Chuyện gì sẽ xẩy ra khi tất cả pin xe điện hết hạn?

Mark Winfield | DCVOnline

Ít có nhưng thảo luận hay hành động về pin xe điện khi chúng hết hạn. Phải có thay đổi trước khi việc đó trở thành vấn đề nghiêm trọng,

Ngày càng có nhiều mối quan tâm về tiềm năng pin xe điện có “đời thứ hai” trong lưới điện, hỗ trợ sự tích hợp những nguồn năng lượng tái tạo và cung cấp năng lượng dự phòng cho trưởng hợp khẩn cấp. Ảnh Adobe Stock của Keitma.

Chính phủ liên bang và chính quyền 2 tỉnh bang Ontario và Quebec đã hứa đầu tư hàng chục tỷ đô la để phát triển những cơ xưởng sản xuất pin và chuỗi cung ứng xe điện (EV) trong hai năm qua.

Chính phủ liên bang và một số tỉnh bang cũng đang trợ cấp tài chánh đáng kể cho người mua xe điện và việc phát triển cơ sở hạ tầng sạc xe điện. Những đề nghị về điều lệ cũng đang được xem xét để buộc kỹ nghệ phải bán những loại xe hạng nhẹ không phát thải 100% vào năm 2035.

Xe điện vượt trội hơn những xe dùng máy nổ trong ở mặt giảm phát thải trực tiếp khí nhà kính và những chất ô nhiễm khác cũng như hiệu suất dùng năng lượng.

Vận tải đường bộ tạo ra 14% lượng khí thải nhà kính toàn cầu. Do đó, việc sản xuất và dùng xe điện nhiều hơn là một phần tử quan trọng trong kế hoạch khử carbon hiệu quả.

Tuy nhiên, khi xét trên cơ sở vòng đời, điện khí hóa giao thông vận tải đặt ra những vấn đề về bền vững môi trường rộng hơn, chẳng hạn như:

1. Nhu cầu tăng cường cung cấp điện để đáp ứng nhu cầu cần thêm do việc dùng nhiều xe điện;

2. Ảnh hưởng và rủi ro liên quan đến nguyên liệu và chuỗi cung ứng cần thiết cho tiến trình sản xuất xe điện, đặc biệt là việc khai thác những khoáng sản quan trọng để sản xuất pin;

3. Việc quản lý và vứt bỏ pin xe điện không còn dùng được không đơn giản vì chúng là sản phẩm phức tạp có thể chứa những chất được phân loại là độc hại theo Đạo luật bảo vệ môi trường của Canada và những luật khác.

Vấn đề đầu tiên rất phức tạp và quan trọng. Nó đang được chính phủ, những công ty điện lực, tổ chức phi chính phủ và cộng đồng học thuật nghiên cứu. Vấn đề thứ hai và thứ ba ít được quan tâm hơn.

Chính phủ liên bang và nhiều chính quyền cấp tỉnh bang, gồm cả Ontario, đang tích cực hỗ trợ phát triển những nguồn tài nguyên khoáng sản quan trọng để sản xuất pin xe điện. Nhưng có rất ít hành động hoặc thảo luận về chuyện gì sẽ đến khi pin xe điện hết hạn.

Điều đó cần phải thay đổi. Những lĩnh vực rủi ro và cơ hội cần được xác định sớm và thiết lập cấu trúc để giải quyết những vấn đề này trước khi chúng trở thành nghiêm trọng. Cách giải quyết đang được thực hiện ở châu Âu có thể là một mô hình cho việc này.

Tầm quan trọng của pin xe điện không dùng được nữa sẽ tăng lên khi số xe điện bán được dự tính sẽ tăng nhanh đáng kể lên hàng chục triệu chiếc mỗi năm trong mười năm tới. Mỗi chiếc xe điện mới bán được sẽ có lúc pin không thể dùng được phải được giải quyết.

Ngoài nhu cầu ngăn chặn tác hại đối với môi trường hoặc sức khỏe con người do việc thải bỏ pin xe điện, còn có những kết quả tích cực. Vật liệu thu hồi từ pin không thể dùng được có thể làm giảm đáng kể nhu cầu khai thác vật liệu quan trọng mới. Chúng cũng có thể giảm thiểu những ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, sức khỏe và xã hội liên quan đến những hoạt động khai thác kim loại quan trọng.

