Ở Việt Nam, Đảng vẫn tiếp tục khủng bố người bất đồng chính kiến
Stewart Rees | DCVOnline
Những người ủng hộ hiệp định thương mại EU cho biết hiệp định này sẽ thúc đẩy nước Việt Nam độc đảng hướng tới sự tôn trọng nhân quyền hơn nữa. Các bằng chứng cho đến nay cho thấy một hướng khác.
Vào ngày 20 tháng 7, ông Nguyễn Văn Lâm, 51 tuổi, đã trở thành người dùng Facebook ở Việt Nam mới bị bỏ tù vì đăng nội dung được cho là “chống nhà nước” trên mạng truyền thông xã hội này. Lâm bị cáo buộc phát tán những bài báo và livestream chỉ trích Đảng Cộng sản Việt Nam (ĐCSVN) và kêu gọi dân chủ đa đảng.
Đã vài tuần chán nản trôi qua đối với những người ủng hộ nhân quyền ở Việt Nam. Vào ngày 6 tháng 7, người hoạt động Đỗ Nam Trường đã trở thành người thứ bảy bị bắt trong một tuần hoạt động chống lại những người chỉ trích chế độ. Vào ngày 9 tháng 7, Phạm Chí Thành, đồng sáng lập Hội Nhà báo Độc lập Việt Nam (IJAVN), đã bị tuyên án 5 năm rưỡi tù giam vì viết các bài báo chỉ trích ĐCSVN.
Các thẩm phán đã có một năm bận rộn khi tuyên án những nhà báo của IJAVN. Vào tháng Giêng, ba thành viên IJAVN đã bị bỏ tù vì viết 36 bài báo mà chính quyền cho là thù địch với đảng. Lê Hữu Minh Tuấn và Nguyễn Tường Thụy mỗi bị cáo bị 11 năm tù, Phạm Chí Dũng 15 năm tù. Theo Tổ chức Phóng viên Không Biên giới, không có gì ngạc nhiên khi Việt Nam tiếp tục được xếp hạng 175 trên thế giới về tự do báo chí trong số 180 quốc gia.
Làn sóng trấn áp mới nhất bắt đầu vào ngày 29 tháng 6, với việc bắt giữ ba người dùng Facebook từ tỉnh Quảng Ngãi ở miền Trung vì “lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước”. Về lý thuyết, Hiến pháp Việt Nam bảo đảm quyền tự do ngôn luận. Trên thực tế, những người công khai chỉ trích chính phủ thường bị buộc tội “lạm dụng” quyền tự do này theo Điều 331 của bộ luật hình sự, hoặc truyền bá nội dung “chống nhà nước” theo Điều 117.
Các nhóm thông tin độc lập của Facebook đã chịu sự giám sát đặc biệt của chế độ. Đầu năm nay, nhà báo Lê Trọng Hùng của CHTV đã bị bắt chỉ hai tuần sau khi công bố ý định ứng cử độc lập trong Cuộc bầu cử Quốc hội vào tháng Năm. Vào ngày 30 tháng 6, công an cuối cùng đã bắt giữ người quản lý CHTV và nhà báo độc lập Lê Văn Dũng. Dũng bị bắt sau khi trốn tránh lực lượng công an hơn một tháng sau khi bị buộc tội phát tán nội dung “chống phá nhà nước”.
Các mạng xã hội đã cung cấp một con đường không chính thức cho những người bất đồng chính kiến ở Việt Nam. Nhà chức trách đang nỗ lực để giải tỏa Phuong tiện này. Chính phủ đã gây áp lực lên các công ty truyền thông xã hội để kiểm duyệt nội dung, với thành công ngày càng tăng. Năm ngoái, Facebook đã đồng ý tăng cường kiểm duyệt mạng xã hội này sau khi các máy chủ của nó được chuyển sang chế độ ngoại tuyến để làm chậm lưu lượng truy cập vào trang web. Trong khi đó, những người chỉ trích trực tuyến đã phải chịu những bản án tù hà khắc. Ngày 31/3, Facebooker Vu Tien Chi bị tuyên phạt 10 năm tù vì đăng hơn 500 bài viết và video “chống phá nhà nước”.
Vào ngày 6 tháng 7, Lê Thế Thắng trở thành thành viên thứ năm của nhóm tin tức chống tham nhũng trên nhóm Báo Sạch ở Facebook (Clean News) bị buộc tội “lợi dụng các quyền tự do dân chủ” mặc dù ông vẫn chưa bị bắt. Cáo buộc sau vụ bắt giữ các thành viên Báo Sạch là Nguyễn Thanh Nhã, Đoàn Kiên Giang, Nguyễn Phước Trung Bảo vào tháng 4 năm 2021 và Trương Châu Hữu Danh vào tháng 12 năm 2020.
Ngày 2/7, Mai Phan Lợi và Đặng Đình Bách đều bị bắt sau khi bị buộc tội trốn thuế. Chi tiết về những cáo buộc vẫn chưa được công bố, nhưng có vẻ như rất có thể hai nhân vật này đã lọt vào tầm ngắm vì đã tham gia vào Mạng lưới VNGO-EVFTA, có kế hoạch giám sát độc lập việc thực hiện các cam kết của Việt Nam đối với thương mại và phát triển bền vững được thực hiện như một phần của Hiệp định Thương mại Tự do EU-Việt Nam (EVFTA) vào năm 2020. Việt Nam vẫn chưa thông qua nhóm giám sát độc lập của họ, mặc dù đã đồng ý thực hiện như một phần của EVFTA.
Lợi từ lâu đã bị nghi ngờ. Năm 2016, giấy phép hoạt động báo chí chính thức của ông đã bị thu hồi chỉ vài tuần sau khi tham gia cuộc gặp giữa các nhà hoạt động nhân quyền khác của Việt Nam và cựu Tổng thống Hoa Kỳ Barack Obama trong chuyến thăm nước này. Daniel Bastard, người đứng đầu Bộ phận Châu Á – Thái Bình Dương của RSF, mô tả cáo buộc chống lại Lợi là “rõ ràng là được bịa ra.”
Những người ủng hộ hiệp định thương mại tự do hy vọng hiệp định này sẽ thúc đẩy Việt Nam hướng tới sự tôn trọng nhân quyền hơn nữa. Các bằng chứng cho đến nay cho thấy nó đã không làm được như vậy. Thay vào đó, chính phủ hiện đang chuẩn bị luật để buộc các mạng truyền thông xã hội cung cấp thông tin liên hệ cho những người phát trực tiếp phổ biến. Họ tuyên bố rằng luật pháp sẽ giúp chống lại “tin tức giả mạo”, nhưng có vẻ như rất có thể những người chỉ trích chế độ cũng có thể bị đưa vào tầm ngắm.
Dự án 88 ước tính có 22 người chỉ trích chính phủ đã bị bắt kể từ tháng Giêng, trong khi 19 người đã lãnh án tù. Trong thời gian qua, Việt Nam là một trong những quốc gia hà khắc nhất thế giới về độc lập báo chí và tự do ngôn luận. Các sự kiện gần đây cho thấy nó sẽ vẫn như vậy trong thời gian sắp tới.
TÁC GIẢ KHÁCH | Stewart Rees là Cộng tác viên Vận động chính sách trong Dự án 88, một tổ chức phi lợi nhuận hoạt động nhằm thúc đẩy quyền tự do ngôn luận ở Việt Nam.
© 2021 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”Nguồn: In Vietnam, the Party’s Rolling Crackdown on Dissent Continues | Stewart Rees | The Diplomat | JULY 23, 2021.