Trương mục Facebook bị tấn công và các khoản đóng góp đáng ngờ đằng sau các cuộc biểu tình của tài xế xe vận tải ở Canada

Anya van Wagtendonk, Benjamin Powers, và Steve Reilly | DCVOnline

Một mớ bòng bong thông tin sai lệch, những nhóm gây quỹ trực tuyến và sự khuếch đại của những nhân vật chính trị cánh hữu cho thấy những cuộc biểu tình này còn nhiều điều hơn là thấy ở bề ngoài.

Hàng trăm người đã cắm trại trên những con phố băng giá ở Ottawa, thủ đô của Canada, trong hơn một tuần, chiếm giữ khu vực xung quanh các tòa nhà chính phủ. Có vẻ như đây là một cuộc phản kháng xuất phát từ sự phản đối của một số tài xế xe vận tải xuyên biên giới Canada đối với yêu cầu của chính phủ liên bang Canada rằng những người qua biên giới phải được tiêm ngừa chống covid-19.

Nhưng khi xét kỹ lại một số nhóm “Đoàn xe Tự do” và những nỗ lực huy động vốn từ cộng đồng mạng xã hội cho thấy có sự tham gia của các diễn viên ẩn danh, những người tài trợ không phải là người Canada có túi tiền sâu và chính khách cánh hữu nổi tiếng của Hoa Kỳ.

Grid đã tìm thấy một số nhóm Facebook lớn nhất chịu trách nhiệm cổ động sự ủng hộ, cả về tư tưởng và tài chính, dường như đã được một trương mục bị đánh cắp điều hợp.

Những cuộc biểu tình này không do nghiệp đoàn vận tải đường bộ của Canada tổ chức, nghiệp đoàn vận tải lớn nhất đã lên tiếng phản đối cuộc biểu tình ở Ottawa và những nơi khác. Chúng dường như không phản ảnh các giá trị của hầu hết người Canada hoặc hầu hết những người lái xe vận tải ở Canada, theo Bộ trưởng Giao thông Vận tải Canada, hơn 80% dân Canada tiêm chủng, gồm gần 90% những người lái xe vận tải.

Tốc độ mà phong trào phản đối này đã huy động được hàng triệu đô la đã làm dấy lên những báo động. Một trang GoFundMe hiện đã đóng cửa đã huy động được gần 8 triệu đô la Mỹ; một chiến dịch khác thay thế GoFundMe huy động vốn từ cộng đồng, trên một mạng lưới tự mô tả là Cơ đốc giáo tên là GiveSendGo, đã huy động được hơn 6 triệu đô la vào sáng thứ Ba, chỉ sau ba ngày, với nhiều khoản quyên góp từ chục đến cả trứm ngàn đô la.

Gordon Pennycook, một nhà khoa học về ứng xử tại Đại học Regina, nghiên cứu về thông tin sai lệch, cho biết phong trào này đã ảnh hưởng như đã diễn ra tại Hoa Kỳ. Ông nói, “Chắc chắn 100%, một phần lớn của chiến dịch này được những luận cứ văn hóa xuất hiện từ Hoa Kỳ thúc đẩy.”

Các chính khách cánh hữu trên khắp nước Mỹ đã ca ngợi và cổ súy cho nhóm nhỏ này. Ngày 29 tháng 1, cựu tổng thống Donald Trump phát biểu tại một cuộc biểu tình ở Texas nói,

“Cho đến nay, những người lái xe vận tải Canada… những người đang can đảm chống lại những quy định vô luật pháp này và làm nhiều hơn để bảo vệ tự do của người Mỹ hơn các nhà lãnh đạo của chúng ta, và chúng ta muốn những người lái xe vận tải tuyệt vời của Canada đó biết rằng chúng tôi luôn đồng hành với họ!”

Donald J. Trump

Điều đó cũng không có nghĩa là nhiều người biểu tình trên mặt đất không phải là tín đồ chân chính — cho dù là về quy định chích ngừa, hay những mục tiêu cánh hữu rộng lớn hơn hay thậm chí là các hệ tư tưởng cực đoan hơn, gồm cả chủ nghĩa dân tộc da trắng.

Pennycook nói:

“Họ được thúc đẩy bằng mối liên hệ rất sâu sắc với một mục đích mà họ cảm thấy là chính đáng. Họ đang hành động tích ứng với thái độ và giá trị của họ, và điều đó xảy ra là rất nhiều niềm tin mà họ nắm giữ có thể không bắt nguồn từ bằng chứng xác thực. Có rất nhiều tư duy âm mưu và sự không tin tưởng vào các nguồn tốt và các nguồn đáng tin cậy.”

