John Turner (1929-2020)
DCVOnline
John Napier Wyndham Turner, PC, CC, QC sinh ngày 7 tháng 6 năm 1929 là một luật sư và chính khách người Canada. Ông là Thủ tướng thứ 17 của Canada từ 30 tháng 6 đến 17 tháng 9 năm 1984.
John Turner, Thủ tướng thứ 17 của Canada
John Turner học trung học ở trường Ashbury và St Patrick, Ottawa. Năm 1945 ông ghi tên vào hoc ở đại học ở Đại học British Columbia (UBC) khi mới 16 tuổi.
Ông là một trong những lực sĩ xuất sắc của đội điền kinh (nước rút) trong những năm 1940 được chọn vào Đội tuyển Olympic. Turner giữ kỷ lục chạy 100 m của Canada nhưng vì đau đầu gối khiến ông không thể thi đấu tại Thế vận hội London 1948.
Tốt nghiệp Cử nhân (Danh dự) ở UBC năm 1949. Được học bổng Rhodes, Turner tiếp tục theo học ở Magdalen College tại Đại học Oxford, Anh Quốc; tại đây ông tốt nghiệp Cử nhân Luật 1951; Cử nhân Luật Dân sự, 1952; và Cao học Luật, 1957. Ông đã tham gia đội điền kinh của đại học Oxford. Turner là bạn cùng lớp và là bạn của Thủ tướng Úc tương lai Malcolm Fraser thời gian ở Oxford. Sau đó ông nghiên cứu bậc tiến sĩ tại Đại học Paris từ năm 1952 đến năm 1953. Đến năm 1954 ông trở về Canada học để thi vào Luật sư đoàn và gia nhập tổ hợp luật Stikeman and Elliott ở Montreal sau khi trở thành Luật sư thực thụ.
Trong cuộc đời chính trị, ông đã giữ những trách nhiệm quan trọng trong nội các như Bộ trưởng Tư Pháp và Bộ trưởng Tài chính dưới thời Thủ tướng Pierre Trudeau từ năm 1968 đến năm 1975.
Với tình trạng suy thoái kinh tế thế giới và lạm phát trong nước đồng thời cho rằng chính phủ không hiểu rõ lòng dân cũng như không thấy tương lai chính trị của mình ông từ chức vào tháng 9 năm 1975 sau hai lần họp riêng với Thủ tướng Trudeau, tháng 7 và đầu tháng 9, không đạt đượcgiải pháp như ý. Có nhiều quan điểm về lý do Turner từ chức nhưng nói chung mọi người cho rằng ông rời khỏi nội các vì không thuyết phục được chính phủ giảm chi (dù 2 năm 1973 và 1974 vẫn thặng dư ngân sách).
Sau 9 năm, khi Trudeau từ chức năm 1984, John Turner trở lại chính trường và được bầu làm lãnh đạo đảng Tự do. Ông trở thành Thủ tướng thứ 17 của Canada vào ngày 30 tháng Sáu, 1984. Dù không phải giải tán quốc hội và tổ chức tổng tuyển cử cho đến 1985, ông đã làm như vậy và kết quả là đảng Tự do đã thất bại nặng nề, chỉ còn 40 dân biểu quốc hội. Bốn năm sau đó, John Turner là Lãnh đạo đảng đối lập tại quốc hội dưới thời Thủ tướng Brian Mulroney của đảng Bảo thủ.
Ông lãnh đạo khối đối lập đồng thời vận động và xây dựng lại nội bộ đảng và đến năm 1987 đảng Tự do lại dẫn đầu trong những cuộc thăm dò dư luận.
Trong cuộc bầu cử năm 1988 cử tri đã đưa 88 dân biểu đảng Tự do trở lại quốc hội, nhưng vẫn là đảng đối lập. Đảng Tự do không chiếm được đa số ở quốc hội vì chủ trương chống lại chính sách và hiệp ước thương mại tự do, con bài chủ của đảng Bảo thủ. Sau đó Hiệp ước NAFTA giữa Mỹ và Canada được quốc hội phê chuẩn.
Hai năm sau, 1990, John Turner từ chức Lãnh đạo đảng Tự do nhưng vẫn là dân biểu cho đến 1993, và người thay ông lãnh đạo đảng là Jean Chretien,.
John Turner trở về đời sống dân sự, làm việc như một luật sư cho đến khi nghỉ hưu. Ông cũng đóng góp khi được chính phủ yêu cầu, như đã làm trưởng phái đoàn 500 quan sát viên Canada trong cuộc bầu cử tại Ukraine vào năm 2004 khi ông đã 75 tuổi.
Cựu thủ tướng John Turner qua đời ngày 19 tháng 9, 2020, 91 tuổi.
Mẩu chuyện về John Turner
Ian Holloway | TM
Vài năm trước, trên một chuyến bay đến Calgary, ông ấy ngồi ở hàng ghế hạng phổ thông phía trước tôi! Khi máy bay hạ cánh, thấy ông cụ vất vả lấy túi xách ra khỏi khoang hành lý, tôi đã giúp ông ấy.
Chuyện nghe có vẻ ngô nghê, nhưng tôi đã nói với cụ, “Thưa ông, xin cảm ơn vì tất cả những gì ông đã làm cho đất nước chúng ta.”
(Tôi không phải người theo đảng Tự do, nhưng tôi rất chân thành với sự cổ lỗ sĩ của mình.)
Ông có vẻ giật mình ngạc nhiên và hỏi tên tôi và tôi làm nghề gì. Tôi đã trả lời ông ấy. Chúng tôi bắt tay nhau và đường ai nấy đi.
Khoảng sáu tuần sau, tôi đang ngồi tại một nhà hàng ở Toronto, tiếp đãi một vài người mà tôi hy vọng sẽ đóng góp, tài trợ cho trường luật – dù tốt hay xấu đó vẫn là một phần quan trọng trong công việc của khoa trưởng ngày nay.
Ai chợt bước vào nhà hàng nếu không phải là John Turner. Ông ấy nhìn thấy tôi, bước tới và đưa tay ra và thốt lên, “Ian! Thật tuyệt khi gặp lại ông!”
Như bạn đọc có thể tưởng tượng, giá trị con người tôi đã bất chợt tăng vọt trước mắt những nhân vật có thể tài trợ cho trường Luật – cả hai người tôi đang tiếp đãi, và tôi không hề biết trước, đều là những người theo khuynh hướng Tự do.
Và đó, theo quan điểm tóm gọn của tôi, chính là John Turner. Ông ấy chỉ gặp tôi một lần, ở một khung cảnh rất khác (cách Toronto một ngàn năm trăm dặm). Tuy vậy, ông vẫn nhớ tôi. Và ông ấy đã đối xử để cho tôi sáng giá hơn trong mắt những người tôi đang tiếp đãi. Ông ấy không cần phải làm những cử chỉ đó. Và tôi đã hưởng đươc lợi nhờ sự thanh lịch, tử tế của ông.
John Turner là mẫu mực của một hiền nhân quân tử!
Tác giả | Ian Holloway là Khoa Trưởng trường Luật tại Đại học Calgary từ năm 2011. Trước đó, ông từng là trưởng khoa tại một trường luật khác của Canada, và là phó hiệu trưởng tại Đại học Quốc gia Úc (Australian National University).
© 2020 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: My John Turner story | Ian Holloway | Twitter.com | September 19, 2020. DCVOnline minh họa.
Đọc thêm: Dan Donovan, Canada’s Northern Light: John Turner at 90, Ottawa Life Magazine, June 17, 2019