Thư ngỏ gửi Tổng thống Biden về thuốc chích ngừa COVID-19 cho Cuba

Mayda Mauri Perez và Luis Herrera Martinez | DCVOnline

Cuba có thể chuẩn bị tốt hơn để đối phó với đại dịch nếu những lệnh cấm vận của Mỹ được dỡ bỏ để cho phép nguồn cung cấp y tế lưu chuyển.

*Một y tá chuẩn bị một liều thuốc chích ngừa Soberana 02 trong tiến trình thử nghiệm lâm sàng tại một bệnh viện ở Havana, Cuba vào ngày 29 tháng 6 năm 2021* [Alexandre Meneghini / Reuters]

Kính gửi Tổng thống Joe Biden:

Gần đây, ông đã nói về Cuba và chiến dịch thuốc chích ngừa COVID-19 của nước này trong một cuộc họp báo ở Tòa Bạch Ốc:

“Tôi sẽ sẵn sàng cung cấp một số thuốc chích ngừa đáng kể nếu… một tổ chức quốc tế sẽ phục trách và phân phối số thuốc chích ngừa đó và làm theo cách mà những công dân bình thường sẽ có quyền được chích với những liều thuốc chích ngừa đó.”
Joe Biden

Ông cũng gọi Cuba là một “quốc gia thất bại”.

Những tuyên bố này đã khiến nhiều người ngạc nhiên, kể cả những người ở Mỹ, những người đã thực sự tiếp xúc với hệ thống y tế của Cuba. Lời nói của ông cũng đã dày vò những nhân viên y tế Cuba đang ở tuyến đầu hy sinh để ngăn chặn dịch COVID-19 ở đất nước chúng tôi.

Những nhận định đó không phản ảnh thực tế Cuba và chúng tôi nhật thấy rằng thông tin sai lệch của các tác nhân ác độc đang ảnh hưởng đến các quyết định chính sách của ông. Với tư cách là những người làm việc khoa học, bác sĩ và những công dân quan tâm, chúng tôi tin rằng cần kiểm tra thực tế ba giả định tiềm ẩn trong những gì ông đã nói.

Giả định thứ nhất: Cần có sự can thiệp của quốc tế để bảo đảm tất cả người dân Cuba đều được chích thuốc ngừa COVID–19.

Giả định thứ hai: Phản ứng của Cuba đối với đại dịch là rất thê thảm, là triệu chứng của một “quốc gia thất bại”.

Giả định thứ ba: Thuốc chích ngừa do Hoa Kỳ cung cấp là con đường duy nhất bảo đảm cho 11 triệu người dân Cuba được chích ngừa COVID–19.

Cho phép chúng tôi bàn đến từng giả định cái một. Giả định đầu tiên – rằng cần có sự can thiệp (của quốc tế) để bảo đảm việc chích ngừa cho tất cả người dân Cuba – cho thấy rằng việc chích ngừa ở Cuba là không hiệu quả và mang tính phân biệt đối xử. Nhưng dữ liệu không hỗ trợ điều này.

Trên thực tế, như cả UNICEF và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xác nhận, tỷ lệ chích ngừa cho trẻ em Cuba là hơn 99%. Chích ngừa là một phần của hệ thống y tế công cộng toàn dân của nước cgusng tôi, miễn phí cho tất cả người dân Cuba, bất kể tình trạng kinh tế xã hội, chính trị, tôn giáo, giới tính hay chủng tộc.

Chương trình chích ngừa quốc gia, thành lập vào năm 1962, bao gồm cả nước. Kể từ năm 1999, tất cả người dân Cuba đã được bảo vệ chống lại 13 căn bệnh có thể gây thiệt mạng, gồm bạch hầu, uốn ván và ho gà. Tám loại thuốc chích ngừa này được sản xuất tại Cuba.

Nhờ tỷ lệ chích ngừa cao nên chúng tôi không có người nào mắc bệnh sởi. Ngược lại, Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh đã xác nhận 1.282 trường hợp mắc bệnh sởi ở Mỹ vào năm 2019 và đã cảnh giác rằng ngày càng có nhiều trẻ em ở Mỹ chưa được chích ngừa.

Năm 1989, Viện Thuốc chích ngừa Finlay ở Havana đã chế tạo thuốc chích ngừa hiệu quả đầu tiên trên thế giới chống lại bệnh viêm màng não B (bệnh não mô cầu). Kết quả là, tỷ lệ mắc bệnh não mô cầu hàng năm ở Cuba giảm từ 14,4/100.000 dân số trước chiến dịch chích ngừa xuống dưới 0,1/100.000 – loại bỏ căn bệnh này như một vấn đề sức khỏe cộng đồng ở Cuba.

