‘Tuyên bố bất ngờ’: Mỹ choáng váng trước đề nghị của Ba Lan về chiến đấu cơ
Paul Mcleary và Alexander Ward | DCVOnline
Phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Mỹ, John Kirby, cho biết: “Chúng tôi không tin rằng đề nghị của Ba Lan là một đề nghị hợp lý.”
Hôm thứ Ba, chính phủ Ba Lan đã làm Washington choáng váng khi tuyên bố sẵn sàng chuyển giao 28 máy bay chiến đấu MiG-29 cho Mỹ, và hiểu rằng chúng sẽ được giao lại cho các phi công Ukraine chiến đấu chống lại cuộc xâm lăng của Nga.
Tuyên bố này, đi kèm với lời yêu cầu Mỹ cấp cho Ba Lan các máy bay phản lực đã sử dụng có “khả năng tương ứng”, được công bố sau một tuần đàm phán qua lại giữa Washington và Warsaw về việc chuyển giao chiến đấu cơ cho Ukraine, đang cần máy bay phản lực thay thế để đánh đuổi quân Nga.
Sau khi bị Warsaw từ chối thẳng thừng là họ thậm chí không xét đến việc cấp máy bay MiG cho Ukraine, lời đề nghị đến hoàn toàn bất ngờ vào hôm thứ Ba .
Một viên chức chính cao cấp trong quyền nói với POLITICO rằng cộng đồng tình báo Hoa Kỳ và Bộ Quốc phòng đã phản đối việc chuyển giao các máy bay của Ba Lan cho Ukraine, do những phức tạp hậu cần trong việc đưa chúng qua biên giới và giao cho những phi công Ukraine. Chính phủ Ba Lan cũng không tham khảo ý kiến với đối tác Hoa Kỳ trước khi đưa ra thông báo.
Tuyên bố của người phát ngôn Bộ Quốc phòng John Kirby phản ảnh mối quan tâm sâu sắc vào cuối ngày thứ Ba, nói rằng “Chúng tôi không tin rằng đề nghị của Ba Lan là một đề nghị hợp lý. Đơn giản là đối với chúng tôi không rõ ràng có lý do chính đáng cho đề nghị đó.”
Kirby cho thấy hậu cần có vấn đề: trang bị lại máy bay để cho những phi công Ukraine không thuộc NATO có thể sử dụng, và ông nói “cảnh máy bay chiến đấu… cát cánh từ căn cứ của Mỹ/NATO ở Đức bay vào không phận đang tranh chấp với Nga về Ukraine gây quan tâm lớn cho toàn khối liên minh NAO.”
Tuy nhiên, Hoa Kỳ vẫn liên lạc với chính phủ Ba Lan về đề nghị này.
Vài phút sau thông báo bất ngờ của Bộ Ngoại giao Ba Lan, một viên chức hàng đầu của Bộ Ngoại giao đã phải để giải thích với Quốc hội những gì vừa xảy ra. Hôm thứ Ba, Victoria Nuland, Thứ trưởng Ngoại giao phụ trách các vấn đề chính trị, nói với Ủy ban Đối ngoại Thượng viện,
“Theo hiểu biết của tôi, họ đã không tham khảo trước với chúng ta rằng họ dự định giao những chiếc máy bay này cho chúng ta. Tôi đang trong một cuộc họp mà lẽ ra tôi phải biết về chuyện đó ngay trước khi tôi đến. Vì vậy, tôi nghĩ rằng đó thực sự là một hành động bất ngờ của chính phủ Ba Lan.”
Victoria Nuland
Trong một tuyên bố đăng trên trang web của Bộ, Bộ Ngoại giao Ba Lan đề nghị gửi tất cả những máy bay chiến đấu MiG-29 do Nga sản xuất “ngay lập tức và miễn phí” tới căn cứ không quân của Mỹ ở Ramstein, Đức.
Đổi lại, tuyên bố cho biết, Warsaw “yêu cầu Hoa Kỳ cung cấp cho chúng tôi những máy bay đã sử dụng với khả năng hoạt động tương ứng. Ba Lan sẵn sàng lập ngay các điều kiện mua máy bay.”
Ba Lan cũng kêu gọi các đồng minh NATO khác đang dùng máy bay phản lực MiG-29 “hành động tương tự.”
Ukraine cũng dùng MiG-29 và đã bị tổn thất nặng nề kể từ khi Nga xâm lược vào cuối tháng trước. Giới chức hàng đầu của chính phủ Ukraine vì thế đã yêu cầu các quốc gia khác có máy bay phản lực chuyển giao máy bay MiG-29 của họ cho Ulraine, vì điều đó đồng nghĩa với việc những phi công Ukraine chỉ cần được huấn luyện lại tổi thiểu đã sử dụng được.
Bằng cách chuyển giao các máy bay cho Mỹ thay vì trực tiếp giao chúng cho Ukraine, chính phủ Ba Lan không phải đối phó với thách thức hậu cần đưa máy bay phản lực qua biên giới, mặc dù không rõ liệu Mỹ có thể chấp nhận chuyển giao máy bay Ba Lan một cách hợp pháp hay không.
Máy bay MiG của Ba Lan đã được nâng cấp vào năm 2013 và 2014 với hệ thống điện tử hàng không mới và các dụng cụ trang bị khác để tăng thời gian hoạt động của chúng, mặc dù không quân Ba Lan đã tập trung nhiều hơn vào phi đội F-16 đang ngày càng phát triển, cùng với 32 chiếc F-35 sắp đến, chiếc F-35 đầu tiên sẽ đến Ba Lan vào năm 2024. Một số kỹ thuật mới, nhạy cảm đã lắp đặt trên máy bay MiG 29 có thể sẽ phải được loại bỏ trước khi chuyển giao cho Ukraine.
Một viên chức cao cấp của Bộ Quốc phòng Mỹ nói với phóng viên tại Ngũ Giác Đài hôm thứ Ba rằng không phận Ukraine vẫn còn đang trong vòng tranh chấp, người Ukraine và Nga đều không làm chủ bầu trời. Viên chức, giấu tên để thảo luận về các hoạt động hiện tại, cho biết
“Người Ukraine vẫn có thể bay và tiến hành phòng thủ bằng hoả tiễn. Phi công Nga vẫn tiếp tục bay và cũng có khả năng phòng thủ bằng hoả tiễn – có rất ít khu vực thuộc Ukraine mà hoả tiễn đất đối không của Nga không bắn tới.”
Câu chuyện về máy bay bắt đầu chỉ vài ngày sau khi Nga xâm lược Ukraine, khi Giám đốc an ninh Liên minh châu Âu Josep Borrell cho biết Ba Lan, cùng với các nước Đông Âu khác vẫn sử dụng máy bay chiến đấu của Nga, đã đồng ý nhanh chóng chuyển giao máy bay cho các phi công Ukraine.
Chuyện đó hóa ra không phải như vậy. Borrell sau đó đã rút lại những bình luận đó, nói rằng nó phụ thuộc vào mỗi quốc Đông Âu khác tự quyết định, và Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda đã công khai từ chối đề nghị đó.
Nhưng giới chức chính phủ Hoa Kỳ đã xác nhận vào cuối tuần rằng một cuộc chuyển nhượng khả thi vