Diễn giải kiểu Nixon, Clinton giấu email không phải là bất hợp pháp

Neil Macdonald (CBC News) | Trà Mi (DCVOnline)

Buộc tội công chức cao cấp sẽ đưa đến hậu quả quá nghiêm trọng.

Ứng cử viên Tổng thống Hoa Kỳ của đảng Dân chủ Hillary Clinton phát biểu tại một cuộc hội họp ở Daytona Beach, Fla., Vào ngày 29/10. FBI đã mở lại cuộc điều tra email của Clinton. Nguồn: Brian Snyder / Reuters.

Một dân biểu đảng Cộng hòa tên Ken Buck, mới phủi bụi cây tự do với dòng máu yêu nước, đứng lên tranh đấu cho quy trình đúng hồi tuần rồi.

Buck thét lên ở Loveland, Ohio,

“Thần công lý không nhìn thấy màu đen hoặc trắng. Bà ấy không nhìn thấy nam hay nữ. Bà ấy không thấy giàu hay nghèo. Nhưng không lâu nữa đâu, nữ thần công lý sẽ thấy Hillary Clinton.”

Người Mỹ gốc châu Phi và người Mỹ có thu nhập thấp có thể sẽ có cái nhìn khác. Trên bề mặt, nhận xét của Buck đã xa rời thực tế.

Nhưng dân biểu Buck đã phát biểu những gì mà người Mỹ muốn tin: huyền thoại lập quốc không như các quốc gia độc tài, hoặc những quốc gia tham nhũng hơn, xã hội giai cấp của Cựu Thế giới, Hoa Kỳ coi tất cả mọi người bình đẳng trước pháp luật.

Và, như Bộ trưởng Tư pháp thời Bush, Michael Mukasey, lập luận thuyết phục trên tờ Wall Street Journal trong tuần này, lưu trữ email Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ trong một máy chủ riêng và để chúng (có thể ) bị tin tặc tấn công, như Clinton đã xin lỗi, vừa là một tội nhẹ và một trọng tội theo một số luật khác nhau.

Mukasey viết, “Các thành viên của quân đội đã bị giam tù và bị giải ngũ một cách hổ thẹn vì giải quyết thông tin sai” và tỏ ra khinh miệt quyết định của giám đốc FBI James Comey không truy tố Clinton.

Ứng cử viên tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump nói trong một cuộc vận động ở Phoenix vào ngày 29/10. Trump thẳng thừng gọi Clinton là một tội phạm, một thuật ngữ thông thường dành cho những người đã bị kết án đã phạm tội. Nguồn: Carlo Allegri / Reuters. — Ứng cử viên Tổng thống đảng Cộng hòa Donald Trump nói trong một cuộc vận động ở Phoenix vào ngày 29/10. Trump thẳng thừng gọi Clinton là một tội phạm, một thuật ngữ thông thường dành cho những người đã bị kết án đã phạm tội. Nguồn: Carlo Allegri / Reuters.

Mukasey là một luật gia thạo đời, và ông ấy đúng. Có lý do chính đáng để chính phủ áp đặt các giao thức nghiêm ngặt về việc xử lý thông tin nhạy cảm, và không phương hại đến an ninh quốc gia, như Tổng thống Obama đã biện hộ hành động của bà Clinton, là điều không thể.

Thực tế là Mukasey không chịu thấy Hillary Clinton không phải là một thành viên của quân đội hay một công chức bình thường.

Bà ấy, trong thực tế, không bình thường ở bất kỳ phương diện nào. Bà ấy là ứng viên Tổng thống của đảng mình trong một hệ thống chính trị lưỡng đảng, là một trong hai người mà dân chúng Mỹ sẽ chọn vào tuần tới để lãnh đạo đất nước của họ.

Và những người sống ở trong những vùng hiếm khá đơn giản là họ không bình đẳng trước pháp luật, bất chấp những mỹ từ trên con dấu tiểu bang Nebraska: “Bình đẳng trước pháp luật.”

