Tài trợ của chính phủ Hoa Kỳ giúp giới nghiên cứu ở Trung Hoa lấy hàng trăm bằng sáng chế

Michael Martina | DCVOnline

Tóm tắt

Dữ liệu cho thấy chính phủ Hoa Kỳ tài trợ cho 1.020 bằng sáng chế cho những người phát minh tại Trung Hoa
Những người chỉ trích cho rằng Trung Hoa trục lợi không công bằng trong những lĩnh vực như kỹ thuật sinh học và chất bán dẫn
Dữ liệu đó gây ra tranh cãi xung quanh hiệp ước khoa học Hoa Kỳ-Trung Hoa

Hình trình bầy cờ Trung Hoa và Hoa Kỳ in trên giấy chụp ngày 27 tháng 1 năm 2022. REUTERS/Dado Ruvic/Hình trình bầy/Ảnh lưu trữ

WASHINGTON, ngày 29 tháng 8 (Reuters) – Dữ liệu của cơ quan cấp bằng sáng chế Hoa Kỳ cho thấy, bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, NASA và những cơ quan chính phủ khác đã tài trợ cho những nghiên cứu dẫn đến hơn 1.000 bằng sáng chế Hoa Kỳ cho những người phát minh tại Trung Hoa kể từ năm 2010, kể cả trong những lĩnh vực nhạy cảm như kỹ thuật sinh học và chất bán dẫn.

Dữ liệu bằng sáng chế Hoa Kỳ mà Reuters đã xem xét và chưa từng được phúc trình trước đây, sẽ khuếch đại những lời kêu gọi hủy bỏ hoặc đàm phán lại Thỏa thuận Khoa học và Kỹ thuật Hoa Kỳ-Trung Hoa mang tính bước ngoặt, một thỏa thuận hợp tác mà những người chỉ trích cho rằng đem lại lợi ích không cân xứng cho đối thủ địa chính trị hàng đầu của Washington.

Văn phòng Sáng chế và Nhãn hiệu Hoa Kỳ đã cung cấp dữ liệu trong tháng này cho ủy ban đặc biệt về Trung Hoa của Hạ viện. Vào tháng 6, họ hỏi cơ quan này liệu nguồn tài trợ của Hoa Kỳ có dẫn đến những đột phá của Trung Hoa hay không, nhằm mục đích nêu bật những gì họ coi là rủi ro khi tái ký hiệp ước.

Theo văn phòng sáng chế, cơ quan này đã cấp 1.020 bằng sáng chế từ năm 2010 đến quý đầu tiên của năm 2024, tất cả đều được chính phủ Hoa Kỳ tài trợ ít nhất một phần và liên quan đến ít nhất một người phát minh cư trú tại Trung Hoa. Dữ liệu không nêu chi tiết liệu những tổ chức hoặc cá nhân người Hoa Kỳ có tên trên những bằng sáng chế đó hay không.

Những phát minh đó bao gồm 197 bằng sáng chế trong lĩnh vực dược phẩm và 154 bằng sáng chế trong lĩnh vực kỹ thuật sinh học, cả hai đều là ngành kỹ nghệ chiến lược của Trung Hoa và Hoa Kỳ.

Nguồn tài trợ từ nhiều cơ quan chính phủ Hoa Kỳ đã hỗ trợ cho những nghiên cứu, dẫn đến 92 bằng sáng chế bằng nguồn tài trợ của ũ Giác Đài, 175 từ tiền của Bộ Năng lượng và 4 từ nguồn tài trợ của NASA. Cơ quan Hàng không Vũ trụ Hoa Kỳ phải đối phó với lệnh cấm theo luật pháp Hoa Kỳ về việc hợp tác với Trung Hoa hoặc những công ty Trung Hoa.

Nguồn tài trợ từ Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh đã mang lại 356 bằng sáng chế như vậy, nhiều nhất trong những cơ quan của chính phủ Mỹ.

