Lời chỉ trích cháy bỏng của tướng James Mattis sẽ khiến Donald Trump nao núng
Matthew Fisher | Trà Mi
Các tướng lĩnh và những vị lãnh đạo này đã vẽ ra cho người Mỹ một lộ trình chính trị. Bây giờ, có làm theo lời khuyên của những tướng quân của họ tại thùng phiếu hay không là tùy họ.
Để hiểu được độ tác hại của lời chỉ trích của tướng James Mattis đối với Tổng thống Trump tuần này, “tổng thống, đầu tiên trong đời tôi, không cố gắng đoàn kết người dân Mỹ”, mà còn, “cố tình chia rẽ chúng ta”, thì người Mỹ cần phải đánh giá cao vị trí đáng kính của vị tướng bốn sao trong số nhưng tướng lãnh danh tiếng chỉ huy ở chiến trường của Mỹ và lý do tại sao lời ông nói là quan trọng.
Lần đầu tiên tôi gặp tướng Mattis là vào đêm trước của Chiến tranh vùng Vịnh lần thứ hai. Tôi là một trong số ít nhà báo và vài ngàn Thủy quân lục chiến (TQLC) đã tập trung dưới một cái lều lớn trên sa mạc Kuwaiti để nghe chỉ huy Sư đoàn 1 Thủy quân lục chiến nói về cuộc tấn công sắp xảy ra tại đây.
Tôi đã từng nghe đến những câu chuyện về vị lãnh đạo vị tha, một Chiến binh Thiền sư, trí tuệ phi thường và tài hùng biện cao ngời của ông ấy. Suốt một giờ trong cái nóng ngột ngạt, vị tướng hai sao lúc đó đã khiến khán giả say mê theo dõi một diễn văn xấu khẩu hùng hồn.
Bài phát biểu bắt đầu bằng lịch sử ngắn gọn của Thủy quân lục chiến từ, theo nghĩa đen, Hội trường Montezuma đến bờ biển Tripoli, cuộc chiến man rợ chống lại Nhật Bản ở phía tây Thái Bình Dương và những cuộc chiến gần đây.
Mattis kết luận bằng cách sử dụng ngôn ngữ rất thẳng thừng, nói với Thủy quân lục chiến của ông rằng họ là mũi nhọn của ngọn giáo sẽ lật đổ Saddam Hussein khỏi ghế quyền lực.
Giai thoại tôi thích về Mattis có thể không chính xác, mặc dù một vài thủy quân lục chiến mà tôi biết nhấn mạnh rằng giai thoại đó là sự thật.
Câu chuyện diễn ra như thế này. Vị tướng đã đến thăm một căn cứ TQLC vào một ngày Giáng sinh. Trò chuyện với một TQLC trẻ tuổi đang gác cổng, ông chợt biết rằng gia đình viên hạ sĩ đang đợi anh ấy về ăn mừng Giáng sinh.
Mattis nói ngay tại chỗ rằng ông sẽ nhận ca, đứng gác cổng thay, và ra lệnh cho vị hạ sĩ ấy về nhà mừng Giáng sinh với vợ con.
Có người hỏi tôi tuần này liệu tôi có thể tưởng tượng Donald Trump làm điều gì đó như thế không. Ngay cả khi Trump làm như vậy, một điều rất khó xảy ra, ông ta sẽ lớn tiếng khoe khoang về điều đó.
Mattis lên tiếng khi các cuộc biểu tình bùng phát trên khắp Hoa Kỳ để lên án về cái chết của George Floyd khi đang bị cảnh sát bắt giữ tại thành phố Minneapolis.
Với tầm vóc gần như huyền thoại của Mattis trong văn hóa quân sự và chính trị đương thời của Mỹ, liệu những điều ông tướng nói về Trump có thể là một bước ngoặt trong cuộc vận động tái tranh cử của Tổng thống vào tháng 11 hay không? Liệu những nhận định của Mattis sẽ giúp lấy mất một cơ hội khác để Trump xé toạc cấu trúc của nước Mỹ và làm giảm thêm uy tín của Hoa Kỳ tại thời điểm thế giới đang quay cuồng vì ảnh hưởng kinh tế và y tế do đại dịch COVID-19 gây ra?
Rất ít người Canada có thể biết được rằng người vị tướng được yêu mến nhất của Mỹ là một nửa người Canada. Mẹ của Mattis, Lucille Proulx, một người dân Manitoba nói tiếng Pháp gốc ở St. Boniface, làm việc cho tình báo quân đội Hoa Kỳ ở Châu Phi trong Thế chiến II trước khi kết hôn với một thủy thủ thương thuyền người Mỹ mà bà gặp ở đó và định cư ở vùng Tây Bắc Thái Bình Dương.
Giống như hầu hết mọi người ở Canada, tôi đã bị sốc hết lần này đến lần khác vì những khuynh hướng phát xít khó lường của Trump, những ảo tưởng ngu đần về sự sáng chói của ông ta, và sự khinh bỉ của ông ta đối với bất kỳ ai không ca ngợi ông như một loại Caesar ở thế kỷ 21.
Những gì Mattis đặt vấn đề trên tạp chí Đại Tây Dương (The Atlantic) là để người Mỹ phủ nhận “những người coi thường Hiến pháp của chúng ta” và buộc họ phải chịu trách nhiệm.