Đây không phải là một cái gì đó người Mỹ muốn nghĩ tới, nhưng hay suy nghĩ về nó, một chút thôi.

Bill Clinton và nhân viên thực tập

Bill Clinton gần như chắc chắn đã khai man dù đã thề nói thật khi được hỏi về quan hệ tình dục với một nhân viên thực tập Nhà Trắng ở phòng bầu dục. George W. Bush ra lệnh ngầm nghe trộm bất hợp pháp sau vụ tấn công 11 tháng 9. Ông dứt khoát cho phép tra tấn, và cho CIA phá hủy bằng chứng. Các nhân viên ở văn phòng (phó tổng thống) Dick Cheney, tìm cách trả thù một người phê bình nổi tiếng về quyết định xâm lăng Iraq, rò rỉ thông tin mật về vợ của người phê bình đó cho một phóng viên của tờ New York Times.

Không ai bị buộc tội trong bất kỳ trường hợp nào như vừa nêu trên. (Vâng, không hẳn thế. Trong trường hợp rò rỉ với tờ New York Times, danh tính của một nhân viên CIA bí mật đã bị tiết lộ, các công tố viên đã “bắt” được một tay mơ tên Scooter Libby, mà án tù được Bush đã ngay lập tức giảm xuống.)

Một người phụ nữ đang hò, “Bỏ tù nó” (Hillary Clinton) tại một cuộc mít tinh của Donald Trump ở Miami vào ngày 16/10. Nguồn: Mike Segar / Reuters.

Richard Nixon, người đã phê duyệt việc làm phạm pháp khiến phụ tá của ông vào tù, đã được người kế nhiệm ân xá chặn đầu để bảo đảm giới công tố đừng có thêm bất kỳ ý tưởng điên rồ nào.

Lý do cho tất cả những vụ miễn tố không bị trừng phạt này rất đơn giản: khi người ta đạt đến một mức cao nào đó trong xã hội, những hậu quả đối với quốc gia, và cả thế giới, khi buộc tội họ hiển nhiên lớn hơn bất kỳ sự sáo rỗng nào của nền pháp trị.

Bất kỳ nền dân chủ nào cũng thế. Năm 1996, sau khi Thủ tướng Canada Jean Chrétien mất bình tĩnh và vặn cổ một người biểu tình, ông đã không phải đối phó với những hậu quả nghiêm trọng sẽ xảy ra cho một người dân thường nếu họ chọn trả lời tự do ngôn luận bằng bạo lực.

Trong thực tế, các sĩ quan cảnh sát RCMP hai bên Thủ tướng Chrétien đã phản ứng bằng cách nhảy vào đè người biểu tình, chứ không phải là kéo người tấn công ông ta. Giới truyền thông ngoan ngoãn xếp hàng, coi đó như một trò đùa của quốc gia, nói hành động của Thủ tướng Chrétien như là “một cái bắt tay kiểu Shawinigan”. [Shawinigan là quê của Chrétien.]

Nhưng trở lại với người Mỹ

Khi Nixon nói với người phỏng vấn David Frost, “Khi tổng thống làm thì có nghĩa là đó không phải là điều bất hợp pháp.”

Tấm hình này do IFC Films phát hành cho thấy Anthony Weiner trong một cảnh trong bộ phim tài liệu Weiner. FBI đang điều tra một số email Hillary Clinton xuất hiện trong một cuộc điều tra về Weiner, mà vợ cũ của Weiner, Huma Abedin, là một phụ tá lâu năm của Clinton. Nguồn: Associated Press.

Nói chung, những vấn đề này có thể được giữ ngoài tầm mắt của công chúng mà không gây phiền toái khó coi. Đó là lý do có đặc quyền hành pháp.

Trong thực tế, như Mukasey đã viết trong bài xã luận, FBI tìm thấy một số email viết dưới một bút danh của Obama cho Ngoại trưởng Clinton.

