Xi Jinping cũng không thể buộc Huawei phải làm gián điệp cho Trung Quốc?

Nathan Vanderklippe | DCVOnline

Giám đốc điều hành hàng đầu của Huawei nói, ngay cả Xi Jinping cũng không thể buộc họ phải giúp Trung Quốc làm gián điệp ở các nước khác.

Hôm thứ Ba, một giám đốc điều hành hàng đầu của Huawei cho biết, công ty viễn thông khổng lồ của Trung Quốc sẽ không thi hành lệnh dùng thiết bị do họ sản xuất để làm gián điệp ở nước ngoài, ngay cả khi Tổng Bí thư của Đảng Cộng sản yêu cầu.

Eric Xu, một trong những chủ tịch luân phiên của Huawei Technologies Co. Ltd.  Nói,

“Tập Cận Bình chưa đến nói chuyện với chúng tôi. Và tôi không biết điều đó sẽ xảy ra hay không.

Nhưng nếu một yêu cầu như vậy thì chúng tôi chắc chắn sẽ không thi hành.”

Ông Xu nói, trích lời của sáng lập viên Huawei Ren Zhengfei, người đã tuyên bố rằng ông thà đóng cửa công ty – công ty lớn nhất Trung Quốc với 180.000 nhân viên – hơn là chấp nhận làm gián điệp ở nước ngoài. Trong một cuộc phỏng vấn với các nhà báo Canada tại trụ sở của công ty ở Thâm Quyến, Ông Xu nói

“Nếu bạn hỏi tôi những lý do nào chúng tôi có thể dùng để từ chối một yêu cầu như vậy, nói một cách cá nhân, thì rất đơn giản: Làm như vậy sẽ vi phạm luật pháp ở các quốc gia nơi chúng tôi cung cấp dịch vụ của mình.”

Cam kết công khai phản đối chỉ thị của ông Tập, ngay khi đó là giả thuyết, là một lựa chọn tế nhị đối với một giám đốc điều hành Trung Quốc, và các chuyên gia nói rằng sẽ khó có công ty nào có trụ sở tại Trung Quốc có thể từ chối lệnh của Đảng Cộng sản, đã loại bỏ giới hạn nhiệm kỳ  lãnh đạo dưới triều của ông Tập và tuyên bố rằng “Đảng Cộng sản có quyền lãnh đạo toàn diện trên tất cả các lĩnh vực hoạt đọng ở mọi miền đất nước.”

Nhưng đây là thời điểm phi thường đối với Huawei, khi họ phải tranh đấu với những người hoài nghi phương Tây để bảo đảm thị trường cho kỹ thuật không giây thế hệ thứ năm (5G technology) của mình, cùng lúc phải kiếm cách để giám đốc tài chính của công ty, Meng Wanzhou — người đã bị bắt vào tháng 12 năm 2018, tại Vancouver, và đang bị quản thúc tại gia, chờ tiến hành dẫn độ — được trả tự do. Nhà chức trách ở Hoa Kỳ cáo buộc nà Mạnh Vãn Chu phạm tội lừa đảo liên quan đến vi phạm lệnh trừng phạt đối với Iran.

Đáp lại, công ty đã mở cuộc vận đọng kéo dài cả tháng nay để định hình lại hình ảnh toàn cầu của Huawei. Nó đã đưa những nhân vật lãnh đạo hàng đầu của công ty vào cuộc tấn công, trang bị cho họ những tuyên bố rõ ràng và các sự kiện có liên quan về mặt địa lý khi họ vận động với báo chí thế giới. Ông Xu hôm thứ ba đã mô tả việc đưa kỹ thuật Huawei đến những vùng xa xôi như làng  Grise Fiord ở Nunavut và cho biết ông đã đích thân đến thăm sinh quán của Norman Bethune, bác sĩ cộng sản người Canada được Mao Trạch Đông ca ngợi.