Gordon Pennycook

Một trương mục Facebook bị tấn công và đánh cắp đứng sau một số tổ chức

Thực thể đứng sau một số nhóm Facebook lớn nhất ủng hộ các cuộc biểu tình là một người không rõ danh tính hoặc những người đã sử dụng trương mục Facebook của một phụ nữ ở Missouri. Bà ấy nói rằng trương mục của bà ở mạng xã hội Facebook đã bị tấn công và đánh cắp.

Trương mục này đã thành lập một số nhóm Facebook ủng hộ và tổ chức những cuộc biểu tình, tất cả trong khoảng thời gian từ ngày 26 đến 28 tháng 1, trước khi đoàn xe vận tải đến Ottawa. Với sự theo dõi tổng cộng hơn 340.000 thành viên và hơn 7.500 bài đăng, tên nhóm đã được biến tấu theo chủ đề: “Đoàn xe tới Ottawa 2022”, “Đoàn xe cho tự do 2022”, “Đoàn xe tự do / Ottawa 2022 cho Canada”, “Tự do Đoàn xe 2022 ”và “Đoàn xe Tự do Chính thức 2022 tới Ottawa.”

Các nhóm Facebook được một số quản trị viên điều hợp. Grid nhận thấy rằng trương mục quản trị viên duy nhất cho các nhóm này thuộc về một phụ nữ ở Missouri. Liên lạc ngắn gọn qua điện thoại vào thứ Hai, bà cho biết tài khoản của bà đã bị tấn công là đánh cắp và bà không liên quan đến các nhóm biểu tình. Bà nói,

“Ai đó đã đánh cắp danh tính của tôi trên Facebook. Tôi không biết họ [đã] làm như thế nào.”

Người phụ nữ đó, Grid không nêu tên vì bà là nạn nhân của vụ trộm căn cước rõ ràng, cho biết con gái bà đã lập một trương mục mới cho bà. Một trương mục Facebook mới có tên của người phụ nữ đã xuất hiện vào tháng 10 năm 2021 với bài đăng: “Trương mục mới. Trương mục cũ đã bị đánh cắp.”

Các nhóm “xe vận tải” đã bị Facebook vô hiệu hóa vào chiều thứ Hai vì Grid đã báo cáo câu chuyện này.

Facebook đã không trả lời ngay lập tức những câu hỏi về trương mục bị tấn công. Margarita Franklin, phát ngôn viên của Meta, công ty mẹ của Facebook, cho biết trong một tuyên bố với giới truyền thông hôm thứ Hai:

“Chúng tôi tiếp tục thấy những kẻ lừa đảo chụp lấy bất kỳ vấn đề nóng hổi nào thu hút sự chú ý của mọi người, gồm cả các cuộc biểu tình đang diễn ra [ở Ottawa].”

Margarita Franklin

Ngay cả khi các nhóm Facebook đã bị gỡ xuống, cuộc trò chuyện, bàn tán vẫn chưa dứt trên Telegram, một mạng xã hội ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất với 500 triệu người dùng trên toàn thế giới. Các kênh cổ vũ cuộc biểu tình có hàng nghìn người theo dõi đã ghi danh, mặc dù có thể làm tăng số lượng người ghi danh trên Telegram một cách giả tạo. Bên trong các kênh này, người dùng chia sẻ ảnh và video và trao đổi thông tin sai lệch về COVID-19 và về sức mạnh của phong trào của họ, chẳng hạn như tuyên bố đã bị lật tẩy cho rằng Quân đội Canada đã cam kết “trung thành với nhân dân”.

Hoa Kỳ xuất cảng thông tin sai lệch

Thủ tướng Justin Trudeau lên án thông tin sai lệch đã thúc đẩy các cuộc biểu tình và khiến cho phong trào trở nên lớn hơn. Ông đã gọi những người biểu tình là một “thiểu số ngoài rìa” tham gia vào việc tuyên truyền “thông tin đánh lạc hướng và thông tin sai lệch trên mạng, những người theo thuyết âm mưu, về vi mạch, về chuện Trời mói biết những gì đi với đam đội chiếc mũ giấy thiếc.”

Cuối tuần qua, khung cảnh trở nên ồn ào, với các báo cáo mô tả những người biểu tình phóng uế trên bãi cỏ, xúc phạm các di tích và đi tiểu bên đài tưởng niệm chiến tranh. Theo báo cáo, 8.000 người và 1.000 xe, gồm cả nhiều xe vận tải mười tám bánh, đã đậu dọc theo Đồi Quốc hội ở thủ đô của Canada. Một số vẫy cờ với hình chữ thập ngoặc của Đức Quốc xã và cờ chiến đấu của Nam quân Mỹ. (Đáng chú ý, khoảng 1/5 số tài xế xe vận tải Canada là người gốc Nam Á, và nhiều người khác đã phản đối phong trào chống chủng ngừa trong hàng ngũ tài xế xe vận tải.)