Những email đó đã bị Nhà Trắng dấu nhẹm đi, với lý do/cơ sở bao che hợp pháp của đặc quyền hành pháp. (Với lý do chính đáng, Mukasey nói, “Nếu bà Clinton đã có thể phạm tội vì giao tiếp trên hệ thống (email riêng) không an toàn, thì ông ấy (Obama) cũng vậy thôi.”)

Cảnh sát nên bất lực

Khi tuyên bố vì đặc quyền hành pháp hoặc an ninh quốc gia, cảnh sát và các công tố viên sẽ bất lực, mà nó nên như vậy.

Bởi vì, như Spock đã biện luận, các nhu cầu của đa số có giá trị hơn những nhu cầu của thiểu số, hoặc ngược lại, phúc lợi của nhiều người giá trị hơn tội lỗi của vài người.

Buộc tội một người đứng đầu nhà nước hoặc tấn công cuộc vận động của một ứng cử viên Tổng thống thì nền dân chủ sẽ chao đảo và với tất cả các hệ quả theo sau. Thị trường có thể bị thiệt hại, các chính phủ nước ngoài sẽ ngay lập tức lợi dụng tình hình, thể chế sẽ nghiêng ngả.

Hillary Clinton nói chuyện với phụ tá cao cấp Huma Abedin trên chiếc máy bay đi vận động tại County Airport Westchester ở White Plains, New York, vào ngày 28/10. Nguồn: Andrew Harnik / Associated Press.

Và bây giờ đến chuyện ông Comey, giám đốc FBI ương bướng.

Sau khi bị những người đồng đảng Cộng hòa đay nghiến vì đã đóng hồ sơ điều tra email của Clinton vào mùa hè năm ngoái, Comey đã phải chịu đựng sự nhạo báng của Donald Trump trước công chúng từ đó. (Comey cho biết ông là một đảng viên đảng Cộng hòa suốt cuộc đời mình, dù đã không ghi danh với đảng sau năm 2012.)

Trump thẳng thừng gọi Clinton là một tội phạm, một thuật ngữ thông thường dành cho những người đã bị kết án về một tội phạm.

Vì vậy, khi nhân viên điều tra trong một vụ án khác tìm thấy hàng chục ngàn email trên máy tính của chồng của người phụ tá cao cấp của bà Clinton, Comey vội vã viết thư cho Hạ viện [thực ra là cho đa số dân biểu đảng Cộng hoà] cho biết nhân viên của ông đang điều tra vụ việc một lần nữa, ngay cả trước khi họ có cơ hội đọc và đánh giá những email đó.

Giám đốc FBI James Comey làm chứng ở Capitol Hill, Washington vào ngày 27. Comey vội vã để trấn an Hạ viện là nhân viên của ông vẫn điều tra email của bà Clinton. Nguồn: Pablo Martinez Monsivais / Associated Press.

Làm như vậy, Comey đã đặt nhu cầu của vài người – kể cả James Comey – lớn hơn những nhu cầu của nhiều người, và giáng cho ứng cử viên Thổng thống của đảng Dân chủ là một đòn toé lửa khi chỉ còn hơn 10 ngày trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ.

Công bằng thì FBI đồng thời nên thông báo là FBI đã mở một cuộc điều tra vào những vụ gian lận và quấy rối tình dục của Trump, hầu như không phải là sự phóng đại, dựa trên quá khứ kinh doanh của ông ta và những lời khiếu nại của nhiều phụ nữ về tư cách của Trump.

Nhưng như thế sẽ làm xấu mặt dân chủ.

Hillary Clinton tuyên bố về vụ email

Về tác giả: Neil Macdonald là một phóng viên cao cấp của CBC News, hiện làm việc tại Ottawa. Trước đó ông là phóng viên ở Washington của CBC trong 12 năm, và trước đó ông đã có năm năm làm việc tại Trung Đông. Ông đã viết báo trước đó, và thông thạo tiếng Anh, tiếng Pháp trôi chảy, và biết một chút tiếng Ả Rập.