Hội đồng Bảo an LHQ kêu gọi hành động khi người biểu tình Myanmar một lần nữa bị đàn áp

DCVOnline | Tin Reuters

(Reuters) – Hôm thứ Sáu, khi sự lên án của quốc tế đang trút xuống quân đội Myanmar và đặc phái viên Liên Hiệp quốc về Myanmar kêu gọi Hội đồng Bảo an (HĐBA) hành động thì cảnh sát đã nổ súng vào những người biểu tình chống lại cuộc đảo chính quân sự hồi tháng trước, giết chết một người đàn ông.

Cảnh sát Myanmar giết người biểu tình trước cuộc họp của Liên Hiệp Quốc. Reuters ngày 5 tháng 3 năm 2021

Sau cái chết của hàng chục người biểu tình dân sự trong tuần này, Christine Burgener kêu gọi HĐBA “đồng loạt hỗ trợ, hành động”, và đặt câu hỏi “chúng ta có thể cho phép quân đội Myanmar trốn chạy thêm bao nhiêu nữa?”

Bà cho biết tình hình ở Myanmar đang tiến tới “một cuộc khủng hoảng nhân đạo cấp tính”.

Giới hoạt động yêu cầu khôi phục chính phủ dân cử của nhân vật đấu tranh dân chủ lâu đời Aung San Suu Kyi đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình ở một số thị trấn và thành phố, với hàng nghìn người tuần hành trong hòa bình qua thành phố lớn thứ hai Mandalay. Đám đông hô vang,

“Thời kỳ đồ đá đã qua, chúng tôi không sợ hãi vì quý vị đe dọa chúng tôi.”

Nhân chứng và một bác sĩ nói với Reuters qua điện thoại, cảnh sát đã nổ súng và một người đàn ông đã thiệt mạng.

Truyền thông địa phương đưa tin, một viên chức thuộc Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) của bà Suu Kyi cũng bị đâm chết cùng với cháu trai 17 tuổi trong một cuộc tấn công ở khu vực trung tâm Magwe.

Myanmar Now dẫn lời con trai của một viên chức, thoát chết sau vụ tấn công, cho biết 25 người ủng hộ Đảng Đoàn kết và Phát triển Liên minh do quân đội hậu thuẫn đã dùng dao đâm họ.

Đảng phía quân đội đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Nhân chứng cho biết, tại thành phố chính của Yangon, cảnh sát đã bắn đạn cao su và phóng lựu đạn gây choáng để giải tán những người biểu tình có sự tham gia của khoảng 100 bác sĩ mặc áo khoác trắng.

Nhân chứng cho biết, đám đông cũng tụ tập ở Pathein, phía tây Yangon và ở trung tâm Myingyan, nơi hàng chục phụ nữ đội nón lá giơ bảng hiệu kêu gọi trả tự do cho Suu Kyi.

Một phát ngôn viên của hội đồng quân nhân cầm quyền đã không trả lời các cuộc điện thoại yêu cầu bình luận.

Hàng nghìn người cũng tập hợp ở bang Karen, đông nam nước này, cùng với các chiến binh từ Liên minh Quốc gia Karen (KNU), một nhóm vũ trang sắc tộc thiểu số đã đương đầu với quân đội trong một cuộc chiến kéo dài.

Trong cuộc biểu tình — dấu hiệu mạnh mẽ nhất cho thấy sự ủng hộ phong trào chống đảo chính từ một trong vô số những nhóm vũ trang người sắc tộc thiểu số của đất nước — quân đội KNU đã giơ tay chào ba ngón của những người biểu tình phổ biến và phát những chai nước.

KNU cho biết trong một tuyên bố sẽ không dung thứ cho các cuộc tấn công của quân đội vào những người biểu tình ôn hòa. Nhóm KNU nói,

“Người dân ở các khu vực đô thị, các nhóm vũ trang sắc tộc và cộng đồng quốc tế phải cùng nhau làm việc cho đến khi chế độ độc tài quân sự sụp đổ.” KNU
KNU

Hôm thứ Năm, cảnh sát đã dẹp các cuộc biểu tình bằng hơi cay và súng đạn ở một số thành phố nhưng cuộc đàn áp được kiềm chế hơn so với hôm thứ Tư, khi Liên Hiệp quốc cho biết 38 người đã thiệt mạng trong ngày biểu tình đẫm máu nhất.

Tổng cộng, ít nhất 55 người đã thiệt mạng kể từ cuộc đảo chính ngày 1 tháng 2.

Giám đốc nhân quyền của Liên Hiệp quốc Michelle Bachelet yêu cầu lực lượng an ninh dừng cái mà bà gọi là “cuộc đàn áp tàn ác đối với những người biểu tình ôn hòa”. Bachelet cho biết hơn 1.700 người đã bị bắt, trong đó có 29 nhà báo.

Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế cho biết một số tình nguyện viên Chữ thập đỏ đã bị thương và bị bắt lầm và xe cứu thương của Chữ thập đỏ đã bị phá hỏng.

Quân đội nắm chính quyền nói rằng chiến thắng vang dội của NLD trong một cuộc bầu cử vào tháng 11 là gian lận. Ủy ban bầu cử đã nói rằng cuộc bỏ phiếu là công bằng.

Chính quyền quân đội đã hứa sẽ có các cuộc bầu cử mới nhưng không đưa ra ngày nào. Giới hoạt động đã bác bỏ điều đó và yêu cầu trả tự do cho Suu Kyi, người đã bị giam giữ kể từ cuộc đảo chính.

Một người biểu tình trên nóc một tòa nhà ném đồ vật vào cảnh sát, trong một cuộc biểu tình ở Yangon, Myanmar, ngày 4 tháng 3 năm 2021, ảnh trích từ một video. Bangkoksighseeing Facebook/via REUTERS

BÂT TUÂN DÂN SỰ

Singapore là nước láng giềng lên tiếng thẳng thắn nhất với các nước quanh Myanmar và Bộ trưởng Ngoại giao của nước này, Vivian Balakrishnan, nói rằng việc các lực lượng vũ trang sử dụng vũ khí chống lại người dân của họ là một “nỗi nhục quốc gia”.

Nhưng sự lên án cuộc đảo chính và bạo lực sau đó phần lớn đến từ phương Tây, với các quốc gia châu Á, gồm cả Ấn Độ, hầu hết là kiềm chế hơn. Chính quyền quân đội có thể tin tưởng vào một số hỗ trợ từ Nga và Trung Hoa – có tiếng nói mạnh — tại Liên Hiệp quốc.

Quân đội đã vượt qua sự cô lập và các lệnh trừng phạt trong các thời kỳ cai trị của quân đội trước đây và đã nói rằng nó sẽ không bị lung lay trong khoảng thời gian này.

*Người biểu tình chặn đường trong cuộc biểu tình chống đảo chính ở Yangon, Myanmar, ngày 4 tháng 3 năm 2021.* REUTERS/Stringer

Điều tra viên nhân quyền của Liên Hiệp quốc về Myanmar, Thomas Andrews, đã thúc giục Hội đồng Bảo an áp đặt lệnh cấm vận vũ khí toàn cầu và nhắm vào các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với quân đội.

Hoa Kỳ đã nói với Trung Hoa, quốc gia từ chối lên án cuộc đảo chính, rằng Mỹ hy vọng Trung Hoa sẽ đóng một vai trò mang tính xây dựng. Trung Hoa cho biết ổn định là ưu tiên hàng đầu.

Quân đội, trực tiếp cai trị trong gần 50 năm cho đến khi bắt đầu dự định chuyển đổi sang dân chủ cách đây một thập kỷ, đã phải đấu tranh để áp đặt quyền lực của họ lên một quốc gia mà nhiều người ghê tởm khi nghĩ đến việc quân đội cai trị trở lại.

Một chiến dịch bất tuân dân sự với các cuộc đình công diễn ra song song với các cuộc biểu tình đã được nhiều công chức chính phủ ủng hộ gồm cả một số ít cảnh sát.

Giới hữu trách Ấn Độ cho biết lực lượng an ninh Ấn Độ trong khi đó đã tăng cường tuần tra biên giới để ngăn chặn bất kỳ người nào vượt biên. Khoảng 20 cảnh sát đã đến Ấn Độ trong tuần này vì lo sợ bị đàn áp vì không tuân lệnh thực thi cuộc đàn áp.

Maria Zuali, một viên chức chính phủ ở tiểu bang Mizoram, nói với Reuters: “Hiện tại, chúng tôi không cho phép bất kỳ ai vào.”

Hành động này diễn ra sau vụ một số sĩ quan cảnh sát cấp thấp của Myanmar, những người không muốn tuân theo lệnh đàn áp biểu tình, đào tẩu qua biên giới

Hãng thông tấn Irrawaddy đưa tin, hơn 10 nhà ngoại giao Myanmar tại các cơ quan đại diện nước ngoài cũng đã tuyên bố ủng hộ chiến dịch ủng hộ dân chủ. Tại Washington, không rõ liệu đại sứ quán của Myanmar có còn đại diện cho quân đội hay không.

Tại New York, một cuộc đụng độ về người đại diện cho Myanmar tại Liên hiệp quốc đã được ngăn chặn sau khi người thay thế của quân đội thôi việc và phái bộ Liên hiệp quốc tại Myanmar xác nhận rằng Đại sứ Kyaw Moe Tun vẫn làm công việc này. Đại hội đồng LHQ sử dụng “bất kỳ phương tiện nào cần thiết” để đảo ngược cuộc đảo chính.