Hỏi & Đáp: David Frum nói về cách Trump ứng phó với đại dịch, và ý nghĩa của nó cuộc bầu cử ở Hoa Kỳ

Courtney Shea | DCVOnline

“Ông ấy là người tồi tệ nhất từng giữ trách nhiệm tổng thống, và kể cả những người là chủ nô lệ.”

*David Frum*. Ảnh của Michael Pfister | Tháng 4 năm 2020

Courtney Shea (CS): Ông đã làm việc như một người viết diễn văn cho George W. Bush sau ngày 9/11. Ông có thể cho chúng tôi biết những gì đằng sau hậu trường tại Tòa Bạch Ốc trong một cuộc khủng hoảng tầm cỡ quốc tế hay không?

David Frum (DF): Nói chung , ai cũng hiểu rằng công việc của tổng thống gồm cả việc gây phấn khởi và có sự thông cảm. Bush đã gây tranh cãi, nhưng ông ấy đã nhận ra điều đó. Khi những người Hồi giáo vô tội bị tấn công, Bush đã đến thăm một đền thờ Hồi giáo và đọc một bài phát biểu về sự khoan dung. Tổng thống không thể làm tất cả mọi việc, nhưng ông có thể khởi đầu câu chuyện. Đó là công việc của Tổng thống. Và bất kỳ người tiền nhiệm nào của Trump cũng sẽ làm điều đó một cách đáng ngưỡng mộ.

CS: Ngược lại, ông sẽ mô tả phản ứng của Trump như thế nào?

DF: Ông ta đang làm mọi thứ trong khả năng của mình để thay đổi chủ đề, để đổ lỗi cho người khác. Điều điên cuồng nhất là chính quyền Obama thực sự đã để lại những chỉ dẫn về cách giải quyết đại dịch, nhưng họ đã để chúng ở một nơi mà Trump sẽ không bao giờ nhìn đến: trong một cuốn sách, một cẩm nang.

CS: Ông đã nghĩ gì về cơ hội để Trump để thắng cử tháng 11 trước Covid-19, và bây giờ ông nghĩ gì?

DF: Trước đây, tôi có thể nói ông ấy có lẽ sẽ thua. Bây giờ, vì suy thoái kinh tế, tôi nghĩ rằng ông ấy đang trên đường đến một thất bại kinh hoàng. Lỗ hổng này sâu đến mức ngay cả khi sự phục hồi kinh tế có bắt đầu nay mai, vẫn không đủ thời gian để đưa chúng ta ra khỏi vũng lầy vào tháng 11.

CS: Joe Biden nên làm gì lúc này?

DF: Thông thường, người tranh ghế Tổng thống cần phải ở phía trước và trung tâm với một cuộc tấn công mạnh; khoảng thời gian này, ông ta chỉ cần tránh ra. Tôi nhận ra rằng tỉ số ủng hộ của Trump rất cao, nhưng đến tháng 11 chúng ta sẽ có nhận thức rõ hơn, chính xác mức độ gây hại đã đi đến mức nào. Virus này không phải là lỗi của Trump, nhưng không chuẩn bị cho đại dich, và do đó không thể khống chế được virus là lỗi của Trump. Cử tri biết điều này.

CS: Ông có thể so sánh ứng phó với đại dịch giữa Canada với Hoa Kỳ thế nào không?

DF: Tôi nghĩ rằng kế hoạch giải cứu kinh tế của Canada đã được xem xét kỹ lưỡng. Đề nghị ban đầu của đảng Tự do nhằm bỏ qua tiếng nói của Quốc hội là một sai lầm, và tôi đã mừng vì họ đã bỏ suy nghĩ đó. Bài kiểm của một hệ thống chính trị không phải là “Liệu chính phủ sẽ không bao giờ có một ý tưởng ngu ngốc hay không?
Tất cả mọi chính phủ có những ý tưởng ngu ngốc. Bài kiểm là “Hệ thống có thể tự sửa lỗi nhanh như thế nào?” Ở Canada, điều đó đã xảy ra trong vòng 72 giờ.

CS: Ông đã viết cuốn sách mới tựa đề, Trumpocalypse, trước khi dịch bệnh bùng phát. Tôi đoán tự sách vẫn phù hợp?

DF: Nó vẫn thích hợp. Tôi đã có thể viết lại chương đầu tiên, nhưng không có gì khác thay đổi. Tôi sử dụng từ này để chỉ thảm họa, nhưng ngày tận thế theo nghĩa đen có nghĩa là sự “vén màn” — chuyển đổi từ giai đoạn này sang giai đoạn tiếp theo. Trong cuốn sách, tôi đề nghị chúng ta nên chuyển từ thời đại bất công sang một thời đại của công lý vĩ đại hơn, giống như sau khi Chiến tranh Lạnh, Châu Âu và Châu Á không bị chia cắt, và chúng ta đã thấy khả năng của một cách hợp tác mới. Trumpocalypse đặt câu hỏi: làm thế nào để người ta xây dựng thêm sự phản kháng đối với loại chủ nghĩa dân tộc độc đoán/độc tài đã xảy ra ở Mỹ trong những năm 2010, và những năm 2020 và 2030 có thể tốt hơn không?

CS: Ông sống ở D.C. Ông đã tính về lại Canada chưa?

DF: Thực tế là tôi không thể thoát khỏi một đại dịch. Tôi có một ngôi nhà ở Quận Prince Edward (phía nam Ontario), và tôi dành khoảng ba tháng mỗi năm ở đó. Bây giờ, tôi có việc phải làm và tôi phải làm điều đó ở đây, nhưng tôi mong muốn được ở đó khi mọi chuyện lắng xuống.

CS: Có nguy cơ, tôi hỏi điều quá hiển nhiên, liệu Trump có phải là tổng thống tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ không?

DF: Ông ta là con người tồi tệ nhất từng giữ vai trò Tổng thống, và kể cả người đã là chủ nô lệ. John Tyler là một kẻ phản bội đã phản quốc, nhưng ít nhất ông ta là một người cha trìu mến. Andrew Jackson là một kẻ phân biệt chủng tộc độc ác, nhưng về cơ bản ông ta rất can đảm. Gần đây có một câu hỏi xuất hiện trên Twitter hỏi rằng vị tổng thống tiền nhiệm nào bạn muốn giữ vai trò lãnh đạo hiện nay nhất. Rất nhiều người nói Lincoln hoặc Roosevelt. Thước đo của thất bại thực sự của Trump, là chúng tôi không cần môt tổng thống vĩ đại nhất trong lịch sử. Chúng tôi chỉ cần một người chịu làm bài tập.

CS: Có khi nào ông đã gặp gỡ với Trump hay chưa?

DF: Vợ tôi, Danielle, có. Conrad Black đã tổ chức một bữa tiệc sinh nhật cho Barbara Amiel ở New York vào năm 2006, và vợ tôi đã ngồi bên cạnh Trump. Bà ấy nghĩ Trump là người vui nhộn, thú vị và hay buôn chuyện. Nhưng nếu bạn đã hỏi b àấy, “Ông đó có nên làm thị trưởng không?” Bà ấy có thể nói, “Hiển nhiên là không.”

Cuộc phỏng vấn này đã được chỉnh sửa cho gọn và rõ ràng.

Q&A: David Frum on Trump’s pandemic response and what it means for the U.S. election | Courtney Shea | Toronto Life | April 24, 2020.