Ngô Đình Cẩn. Ông là ai? (p6)

Nguyễn văn Lục

Người còn sống là nhà sư Thích Trí Quang. Ông có đảm lược chính trị, ông là người có đủ dũng khí làm khuynh đảo cả một chế độ đem lại cái chết thảm khốc cho ba người. Chỉ có ông là người biết và nắm giữ nhiều sự thật, bí mật.

Khung cảnh phiên tòa xử án

(Tiếp theo p1, p2, p3, p4, p5)

Bình thường, những phiên tòa như thế này sẽ có đông người đến nghe lắm. Như trong phiên tòa xử ông Ngô Đình Cẩn ở ngoài Huế:

“Chưa tới 8 giờ sáng, còn hơn một giờ nữa mới họp. Nhưng chắc đã từ lâu một đám đông cả mấy ngàn người chen nhau đứng dưới mưa phùn gió lạnh, trên các đường chung quanh tòa án. Tất cả mọi người, già trẻ, bé, lớn, người nào cũng có vẻ mặt đầy căm thù.

(Võ Văn Quan, “Luật sư, Nghề hay Nghiệp? Vài cảm nghĩ và kỷ niệm về một thời hành nghề. Vụ án Ngô Đình Cẩn” hay là “Từ cố vấn chỉ đạo thành tử tội” Độc quyền của tờ Ngày Nay, 1992).

Sau đó, vụ xử đã được đưa vào Sài Gòn một cách kỳ cục. Không khí Sài Gòn khác hẳn:

“Nhưng khác hẳn quang cảnh căng thẳng, sôi sục không khí đấu tranh chung quanh Toà án Huế lúc trước, công chúng Sài Gòn chỉ đứng thưa thớt trên các đường gần pháp đình và chỉ có vài người hiếu kỳ mà thôi.”

Khung cảnh pháp đình Sài Gòn sáng 2-6-1964 là một quang cảnh vắng lặng, khác hẳn hôm xử ông Ngô Đình Cẩn. Trong pháp đình chỉ có một số ký giả và, đội quân danh dự cùng một vài thân nhân và một vài phật tử. Có thể dân chúng đã quen thuộc, đã hết hào hứng như hồi xử ông Cẩn. Điều này chỉ có lợi cho phía bị cáo là Đặng Sỹ.

(Báo Lập Trường sô 6/6/1964)

Ông Chưởng lý cho biết nhân vật quan trọng hàng đầu cần ra làm nhân chứng là TT. Trí Quang. Nhưng TT. Trí Quang đã từ chối không ra làm nhân chứng trước tòa buộc tội bị can. Trả lời ký giả báo Dân Ta, TT Trí Quang cũng xác nhận việc này. Không biết việc từ chối như thế có hợp pháp không? Sự từ chối của một nhân chứng quan trọng như TT thì kể như cái toà án đó giá trị pháp lý còn lại là cái gì? Sau này TT Trí Quang cũng từ chối ra trước toà án Mặt Trận xử 26 can phạm trong vụ chính biến Đà Nẵng mà chính TT nhận là người lãnh đạo và trách nhiệm?

Thật sự thì miền Nam trong những tỉnh trạng như vậy chỉ cho thấy tòa án thiếu một thẩm quyền pháp lý, thiếu cái uy quyền thượng tôn pháp luật của tòa. Uy quyền quốc gia không còn nữa.

Đặc biệt thân nhân của dân sự nguyên cáo, tức gia đình các nạn nhân trong biến cố đài phát thanh gần 20 người, nhưng không có ai lên tiếng đòi bồi thường cho gia đình họ và để tùy tòa quyết định.

Và theo phái viên Từ Nguyên, đại diện tờ Lập Trường ngoài Huế, họ, những đại diện các gia đình nạn nhân là những người đau khổ nhất và ngày hôm nay đang là những người sung sướng nhất, vì đã hy sinh cho chính pháp.

Phiên tòa bắt đầu 9 giờ, nhưng phải đợi đến gần nửa giờ sau, bị cáo Đặng Sỹ mới tới. Đặng Sỹ bước vào với binh phục sĩ quan cấp tá đàng hoàng, lúc đó phiên tòa mới bắt đầu.

