Tại sao thế giới nên quan tâm về giá carbon

Crystal Kim | DCVOnline

Động lượng định giá carbon đang tăng, và nó đến từ một nguồn không ai nghĩ đến – những công ty, kể cả đại công ty dầu khí.

Từ lâu, người ta đã chấp nhận – và được luật pháp hóa tại khoảng 40 quốc gia – những công ty gây ô nhiễm phải trả giá cho những thiệt hại mà họ gây ra cho sức khỏe của con người và môi trường. Để giảm khí carbon, một loại khí nhà kính giữ sức nóng gần Trái đất, nó cần phải có một “giá”. Và nó có thể sắp có: Một liên minh mới đáng ngạc nhiên gồm giới bảo vệ môi trường và các công ty năng lượng lớn, gồm các hãng dầu Shell, BP và Dominion Energy, đang kêu gọi cần có một mức giá cho carbon dựa trên thị trường. Trong khi đó, Hội đồng Lãnh đạo Khí hậu, có cả Conoco Phillips và Exxon Mobil trong số các thành viên, đang ủng hộ một loại thuế carbon kết hợp với “cổ tức carbon” (carbon dividend), một khoản tiền để trả lại cho người nộp thuế. Và vào cuối tháng 5, các công ty có tổng cộng doanh thu hàng năm hơn 2,5 nghìn tỷ đô la đã đến Washington, D.C., để kêu gọi giới lập pháp phải có hành dộng bảo vệ khí hậu, gồm cả giá carbon. Ngay cả Giáo hoàng cũng đã lên tiếng góp ý kiến vào đầu tháng này, các CEO những công ty năng lượng đã tham dự một hội nghị tại Vatican, và họ đồng ý rằng giá carbon là một yếu tố rất quan trọng để giải quyết sự biến đổi khí hậu. Anne Kelly, một giám đốc chính sách cao cấp tại Ceres, một tổ chức vận động phi lợi nhuận nói

“Một số lượng kỷ lục những công ty đã đến quốc hội Mỹ, với người đại diện trực tiếp, để lên tiếng.”
Anne Kelly

Điều này đã không xảy ra trước đây.

“Các dân biểu lập pháp đã sẵn sàng và có thể thảo luận về ‘những gì’ chứ không phải là “có hay không’.
Anne Kelly

Tổng thống Donald Trump gọi biến đổi khí hậu là một trò lừa bịp và đảng Cộng hòa đã kiên quyết chống lại ý tưởng này. Tuy nhiên, các công ty dường như đang tính toán rằng ‘lệnh ân xá’ không thể kéo dài mãi mãi, và một thỏa thuận về thuế carbon hoặc giao dịch khí nhà kính đã giảm được (cap-and-trade) sẽ tốt hơn so với luật lệ có thể gắt gao hơn của một chính quyền của đảng Dân chủ.

Greg Valliere, chiến lược gia chính sách của Hoa Kỳ tại AGF Investments nói,

“Người ta đang thay đổi thái độ. Có rất nhiều lo ngại về sự thay đổi khí hậu và nhu cầu có một chính sách về carbon. Bạn không thể nhắm mắt làm ngơ với vấn đề này được.”
Greg Valliere

Vào tháng 1, hàng ngàn chuyên gia kinh tế đã đề nghị một loại thuế carbon trung tính đối với ngân sách và dựa trên thị trường. Hơn 3.500 chuyên viên kinh tế Hoa Kỳ, trong đó 27 người là những người đoạt giải Nobel, đã ký Tuyên bố của Kinh tế gia về Cổ tức Carbon (Economists’ Statement on Carbon Dividends), một đề nghị kêu gọi thuế carbon sẽ tăng hàng năm cho đến khi đạt được mục tiêu giảm khí thải. Cựu Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Alan Greenspan, Ben Bernanke và Janet Yellen mọt số nhân vật thuộc nhóm đó. Họ cho rằng thuế carbon sẽ giảm khí thải một cách hiệu quả hơn dùng trợ cấp và luật lệ. Họ cho rằng thuế sẽ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và báo hiệu cần đầu tư vào năng lượng sạch.

Đây là những gì các nhà đầu tư cần biết:

Chúng ta định giá carbon bằng cách nào?