Một số yếu tố giải thích sự thành công của chương trình chích ngừa quốc gia của Cuba: người dân tin tưởng vào các bác sĩ gia đình và y tá dễ tiếp cận ở khu vực lân cận và các chuyên gia y tế tại các phòng khám đa khoa cộng đồng của họ, khiến cho việc do dự chích ngừa là rất hiếm. Đổi lại, năng lực tổ chức của hệ thống y tế làm cho việc đồng loạt chích thuốc ngừa dịch bệnh trở nên nhanh chóng và đáng tin cậy. Cuối cùng, các trung tâm nghiên cứu và sản xuất kỹ thuật sinh học của Cuba được tích hợp tốt với nhu cầu của hệ thống y tế công cộng.

Cuba có hợp tác làm việc về chích ngừa với WHO và UNICEF. Nhưng cả hai cho thấy sự cần thiết phải can thiệp vào việc quản lý việc chích ngừa ở Cuba. Thay vào đó, các chuyên gia thuốc chích ngừa của Cuba đã được kêu gọi yểm trợ trong các nỗ lực toàn cầu nhằm loại bỏ bệnh bại liệt và các cơ sở sản xuất của chúng tôi đã được WHO khai thác để xuất cảng các loại thuốc chích ngừa cần thiết khẩn cấp tới “vành đai viêm màng não” ở châu Phi cận Sahara.

Giả định thứ hai: Cuba đối phó “thất bại” với đại dịch. Thật khó hiểu tại sao, với rất nhiều thảm họa COVID-19 thực sự ở Tây Bán cầu, chỉ mình Cuba được dán nhãn là “quốc gia thất bại”. Cuba thực sự đã có sự gia số người lây nhiễm tăng đột biến trong thời gian gần đây đe dọa áp đảo hệ thống y tế ở nhiều vùng của đất nước. Tuy nhiên, phản ứng của Cuba đã hiệu quả hơn nhiều quốc gia khác vốn không phải hứng chịu sự chỉ trích gay gắt này từ Mỹ.

Tất cả các quốc gia hiện đang bị các biến thể COVID-19 mới thách thức khiến số lây nhiễm tăng nhanh. Cuba cũng không là ngoại lệ.

Tuy nhiên, điều khiến Cuba trở nên đặc biệt là việc buộc phải quản lý dịch bệnh trong khi tình trạng tài chính, thương mại và kinh tế tê liệt do sự cấm vận mà chính phủ Hoa Kỳ áp đặt trong sáu mươi năm qua.

243 hạn chế bổ túc do chính quyền Trump áp đặt thêm – tất cả vẫn được áp dụng dưới nhiệm kỳ tổng thống của ông – nhằm đóng một vài lỗ hổng còn sót lại của cuộc phong tỏa toàn diện, và do đó cắt đứt nguồn thu của Cuba. Điều này đã làm giảm số tiền mặt sẵn có để Cuba có thể mua nguyen liệu y tế và thực phẩm và làm chậm trễ việc đưa vật liệu về nước.

Giả định thứ ba: con đường duy nhất để có miễn dịch COVID-19 ở Cuba là có thuốc chích ngừa do Hoa Kỳ cung cấp. Điều này bỏ qua thực tế rằng hơn hai triệu người Cuba, tương đương gần 30,2% dân số, đã được chích ngừa đầy đủ các loại thuốc chích ngừa do Cuba chế tạo.

Thuốc chích ngừa Abdala đã nhận được giấy phép sử dụng khẩn cấp từ cơ quan quản lý Cuba vào ngày 9 tháng 7. Abdala đã đạt được 92% hiệu quả trong các thử nghiệm lâm sàng Giai đoạn III, trong khi thuốc chích ngừa Soberana đạt được 91% và cũng gần nhận được giấy phép sử dụng khẩn cấp. Với tốc độ hiện tại, toàn bộ dân số có thể được chích ngừa xong trước tháng 10 hoặc tháng 11. Những khó khăn trong tiến trình chích ngừa trên toàn quốc, gồm cả nhập cảng các nguyen liệu quan trọng để sản xuât thuốc chích ngừa, phần lớn là do sự siết chặt tài chính của các lệnh cám vận của Hoa Kỳ.