Thị trưởng Ottawa đã tuyên bố tình trạng khẩn trương vào Chủ nhật. Các cuộc biểu tình khác đã xảy ra từ Toronto đến Vancouver. Và các xe vận tải đã chặn một địa điểm qua biên giới ở Coutts, Alberta, một cửa  nhập cảnh chính ở biên giới với Montana kết nối với một đường thương mại dẫn xuống Mexico. Vào đêm thứ Hai, những người biểu tình cũng đã chặn Cầu Ambassador giữa Windsor, Ontario và Detroit.

Pennycook, nhà khoa học ứng xử, cho biết, sự xuất hiện của một phần tử cực hữu mạnh mẽ trong các cuộc biểu tình chứng tỏ nội dung của giới truyền thông ngoài rìa mà nhiều người biểu tình chống chủng ngừa đang bám vào. Ông nói:

“Đối với một người nào đó nhiệt thành chống lại chủng ngừa và phản đối các hạn chế trong cộng đồng, những người đó thường ở trong một loại bong bóng truyền thông cánh hữu, một loại bong bóng mà họ không thực sự tương tác với các nguồn thông tin truyền thống. Và  càng tham gia nhiều vào thế giới đó, người ta càng có thể tiếp xúc với những quan điểm khác về cuộc sống. Và điều đó phù hợp với hệ sinh thái truyền thông cánh hữu.”

Gordon Pennycook

Cảnh sát trưởng Ottawa, Peter Sloly đã mô tả những người biểu tình là “có tổ chức chặt chẽ, được tài trợ tốt, cực kỳ cam kết chống lại mọi nỗ lực để kết thúc biểu tình một cách an toàn.”

Một số nhân vật cánh hữu ở Hoa Kỳ đang khuếch trương cuộc biểu tình và các khoản quyên góp dường như đang đổ về từ khắp nơi ở biên giới phía nam của Canada. Trump nói tại cuộc biểu tình ở Texas.

“Đã đến lúc người dân Mỹ tuyên bố độc lập khỏi mọi quy định quan trọng cuối cùng về COVID. Chúng ta phải nói với nhóm những kẻ đạo đức giả, bạo chúa và phân biệt chủng tộc này rằng chúng ta đã xong không để chúng kiểm soát cuộc sống của chúng ta, gây rối với con cái chúng ta và đóng cửa doanh nghiệp của chúng ta. Chúng ta đang bỏ covid cho dù họ có muốn hay không.” Donal J. Trump

Ngoài Trump, các đảng viên Cộng hòa, gồm Thống đốc tiểu bang Florida Ron DeSantis, Hạ nghị sĩ Marjorie Taylor Greene của Georgia và Thượng viện J.D. Vance của Ohio đã khuyến khích những cuộc biểu tình ở Canada. Trong khi đó, những người có ảnh hưởng cực hữu, như Ben Shapiro, Glenn Beck, Mike Huckabee đã thúc đẩy khán giả của họ quyên góp cho các mạng xã hội đang huy động vốn từ cộng đồng.

Phong trào này đã quyên góp được một số tiền đáng kinh ngạc

Một GoFundMe được tổ chức cho những người biểu tình đã quyên góp được khoảng 9,2 triệu đô la Canada (7,2 triệu đô la) trước khi chiến dịch bị kết thúc vào thứ Sáu. Theo cảnh sát trưởng Sloly của Ottawa, nhiều khoản quyên góp đến từ bên ngoài Canada.

Sloly nói: “Giờ đây, chúng tôi nhận thức được một nhân tố quan trọng ở Hoa Kỳ đã tham gia vào việc tài trợ, tổ chức và biểu tình.”

GoFundMe cho biết cuộc vận động quyên góp đã vi phạm các điều lệ và cam kết sẽ hoàn trả mọi đóng góp cho cuộc vận động. Ban tổ chức sau đó đã chuyển nỗ lực của họ sang GiveSendGo, và đã huy động được hàng triệu đô la chỉ trong vài ngày.

Để so sánh, những người tham gia cuộc chủ nghĩa nổi dậy vào ngày 6 tháng 1 đã thực hiện các chiến dịch trên GoFundMe trong những tháng sau cuộc bạo động ở Điện Capitol của Hoa Kỳ kiếm được ít hơn nhiều. Một cuộc thăm dò về 24 chiến dịch như vậy, gồm cả 8 cuộc vận động ủng hộ Proud Boys, cho thấy rằng họ đã quyên góp được ít hơn 250.000 đô la trong suốt vài tuần.

