Phản ứng của Hoa lục trước cuộc đảo chính ở Myanmar
DCVOnline (Tin AP và BBC)
Đầu tháng 3, Trung Hoa đã chặn một tuyên bố của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc lên án cuộc đảo chính quân sự ở Myanmar.
Giữa tháng 3, các cuộc tấn công vào các nhà máy do Trung Hoa điều hành ở thành phố lớn nhất Myanmar đã khiến Bắc Kinh yêu cầu quân đảo chính bảo vệ tài sản và nhân viên của họ hôm thứ Hai, trong khi nhiều người ở Myanmar bày tỏ sự phẫn nộ trước sự thiếu quan tâm của Trung Hoa đối với những người thiệt mạng trong các cuộc biểu tình phản đối cuộc đảo chính quân sự hồi tháng trước.
Những cuộc tấn công vào các nhà máy do Trung Hoa điều hành ở Myanmar làm phật ý Bắc Kinh
Sam Mcneil & Fu Ting
Truyền thông nhà nước Myanmar đưa tin thiết quân luật đã được ban bố tại 6 quận ở Yangon, gồm các khu kỹ nghệ lớn Hlaing Thar Yar và Shwepyitha. (Ảnh AP)
BẮC KINH (AP) — Các cuộc tấn công vào các nhà máy do Trung Hoa điều hành ở thành phố lớn nhất Myanmar đã khiến Bắc Kinh phải lên tiếng yêu cầu, hôm thứ Hai, bảo vệ tài sản và nhân viên của họ, trong khi nhiều người ở Myanmar bày tỏ sự phẫn nộ trước sự thiếu quan tâm của Trung Hoa đối với những người thiệt mạng trong các cuộc biểu tình phản đối cuộc đảo chính quân sự hồi tháng trước .
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Hoa cho biết tòa Đại sứ Trung Hoa đã liên hệ với nhà chức trách ở Myanmar và yêu cầu đưa cảnh sát đến để bảo vệ các công ty và nhân viên Trung Hoa.
Người phát ngôn Zhao Lijian nói với các phóng viên ở Bắc Kinh, cảnh sát và lính cứu hỏa Myanmar đã được cử đến để bảo vệ các nhà máy nằm rải rác trên một số khu xí nghiệp ở Yangon. Ông cho biết Trung Hoa đang theo dõi chặt chẽ và “rất lo ngại về tác động đối với sự an toàn của các tổ chức và nhân sự Trung Hoa.”
Một tuyên bố do tòa Đại sứ Trung Hoa tại Myanmar đăng trên Facebook về nỗ lực bảo vệ các doanh nghiệp Trung Hoa đã gây ra làn sóng phẫn nộ trong hơn 52.000 bình luận. Naing Oo viết,
“Có đau không? Còn người chết thì sao?”
Naing Oo
Aye Myat Kyaw viết,
“Nếu bạn muốn kinh doanh một cách hòa bình ở Myanmar, hãy tôn trọng người dân Myanmar. “Ngừng hỗ trợ quân đội khủng bố và đồng hành với người dân Myanmar.”
Aye Myat Kyaw
Nhiều người cáo buộc cảnh sát Myanmar hoặc những kẻ kích động khác gây ra vụ phá hủy để cố gắng kích động thêm rắc rối.
Hơn 100 thường dân đã bị lực lượng an ninh giết kể từ cuộc đảo chisng ngày 1 tháng Hai, theo auwj kiểm đếm của Hiệp hội Hỗ trợ Tù nhân Chính trị. Nhiều người khác đã bị thương, và hàng ngàn người đã bị bắt.
Các cuộc tấn công vào các nhà máy sản xuât hang may mặc của Myanmar đã gây thêm rắc rối cho tình hình vốn đã rất phức tạp. Một phần lớn trong số hàng trăm nhà máy may mặc ở thành phố lớn nhất của Myanmar, Yangon và các thành phố lớn khác đều do các công ty Trung Hoa điều hành. Hầu hết là các công ty tư nhân và nhiều người là nhà cung cấp cho các nhà bán lẻ thời trang, thể thao và hàng gia dụng có tên tuổi.
Đài Loan, Nam Hàn, Hong Kong và Thái Lan cũng có một số lớn những xưởng sản xuất đang vận hành ở Myanmar, đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp việc làm và xuất cảng, giúp giữ cho nền kinh tế phát triển.
