Thực tế Việt Nam

Yap Mun Ching – DCVOnline lược dịch

“Bản chất của chính phủ là muốn kiềm chế, kiểm soát những cuộc tranh luận như thế nhưng họ đã rất vất vả để ngăn chặn tát cả mọi người thảo luận về những vấn đề này,” Zoe Butt. “Facebook đã đưa đến sự khác biệt rất lớn.”

Không khí nghẹt thở và tiếng ồn không dứt. Trên đường phố Sài Gòn, người ta có thể chịu nổi giao thông hỗn loạn nhưng cũng có thể chỉ là vấn đề thời gian trước khi gục ngã vì khí độc.

Trong chuyến viếng thăm mới nhất của tôi đến thành phố này, bốn năm kể từ lần cuối và tám năm kể từ lần đầu tiên, Việt Nam dường như đã vượt qua đỉnh phát triển kinh tế và nay đang ở đâu đó trong một hố sâu. Mặc dù đã từng được giới tài chánh và kinh tế đánh giá sáng ngời cùng với ngôi sao khác trong khu vực, Indonesia, Việt Nam có vẻ đang trải qua một một thực tế khắc nghiệt.

Lạm phát ở mức hai số mã, sự bất bình đẳng gia tăng và một hệ thống ngân hàng gặp xấu đã khiến phép lạ kinh tế Việt Nam rơi vào bế tắc, một thực tế mà các ngay cả các phương tiện truyền thông nhà nước kiểm soát cũng phải thừa nhận. Theo báo tiếng Anh. tờ Việt Nam News, Việt Nam dự kiến sẽ không đạt được mục tiêu tăng trưởng GDP năm nay 5,2-5,7%. Với bóng ma lạm phát tràn lan quanh quẩn và cuộc khủng hoảng tín dụng trong nước, chính phủ bị trói tay trong bất kỳ biện pháp nào để vực lại nền kinh tế. Thay vào đó, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cơ cấu lại nợ và giảm nợ xấu.

Việc cho ra đời Công ty Quản lý Tài sản Việt Nam (VAMC), hay “những ngân hàng tệ” mua nợ xấu cũng không giải quyết xong vấn đề chất lượng tài sản của các ngân hàng đó trừ khi kèm theo những cải tiến có ý nghĩa pháp lý, công ty Fitch Ratings nhận định. […]

Chúng tôi tin rằng tỷ lệ nợ xấu toàn hệ thống cao hơn 3-4 lần so với báo cáo của các ngân hàng – cao hơn so với báo cáo không đúng sự thật của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN). Ngân hàng Nhà nước báo cáo rằng tỷ lệ nợ xấu là 8,8% vào cuối tháng chín năm 2012, trong khi các ngân hàng xấu này lại báo cáo là 4,9%. Kém minh bạch, lại dùng chuẩn mực kế toán và phân loại khác, là những lý do chính cho sự khác biệt giữa những ước tính của chúng tôi và các nguồn khác. Nếu tỷ lệ nợ xấu cao hơn – có lẽ khoảng 15%,- chúng tôi ước tính chi phí của tái cơ cấu vốn cho các ngân hàng có tốn khoảng 10% GDP năm 2013, giả sử với 20% phục hồi và tỷ lệ vốn cấp 1 là 12%. […]

Fitch Ratings là một công ty toàn cầu chuyên đánh giá bằng ý kiến khách quan và cân bằng tín dụng, nghiên cứu và dữ liệu.

Ảnh hưởng của những năm phát triển của mười năm vừa qua có thể được cảm nhận rõ nhất ở Sài Gòn, thủ đô thương mại, trên thực tế, của Việt Nam. Trên các đường phố xanh của Quận 1, những cửa hàng đã từng nhộn nhịp bây giờ có vẻ như rất mệt mỏi và uể oải. Các cửa hàng trên con phố mua sắm chính ở Đồng Khởi từng buôn bán tấp nập bây giờ hoặc đã đóng cửa hoặc đã bị giới phát triển bất động sản lớn mua lại để chuyển đổi thành trung tâm mua sắm vô danh hoặc cao ốc văn phòng nhạt nhẽo.

