Thêm một số nghi phạm bị bắt trong vụ ám sát tổng thống Haiti

Evens Sanon, Danica Coto và Joshua Goodman | DCVOnline

PORT-AU-PRINCE, HAITI — Nhà chức trách Haiti đã bắt giữ thêm nhiều nghi phạm trong vụ ám sát Tổng thống Jovenel Moise, đột kích vào Tòa Đại sứ Đài Loan, nơi một số nghi phạm được cho là đã tìm cách ẩn trốn, đồng thời giam giữ hai người Mỹ gốc Haiti và một số cựu binh sĩ Colombia bị cho là có liên quan đế vụ ám sát.

Cảnh sát trưởng Quốc gia Leon Charles cho hay tổng cộng 17 nghi phạm đã bị tạm giữ và 8 người khác đang bị truy lùng, theo. Trong một cuộc họp báo hôm thứ Năm với 17 nghi phạm bị còng tay ngồi trên sàn, Leon Charles nói,

“Chúng tôi sẽ đưa họ ra trước công lý.”
Leon Charles

Việc ám sát Moise một cách ngang nhiên tại nhà riêng trong một vụ tấn công trước rạng sáng ngày thứ Tư cũng khiến vợ ông bị thương nặng, khiến cả một quốc gia vốn đang quay cuồng với đói nghèo, bạo lực lan rộng và bất an chính trị phải choáng váng.

Thủ tướng lâm thời Claude Joseph, người đảm nhận vai trò lãnh đạo với sự hậu thuẫn của cảnh sát và quân đội, đã tuyên bố “tình trạng khẩn trương” trong hai tuần và yêu cầu mọi người quay trở lại làm việc và mở lại các doanh nghiệp đã đóng cửa ở Port-au-Prince vốn nhộn nhịp khi bình thường. Ông cũng ra lệnh cho sân bay quốc tế mở cửa trở lại.

Chính phủ Colombia cho biết họ đã được Haiti hỏi về sáu trong số các nghi phạm, gồm hai trong số ba người bị giết và xác định họ là quan nhân đã giải ngũ của quân đội nước này. Họ sẵn sàng hợp tác với Haiti.

Tướng Jorge Luis Vargas, người đứng đầu cảnh sát Colombia cho biết: “Một toán điều tra đã được thành lập với những điều tra viên giỏi nhất. Họ sẽ gửi ngày, giờ bay, thông tin tài chính đã thu thập được để gửi đến Port-au-Prince.”

Các binh sĩ Colombia do Hoa Kỳ huấn luyện được các công ty an ninh tư nhân tuyển dụng nhiều trong các khu vực xung đột toàn cầu vì họ đã có kinh nghiệm trong cuộc chiến kéo dài hàng thập kỷ chống lại phiến quân cánh tả và các băng đảng ma túy hùng mạnh.

Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ cho biết họ đã biết về các báo cáo rằng người Mỹ gốc Haiti đang bị giam giữ nhưng không bình luận.

Solages, 35 tuổi, tự mô tả mình là một “nhân viên ngoại giao được chứng nhận”, một người ủng hộ trẻ em và chính trị gia mới nổi trên một trang web hiện đã bị xóa cho một tổ chức từ thiện mà anh ta bắt đầu vào năm 2019 ở nam Florida để hỗ trợ dân ở thành phố Jacmel của ông, phía nam Haiti bờ biển.

Solages cũng cho biết ông ta đã từng làm vệ sĩ tại Tòa Đại sứ Canada ở Haiti, và trên trang Facebook của ông ta, cũng đã bị gỡ xuống sau khi có tin tức về việc ông ta bị bắt, anh ta đã giới thiệu những bức ảnh chụp xe quân sự bọc thép và cảnh ông ta đứng trước một Cờ Mỹ.

Bộ quan Ngoại giao của Canada đưa ra một tuyên bố không đề cập đến tên Solages nhưng cho biết một trong những người bị giam giữ vì bị cáo buộc có vai trò trong vụ giết người đã được một nhà thầu tư nhân “thuê làm vệ sĩ dự bị trong một thời gian ngắn” tại tòa Đại sứ của họ. Ông ấy không đưa ra chi tiết nào khác.

Các cuộc gọi đến tổ chức từ thiện và các cộng sự của Solages tại tổ chức từ thiện đã không được trả lời. Tuy nhiên, một người họ hàng ở nam Florida cho biết Solages không được huấn luyện về quân sự và ông ta không tin Solages có liên quan đến vụ ám sát. Schubert Dorisme, người có vợ là dì của Solages, nói với WPLG ở Miami,

“Tôi cảm thấy như thể con trai mình đã giết anh tôi vì tôi yêu tổng thống của tôi và tôi yêu James Solages.”
Schubert Dorism

Trong khi đó, Tòa Đại sứ Đài Loan tại Port-au-Prince cho biết cảnh sát Haiti đã bắt giữ 11 người đã đột nhập vào Tòa Đại sứ Đài Loan ở Port-au-Prince vào đầu ngày thứ Năm. Họ không đưa ra chi tiết về danh tính của những người bị bắt hoặc cho biết lý do cho việc đột nhập nhưng trong một tuyên bố, tòa Đại sứ Đài Loan gọi những người đàn đó là “lính đánh thuê” và lên án mạnh mẽ “vụ ám sát tàn bạo và man rợ”. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Joanne Ou nói với hãng tin AP tại Đài Bắc,

“Về việc liệu các nghi phạm có liên quan đến vụ ám sát tổng thống Haiti hay không, điều đó sẽ cần được cảnh sát Haiti điều tra.”
Joanne Ou

Cảnh sát đã được nhân viên bảo vệ của tòa Đại sứ lên tiếng cảnh giác trong khi các nhà ngoại giao Đài Loan đang làm việc tại nhà. Bộ ngoại giao Đài Loan cho biết một số cửa ra vào và cửa sổ bị vỡ nhưng không có thiệt hại nào khác.