Có một điều kỳ ngộ, chỗ cái ghế gỗ dành cho bị cáo mà Đặng Sỹ ngồi thì trước đây ông Cẩn đã ngồi cùng ở một chỗ ấy. Cùng một phiên tòa của tòa án cách mạng, cùng là những người liên quan đến chế độ ấy, cùng có thể nhận một bản án tử hình.

Nhưng thái độ hai người có khác.

Ông Cẩn ngồi đó không nói gì. Im lặng từ đầu đến cuối. Còn ông Đặng Sỹ tỏ ra bực tức và có dịp được nói là nói thả dàn. Cứ được hỏi đến là ông có dịp được phân vua hoặc nói về những thành tích chống Cộng của mình.

Vấn đề thủ tục pháp lý

Mở đầu phiên xử, luật sư Tân đã nêu ra khước biện vô thẩm quyền của tòa án cách mạng đối với bị cáo. Đây thật ra chỉ là “bốn món ăn chơi” của thủ tục tòa án mà luật sư thường nêu ra và thường cũng bị ông chánh thẩm bác bỏ ngay tử đầu. Bởi nếu khước biện vô thẩm quyền của tòa án được chấp nhận thì tự nó đã vô hiệu hóa vụ án rồi.

Tôi chẳng muốn đi vào chi tiết, chỉ biết rằng Sắc luật 4-64 khi thiết lập tòa án cách mạng có định như sau:

“Mưu sát, tội giết người đối lập về chính trị, việc tra tấn cho đến chết’’ Theo luật sư Tân, các nạn nhân là Phật tử, không phải người đối lập. Vậy không thuộc thẩm quyền tòa án cách mạng. Sau đó có cãi qua, cãi lại. Chánh thẩm đình nghị án, vào tham khảo. Và lúc 10 giờ 15, tòa tái nhóm và ông chánh thẩm bác khước biện vô thẩm quyền do Ls Tân nêu lên.

(Lập Trường, số 6/6/1964.)

Lời khai trước tòa của Đặng Sỹ

Ông chánh thẩm hỏi bị can:

“Bị can phạm tội cố sát với trường hợp gia trọng, vì trong khi binh lính giải tán đồng bào tại đài phát thanh đã ném hay cho ném lựu đạn làm chết 8 đồng bào, bị can có nhận tội không?”

Dĩ nhiên là không. Sau đó thì bị can đã trả lời, tóm lược như sau:

“Bị bắt từ ngày 24 tháng 11, 1963. Bị biệt giam tại Nha an ninh quân đội trong phòng tối. Bị tra vấn ngày đêm và bị ép buộc phải khai ra là do Giám Mục Ngô Đình Thục và hàng giáo phẩm ra lệnh cho tôi đàn áp tôn giáo. Xin Toà ghi nhận cho tôi chỉ là cấp thừa hành, chế độ nào cũng phải thừa hành lệnh cấp trên của tôi sai phái.

Trước hết ông Tỉnh Trưởng áp dụng dụ 57A trưng dụng tôi, rồi ông Tư lệnh vùng.

Tôi không phạm tội cố sát vì tôi chỉ nhận lệnh của cấp trên. Thiếu tướng Lê Văn Nghiêm đã cung cấp phương tiện cho tôi. Lực lượng tiểu khu của tôi chỉ có 18 người sĩ quan và quân nhân.

Đêm 8 tháng 5, 1963, Tôi đã gọi điện thoại cho Cảnh sát tăng cường. 20 giờ, họ cho biết không đủ quân số. Tôi cũng đã gọi cho ông Tỉnh trưởng 5 lần, không gặp. 8 giờ 30 tối, tôi tới văn phòng ông Cẩn, có Đại uý Phu, phụ tá tiểu khu trưởng. Sau đó gặp ông Đẳng, tỉnh trưởng, ông Đạm, Ông Trọng, Ông Vang.

Nhận được điện thoại của ông Ngô Ganh, quản đốc đài phát thanh yêu cầu can thiệp gấp, đồng bào tới đông đảo. Ông Tỉnh trưởng nói đồng bào không trật tự, yêu cầu Thiếu tá xử dụng quân đội giải tán. Tôi xin giấy trưng dụng. Ông Tỉnh trưởng nói, yêu cầu Thiếu Tá giải quyết gấp kẻo đài phát thanh bị phá, ngày mai sẽ có giấy điều chỉnh. Tôi cũng gọi cho Đại Tá Đỗ Cao Trí, tư lệnh sư đoàn 1. Đại tá Trí không có mặt. Đại tá Lê Quang Hiển phụ tá yêu cầu xin lệnh tư lệnh vùng.

Sau khi trình tư lệnh, Thiếu tướng có nói: quần chúng tự động biểu tình, xâm phạm công quyền, Thiếu tá có bổn phận đem binh sĩ giải tán và ông cấp cho một đại đội BB ở trung tâm Phú Bài.

Tôi cấp phát lựu đạn MK3, lựu đạn này tôi đã xử dụng để huấn luyện cho thanh niên chiến đấu có sự chứng kiến của Đại tá Trí. Lựu đạn Mk3 không gây chết người, thường dùng cho nổ để huấn luyện cho Thanh niên chiến đấu, thanh niên Nam Nữ. Tôi đã dùng một chiến xa Bảo An đi trước mở đường, binh lính theo sau. Xe đến cách quân trấn 50 thước, bị chặn đường.. Tôi ra lệnh cho xe tiến lên, cán xe mo bi lét. Rồi nghe có hai tiếng nổ lớn. Tôi tưởng bị Việt Cộng tấn công. Sau đó tôi bắn ba phát súng lệnh chỉ thiên, nhưng dồng bào náo loạn cả lên, binh sĩ cũng chẳng nghe thấy lệnh của tôi.”

Nhưng ai ra lệnh? Đặng Sỹ khai không nghe thấy lời kêu gọi của ông tỉnh trưởng. Ông còn la lớn, hai tài xế Ngọc và Khải, sau ngày Cách mạng đã bị bắt giam 3 tháng, rồi được thả và nay còn được thăng chức. Như vậy họ được thăng chức vì những lời khai của họ?

Đặng Sỹ còn nhắc lại phản đối trước tòa về việc giam cẩm thiếu nhân đạo và thẩm vấn viên đã buộc: phải khai nhận có ném lựu đạn, hoặc do lệnh TGM Ngô Đình Thục ra lệnh cho y đàn áp Phật giáo. Chưởng lý cho rằng hầu hết các nhân chứng đều khai trước tòa là bị cáo bắn trước ba phát súng, rồi mới có hai tiếng nổ. Chưởng lý cũng cho rằng bị cáo không được mang vấn đề tôn giáo ra đây, bị cáo theo tôn giáo nào không thành vấn đề.

Cả phòng như im lặng.

Theo ông chưởng lý, đa số các nhân chứng trong phiên xử này đều khai bị cáo có bắn 3 phát súng lục trước khi có tiếng nổ lớn. Riêng chỉ có mình bị cáo khai có hai tiếng nổ lớn trước khi bắn ba phát súng. Ông Chưởng lý nói tiếp, công tố viện đã đưa ra một số nhân chứng tối đa, không lẽ các nhân chứng đều có thù oán với bị can cả sao?”

(Tóm lược, Lập Trường, số 6 tháng 6, 1964)

Lời khai của các nhân chứng

Tướng Lê Văn Nghiêm

“Có lệnh trưng dụng thì tỉnh trưởng hoàn toàn trách nhiệm không cần hỏi ý kiến quân đội hay tôi. Nhưng tôi cũng có căn dặn tránh đổ máu, dùng các biện pháp xịt nước.”

Tướng Nghiêm cũng liên lạc với Đại Úy Thiết, chánh văn phòng đại diện ở Huế để ông này liên lạc với Đặng Sỹ. Ông nói tiếp,

“Thiếu tá Sỹ có quyền xử dụng đại đội cơ giới ở Phú Lộc vì thuộc Bảo An. Riêng đại đội ở trung tâm huấn luyện Phú Bài thì thuộc quyền Bộ Tổng tham mưu chứ không thuộc quyền tôi.”