Văn phòng đại diện của Đài Loan tại Yangon đề nghị các công ty Đài Loan sử dụng dấu hiệu bằng tiếng Miến Điện để xác định các nhà máy của họ là “Doanh nghiệp Đài Loan”. Nó cũng khuyên họ nên treo quốc kỳ Đài Loan bên ngoài và giải thích cho nhân viên địa phương và người dân sống gần đó rằng các nhà máy của họ là do Đài Loan điều hành, không phải từ Hoa lục, để giúp giảm thiểu rủi ro.
Giới lãnh đạo quân sự của Myanmar thường chê bai trước ảnh hưởng quá lớn của Trung Hoa đối với nền kinh tế của họ. Nhưng việc Bắc Kinh tuân thủ chính sách không can thiệp vào chính trị của các nước khác đã khiến nhiều người đang phản đối cuộc đảo chính lật đổ chính phủ đắc cử của bà Aung San Suu Kyi tức giận, một số kêu gọi tẩy chay các sản phẩm của Trung Hoa.
Những người biểu tình đã kêu gọi sự hỗ trợ từ các quốc gia khác và Liên hiệp quốc để khôi phục chế độ dân sự, dàn dựng các cuộc biểu tình và đình công trong một cuộc biểu tình lớn về sự bất tuân dân sự khiến nền kinh tế gần như tê liệt.
Truyền thông nhà nước Myanmar đưa tin thiết quân luật đã được ban bố tại 6 quận ở Yangon, gồm các khu công nghiệp lớn Hlaing Thar Yar và Shwepyitha. Ít nhất 38 người đã thiệt mạng hôm Chủ nhật và hàng chục người bị thương trong một trong những ngày đẫm máu nhất của cuộc đàn áp những người biểu tình chống đảo chính, theo Hiệp hội Hỗ trợ Tù nhân Chính trị.
Hãng thông tấn nhà nước Myanmar, giống như hầu hết các phương tiện truyền thông khác trong nước do quân đội kiểm soát, đưa tin rằng 5 nhà máy đã bị đốt cháy ở Hlaing Thayar, một khu vực nhà máy ở phía tây Yangon.
Nó cho biết những người biểu tình đã chặn đường, ngăn cản xe cứu hỏa tiếp cận các ngọn lửa.
Theo một danh sách trên trang web C&A, một trong những công ty có tên Global Fashion là nhà cung cấp của Trung Hoa cho nhà bán lẻ thời trang C&A.
***
Đảo chính Myanmar: Trung Hoa ngăn chặn sự lên án của LHQ khi phản đối gia tăng
Trung Hoa đã chặn một tuyên bố của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc lên án cuộc đảo chính quân sự ở Myanmar.
Quân đội lên nắm quyền ở quốc gia Đông Nam Á này hôm thứ Hai sau khi bắt giữ nhân vật lãnh đạo chính trị Aung San Suu Kyi và hàng trăm dân biểu khác.
Nhóm lãnh đạo cuộc đảo chính kể từ đó đã thành lập một hội đồng tối cao có quyền trên nội các.
Tuy nhiên, tại thành phố lớn nhất của Myanmar, Yangon, các dấu hiệu phản kháng và bất tuân dân sự ngày càng gia tăng.
Các bác sĩ và nhân viên y tế tại hàng chục bệnh viện trên khắp nước đang ngừng làm việc để phản đối cuộc đảo chính và thúc đẩy việc trả tự do cho bà Suu Kyi.
Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc đã nhóm họp hôm thứ Ba nhưng không thống nhất được tuyên bố chung sau khi Trung Hoa không ủng hộ. Trung Hoa có quyền phủ quyết với tư cách là một trong năm thành viên thường trực của hội đồng.
Trước cuộc hội đàm, Đặc phái viên của LHQ về Myanmar, Christine Schraner, đã mạnh mẽ lên án việc quân đội đảo chính diễn ra sau khi họ từ chối chấp nhận kết quả của cuộc tổng tuyển cử được tổ chức vào tháng 11.
Bà Schraner nói rõ ràng rằng “kết quả cuộc bầu cử gần đây là một chiến thắng long trời lở đất” cho đảng của bà Suu Kyi.
