Trách nhiệm của Justin Trudeau đối với Canada

Eddie Goldenberg | DCVOnline

Thủ tướng Canada không còn nhiều thời gian trước khi phải có quyết định quan trọng có thể gây ra hậu quả sâu sắc đến sự thống nhất quốc gia, và thậm chí là một số hậu quả trên trường quốc tế. Rõ ràng là cũng có những hậu quả mang tính đảng phái và cả cho Đảng Tự do.

Thủ tướng Justin Trudeau điều trần tại cuộc điều tra liên bang về sự can thiệp của nước ngoài tại Ottawa vào thứ Tư, ngày 16 tháng 10 năm 2024. Trudeau định cải tổ nội những một lần nữa.The Canadian Press/Sean Kilpatrick

Trong hoàn cảnh bình thường, người ta có thể lập luận rằng với thành tích của chính phủ Trudeau, bất chấp tất cả những lỗi lầm tích lũy trong chín năm, họ đều xứng đáng tái đắc cử. Nhưng đây không phải là tình thế bình thường. Động lực mạnh nhất trong nền chính trị dân chủ là “lúc để thay đổi”. Trong những năm qua, thời gian để thay đổi sau khoảng mười năm cầm quyền đã hạ bệ Charles de Gaulle ở Pháp, Margaret Thatcher ở Anh, Pierre-Elliott Trudeau ở Canada cũng như Stephen Harper và những người khác. Tương tự như vậy, thời điểm thay đổi đã đến với Justin Trudeau, và mặc dù ông đã cố gắng rất nhiều, nhưng phần lớn người dân Canada đã quyết định rằng họ muốn có một Thủ tướng không phải là Justin Trudeau, nhưng có thể không nhất thiết phải chọn Pierre Poilievre nếu có một sự lựa chọn khác.

Trudeau có thể quyết định ở lại chiến đấu trong cuộc bầu cử tiếp theo, thua cuộc và giống như vị lão tướng La Mã, chết trận và được khiêng đi trên khiên của mình. Nhưng có thể có hậu quả nghiêm trọng và thậm chí có thể đem lại hậu quả không lường được cho Canada khi ông Trudeau quyết định chết ngoài mặt trận.

Câu hỏi đặt ra cho Thủ tướng là liệu ông có xứng đáng hơn khi lãnh đạo Đảng Tự do đến một thất bại gần như chắc chắn hay liệu ông có nên làm mọi cách để có được vị thế vững chắc để có thể đóng vai trò lãnh đạo trong việc lên tiếng cho Canada trong cuộc trưng cầu dân ý về độc lập của Quebec hay không. Canada đang phải đối diện với viễn cảnh một chính phủ Parti Quebecois trong hai năm tới với lời hứa sẽ tổ chức một cuộc trưng cầu dân ý về độc lập cho Quebec. Thật khó để tưởng tượng rằng Pierre Poilievre không phải một người Quebec sẽ có đủ uy tín để lãnh đạo những lực lượng liên bang trong tỉnh bang này. Cũng không có nhiều người phát ngôn liên bang đáng tin cậy ở Quebec ngày nay có thể ảnh hưởng tích cực đến kết quả trưng cầu dân ý. Một Justin Trudeau đã bại trận một cách nhục nhã sẽ không gây được ảnh hưởng gì tốt đẹp.

Trước nhất, hãy thử xét vai trò của một Justin Trudeau, một lãnh đạo hồi hưu, bất bại sau hơn chín năm lãnh đạo chính phủ, có thể giữ ở Quebec để bảo vệ sự thống nhất của Canada. Justin Trudeau này đã có một di sản tích cực được ghi nhớ và tôn trọng. Khi mọi người suy ngẫm về những thành tựu của ông, ông sẽ có vị thế trong dư luận khiến ông trở thành một thế lực đáng gờm trong việc giải thích cho người dân Quebec về những lợi ích khi là một phần của Canada. Một Justin Trudeau bất bại rất có thể là sự khác biệt giữa việc cứu Canada và nhìn thấy sự tan rã của đất nước này. Đây là lý do mạnh nhất để ông Trudeau quyết định nghỉ hưu ngay bây giờ trước khi quá muộn.

Thứ hai, chúng ta đang sống trong thời điểm nguy hiểm trên trường quốc tế. Một Justin Trudeau thất cử sẽ không có uy tín trên trường quốc tế hơn là trong nước. Nhưng một Justin Trudeau đã nghỉ hưu bất bại sau chín năm lãnh đạo một chính phủ tiến bộ ở Canada có thể tạo ra ảnh hưởng tích cực trên trường quốc tế vào thời điểm không có đủ tiếng nói tiến bộ đáng tin cậy. Đây là một lý do quan trọng khác để ông quyết định nghỉ hưu ngay bây giờ.

Thứ ba, đơn thuần theo nghĩa đảng phái, ông có trách nhiệm với Đảng Tự do để không dẫn đảng này đến thất bại thảm hại mà nếu có thể, tiến trình phục hồi uy tín sẽ rất lâu, đau đớn và khó khăn.

Một số người có thể nói rằng điều này là không thực tế vì không còn thời gian cho một đại hội chọn lãnh đạo cho Đảng Tự do, thông thường sẽ mất vài tháng để tổ chức. Do đó, cần có một cách giải quyết sáng tạo. Có một cách táo bạo và đổi mới có thể cho phép một người lãnh đạo Đảng Tự do và Thủ tướng mới được bầu trong vòng vài tuần.

Ông Trudeau có thể tuyên bố rằng ông sẽ nghỉ hưu trong vòng hai hoặc ba tuần. Đảng Tự do có thể tổ chức một hội trường ngay lập tức để giới thiệu một số ứng cử viên với dân chúng Canada và cho đảng viên đảng Tự do. Sau đó, nhóm dân biểu của đảng Tự do sẽ chọn một người lãnh đạo lâm thời, người này, theo thông lệ hiến pháp, sẽ ngay lập tức tuyên thệ nhậm chức Thủ tướng. Ban chấp hành Đảng Tự do sau đó có thể tuyên bố rằng do tình hình quốc hội hiện nay không chắc chắn, nên không được tổ chức đại hội đảng để chọn lãnh đạo sẽ cho đến sau cuộc bầu cử sắp tới. Nếu Thủ tướng mới chiến thắng trong cuộc bầu cử, đại hội chọn lãnh đạo đảng sẽ chỉ còn là hình thức. Nếu ông ấy hoặc bà ấy thua, có thể sẽ có một cuộc tranh cử để lãnh đạo đảng Tự do.

Một Thủ tướng mới trong vài tuần tới sẽ có thời gian để thành lập Nội các mới, công bố nghị trình của riêng mình và sẵn sàng gọi tổng tuyển cử mà những người Canada không muốn Trudeau hay Poilievre sẽ có một lựa chọn thực sự. Đó sẽ là một cuộc chơi hoàn toàn mới và kết quả sẽ không phải là một kết luận đã được định trước.