Cứ như lời khai của tướng Nghiêm thì xem ra, ông chẳng có tý quyền hành gì, mặc dầu là tư lệnh quân đoàn. Và vì thế, ông hoàn toàn không có trách nhiệm gì trong vụ nổ ở đài phát thanh? Ông ra tòa với tư cách nhân chứng chứ không phải một liên đới trách nhiệm với bị cáo, với tư cách chỉ huy cao cấp. Tuy nhiên, trên thực tế, ông vẫn ra lệnh miệng cho Đặng Sỹ, vẫn liên lạc với Đại Uý Thiết, vẫn liên lạc với Đại tá Hiển. Dĩ nhiên vẫn có những lệnh miệng, hay khuyến cáo.

Mà trong nhà binh, lệnh miệng đã đủ là bằng cớ chưa?

Dưới mắt kẻ bàng quang thì đây là một cấp chỉ huy bất xứng, trốn trách nhiệm, đổ trách nhiệm lên đầu một cấp thừa hành.

Ông Nguyễn Văn Đẳng, tỉnh trưởng

Sự việc xảy ra ở đài phát thanh Huế rõ như ban ngày như một cộng với một là hai. Ông đã nói như thế. Tối hôm đó, tôi đến văn phòng chỉ đạo thì có Trưởng Ty Cảnh sát, Trưởng ty Công an cho biết đồng bào phật tử đang vây đài phát thanh. Tôi nóí:

“Nếu có vậy, đồng ý khi cần giải tán. Tôi thấy các ông ấy sát khí đằng đằng nên tôi thấy cần nhắc là cần có binh sĩ cải trang để giải tán biểu tình. Mọi người giải tán.”

Có một chi tiết khá quan trọng mà Thiếu Tá Đặng Sỹ nêu ra là lệnh trưng dụng của Tỉnh Trưởng lúc đó có ông Hồ Đắc Trọng làm chứng. Ra tòa, ông Hồ Đắc Trọng khai là, tuy có mặt ở đó, nhưng không nghe là ông Tỉnh Trưởng có ra lệnh hay không? Nhân chứng phủ nhận? Vậy lời khai của Đặng Sỹ trở thành vô dụng? Nhưng Hồ Đắc Trọng có khai là có gặp ông Cẩn, ông Cẩn có nói với ông rằng:

“Biểu tình thì phải dẹp, hỏi ông Tướng, ông đại biểu chính phủ mà làm.”

Lời khai của Hồ Đắc Trọng có thể xóa bỏ nghi ngờ ông Cẩn là người ra lệnh ngầm không? Mặc dầu lúc này có khai gì thì ông cũng đã chết rồi?

Sau đó, ông Tỉnh Trưởng khoe thành tích làm tỉnh trưởng của ông. Điều đó xin lược bỏ.

Những điều sau đây qua lời khai của ông khá phù hợp với lời kể lại của TT Trí Quang.

“Tôi chỉ nói Đặng Sỹ chuẩn bị, chứ không nói trưng dụng. Không phải là tôi có ra lệnh bằng miệng mà tôi trốn trách nhiệm, nhưng bị can cố đẩy trách nhiệm cho tôi. Sự thật là vậy. Theo ông khai trước toà, ông và thày Trí Quang và Mật Nguyệt đang bàn cãi để tìm giải pháp dung hòa thì có tiếng ồn ào. Cả ba đều ra ngoài thì thấy xe tăng tới, xe xịt nước tới. TT Trí Quang ra trước Micro kêu gọi anh em công lực ngưng xịt nước, rồi thầy nhờ tôi nói lại và tôi nhân danh Tỉnh trưởng đừng xịt vì dàn xếp sắp xong. Nói hai câu đó xong, súng nổ và lựu đạn nổ.”

Ông có hỏi tại sao lại không nghe thấy? Xe của Đặng Sỹ đậu cách đài phát thanh khoảng 50 chục thước và trong trường hợp ấy có thể không nghe thấy. Chính ông Tỉnh trưởng cũng chỉ đoán là Đặng Sỹ có đứng chỉ huy trên xe ấy qua cái dáng thôi.

Ít ra về điểm này cho chúng ta thấy hai con đường đi tìm sự thật: Hiện trường là mấy nhân chứng đứng bên ngoài đài phát thanh vả có thấy súng nổ, lựu đạn nổ.

Mặc dù ông Tỉnh trưởng là cấp chỉ huy trực tiếp của Đặng Sỹ, ông cũng chỉ ra hầu toà với tư cách nhân chứng thôi.

