Sự lỗ mãng của Bắc Kinh buộc Canada phải suy nghĩ lại về những ảo tưởng về Trung Hoa

Xã luận (The Globe and Mail) | DCVOnline

Bây giờ đã rõ ràng rằng Bắc Kinh đã tham gia vào những tổ chức cộng đồng quốc tế mà không chia sẻ những tập tục và giá trị của cộng đồng thế giới.

*Không giữ luật chung.* Nguồn: quebecoislibre.org

Điểm sáng duy nhất sau cơn mưa trong vụ dẫn độ giám đốc điều hành Huawei (Hoa Vi), Meng Wanzhou (Mạnh Vãn Chu), hiện đang bước sang năm thứ hai, là hành động của Bắc Kinh đã thức tỉnh người Canada – gồm cả các thành viên cao cấp của chính phủ Trudeau – về bản chất của chế độ Đảng Cộng sản Trung Hoa. Nhiều người ở Ottawa và cộng đồng doanh nghiệp đã tự nói cho họ nghe những huyền thoại về những người nghiêm khắc lãnh đạo Bắc Kinh. Một số người tưởng tượng rằng, mặc dù Trung Hoa có thể dở trò thô bạo với các quốc gia khác, nhưng bằng cách nào đó Canada sẽ có quyền được đối xử đặc biệt.

Nhưng Bắc Kinh đã dành cả năm ngoái để cho Canada một bài học đáo để về cách họ đanh giá mối quan hệ chawrng có gì đặc biệt của chúng ta.

Chúng ta nên biết ơn đã được mở mắt với bài học đó. Chính phủ Trudeau, và toàn bộ hệ thống chính trị và kinh doanh, phải học bài học đó một cách cẩn thận. Cuối cùng, nó có thể cho phép Canada vượt qua ảo tưởng Trung Hoa.

Trung Hoa, và chế độ Cộng sản điều hành quốc gia đó, sẽ không đi đâu cả. Chúng ta sẽ phải đối phó với họ, hy vọng sẽ thấy những điều khoản hòa bình và kính trọng, trong một thời gian dài sắp tới. Nhưng điểm khởi đầu cho mối quan hệ là Canada phải trung thực với chính mình về quốc gia mà chúng ta đang đối phó.

Khi Canada tuân theo các quy tắc của hiệp ước dẫn độ với đồng minh thân cận nhất của mình, Bắc Kinh đã không ngần ngại bắt hai công dân của chúng ta làm con tin – không có cách nào khác để mô tả những gì đã xảy ra cho Michael Spavor và Michael Kovrig – với giá tiền chuộc là phải thả Meng Wanzhou.

Tất cả hàng mấy chục năm với những bài thơ đường mật ca ngợi bác sĩ Norman Bethune, người con Canada cưng của Mao; tất cả lòng biết ơn, món nợ, đối với Canada vì chế độ cộng sản Trung Hoa sớm được Canada công nhận; tất cả sự tôn kính được cho là đã dành cho Trudeau bố, người được cho là sẽ chuyển sang cho Trudeau con – tất cả hóa ra chỉ có giá trị bằng số không.

Chế độ độc tài toàn trị không phải là tình cảm. Đó không phải là thứ mà Canada cần phải học.

Hai công dân tên Michaels tất nhiên vẫn bị giam tù, và không có dấu hiệu họ sẽ được trả tự do. Tuy nhiên, bất chấp tầm quan trọng của tình trạng của họ, mục tiêu dài hạn của chính sách đối ngoại của Canada đối vớiTrung Hoa lớn hơn là đảm bảo sự trở lại an toàn của hai người vô tội.

Canada tất nhiên phải tiếp tục đòi Trung Hoa trả tự do cho họ. Nhưng điều cần thiết là Ottawa phải hiểu rằng những tù nhân của chúng ta ở Bắc Kinh cũng là những sức bẩy có thể được sử dụng để gây áp lực buộc Canada phải im lặng trong các vấn đề khác – nhân quyền, pháp trị, gián điệp Trung Hoa, Hong Kong và một danh sách dài những quan tâm của Washington và các chính phủ phương Tây khác – và tập trung vào những gì Trung Hoa muốn, và họ muốn Canada hành xử như thế nào để tránh có công dân bị bắt làm con tin trong tương lai.

Canada chưa bao giờ có mối quan hệ như thế này. Liên Xô là một siêu cường, nhưng nó cũng là một đối thủ rõ ràng. Chúng ta đã gia nhập liên minh quân sự quan trọng nhất thế giới để chống lại nó, và đó là một phần của một hệ thống kinh tế riêng biệt, mà chúng ta gần như không có giao dịch. Ranh giới giữa hai thế giới đó dày đặc và sáng rực.

Ngược lại, Trung Hoa là một phần của tất cả các tổ chức chính của thế giới “phương Tây” hay thế giới “đã phát triển” trước đây. Đó là nước có quan hệ kinh tế quan trọng thứ hai của chúng ta, sau Hoa Kỳ. Và Trung Hoa là một câu chuyện thành công về kinh tế; sự tăng trưởng của nó trong bốn mươi năm qua đã giúp hàng trăm triệu người thoát khỏi đói nghèo.

Tuy nhiên, Trung Hoa cũng có một chế độ cai trị hoạt động khá giống với cách mà chính quyền Trump sẽ làm nếu không bị những ràng buộc cơ bản như bầu cử, thẩm phán độc lập, tự do ngôn luận hoặc luật pháp cản trở.

Dù đã có một thời gian chế độ độc đảng độc tài của nó dường như đã tiến gần hơn đến các quy tắc dân chủ, với việc Đảng Cộng sản chuyển hướng không còn là một giáo phái sùng bái cá nhân và nới lỏng sự kiểm soát của đảng, dưới thời Xi Jinping (Tập Cận Bình), khuynh hướng đó đang nhanh chóng đảo ngược. Bây giờ đã rõ ràng rằng Bắc Kinh đã tham gia vào những tổ chức cộng đồng quốc tế mà không chia sẻ những tập tục và giá trị của cộng đồng thế giới.

Chủ tịch Trung Quốc, Tập Cận Bình (P) nói chuyện với Tổng thống Nga Vladimir Putin qua video trực tuyến, tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh vào ngày 2 tháng 12 năm 2019. Nguồn: AFP/Noel Celis, Pool

Để sinh tồn trong thế giới mới này, Canada cần có đồng minh và liên minh. Bắc Kinh đã trở thành chuyên gia trong trò chia để trị, trừng phạt những người không làm như họ đã nói và thưởng cho những người chấp nhận đi cùng. Và quá nhiều nước, kể cả Canada, đã quá thường xuyên sẵn sàng để đi cùng vơi họ.

Từ Sussex Drive đến Bay Street, rất nhiều người không muốn gì hơn là những khó chịu trong năm vừa qua đi vào quên lãng. Nhưng như thế có nghĩa là chúng ta quên đi tất cả những bài học quý giá đã học.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: Beijing’s harshness is forcing Canada to rethink its China delusions | G&M | Editorial | Dec 2, 2019.