Khi bị chỉ trích thêm, Nhóm Bảy cường quốc kinh tế lớn cho biết họ “quan ngại sâu sắc” và kêu gọi sự trở lại của nền dân chủ. G7 gồm Canada, Pháp, Đức, Ý, Nhật Bản, Anh và Mỹ, đưa tuyên bố tại London cho biết
“Chúng tôi kêu gọi quân đội chấm dứt ngay tình trạng khẩn cấp, khôi phục quyền lực cho chính phủ được bầu cử dân chủ, trả tự do cho tất cả những người bị giam giữ bất công, đồng thời tôn trọng nhân quyền và nền pháp trị.”
G7
Tại sao Trung Hoa ngăn chặn hành động của LHQ?
Trung Hoa đã cảnh cáo kể ngay khí có cuộc đảo chính rằng các lệnh trừng phạt hoặc áp lực quốc tế sẽ chỉ khiến mọi thứ tồi tệ hơn ở Myanmar.
Bắc Kinh từ lâu đã đóng vai trò bảo vệ nước này trước sự dò xét của quốc tế. Nó coi Myanmar là quan trọng về kinh tế và Trung Hoa là một trong những đồng minh thân cận nhất của Myanmar.
Bên cạnh Nga, Trung Hoa đã nhiều lần bảo vệ Myanmar trước sự chỉ trích tại LHQ về cuộc đàn áp quân sự đối với cộng đồng thiểu số Hồi giáo Rohingya.
Sebastian Strangio, tác giả và biên tập viên Đông Nam Á của The Diplomat, nói với BBC:
“Lập trường của Bắc Kinh về tình hình phù hợp với sự hoài nghi tổng thể về sự can thiệp của quốc tế.”
Sebastian Strangio
Nhưng ông cảnh cáo, mặc dù Trung Hoa có lợi về mặt chiến lược từ việc Myanmar xa lánh phương Tây, nhưng điều này không có nghĩa là Bắc Kinh hài lòng với cuộc đảo chính.
“Họ [Trung Hoa] đã có một thỏa thuận khá tốt với NLD và đầu tư rất nhiều để xây dựng mối quan hệ với Aung San Suu Kyi. Việc quân đội trở lại thực sự có nghĩa là Hoa lục hiện phải đối phó với thể chế ở Myanmar đã có lịch sử nghi ngờ nhiều nhất về ý định của Trung Hoa.”
Sebastian Strangio
Chuyên gia Myanmar Elliott Prasse-Freeman, thuộc Đại học Quốc gia Singapore, nói với BBC:
“Bằng chính sách đối ngoại tương đương với sự châm tóc chọ gạo này, Trung Hoa dường như đang báo hiệu sự ủng hộ ngầm của họ, nếu không phải là sự tán thành mạnh mẽ, đối với hành động của các tướng lĩnh.”
“Trung Hoa dường như đang tiến hành như thể đây là ‘vấn đề nội bộ’ của Myanmar, trong đó những gì chúng ta đang quan sát là một ‘cuộc cải tổ nội các’, như phương tiện truyền thông nhà nước Trung Hoa nhận định.”
Elliott Prasse-Freeman
Mặc dù ông cho rằng một tuyên bố của Liên Hiệp quốc sẽ không tạo ra sự khác biệt ngay lập tức, nhưng nó vẫn được coi là “bước đầu tiên để đồng bộ đưa ra phản ứng quốc tế. Điều đó dường như sẽ không xảy ra.”
Aung San Suu Kyi ở đâu?
Aung San Suu Kyi, người lãnh đạo chính phủ dân cử hiện đã bị lật đổ, hiện không biết ở đâu kể từ khi bà bị quân đội bắt giam vào sáng thứ Hai.
Hàng chục người khác cũng vẫn bị giam giữ, gồm Tổng thống Win Myint, các thành viên của ủy ban trung ương đảng và luật sư riêng của bà. Họ được cho là đang bị quản thúc tại gia.
Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) của Suu Kyi đã yêu cầu trả tự do ngay lập tức cho bà vào thứ Ba. Nó cũng đã kêu gọi quân đội chấp nhận kết quả của cuộc bầu cử tháng 11, cuộc bầu cử mà NLD giành được hơn 80% số phiếu bầu.