Như vậy chỉ có mình Đặng Sỹ là tội phạm.

Nhưng qua hai lời nhân chứng vừa kể, người ta thấy trước khi vụ nổ đài phát thanh, Đặng Sỹ có trình cấp thẩm quyền, có ngồi lại bàn thảo, có nhận lệnh miệng, có được cung cấp phương tiện cùng với Chỉ huy Cảnh Sát và Công an cũng như tiểu khu phó. Nhưng trước sau, chỉ có mình Đặng Sỹ lãnh án. Trong một vụ việc quan trọng như thế này, có sự điều động nhân sự, có nhận lệnh lạc theo hệ thống quân giai, có hằng trăm vừa sĩ quan, vừa binh sĩ.

Vậy mà chỉ có một người lãnh án?

Ông Nguyễn Văn Kịch

Có lẽ lời khai của Nguyễn Văn kịch là buồn cười và lố bịch nhất. Anh Kịch là tài xế của Đặng Sỹ đã khai là khi gặp mụ Luyến, mụ đã căn dặn Đặng Sỹ như thế này:
“Cố gắng làm tròn phận sự nhé.’’

(Lập Trường, số 6 tháng 6, 1964)

Nói như thế là ngụ ý ngay cả một mụ Luyến, một người đàn bà quê mùa, ít học mà cũng biết trước được kế hoạch ám sát ở đài phát thanh Huế

Chuyên viên chất nổ.

Thiếu tá Lê Văn Ấn, sở đạn dược nha quân cụ. Ra trước tòa, ông cho rằng Lựu đạn Ak3 (hay Mk3) là lựu đạn tấn công, sức công phá trong vòng 2 đến 5 thuớc. Ông chánh thẩm:

“Có giống như lựu đạn cay không? Không, đó là lựu đạn tấn công. Ông chánh án – sức công phá của nó có thể làm văng đầu đứt tay? Thiếu Tá Ấn: trong vòng bán kính 2 thước có thể chết, đứng gần văng đầu, tét da, tét thịt. Lựu đạn khi nổ có hai phần: Một phần thực sự bằng giấy cứng, một phần là hỏa pháo cơ bẩm bằng kim khí. Lựu đạn khi nổ tan không còn mảnh nào.”

Một đằng Đặng Sỹ nói, lựu đạn nổ không chết người, một đằng chuyên viên chất nổ nói chết người? Giấy cứng trong lựu đạn thì có thể gây chết người hay không? Và có thể gây tác hại bay mất đầu, thân hình dập nát không toàn thây?

Cái phần giấy cứng này đặt ra nhiều nghi vấn? Giấy carton có đủ gây sức chấn thương, nhưng có thể làm văng đầu, nát bấy cơ thể được không? Mà tại sao, không mang ngay một trái lựu đạn này cho nổ ngay trước toà? Sức nổ của nó sẽ có tác dụng phân rõ trắng đen ngay? Giết người hay không giết người? Giết banh xác hay mất đầu?

(Tóm lược báo Lập Trường, số 6/6/1964)

Theo tôi được biết, người Mỹ hay phóng viên của họ có thể đã quay phim vụ biểu tình trước đài phát thanh. Giá có được mấy thước phim đó thì chuyện trắng đen đã hẳn không còn cần mang ra bàn cãi đến bây giờ? Vũ Ngự Chiêu trích dẫn tài liệu The Pentagon Papers (Gravel), II:226 như sau:

“Dù được xem những khúc phim về cuộc đàn áp chứng minh quân lính của Sỹ bắn vào Phật tử. Diệm không thay đổi lập trường.”

(Vũ Ngự Chiêu, “Vài cảm nghĩ về Thượng Tọa Thích Quảng Đức”, Bài đã in trong Hợp Lưu 84 / tháng 8 và 9, 2005)

Có một cuốn phim như thế thật? Rất tiếc là trước tòa án, Chưởng lý đã không có được những khúc phim như thế làm bằng cớ? Và nhất là sau này, Trung Tướng Tôn Thất Đính có điều kiện truy lục cũng không kiếm ra được những khúc phim như thế?

Sự thật ở chỗ nào?

Phiên xử vụ án Đặng Sỹ kể là nhanh và gọn, kéo dài từ ngày mồng 2-6 đến ngày mồng 8-6 thì chấm dứt.

