Tại sao Trump có thể biến mất

Yascha Mounk | Trà Mi

Người Mỹ sẽ sớm cảm thấy mệt mỏi với tổng thống dù ông vẫn muốn đứng mãi dưới ánh đèn sân khấu.

*Donald Trump.* Brendan Smialowski / Getty

Tổng thống Donald Trump đã làm rõ một việc nhức nhối: Sau khi miễn cưỡng rời khỏi Bạch Cung, ông sẽ tiếp tục làm đủ mọi chuyện để có thể lên báo. Ông ta sẽ tweet những lời lăng mạ và thuyết âm mưu. Ông ấy có thể mở đài truyền hình của riêng mình. Và theo các thành viên thân tín, ông thậm chí có thể ra tranh cử tổng thống vào năm 2024.

Sau nửa thập kỷ dưới quyền của ông, nhiều chuyên gia và một số trong giới quan sát chính trị cho rằng Trump sẽ thành công trong việc thu hút sự chú ý của người dân cả nước. Tôi có thể hiểu tại sao. Một thiểu số không nhỏ người Mỹ tin rằng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp và vẫn dành sự quan tâm sâu sắc cho tổng thống sắp mãn nhiệm. Ngay cả khi sự thất bại của Trump đã giải phóng đảng Cộng hòa (GOP) khỏi kẻ bắt cóc, các vị dân cử đảng viên Cộng hòa dường như đang ở trạng thái the thảm của hội chứng Stockholm. Và vị tổng thống Mỹ thứ 45 đã hết lần này đến lượt khác chứng minh rằng ông thực sự có một tài để ở lại dưới ánh đèn sân khấu.

Trump có thể chứng tỏ ông ta có ảnh hưởng thống trị đến chính trị vào những năm 2020 như những năm 2010. Tuy nhiên, có những trở ngại rất lớn mà ông sẽ phải vượt qua để làm được điều đó.

Có rất nhiều lý thuyết về cách Trump lên nắm quyền vào năm 2016. Theo một số người, ông ấy đã nói cho những người Mỹ bị thiệt thòi về mặt kinh tế. Theo những người khác, những cử tri mù quáng đã bị ông ta thu hút vì lời hô hào phân biệt chủng tộc. Nhưng trong khi cả hai lời giải thích trên đều cho thấy phần nào sức thu hút của ông ấy, tôi tin rằng sự thật đơn giản hơn nhiều: Hàng triệu người Mỹ không suy nghĩ nhiều về chính trị đã tưởng Trump là một người thành công, là người biết cách làm được việc.

Kể từ lần đầu tiên nổi tiếng ở thành phố New York, Trump đã cẩn thận sắp xếp hình ảnh trước công chúng của mình để nhấn mạnh rằng ông có nhiều quyền lực và độ thành công của ông ta.

Những người trong cuộc ở Manhattan biết rằng giới thượng lưu thực sự của thành phố luôn coi thường Trump. Nhưng độc giả của The Art of the Deal lại nghĩ anh ta là hiện thân của một người đàm phán quyền lực, người biết cách linh hoạt cơ bắp tài chính của mình.

Các nhà báo kinh doanh biết rằng nhiều dự án kinh doanh của Trump đã phá sản rất nhanh và giờ đây ông sẽ giàu hơn nhiều nếu chỉ đơn giản đầu tư tài sản thừa kế vào chỉ số S&P 500. Nhưng đối với hầu hết người Mỹ, người dẫn chương trình The Apprentice là một doanh nhân đã xây dựng một đế chế lớn nhờ óc kinh doanh đáng kinh ngạc của ông ta.

Tuy nhiên, đến nay vỏ bọc về sự bất khả chiến bại của Trump đang vỡ dần. Ông ta đã thua cuộc trong lần tái tranh cử, và đang dàn dựng một âm mưu đảo chính kém cỏi nhất kể từ sau cuốn phim Củ chuối (Bananas) của Woody Allen. Ông ấy có thể gào thét mộng mị về những gì đã xảy ra vào tháng 11, nhưng ông không thể ngăn đám người đi theo ông ta nhìn thấy Joe Biden nhậm chức vào tháng 1. Nỗi sợ hãi về những gì ông ta có thể tiếp tục làm sẽ nhường chỗ cho tiếng cười. Càng ngày ông ấy trông yếu hơn và sợ hãi hơn.

Khi Oprah Winfrey bỏ chương trình TV để mở đài truyền hình riêng của mình, OWN, bà ấy là ngôi sao lớn nhất trên truyền hình. Nhiều người trong giới phân tích dự đoán rằng liên doanh mới của Winfrey sẽ thành công rực rỡ. Vào thời điểm đó, một số thông tin báo chí thậm chí còn cho rằng các ông chủ ở các mạng phát sóng dòng chính đang rất lo lắng việc bị cạnh tranh.

Trái ngược với những kỳ vọng này, Oprah Winfrey Network đã phải vật vã khó nhọc mới tìm được khán giả. Trong những năm đầu tiên hiện hữu, nó đã thua lỗ hàng chục triệu đô la. Ngày nay, OWN đã gầy dựng được một thị trường ổn định cho riêng mình và thậm chí còn kiếm được một ít tiền lời. Nhưng với số người xem trung bình dưới 500.000 người vào năm 2018, OWN thuộc một cấp hoàn toàn khác với bốn mạng truyền hình lớn và các kênh truyền hình cáp thành công nhất về mặt thương mại.