Xu nói, di sản của ông Bethune là một nguồn gốc lâu đời của tình bạn Trung Hoa đối với người Canada trong nhiều năm qua, vì vậy,

“thật đáng tiếc là sau những gì xảy ra quanh vụ Mạnh Vãn Chu, cả hai quốc gia và người dân hai nước đều thấy có một số hiểu lầm giữa hai bên. Như tôi thấy, Huawei, người dân Trung Quốc và người Canada đều là nạn nhân trong vụ này.”

Ông Xu không đề cập đến Michael Kovrig hay Michael Spavor, hai người Canada bị giam giữ và bị cáo buộc tội gián điệp đã bị từ chối không cho gặp luật sư của họ. Chính quyền Trung Quốc đã bắt giữ cả hai người Canada này sau khi bà Mạnh Vãn Chu bị bắt, một cách mà nhiều nhà quan sát đã gọi là một hành động trả thù.

Về phía công ty, ông Xu định vị Huawei là một công ty và đối tác nghiên cứu đáng tin cậy, công ty này đang đầu tư khoảng 30 triệu đô la Mỹ mỗi năm để tài trợ đại học và quan hệ đối tác ở Canada. Số tiền đó chiếm khoản 10% tổng số tài trợ toàn cầu của nó. Bảy mươi phần trăm chi tiêu ở Canada hỗ trợ nghiên cứu cơ bản, đây là số liệu công ty chưa hề công bố trước đó. Các nhà phê bình đã cáo buộc Huawei sử dụng các quan hệ đối tác này để đưa kết quả nghiên cứu và bằng sáng chế do người đóng thuế tài trợ ra khỏi Canada. Huawei cho biết họ đang thay đổi chính sách của công ty để cho phép sở hữu trí tuệ ở lại trong nước thực hiện nghiên cứu, mặc dù Huawei  không được mô tả tiến trình đó sẽ diễn ra như thế nào.

Hoa Vi cũng đang vận động chống lại Hoa Kỳ, nước đã lên tiếng  cảnh cáo các quốc gia cài đặt kỹ thuật Huawei 5G rằng họ có thể bị mât những thỏa thuận chia sẻ thông tin tình báo với Washington. Ottawa vẫn chưa cho biết liệu kỹ thuật 5G của Huawei sẽ được phép vào Canada hay không; Hoa Vi là nhà cung cấp chính những thiết bị mạng 4G cho Bell và Telus.

Khi được hỏi làm sao người ta có thể tin được Huawei, ông Xu đã đưa ra một sự tương đồng với Boeing khi họ đang tranh đấu để dựng lại niềm tin của công chúng đối với máy bay 737 Max của họ, hện đang bị cấm bay trên khắp thế giới sau hai vụ tai nạn nghiêm trọng đã đặt ra câu hỏi về vai trò của hệ thống phần mềm do Boeing thiết kế.

“Boeing có đáng tin cậy không? Hiện tại, không ai dám đoan chắc về câu hỏi này — nhưng trong quá khứ, chúng ta đã tin tưởng nó rất nhiều. Có thể ngay bây giờ, mọi người không còn tin tưởng vào Boeing nữa. Nhưng trong hai năm, bạn phải tin vào Boeing trở lại. Tôi nghĩ nó giống với trường hợp của Huawei.”

Trong nhều phương diện quan trọng, “không có sự khác biệt giữa Huawei và các công ty toàn cầu phương Tây khác”, ông nói, trích dẫn các công ty hệ thống quản lý nội bộ và các chính sách toàn cầu của công ty.

Đó là một lập luận nhằm bác bỏ một luận điệu cơ bản của giới phê bình cho rằng Huawei là một ngoại lệ trong các công ty viễn thông toàn cầu, bắt nguồn từ một quốc gia mà các nhà lãnh đạo phương Tây ngày càng coi là đối thủ cạnh tranh về kỹ thuật và kinh tế. Đầu năm nay, Giám đốc FBI Christopher Wray cảnh cáo rằng thiết bị của Huawei có thể mở cửa cho Bắc Kinh “sửa đổi hoặc đánh cắp thông tin một cách độc hại, làm việc gián điệp không bị phát hiện hoặc gây áp lực hoặc kiểm soát.” Giám đốc Nha Tình báo An ninh Canada Richard Fadden đã kêu gọi Ottawa cấm Huawei, viện dẫn luật pháp Trung Quốc cho Bắc Kinh sức mạnh để buộc Huawei hỗ trợ cho công việc tình báo của họ.