Những nhận xét sau đó cho rằng để chiều lòng TT Trí Quang trong vụ xét xử này cần được xét lại, vì trước khi toà án xét xử, TT Trí Quang đã gửi một lá thư xin tha mạng cho Thiếu Tá Đặng Sỹ.

Xem xét lại Hiện Trường thì đúng như TT Trí Quang xác nhận. Các nạn nhân bị chết ngay sát góc cửa lối vào đài phát thanh. Ở dưới nền nhà. Sát góc cửa, có một lỗ thủng bằng cái chén. Các cửa kính đài phát thanh đều bị vỡ, nhưng cửa gỗ đài phát thanh còn nguyên vẹn. Điều này cho thấy rằng chất nổ bằng hơi, gây sức ép chứ không phải bằng mảnh đạn. Mảnh đạn thì sẽ để lỗ trên cánh cửa. Sức hơi thì hoặc cửa vẫn còn đó hoặc có thể làm bay cánh cửa.

Về chất nổ. Chuyên viên chất nổ nhìn nhận rằng chất nổ trước đài phát thanh Huế là một loại chất nổ cực mạnh. Là gì thì không biết được, nhưng QLVNCH chưa hề được cung cấp xử dụng. Ngay trong ngày 11-7-1963, Ủy ban liên bộ đã thông báo cho Ủy ban liên phái cho biết các em nạn nhân chết do chất nổ của Việt Cộng. Dĩ nhiên, Ủy Ban liên phái không chấp nhận kết luận này và trong hồ sơ của Nguyễn Lang cho rằn Bác sĩ Lê Khắc Quyến bị ép buộc phải ký biên bản như trên.

Thư của TGM Nguyễn Văn Bình gửi chính quyền

Tài liệu sau đây do Nguyễn Văn Trung chép lại là lá thư dài hai trang đánh máy, không có chữ ký, viết bằng tiếng Pháp của TGM Nguyễn Văn Bình gửi cho chính quyền, ngày 14-5-1964. Có nghĩa là lá thư can thiệp đã gửi cho chính quyền hơn nửa tháng trước như một lời cảnh báo.

“Monsieur le Chef d’État

Monsieur le Premier Ministre
Monsieur le Président du Comité Révolutionnaire Militaire

(…) En ce qui concerne particulièrement les catholiques, beaucoup d’entre eux à partir du 1-11-1963, ont étés injustement incrinimisés et durement mal traités. Bon nombre de fonctionnaires et de militaires catholiques ont étés victimes de mesures totalement injustifiées. Beaucoup sont incarcérés pour la seule raison qu’ils sont catholiques.

Si, jusqu’à maintenant, nous avons subi en silence toutes ces humiliations et injustices, ce fut uniquement dans le désir d’éviter de porter atteinte à l’esprit d’union nationale indispensacle à la lutte contre les communistes. D’autre part pleinement conscients de la situation extrêmement difficile et délicate dans laquelle se trouvait le Gouvernement, nous avons, avec une extrême patience, attendu de sa part des mesures fermes et justes.
À l’heure actuelle, continuer à garder le silence serait manquer gravement à notre devoir à l’égard de la nation.

(…) Pour ce qui est du cas de Dang Sy, tout le monde voit qu’on ne veut pas juger sur le plan juridique, mais sur le plan politique et religieux. La preuve en est que, depuis plus d’un mois, une campagne d’excitation populaire par les films, la radio, la presse, réclame la peine de mort, en suscitant la haine dans le peuple et en exercant une pression sur le tribunal Révolutionnaire.

Avant la date du 8 mai 1963(le gouvernement ne le sait que trop) le commandant Dang Sy, officier de l’armée Nationale du Viêt Nam, a été trois fois blessés, sept fois cités pour avoir vaillement lutté contre les communistes et pour la sauvegarde de sa patrie.

Le fait de vouloir juger Dặng Sỹ est une injustice évidente.

