Miền Nam có thể có tỷ lệ bệnh nhân COVID-19 thiệt mạng cao nhất nước Mỹ

The Economist | DCVOnline

Ở đó người dân không khỏe mạnh một cách bất thường và thiếu giường chăm sóc đặc biệt trong bệnh viện (ICU)

Dixie trong tầm ngắm

*Biểu đồ dự đoán tỉ lệ người chết vì COVID-19 tại Hoa Kỳ.* Nguồn: The Economist

Nước Mỹ không phải chỉ đối phó với một cuộc khủng hoảng COVID-19, mà là hàng chục cuộc khủng hoảng khác nhau. Một vài nơi đã bị một trận đòn túi bụi; một vài chỗ khác vẫn chưa bị ảnh hưởng gì nhiều. Cho đến nay, SARS-CoV-2 tấn công hầu hết nạn nhân của nó ở những khu vực có tốc độ lây lan nhanh nhất. Giới nghiêm đã ngăn chận được nhưng ổ dịch về mặt địa lý. Tuy nhiên, một khi sinh hoạt xa cách xã hội (về mặt vật lý) nới lỏng, virus sẽ lại tăng vận tốc lây lan và có thể lây nhiễm cho phần lớn người Mỹ. Nếu điều đó xảy ra, những nơi nó tấn công mạnh nhất có thể không phải là những nơi nó tấn công đầu tiên. Thay vào đó, tính dễ bị tổn thương của dân địa phương sẽ quyết định số người chết ở mỗi khu vực.

Tỷ lệ bệnh nhân thiệt mạng do nhiễm COVID-19 thực sự (infection-fatality rate (ifr), tỷ lệ bệnh nhân chết) vẫn chưa được biết, vì hầu hết người nhiễm bệnh không được xét nghiệm. Tuy nhiên, xét nghiệm phổ biến hơn đối với những người nhiễm COVID-19 đến mức có thể gây nguy hiểm đến mạng sống của họ: ở New York, 67% số người mắc bệnh COVID-19 trong giấy chứng tử ghi họ được xét nghiệm đã nhiễm SARS-CoV-2. Nếu tỷ lệ người không có triệu chứng bệnh nặng được xét nghiệm ở mọi nơi tương tự nhau, thì những nơi có tỷ lệ người chết (case-fatality rates (cfrs)) trong số những người xét nghiệm đã mắc bệnh cũng có thể có tỷ lệ thiệt mạng (ifrs) cao.

Trong thực tế, tùy địa phương, việc xét nghiệm rất khác nhau. Và với hai Tiểu bang có cùng tỷ lệ nhiễm bệnh và người chết, một tiểu bang chỉ xét nghiệm những người bị bệnh nặng sẽ báo cáo một cfr cao hơn so với một tiểu bang xét nghiệm người dân nhiều hơn. Tuy nhiên, trong bất kỳ một Tiểu bang nào, các điều kiện để được xét nghiệm có thể sẽ đồng đều hơn. Do đó, chúng tôi đã dựng một mô hình để xác định các đặc điểm mà các hạt có tỷ lệ thiệt mạng (cfrs) vượt xa hoặc thấp hơn xa mức trung bình của Tiểu bang đó và dự đoán những nơi nào chưa bị virus tấn công sẽ bị ảnh hưởng nặng nề nhất nếu nó đến một lần nữa.

Một số yếu tố ảnh hưởng đến sự lan truyền virus cũng dự đoán được tỷ số người thiệt mạng (cfr). Nó có khuynh hướng cao hơn ở các thành phố so với khu vực nông thôn, và thấp hơn ở những nơi áp dụng sinh hoạt cách xa xã hội, được thu thập nhiều hơn bằng lưu lượng xe đi đến nơi làm việc và những trạm giao thông công cộng. Một giải thích là phẩm chất của việc chăm sóc sức khỏe sẽ giảm khi sso bệnh nhân tăng. Những nơi có ít giường chăm sóc đặc biệt (ICU) cũng có tỉ lệ người chết (cfrs) cao, củng cố giả thuyết này.

Tuy nhiên, nhân khẩu học cũng quan trọng như vậy. Những nơi có cư dân lớn tuổi và nhiều người bệnh tiểu đường, bệnh tim và hút thuốc có tỉ lệ người chết (cfrs) cao hơn. Sắc tộc và lợi tức cũng đóng một vai trò. Các quận có nhiều người nghèo hoặc người da đen có khuynh hướng gặp nhiều vấn đề về sức khỏe hơn, ít áp dụng sinh hoạt xa cách xã hội hơn và ít giường ICU hơn. Tuy nhiên, tỉ số người thiệt mạng (cfrs) trong các lĩnh vực như vậy thậm chí còn cao hơn người ta nghĩ chỉ vì các yếu tố này.

Tất cả những biến số này để lại một dấu chân về mặt địa lý. Nếu COVID-19 lây nhiễm cho hầu hết người Mỹ, tỷ lệ người chết cao nhất có lẽ sẽ không xảy ra ở các thành phố ven biển – mật độ dân số cao sẽ bị một dân số trẻ, khỏe mạnh, giàu có, bệnh viện tốt triệt tiêu – mà là ở những vùng dân nghèo, tỷ lệ mắc bệnh bệnh tim và tiểu đường cao. Đáng lo ngại, ba tiểu bang đã công bố kế hoạch trong tuần này để nới lỏng tình trạng giới nghiêm của họ (Georgia, Tennessee và Nam Carolina) đều ở khu vực này. ■

Nguồn: Cục điều tra dân số Hoa Kỳ; Thời báo New York; Dự án theo dõi COVID-19; New York Times; COVID Tracking Project; Global Health Data Exchange; University of Washington; Google Health; Unacast; The Economist

Bài này đã đăng trong phần Chi tiết Biểu đồ của The Economist ấn bản 25 tháng Tư, dưới tiêu đề “Dixie in the crosshairs”

Nếu đăng lại, in ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: The South is likely to have America’s highest death rate from COVID-19

| The Economist | Apr 25th 2020 edition