Haiti là một trong số ít các quốc gia trên toàn thế giới duy trì quan hệ ngoại giao với Đài Loan thay vì chính phủ Hoa lục ở Bắc Kinh.

Ở những nơi khác ở Port-au-Prince, các nhân chứng cho biết một đám đông đã tìm ra hai nghi phạm trốn trong bụi rậm, và một số người đã túm áo và quần của họ, xô đẩy và thỉnh thoảng tát họ. Một nhà báo của AP đã nhìn thấy nhân viên cảnh sát đưa họ vào sau một chiếc xe bán tải và lái đi khi đám đông chạy theo họ đến đồn cảnh sát. Mọi người hô vang,

“Họ đã giết tổng thống! Đưa chúng cho chúng tôi! Chúng tôi sẽ đốt chúng.”

Đám đông sau đó đã phóng hỏa đốt một số chiếc ô tô bỏ hoang thủng lỗ chỗ vết đạn mà họ tin rằng thuộc về các nghi phạm. Những chiếc xe không có biển số, và bên trong một chiếc là một hộp đạn rỗng và một ít nước.

Charles kêu gọi mọi người bình tĩnh và để các sĩ quan của ông ta làm việc của họ. Ông cảnh báo rằng nhà chức trách cần bằng chứng đã bị phá hủy, kể cả những chiếc xe bị đốt cháy.

Giới hữu trách đã cung cấp rất ít thông tin về vụ giết người, ngoài việc nói rằng cuộc tấn công được thực hiện bởi “một nhóm được đào tạo bài bản và có vũ trang mạnh mẽ.”

Không phải ai cũng tin lời kể của chính phủ về vụ tấn công. Khi nhà báo Haiti Robenson Geffrard đăng một bài báo về những bình luận của cảnh sát trưởng, ông đã thu hút một loạt phản ứng hoài nghi. Nhiều người tự hỏi làm thế nào mà các nhà chức trách mô tả là những kẻ tấn công tinh vi lại bị bắt dễ dàng như vậy.

Theo tờ Le Nouvelliste của Haiti, thẩm phán Carl Henry Destin, người có liên quan đến cuộc điều tra, cho biết Moise đã bị bắn hàng chục phát, và phòng làm việc và phòng ngủ của ông ta bị lục soát.

Thẩm phán cho biết, con gái của Moise, Jomarlie Jovenel, đã trốn trong phòng ngủ của em trai mình trong cuộc tấn công, và một người giúp việc và một công nhân khác đã bị những kẻ tấn công trói.

Haiti ngày càng trở nên bất an dưới thời Moise, người đã cầm quyền bằng sắc lệnh trong hơn một năm và phải đối mặt với các cuộc phản đối dữ dội khi các nhà phê bình cáo buộc ông cố gắng tích lũy thêm quyền lực trong khi phe đối lập yêu cầu ông từ chức.

Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc đã họp riêng hôm thứ Năm để thảo luận về tình hình ở Haiti, và đặc phái viên Liên Hiệp Quốc Helen La Lime sau đó cho biết các quan chức Haiti đã yêu cầu hỗ trợ thêm về an ninh.

Tiếng súng vang lên liên tục trong thành phố nhiều giờ sau vụ giết người, một lời nhắc nhở nghiệt ngã về sức mạnh ngày càng tăng của các băng nhóm đã khiến hơn 14.700 người phải di tản trong tháng trước khi chúng đốt phá và lục soát các ngôi nhà trong cuộc chiến tranh giành lãnh thổ.

Marco Destin đã mạo hiểm ra đường để mua bánh mì cho gia đình vì họ đã không rời khỏi nhà kể từ khi tổng thống bị giết. Ông nói

“Mọi người ở nhà đang ngủ với một mắt mở và một mắt nhắm. Nếu nguyên thủ quốc gia không được bảo vệ, tôi không có bất kỳ sự bảo vệ nào.”
Marco Destin

Robert Fatton, một chuyên gia chính trị Haiti tại Đại học Virginia, cho biết các băng đảng là lực lượng cần phải đôi phó và không chắc lực lượng an ninh của Haiti có thể thiết lập tình trạng khẩn trương. Ông nói,

“Đó là một tình hình thực sự bùng nổ.”
Robert Fatton

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: More suspects arrested in assassination of Haitian president | Evens Sanon, Danica Coto and Joshua Goodman | The Associated Press | JULY 9, 2021. Coto đưa tin từ San Juan, Puerto Rico. Goodman từ Miami. Chuyen viên quay phim AP Pierre-Richard Luxama ở Port-au-Prince và Johnson Lai ở Đài Bắc, Đài Loan, đã đóng góp.