En conséquence, nous prions instamment le Chef de l’État, monsieur le Premier Ministre, le Président du Comité Révolutionnaire Militaire de reconsidérer ce cas selon la vérité et la justice. Autrement, nous et tous les catholiques, nous sentons le devoir de défendre à n’importe quel prix, la vérité et la justice…

Avant le Ier Novembre 1963, nous vous clairement fait connaitre aux autorités notre position. Aujourd’hui nous faisons de même…

Monsieur Paul Nguyễn Văn Bình
Archevêque de Saigon
Représentant de l’Episcopat du Viêt Nam. 14-5-1964”

Lược dịch

“Kính gửi Quốc Trưởng
Kính gửi Thủ tướng chính phủ
Kính gửi Chủ tịch Ủy Ban cách mạng quân sự

(…) Về nhũng gì liên quan đặc biệt đến khối công giáo, nhiều người trong bọn họ kể từ sau 1-11-63 đã bị kết tội và đối xử một cách bất công. Nhiều công chức cũng như quân nhân công giáo là nạn nhân của những biện pháp hoàn toàn không có bằng cớ gì. Nhiều người đã bị giam giữ chỉ vì lý do họ là người công giáo.

Nếu cho đến nay, chúng tôi đã chịu đựng một cách thầm lặng tất cả những sự xỉ nhục và bất công, chỉ vì một lý do duy nhất là chúng tôi muốn tránh để giữ được tình đoàn kết Quốc Gia rất cần thiết trong việc chống lại cộng sản. Mặt khác, chúng tôi hoàn toàn ý thức được tính cách cực kỳ khó khăn và tế nhị của chính quyền trong hoàn cảnh hiện nay. Và chúng tôi chờ đợi ở nơi chính quyền những biện pháp mạnh mẽ và công bằng.

Trong lúc này, nếu chúng tôi cứ tiếp tục giữ sự im lặng thì sẽ là một thiếu xót nặng nề với bổn phận đối với đát nước.

Trong trường hợp Đặng Sỹ, mọi người đều thấy rằng người ta không muốn xét xử Đặng Sỹ trên bình diện Pháp lý, mà xét xử trên bình diện chính trị và tôn giáo.

Bằng cớ chúng minh là từ hơn một tháng nay, có một chiến dịch khích động quần chúng bởi những phim ảnh, đài phát thanh, báo chí, đòi hỏi một bản án tử hình cho Đặng Sỹ, bằng cách gây hận thù trong đám dân chúng cũng như ggay áp lực lên phía tòa án Cách Mạng.

Trước ngày mồng 8-5-1963, chính quyền hầu như chỉ biết Thiếu Tá Đặng Sỹ, như một sĩ quan của quân đội của VNCH, đã ba lần bị thương và 7 lần được vinh danh công trạng vì đã chiến đấu dũng cảm chống lại cộng sản và để bảo vệ tổ quốc.

Sự việc muốn sét xử Đặng Sỹ là một điều bất công hiển nhiên.

Vì vậy, chúng tôi yêu cầu Quốc Truongr, Thủ tướng chính phủ, ông chủ tịch Ủy Ban Cách Mạng quân sự xét lại trường họp Đặng Sỹ theo sự thật và công lý.
Mà nếu không được như thế thì chúng tôi và những người công giáo, chúng tôi cảm thấy có bổn phận tranh đấu bằng mọi giá cho sự thật và lẽ công bằng.
Trước ngay mồng 1-11 1963, chúng tôi đã có dịp bày tỏ cho chính quyền lập trường của chúng tôi. Ngày hôm nay chúng tôi cũng làm y như vậy.

Nguyễn Văn Bình
Tổng Giám Mục Sài Gòn
Đại diện cho Giáo quyền Việt Nam”

Sau lá thư của TGM Nguyễn Văn Bình, các Giám Mục kêu gọi giáo dân bình tĩnh. Tránh Hành động nóng nảy.

Trong số ra ngày thứ bảy, 16 tháng 5, Nhật báo Xây Dựng do LM Nguyễn Quang Lãm làm chủ nhiệm có đăng tải một bản tin 8 cột đặt tiêu đề như sau “Hội Nghị quan trọng bất thường của Hàng Giáo Phẩm Việt Nam”. Nguyên văn bản tin ấy như sau:

“Mấy tháng qua, người công giáo khắp nơi cảm thấy một tình trạng ngột ngạt và từ đầu tuần vừa rồi hình như trong giới công giáo có một sự nhộn nhịp khác thường. Các vị cao cấp trong Giáo Hội Công giáo nhận được thêm báo cáo về hiện tình giáo hội trong giai đọan khẩn trương này, đặc biệt ở miền Trung.