Những chính khách chính bị quân đội giam giữ
Trong khi đó, Hoa Kỳ cho biết họ đã không thành công trong việc liên lạc với quân đội Myanmar và đã chính thức tuyên bố việc tiếp quản là một cuộc đảo chính. Điều này có nghĩa là Hoa Kỳ không thể trực tiếp hỗ trợ chính phủ, mặc dù phần lớn sự trợ giúp của họ dành cho các tổ chức phi chính phủ.
EU, Anh, Úc và các nước khác cũng đã lên án việc quân đội đảo chính.
Myanmar, còn được gọi là Miến Điện, dứi quyền cai trị của quân đội cho đến năm 2011, khi một chính phủ dân sự trên danh nghĩa tuyên thệ nhậm chức.
Tình hình ở Myanmar như thế nào?
Quyền lực đã được giao cho tổng tư lệnh quân đội Min Aung Hlaing. Mười một bộ trưởng và đại biểu, bao gồm cả những người trong lĩnh vực tài chính, y tế, nội vụ và đối ngoại, đã được thay thế.
Trong cuộc họp đầu tiên của nội các của quân đội vào thứ Ba, Min Aung Hlaing lặp lại rằng việc tiếp quản là “không thể tránh khỏi”.
Đất nước yên bình sau cuộc đảo chính, với quân đội tuần tiễu khắp các thành phố lớn và lệnh giới nghiêm ban đêm.
Myanmar có lịch sử quân sự lâu đời và nhiều người vẫn có thể nhớ đến nỗi kinh hoàng của các cuộc đảo chính trước đây.
Nhưng vào tối thứ Ba, tiếng còi xe và tiếng đập nồi có thể nghe thấy trên các đường phố ở Yangon biểu hiện sự phản đối của quần chúng.
Các nhóm hoạt động đã kêu gọi các chiến dịch bất tuân dân sự, thành lập một nhóm Facebook để tổ chức các nỗ lực của họ.
Người dân ở Yangon đập xoong chảo để phản đối cuộc đảo chính quân sự
Nhân viên tại 70 bệnh viện và sở y tế trên khắp cả nước được cho là đã từ bỏ mọi công việc không khẩn cấp.
Hàng trăm nhân viên y tế, gồm cả các bác sĩ, đã tham gia “phong trào băng đỏ”, với nhiều người đeo dải băng đỏ trên quần áo để thể hiện họ chống lại cuộc đảo chính. Trên mạng, nhiều người đã thay đổi ảnh đại diện trên mạng xã hội của họ thành một màu đỏ.
Một số nhan viên y tế cũng đeo những biểu tượng như dải băng đen để phản đối trong im lặng.
Sơ lược về Myanmar
Myanmar là một quốc gia có 54 triệu dân ở Đông Nam Á, có chung biên giới với Bangladesh, Ấn Độ, Trung Hoa, Thái Lan và Lào.
Do một chính phủ quân sự cai trị và áp bức từ năm 1962 đến năm 2011, dẫn đến sự lên án và trừng phạt của quốc tế.
Aung San Suu Kyi đã dành nhiều năm vận động cho những đổi mới dân chủ. Một quá trình tự do hóa dần dần bắt đầu vào năm 2010, mặc dù quân đội vẫn giữ được ảnh hưởng đáng kể.
Một chính phủ do bà Suu Kyi lãnh đạo đã lên nắm quyền sau cuộc bầu cử tự do vào năm 2015. Nhưng một cuộc đàn áp quân sự chết người hai năm sau đó đối với người Hồi giáo Rohingya đã khiến hàng trăm nghìn người chạy trốn sang Bangladesh và gây ra rạn nứt giữa bà Suu Kyi và cộng đồng quốc tế.
Suu Kyi vẫn được yêu kính ở Myanmar và đảng của bà ấy lại giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tháng 11 năm 2020. Tuy nhiên, quân đội hiện đã vào cuộc để nắm quyền kiểm soát một lần nữa.
© 2021 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: 1. Attacks on Chinese-run factories in Myanmar vex Beijing | SAM McNEIL and FU TING | AP | Mar. 15, 2021. Fu đưa tin từ Bangkok. Video của Associated Press do Liu Zheng thực hiện ở Bắc Kinh và các phóng viên Elaine Kurtenbach và Kiko Rosario của AP ở Bangkok đã đóng góp vào bản tin này.
- Myanmar coup: China blocks UN condemnation as protest grows | BBC | Mar. 3, 2021.