Người ta cũng ngày càng quan tâm đến tiềm năng pin xe điện có “đời thứ hai” trong lưới điện, hỗ trợ tích hợp những nguồn năng lượng tái tạo và cung cấp năng lượng dự phòng cho tình trạng khẩn cấp.

Trong bối cảnh của những câu hỏi này, một nghiên cứu do sáng kiến năng lượng bền vững của Đại học York công bố vào tháng 10 đã xét đến sự phát triển chính sách và điều lệ để quản lý pin xe điện đã hết hạn sử dụng ở Canada, Hoa Kỳ và Liên minh Châu Âu.

Kết quả quan trọng của nghiên cứu nói trên là những khung pháp lý về quản lý pin xe điện hết hạn về căn bản là không có ở Bắc Mỹ.

BC và California được cho là có thể đi theo hướng thiết lập những cơ cấu quản lý sơ bộ. Quebec đã có hệ thống phục hồi tự nguyện vào tháng 6 năm 2023. những khu vực pháp lý khác ở Bắc Mỹ, gồm cả Ontario, cho biết họ không có ý định thiết lập bất kỳ hình thức khuôn khổ quản lý pin hết hạn nào cả.

Thông tin hiện có về số phận thực tế của pin xe điện hết hạn ở Bắc Mỹ là vô cùng hạn chế.

Người ta lập luận rằng giá trị của pin xe điện hết hạn đối với những cơ xưởng tái chế và sản xuất đủ cao để chặn việc pin bị vứt vào bãi chôn lấp hoặc lưu trữ lâu dài. Tuy nhiên, do không có bất kỳ yêu cầu minh bạch nào về tỷ lệ thu hồi và theo dõi số phận của pin đã hết hạn nên lập luận này không thể chứng minh được.

Ngược lại với hiện trạng ở Bắc Mỹ, ở châu Âu pin xe điện hết hạn đã được quản lý theo chỉ thị về pin của Liên minh Châu Âu (EU) kể từ năm 2006. EU cũng đã thông qua khung điều lệ cập nhật vào tháng 6 năm 2023 và sẽ có hiệu lực với tất cả những quốc gia thành viên.

Mặc dù yếu hơn so với đề nghị ban đầu, quy định của EU dựa trên nguyên tắc mở rộng trách nhiệm của cơ xưởng sản xuất. Giới nhà sản xuất được yêu cầu thiết lập kế hoạch thu hồi và tái chế pin đã hết hạn mà họ sản xuất hoặc đưa ra thị trường.

Quy định này cũng thiết lập những hệ thống theo dõi số phận của pin xe điện hết hán, gồm cả “sổ thông hành pin” và đi theo hướng yêu cầu mức vật liệu tái chế tối thiểu cho pin mới.

Canada cần phát triển một cơ chế quốc gia về quản lý pin xe điện hết hạn cho riêng mình. Nó nên phỏng theo mô hình của những yếu tố chính trong quy định mới của EU. Những điều này phải gồm cả trách nhiệm của giới sản xuất và nhập cảng trong việc thiết lập hệ thống thu hồi và tái chế, yêu cầu báo cáo và sử dụng sổ thông hành pin để giúp theo dõi, dùng lại và tái chế.

Việc thiếu quan tâm đến những vấn đề này ở Canada trong khi chính phủ các cấp đầu tư hàng tỷ USD vào việc phát triển chuỗi cung ứng pin và cơ sở sản xuất làm nổi bật sự cần thiết phải chú ý đến ảnh hưởng của vòng đời của tiến trình chuyển đổi năng lượng.

Tác giả | Mark Winfield là giáo sư về sự thay đổi môi trường và đô thị tại Đại học York, đồng thời là đồng chủ tịch Sáng kiến Năng lượng bền vững của khoa.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: What will happen when all those EV batteries reach their end of life? | Mark Winfield | Policy Options | November 16, 2023