Hoa Vi lập luận ngược lại — họ nói rằng không có luật pháp Trung Quốc nào cho phép chính phủ bắt buộc họ cài đặt cổng sau hay phần mềm gián điệp — đã không thể thuyết phục những người nghiên cứu về hệ thống chính trị của Trung Quốc.

Richard McGregor, tác giả của cuốn The Party: The Secret World Of China’s Communist Rulers., khẳng định rằng, “Huawei nhấn mạnh rằng họ sẽ kháng cự lại Đảng cộng sản nếu được yêu cầu giúp đỡ bằng mọi cách, dù là dưới hình thức gián điệp hay chính sách kỹ nghệ là điều không đáng tin cậy.”

Ông đã chỉ ra “lời thề trung thành của Huawei” với Đảng Cộng sản, ông nói rằng

“đó không phải là những câu thần chú hay nghi thức trống rỗng được tung ra như một màn trình diễn chính trị. Chúng là những biểu hiện trong thế giới thực của sự thật không thể thay đổi ở Trung Quốc, rằng Đảng đang kiểm soát tất cả. Đó là những gì Đảng nói. Tại sao chúng ta không nên dùng chisng những chữ nghĩa của họ?”

Willy Lam, giáo sư phụ trợ của Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc tại Đại học Hồng Kông, nói

 “Đảng cũng giống như hoàng đế. Sự trừng phạt vì không tuân theo mệnh lệnh của Đảng có thể là sự phá hủy cả công ty.”

Đồng thời, lập luận của Huawei có thể được hiểu là một cam kết chống lại bất kỳ yêu cầu nào của đảng cộng sản buộc họ làm gián điệp; Ming Du, giám đốc Trung tâm nghiên cứu pháp luật và pháp lý xã hội Trung Quốc tại Đại học Surrey nói rằng “một yêu cầu như vậy là ngu ngốc và điên rồ vì giá có thể phải trả vượt xa lợi ích mà việc làm gián điệp cho là có thể mang lại.

Tôi cũng đặt câu hỏi rằng liệu Đảng hay chính phủ có đưa ra yêu cầu như vậy không.

Dường như còn có nhiều cách hiệu quả hơn để làm gián điệp nếu họ muốn, và có vẻ ngu ngốc khi yêu cầu Huawei, một thương hiệu quốc gia hàng đầu, làm công việc này vì nó sẽ phá hỏng công ty trị giá hàng tỷ đô la.”

Trong khi đó, ông Xu cho biết ông thôi không tranh cãi với giới phê bình – ít nhất là những người ở Hoa Kỳ, nơi ông cáo buộc những kẻ gièm pha trong việc đưa ra các lập luận chính trị không có cơ sợ dựa trên sự kiện và giới chức chính phủ  không hiểu ý nghĩa thực sự của “an ninh mạng” là gì. Ông nói thêm,

“Có vẻ như chúng tôi không thể tìm ra giải pháp với những gì người Mỹ đã và đang làm.”

Tuy nhiên, tại Canada, Xu bày tỏ sự lạc quan hơn đối với triển vọng của Huawei. Og Xu nói, việc cài đặt kỹ thuật 5G của các công ty cạnh tranh trên mạng Huawei 4G sẽ rất khó khăn nếu không có kiểm tra và xác minh trước. Ông Xu nói,

“Chúng tôi  tin tưởng vào sự khôn ngoan của chính phủ Canada và những người có quyết định của Canada.Tôi tin rằng Canada sẽ đưa ra quyết định đúng đắn dựa trên dữ kiện.”

© 2019 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn:  Top Huawei executive says not even Xi Jinping could compel it to help China spy in other countries | Nathan Vanderklippe | The Globe and Mail  | 26 March 2019.