Nếu chính phủ Mỹ thực sự muốn giúp đỡ người dân Cuba, họ có thể xóa bỏ 243 biện pháp ngăn song cấp chợ thời Trump chỉ bằng một sắc lệnh. Quốc hội cũng có thể dỡ bỏ hoàn toàn các lệnh cấm vận, theo yêu cầu hàng năm trong các nghị quyết của Liên hiệp quốc, mà đa số các quốc gia bỏ phiếu ủng hộ tại Đại hội đồng Liên hiệp quốc.

Trong một trận đại dịch, khoa học ra lệnh rằng tất cả chúng ta đều ở cùng mộ rọ. Tất cả chúng ta không chỉ bị đe dọa vì bệnh tật mà còn do những thách thức chưa từng có của biến đổi khí hậu.

Trong bối cảnh này, hệ thống y tế của tất cả các quốc gia cần được yểm trợ, không bị phá hoại và sự hợp tác phải là mệnh lệnh hàng ngày, đặc biệt là lưu ý đến tình trạng khan hiếm thuốc chích ngừa trên toàn thế giới đối với các quốc gia có thu nhập trung bình và thấp.

Một số những quốc gia đó đã thể hiện sự quan tâm đến việc mua thuốc chích ngừa của Cuba, và chúng tôi cho rằng sự đóng góp của Cuba như vậy đối với công bằng thuốc chích ngừa nên được chính quyền Biden hoan nghênh, chứ không nên bóp nghẹt. Đạo luật Dân chủ Cuba năm 1992 rõ ràng cấm xuất cảng từ Mỹ sang Cuba trong các trường hợp: “mặt hàng xuất cảng có thể được sử dụng để sản xuất bất kỳ sản phẩm kỹ thuật sinh học nào”, gồm cả thuốc chích ngừa.

Chúng ta đã có một cái nhìn thoáng qua về những gì hợp tác giữa Cuba và Hoa Kỳ có thể làm được trong thời kỳ đại dịch virus Ebola ở Tây Phi (2013–16) khi cả hai quốc gia đều nỗ lực ngăn chặn dịch bệnh và cứu người mắc bệnh. Rõ ràng, chính phủ Mỹ và Cuba khác nhau về các vấn đề căn bản, nhưng câu hỏi thiết yếu, không chỉ đối với Cuba và Mỹ mà đối với toàn nhân loại, là liệu các quốc gia có thể tôn trọng nhau đủ để sống chung và hợp tác hay không.

Tổng thống Biden, ông có thể làm được nhiều điều tốt nếu ông đi đúng hướng và cân nhắc những gì mà hầu hết những người Cuba sống ở Cuba mong muốn. Điều này không gồm việc bỏ qua và làm suy yếu hệ thống y tế công cộng của Cuba mà gồm có sự tôn trọng đối với những thành tựu của đất nước này. Chúng ta hãy hy vọng rằng các mối đe dọa chung do đại dịch COVID-19 gây ra sẽ dẫn đến sự hợp tác nhiều hơn, chứ không phải đối đầu nhiều hơn. Lịch sử sẽ phán xét.

Bức thư đã được những người sau đây đồng ký tên:

Mayda Mauri Pérez, phó chủ tịch BioCubaFarma
Luis Herrera Martínez, cố vấn cho chủ tịch BioCubaFarma và cựu giám đốc Trung tâm Kỹ thuật Di truyền và Công nghệ Sinh học (CIGB)
Agustín Lage, cố vấn cho chủ tịch BioCubaFarma và cựu giám đốc Trung tâm Miễn dịch học Phân tử (CIM)
Vicente Vérez Bencomo, giám đốc Viện thuốc chích ngừa Finlay
Mitchell Valdés-Sosa, giám đốc Trung tâm Khoa học Thần kinh Cuba (CNEURO)
Tania Crombet, giám đốc nghiên cứu lâm sàng tại CIM
Dagmar García Rivera, Phó giám đốc Viện thuốc chích ngừa Finlay
Pedro Valdes–Sosa, nhà nghiên cứu từ CNEURO
Gerardo Guillén, Phó giám đốc CIGB
Rolando Pérez, giám đốc nghiên cứu tại BioCubaFarma
và hơn 9.000 khoa học gia, bác sĩ và thường dân.

Bạn đọc có thể ký vào lá thư ở đây.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: An open letter to President Biden on COVID-19 vaccines for Cuba |Mayda Mauri Pérez and Luis Herrera Martínez | https://www.aljazeera.com/ | 24 Aug 2021