*Lượng khí thải của một só năng lượng hóa thạch.* Nguồn: Carbon Tax Center

Giá carbon đã được thiết lập theo hai cách chính: chương trình giao dịch khí nhà kính đã giảm được (cap-and-trade) hoặc thuế. Nghị định thư Kyoto, một hiệp ước quốc tế được ký kết vào cuối những năm 1990, đã thiết lập một hệ thống giao dịch khí nhà kính đã giảm được. Chính phủ liên bang Canada năm nay đã mở rộng chương trình giảm carbon bằng cách áp dụng thuế carbon trên nhiên liệu hóa thạch trên toàn quốc.

Giao dịch khí nhà kính đã giảm được (cap-and-trade) và thuế carbon ảnh hưởng khác nhau ra sao?

Thuế carbon đơn giản là một khỏan tiền trả thêm khi dùng nhiên liệu hóa thạch hoặc thải khí nhà kính. Chúng có thể gồm carbon dioxide (thán khí), methane, nitrous oxide, và các loại khí khác góp phần làm tăng nhiệt độ toàn cầu.

Những chương trình cap-and-trade phức tạp hơn. Chính phủ đặt ra một thềm hoặc một trần “cap” khí thải do một công ty nào đó, hoặc toàn bộ khu vực, có thể thải ra mà không bị phạt. Và nếu một công ty thải khí carbon thấp hơn ‘trần’ của mình thì họ có thể bán hoặc “đổi” khoản tín dụng carbon của mình cho một công ty đã vượt quá mức thải khí carbon. Tại Hoa Kỳ, chín tiểu bang ở khu New England và Trung Đại Tây Dương, cũng như California, có một hệ thống cap-and-trade, trong đó các khoản tín dụng carbon được đem bán đấu giá cho các nhà máy điện. Tiền huy động được dành cho đầu tư năng lượng sạch.

Như vậy những gì khác biệt chính là gì?

*Giá phải trả để giảm khí thải carbon.* Nguồn: The Vanguard

Ai định giá hoặc mức thải khí carbon trên thị trường – thị trường (cap-and-trade) hoặc chính phủ (thuế carbon).

Các chuyên gia về chính sách khí hậu đã ủng hộ việc áp dụng trợ thuế carbon hơn là hệ thống cap-and-trade, Philip Duffy, chủ tịch của Trung tâm nghiên cứu Woods Hole nói.

“Thuế Carbon nói chung đơn giản hơn. Các chương trình giao dịch có thể phức tạp – một vấn đề trong chính nó – nhưng cap-and-trade cũng mở ra những con đường mới.”

Thế còn về cổ tức carbon?

*Giá carbon và cổ tức carbon.* Nguồn: Carbon Tax Center

Đề nghị về cổ tức carbon của Hội đồng lãnh đạo khí hậu là một cơ chế khuyến khích giảm thải khí carbon bằng cách trả giá, nhưng tiền thu được sẽ trả lại cho người nộp thuế. Về mặt chính trị, nó sẽ giúp giải quyết sự phẩ đối truyền thống của Đảng Cộng hòa đối với bất kỳ loại thuế mới nào, trong khi làm dịu các đảng Dân chủ coi thuế carbon là thoái hóa, vì chi tiêu cho năng lượng là một phần lớn trong tổng chi tiêu nhsuwng gia đình có thu nhập thấp.

Làm thế nào để đầu tư vào carbon?

*Những kỹ thuật năng lượng sạch*. Nguồn: Smart Energy

Việc điều chỉnh danh mục đầu tư rõ ràng khi phải tính đến thuế carbon sẽ là giảm đầu tư vào nhiên liệu hóa thạch. Có những quỹ đầu tư vào cổ phiếu và trái phiếu quan tâm đến việc thải khí nhà kính bằng cách mua các công ty năng lượng sạch hoặc giảm phần của những công ty thải khí carbon tồi tệ nhất. Một số chuyên viên quản lý danh mục đầu tư dùng cách công ty tốt nhất trong cùng loại, tránh những hãng gây ô nhiễm lớn nhất và nâng cao phần của các công ty tiến bộ về hiệu quả năng lượng hoặc tăng cường năng lượng tái tạo. Ví dụ, tập đoàn Quản lý tài sản UBS có các danh mục đầu tư gần với tiêu chuẩn của họ nhưng có vết chân carbon 40% đến 60% thấp hơn.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: Why You Should Care About Carbon Pricing | Crystal Kim | The Barron’s | Jun 21, 2019.