Trong một email gửi cho Reuters, chủ tịch ủy ban đặc biệt, Đại diện Đảng Cộng hòa John Moolenaar, cho biết: “Thật đáng báo động khi người đóng thuế Hoa Kỳ đã vô tình tài trợ cho hơn 1.000 bằng sáng chế của Trung Hoa, trong đó Bộ Quốc phòng tài trợ cho gần 100 bằng sáng chế này.”

Văn phòng cấp bằng sáng chế, NASA và các bộ quốc phòng, năng lượng và y tế đã không trả lời yêu cầu bình luận.

Bộ Ngoại giao, cơ quan chịu trách nhiệm đàm phán lại thỏa thuận với Trung Hoa, cho biết họ vẫn đang liên lạc với Trung Hoa về thỏa thuận này. Một phát ngôn viên của bộ cho biết, “Hoa Kỳ vẫn cam kết thúc đẩy và bảo vệ lợi ích của Hoa Kỳ trong lĩnh vực khoa học và kỹ thuật.”

Toà Đại sứ Trung Hoa tại Washington đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận về thỏa thuận và dữ liệu bằng sáng chế.

Dữ liệu do cơ quan cấp bằng sáng chế cung cấp cho ủy ban Hạ viện trong một lá thư đề ngày 14 tháng 8 không tiết lộ các dự án hoặc bằng sáng chế một cách cụ thể. Không có dấu hiệu nào cho thấy khoản tài trợ là kết quả trực tiếp của thỏa thuận, sau khi ký kết vào năm 1979 đã đặt nền tảng cho sự bùng nổ trong các cuộc trao đổi học thuật và thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Hoa.
Nhũng bằng sáng chế gồm cả những tiến bộ trong những lĩnh vực như chất bán dẫn, hóa học phân tử và chất trùng hợp (polymer), kỹ thuật hóa học, kỹ thuật nano và kỹ thuật y tế.

Những bằng sáng chế như vậy đã giảm từ mức cao hàng năm vào năm 2019 là 99, xuống còn 61 vào năm 2023. Năm 2024, 16 bằng sáng chế đã được ghi nhận trong quý đầu tiên mặc dù chính phủ Hoa Kỳ lo ngại rằng những tiến bộ về khoa học và kỹ thuật của Trung Hoa gây ra mối đe dọa cho an ninh quốc gia.

CÓ THỂ GIA HẠN HIỆP ĐỊNH VỚI TRUNG HOA

Từng được ca ngợi là động lực ổn định trong quan hệ Hoa Kỳ-Trung Hoa, thỏa thuận hợp tác này đã bị giới lập pháp chỉ trích vì lo ngại về sức mạnh quân sự ngày càng tăng của Bắc Kinh và cáo buộc Trung Hoa đánh cắp tài sản trí tuệ của Hoa Kỳ.

Những người ủng hộ việc gia hạn thỏa thuận cho rằng việc chấm dứt thỏa thuận sẽ kìm hãm sự hợp tác về học thuật và thương mại và ngăn cản Hoa Kỳ tìm hiểu về những tiến bộ kỹ thuật của Trung Hoa.

Lần gia hạn thứ hai trong sáu tháng đối với thỏa thuận, hết hạn vào tháng 8 năm 2023, đã kết thúc hôm thứ Ba. Một lần gia hạn ngắn hạn khác có thể diễn ra trong những ngày tới vì cả hai bên đều tìm cách đàm phán lại những điều khoản của thỏa thuận.

Những bằng sáng chế do văn phòng cấp bằng sáng chế Hoa Kỳ xác định chỉ chiếm một phần nhỏ trong số những bằng sáng chế toàn cầu của Trung Hoa. Bằng sáng chế cấp cho người phát minh quyền pháp lý độc quyền nhưng cũng công khai tiết lộ thông tin kỹ thuật về những phát minh đó.

Trong một thước đo về đổi mới toàn cầu, trong những năm gần đây, Trung Hoa đã vượt qua Hoa Kỳ để trở thành quốc gia nộp đơn xin cấp bằng sáng chế hàng đầu thế giới.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

________________________

Nguồn: US government funding yielded hundreds of patents for China-based researchers | Michael Martina | REUTERS | August 29, 2024. Michael Martina viết tin; Don Durfee và Cynthia Osterman biên tập.