Mạnh sẽ làm việc tại Vancouver và sống dưới sự canh giữ và theo dõi bàng vòng giám sát điện tử. Chồng bà, một người đầu tư mạo hiểm, cũng sẽ làm việc tại Vancouver, và con gái của hai người sẽ ở với cha mẹ.

Mạnh Vãn Chu nói với luật sư của rằng bà có thể sẽ nộp đơn xin theo học bậc Tiến sĩ tại Trường Kinh doanh Sauder của Đại học British Columbia.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc Thể lệ “trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: Everything you need to know about Huawei, Meng Wanzhou and her possible extradition · Jason Proctor · CBC News · Dec 12, 2018. Về tác giả | Jason Proctor @proctor_jason, Jason Proctor là một phóng viên cho CBC News ở British Columbia và chuyên đưa tin về tòa án và các vấn đề sức khỏe tâm thần trong hệ thống tư pháp của B.C..