“Tình trạng hiện nay rất khó khăn. Người dân địa phương không được chi tiêu và khách du lịch còn mua ít hơn nữa. Thị trường xuất cảng của chúng tôi ở châu Âu cũng đã khô cạn vì vậy chúng tôi hiện nay chỉ ở ráng sống với hàng tồn kho,” Dương, doanh nhân điều hành một trong những cửa hàng trang trí nội thất hầng đầu của Việt Nam, cho biết.

Thêm vào những khó khăn đó, Dương đã phải di chuyển cửa hàng của mình ra khỏi vị trí đắc địa của nó ở Đồng Khởi – Sài Gòn, sau 10 năm xây dựng doanh nghiệp và tiếng tăm của bà.

“Cửa hàng của tôi đã bán cho một chủ nhân muốn phá vỡ 10 cửa hàng để xây khách sạn. Chúng tôi đang bị các doanh nghiệp lớn với túi tiền lớn hơn lấn lướt,” Dương nói.

Hình ảnh này đập ngay vào mắt nếu nhìn từ Nhà hát lớn Sài Gòn, chỉ một quãng ngắn đến cửa hàng cũ của Dương, đường chân trời quyến rũ ngày xưa hiện đang bị hủy hoại vì những tháp thủy tinh và đèn neon ở những trung tâm mua sắm gây xung đột mạnh với kiến trúc độc đáo của các thành phố Việt Nam như Hà Nội và Sài Gòn.

Năm 2004, trong chuyến thăm viếng đầu tiên của tôi, dường như thành phố Hồ Chí Minh phát triển mạnh về doanh nghiệp địa phương. Bây giờ, tinh thần đó dường như đã được thay thế bằng một cảm giác tuyệt vọng vì muốn làm giàu nhanh chóng và giá phải trả là linh hồn của thành phố này.

Một số trong cộng đồng nghệ sĩ Việt Nam cho rằng Việt Nam không có khả năng để thoát khỏi cuộc khủng hoảng liên hệ chặt chẽ với điều này – đánh mất linh hồn của thành phố Saigon.

“Giới cầm quyền rất bảo thủ. Họ không khuyến khích óc sáng tạo và tinh thần độc lập. Ngay cả trong nghệ thuật, nhà nước tin rằng chỉ có một loại hình nghệ thuật Việt Nam và tất cả mọi người có nhiệm vụ phải tuân theo những nguyên tắc nhất định,” ông Lê Quang Đỉnh, một trong những nghệ sĩ đương đại hàng đầu của Việt Nam nói. “Khi áp dụng cách này để đối phó với cuộc khủng hoảng, người ta gặp rắc rối ngay. Chính phủ chỉ đơn giản là không biết phải làm gì.”

Một trong những hi vọng là thời điểm khó khăn sẽ tạo ra điều kiện cho các cuộc tranh luận thêm để người Việt Nam nhìn thấy tương lai. Một cư dân lâu năm tại Sài Gòn, Zoe Butt, người Úc, tin rằng việc mở rộng các phương tiện truyền thông mới đã cho phép nhiều thanh niên Việt Nam trao đổi quan điểm về cách họ muốn đất nước đi về đâu.

“Bản chất của chính phủ là muốn kiềm chế, kiểm soát những cuộc tranh luận như thế nhưng họ đã rất vất vả để ngăn chặn tát cả mọi người thảo luận về những vấn đề này,” Zoe Butt. “Facebook đã đưa đến sự khác biệt rất lớn.”

Việt Nam có thể phải cần một thời gian trước khi lấy lại bước tiến. Cũng như nhiều nước đang phát triển khác, số phận Việt Nam gắn liền với các nước phát triển hiện nay cũng đang trải qua cuộc khủng hoảng. Việt Nam phục hồi nhanh chóng và mạnh phụ thuộc thế nào sẽ tùy vào sự phục hồi của nền kinh tế thế giới. Và cũng còn tùy vào Việt Nam có đủ thời gian để tìm ra hướng đi cho chính mình hay không.

© 2013 DCVOnline

Nguồn: – Stripping Vietnam of its soul. Yap Mun Ching. thesundaily.com Posted on 8 August 2012.
– Fitch: Vietnamese Bad Bank May Not Fully Tackle Bad Debt Woes. Reuters, Jul 9, 2013.