Đây là một lời cảnh cáo cho bất kỳ ai hiện đang dốc sức đầu tư vào Trump News Network (TNN). Nếu Trump đi theo sự dẫn dắt của những người theo chủ nghĩa dân túy độc tài khác như Hugo Chávez và dẫn một chương trình truyền hình thông thường, chắc chắn ông ấy có thể thu hút những người hâm mộ tận tụy nhất của ông trở thành khán giả. Nhưng để thực hiện được về mặt thương mại, đài truyền hình của ông ấy sẽ phải phát triển số khán giả cốt lõi đó, tuyển những người dẫn chương trình khác có khả năng duy trì sự chú ý của công chúng, thuê những nhà báo thực sự có thể đưa tin về những gì đang diễn ra trên thế giới và thu hút quảng cáo của những tập đoàn thương mại hàng đầu.

Cạnh tranh với Fox News sẽ là một thử thách lớn đối với bất kỳ ai bắt đầu một đài truyền hình thông tin bảo thủ. Với thành tích của Trump về sự kém cỏi trong cả kinh doanh và chính trị, ông ấy dường như đặc biệt khó có thể vượt qua được thử thách này.

Không ai có thể nói chắc cuộc sống của Trump sẽ như thế nào trong 4 năm nữa. Đến năm 2024, ông ta có thể bị phá sản, ngồi tù hoặc sức khỏe rất kém. Nhưng ngay cả khi ông ta có thể tranh cử để được đảng Cộng hòa đề cử, ông ta sẽ không nhất thiết sẽ giành được chiến thắng.

Trong nửa thế kỷ qua, Đảng Cộng hòa đã có một ý thức hệ tương đối ổn định. Cái gọi là kiềng ba chân đã kết hợp những người bảo thủ về mặt xã hội, những người theo chủ nghĩa thị trường tự do và những người ủng hộ chính sách đối ngoại diều hâu thành một liên minh bền vững nhưng không dễ chịu. Chính vì thành phần ý thức hệ của đảng quá không đồng nhất, giới lãnh đạo đảng Cộng hòa có ảnh hưởng nhất không có nhiều điểm giống nhau.

Richard Nixon ra tranh cử với tư cách là một người thực dụng ôn hòa. Ronald Reagan nhấn mạnh uy tín của ông là một người cứng rắn về tài chính và là kẻ thù không đội trời chung với chủ nghĩa cộng sản. George W. Bush tự cho mình là “người bảo thủ giàu lòng trắc ẩn” với bản năng cô lập.

Những người được đề cử gần đây nhất của đảng cũng khá khác biệt với nhau. John McCain đã tranh cử sơ bộ gay gắt chống lại Bush vào năm 2000, được nhiều người coi là người không chịu theo khuôn phép trong đảng và quan tâm nhất đến chính sách đối ngoại. Mitt Romney xuất thân từ cánh kinh doanh quý tộc của đảng Cộng hòa và có thành tích thành công khi là thống đốc Cộng hòa ở tiểu bang Dân chủ. Về phần Trump, ông ấy tất nhiên đã hứa hẹn một sự đột phá triệt để cả về phong cách lẫn nội dung so với cả ba khi ông lần đầu tranh cử vào năm 2016.

Khi Trump vẫn còn ở lại Bạch Cung, ông ấy là người lãnh đạo không thể chối cãi của đảng Cộng hòa. Ngay cả những người theo Đảng Cộng hòa đang muốn thấy một người lãnh đạo theo truyền thống như Bush, Romney hoặc McCain ở vị trí lãnh đạo đảng cũng đứng về phía Trump (ít nhất là công khai). Nhưng điều này không có nghĩa là họ sẽ cổ vũ cho việc ông ta tham ra tranh cử nhiệm kỳ thứ hai khi đảng tổ chức cuộc bầu cử sơ bộ. Rốt cuộc, một số đảng viên Cộng hòa nổi tiếng hiện đang ủng hộ Trump muốn tự mình trở thành tổng thống vào một ngày nào đó. Họ có mọi động lực để cản đường Trump.

Năm 2005, hơn 90 phần trăm đảng viên Cộng hòa tán thành George W. Bush. Ba năm sau, hầu hết các ứng cử viên Đảng Cộng hòa không muốn tranh cử cùng với tổng thống đương nhiệm. Khi Trump tranh cử vào năm 2016, ông đã nhiều lần gièm pha Bush. Không bao lâu nữa, ông ta có thể gặp số phận tương tự.

Trump chắc chắn có thể mở màn một sự tái xuất thật ngoạn mục. Có thể người Mỹ sẽ tiếp tục nhìn chằm chằm vào dòng tweet của ông ta trong sự kinh hãi hoặc mê mẩn trong bốn năm tới. Có thể các cử tri trong cuộc bầu cử sơ bộ sẽ vang dội xúi giục Trump trở thành ứng cử viên Đảng Cộng hòa vào năm 2024. Có thể Trump thậm chí sẽ đắc cử và trở lại Bạch Cung.

Nhưng những gì có thể không nhất thiết phải xẩy ra. Và người Mỹ có thể sẽ phát chán với những trò hề lịch sử hơn bao giờ hết về kẻ thất bại đau đớn mà họ vừa đuổi việc là xác suất khá tốt.

Tác giả | YASCHA MOUNK là một nhà báo cộng tác với tờ The Atlantic, phó giáo sư tại Đại học Johns Hopkins, viện sĩ tại Quỹ Marshall của Đức, và là cố vấn cao cấp của Tổ chức Bảo vệ Dân chủ. Ông là tác giả của cuốn sách The People vs. Democracy.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: Why Trump Might Just Fade Away | Yascha Mounk| National Review | November 30, 2020.

Chúng tôi muốn biết bạn nghĩ gì về bài viết này. Gửithư cho người biên tập hoặc viết thư tới [email protected].