“Ngày 14 tháng năm, tai Tòa TGM Sài Gòn, tất cả Giám Mục Việt Nam đã mở một phiên họp bất thường. Theo như chỗ chúng tôi biết, chương trinh Hội Nghị gồm nhiều điểm quan trọng, liên quan đến vấn đề bảo vệ quyền lợi tối cao của tín ngưỡng và tiền đồ dân tộc.

“Chiều 13 và sáng 15 tháng 5, hai cuộc Hội Thảo gồm nhiều vị giáo sĩ và giáo dân cũng đã được triệu tập. Hội Nghị đã cấp thời đề cử một ủy ban chấp hành và đi tới những quyết nghị cũng như những biện pháp quan trọng cần kíp để thực hiệnnhững quyết nghị trên. Bản Quyết Nghị đã được đệ lên Hàng Giáo Phẩm quyết định.
Ngay chiều 14 tháng 5, các giám mục đã ra thông cáo trấn an toàn thể khối Công giáo, khuyên tránh hành động nóng nảy, bởi vì các giám mục đã cương quyết kịp thời. Ap dụng những biện pháp cần thiết để bảo vệ quyền lợi của Giáo Hội và Tổ Quốc.”

(Báo Chính Luận số 18/5/1964)

Trong bản tin của báo Chính Luận cho thấy tình trạng báo nguy khẩn cấp của hàng Giáo Phẩm.Tiếng nói của TGM Bình chỉ là tiếng nói đại diện mà đằng sau có sự ủng hộ của Hội Đồng Giám Mục.

Không khí nghẹt thở đã đến lúc có thể bùng nổ một cuộc biểu tình lớn của giới công giáo!

Kết luận

Lá thư của TGM, tuy lời lẽ ôn tồn, nhưng lại không thấy sự cứng rắn và cương quyết. Chắc hẳn khi nhận được lá thư này thì tướng Khánh — cho dù muốn chiều lòng dư luận giới Phật giáo đến đâu cũng phải đi tìm một giải pháp dung hòa giữa đôi bên. Sự thương lượng thế nào ở bên trong thì không được biết rõ.

Nhưng việc không tử hình Đặng Sỹ dứt khoát là một nhượng bộ của phe Khánh.

Chỉ đáng tiếc là viên chánh án xử thiếu tá Đặng Sỹ không đủ liêm khiết để sau này công khai cho biết đã bị áp lực như thế nào trong vụ xử án này. Ông quả thực thua xa tư cách của luật sư Quan khi biện hộ cho Cẩn.

Phần số phận Đặng Sỹ ngồi tù chẳng được bao lâu, khi ông Thiệu lên nắm chính quyền đã ký giấy thả cho về.

Nói cho cùng tòa án Cách Mạng sau 1963 chỉ giết được hai mạng người là Phan Quang Đông Và Ngô Đình Cẩn. Còn tất cả các án phạt tù chung thân khổ sai thì chỉ trong vòng một năm, tất cả các can phạm nều được thả về và nhiều người được thả về còn được thu dụng lại với một hồ sơ không tỳ vết.

Nếu như thế thì chúng ta nghĩ sao về trường họp hai án tử hình? Người thì đã chết, nhưng có nên trả lại công đạo cho họ không?

Còn lại chỉ có hai người duy nhất có nhúng tay vào máu.

Một là Dương Văn Minh đã chết.

Người còn sống là nhà sư Thích Trí Quang. Ông có đảm lược chính trị, ông là người có đủ dũng khí làm khuynh đảo cả một chế độ đem lại cái chết thảm khốc cho ba người. Chỉ có ông là người biết và nắm giữ nhiều sự thật, bí mật. Ông có thừa dũng khí để làm, để hành động, nhưng lại không đủ can đảm để nói ra hết sự thật trước lịch sử.

Cuộc sống hiện nay của ông có thể đếm từng ngày trước khi qua thế giới bên kia. Thời giờ đã không còn nhiều nữa.

Thật đáng tiếc lắm thay.

(Còn tiếp)

© 2017 DCVOnline

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net

---

Nguồn: DCVOnline biên tập và minh hoạ.