GiveSendGo đã đưa ra một tuyên bố vào thứ Hai, cho biết họ đã nói chuyện với nhưng người tổ chức đoàn xe để  bảo đảm rằng “tất cả số tiền quyên góp được sẽ được dùng để cung cấp viện trợ nhân đạo và hỗ trợ pháp lý cho những người lái xe tải ôn hòa và gia đình của họ khi họ đứng về tự do.”

Giới lãnh đạo Đảng Cộng hòa đã kêu gọi mở cuộc điều tra đối với GoFundMe về việc hủy bỏ cuộc vận động quyên góp cho đoàn xe.

Và một phong trào đoàn kết tương lai của những người lái xe vận tải Mỹ có thể đang được phát triển. Một nhóm Facebook đang lên kế hoạch lái xe xuyên quốc gia đến Washington, D.C., đã bị đóng cửa vào thứ Hai.

Đấu tranh nội bộ trong nhóm bảo thủ không chỉ xảy ra ở Hoa Kỳ.

Dominik A. Stecula, phụ tá giáo sư khoa học chính trị tại Đại học Tiểu bang Colorado, nghiên cứu về môi trường truyền thông và ảnh hưởng của nó đối với xã hội, cho biết, giống như Đảng Cộng hòa ở Hoa Kỳ, Đảng Bảo thủ của Canada đang trải qua cuộc đấu tranh nội bộ giữa các phe phái dân túy và chủ nghĩa bảo thủ truyền thống.

Vào ngày 2 tháng 2, người lãnh đạo của Đảng Bảo thủ Canada đã bị lật đổ, thay thế bằng một người lãnh đạo lâm thời đã chụp ảnh đội chiếc mũ “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lạ” (MAGA). Trong khi đó, hai đảng viên Đảng Bảo thủ đã công khai đoạn tuyệt với đảng này để trả lời cho những cuộc biểu tình ở Ottawa.

Stecula nói thêm, phương tiện truyền thông xã hội và sự thúc đẩy cuộc biểu tình này của các chính khách Mỹ thể hiện sự lan tỏa của cuộc chiến tranh văn hóa Mỹ và rối loạn thông tin gây ô nhiễm nền chính trị của các quốc gia khác. Stecula nói,

“Tôi là người gốc Ba Lan và tôi nhận thấy rằng mặc dù không có sự kiện nào xảy ra ngay lập tức như đoàn xe [ở Canada], nhưng tôi đã để ý từ lâu rằng có sự xuất cảng các cuộc chiến tranh văn hóa Mỹ sang các bối cảnh khác. Tôi nghĩ đây là một ví dụ điển hình về điều đó.”

Dominik A. Stecula

Jacob Remes, một sử gia về lao động, tầng lớp lao động, di cư và thảm họa của Hoa Kỳ và Canada tại Đại học New York, cho biết, theo một cách nào đó, tình hình ở Ottawa đã phát triển thành một cuộc chiến ủy nhiệm cho quyền của người Mỹ.

Giới tài trợ Mỹ không quan tâm đến những sắc thái của tình hình ở Canada, chẳng hạn như những gì công dân Canada muốn, hoặc sự tiến hóa — và có lẽ là sự tan rã — của Đảng Bảo thủ Canada. Jacob Remes nói,

“Nhưng đối với người Mỹ, điều đó hoàn toàn không ăn thua gì hết. Họ không quan tâm đến việc lãnh đạo của Đảng Bảo thủ Canada là ai. Họ chỉ thích ý tưởng về một đám người lái xe vận tải da trắng ở thủ đô quốc gia và quậy phá tung hê tất cả.”

Jacob Remes

• Tác giả | Anya van Wagtendonk, phóng viên đưa tin về thông tin sai lệch cho Grid, tập trung vào tác động của thông tin sai lệch đối với chính sách, bầu cử và hành vi xã hội.
• Benjamin Powers, Phóng viên Kỹ thuật của Grid, ông tìm hiểu mối liên hệ giữa kỹ thuật và quyền riêng tư trong những câu chuyện chính.
• Steve Reilly, Phóng viên điều tra của Grid tập trung vào các mối đe dọa đối với nền dân chủ.

© 2022 DCVOnline   

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net” 

---

Nguồn: The hacked account and suspicious donations behind the Canadian trucker protests | Anya van Wagtendonk, misinformation reporter, Benjamin Powers, technology reporter, and Steve Reilly, investigative reporter | Grid News | February 8, 2022.