Một người bạn học ở Canada là một công chức cao cấp đã nghỉ hưu đã viết thư cho tôi để lên án Mattis vì đã “không nhận một phần trách nhiệm” vì những sai lầm của Trump vì ông đã không công khai chỉ trích tổng thống trong suốt 21 tháng mà ông giữ chức Bộ trưởng Quốc phòng hoặc trong cuốn sách, Call Sign Chaos: Learning to Lead mà ông đã xuất bản sau khi ông từ chức Bộ trưởng vào tháng 1 năm ngoái.
Tôi hiểu anh bạn. Nhưng tôi không đồng ý với kết luận của anh ấy.
Tôi thấy lời giải thích của một cựu phóng viên chiến trường hợp lý hơn; ông ấy đã viết cho tôi:
“Không có nghi ngờ gì về động cơ của họ: cung cấp chính sách đối ngoại đúng đắn và lãnh đạo an ninh quốc gia cho một tổng thống không có chút kinh nghiệm nào về cả hai phương diện đó.
Đó là một hành động vì lòng yêu nước, mà một số người trong số đó đã hy sinh rất nhiều.”
Tôi nói thêm, tôi đã nghĩ rằng Mattis gần như im lặng khi đã nghỉ hưu vì sự tôn trọng của ông đối với chuỗi mệnh lệnh và ông tin rằng giới quân nhân không nên chỉ trích giai cấp lãnh đạo chính trị.
Vì những lý do đó, tôi lại càng xúc động đôi với những gì Mattis cuối cùng đã phải nói. Nhận xét của ông tương tự, nhưng có lẽ không gay gắt bằng, một bài báo khác, của một tướng TQLC đã nghỉ hưu và có ảnh hưởng, John Allen, đã đăng trong Chính sách Đối ngoại (Foreign Policy) hôm thứ Tư.
Dưới tựa đề, “Một khoảnh khắc xấu hổ và nguy hiểm của quốc gia — và niềm hy vọng”, Allen đã viết về những hành động gần đây của Trump, và đặc biệt, các sự kiện hôm thứ Hai, khi mà
“cảnh sát và quân đội vũ trang đầy đủ, đột nhiên bạo động, không có sự khiêu khích, tấn công vào đam người biểu tình ôn hòa, đánh đập và xô đuổi nhiều người, sử dụng tiếng nổ chớp nhoáng, các dụng cụ dẹp bạo loạn và xịt hơi cay từ đầu đến cuối.”
John Allen
Allen viết, đây là một sự “khủng khiếp cho Hoa Kỳ và nền dân chủ của Hoa Kỳ”; Allen là vị tướng đã chỉ huy lực lượng NATO ở Afghanistan. Nhưng ông đã thấy ánh sáng sau cơn mưa.
“Đây có thể là khởi đầu của sự thay đổi nền dân chủ Mỹ không phải là đổi thành chủ nghĩa vô văn hóa, mà là đi đến thời giác ngộ? Tuy nhiên, nó sẽ phải đi từ dưới lên trên. Vìkhông có ai ở Tòa Bạch Ốc.”
John Allen
Mattis và Allen đã chính thức lên tiếng thách thức. Họ là những người lãnh đạo được kính trọng đến mức mà trước đây Trump không dám tố cáo họ là kẻ phản bội và nói dối như ông thường làm khi bị nhiều người phê bình dồn vào chân tường.
Và họ không đơn độc.
Theo một cuộc thăm dò được Pew Research thực hiện vào tháng 7 năm ngoái, hơn 60% quân đội Hoa Kỳ đã ủng hộ Trump. Những con số đó rơi xuống hơn 40% sau khi tổng thống đưa một số binh sĩ đi bảo vệ biên giới với Mexico. Những con số thăm dò đó sẽ không thể sớm cải thiện được, khi quân đội lại mới được giao nhiệm vụ tuần tiễu các thành phố của Mỹ.
Tình thế tiến thoái lưỡng nan của quân đội về cách bỏ phiếu đã trở nên phức tạp hơn vì những tướng lãnh chỉ huy trận mạc danh tiếng và được kính trọng nhất đã lên án gay gắt vị tổng tư lệnh của họ, mặc dù các thông điệp của những viên tướng bốn sao không dành riêng cho họ mà là cho công chúng Hoa Kỳ .
Cựu Tham mưu trưởng Liên quân, Đô đốc Mike Mullen, và cựu bộ trưởng quốc phòng và giám đốc CIA Leon Panetta, đã đưa ra những lời lên án phẫn nộ của riêng họ đối với Trump. Ngay cả Bộ trưởng Quốc phòng của Trump, Mark Esper, có vẻ rất khó chịu với những gì Trump đã làm và nói về việc sử dụng quân chiến đấu để phá vỡ các cuộc biểu tình ở các thành phố của Hoa Kỳ.
Các tướng lĩnh và những vị lãnh đạo này đã vẽ ra cho người Mỹ một lộ trình chính trị. Bây giờ, có làm theo lời khuyên của những tướng quân của họ tại thùng phiếu hay không là tùy họ.
Matthew Fisher là nhà báo viết chuyên mục quốc tế và phóng viên nước ngoài đã làm việc ở nước ngoài trong 35 năm. Bạn đọc có thể theo dõi Fisher trên Twitter tại địa chỉ @mfisheroverseas
© 2020 DCVOnline
Nếu đăng lại, in ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: A blistering critique from Gen. James Mattis will rattle Donald Trump | Matthew Fisher | Global News | June 5th 2020.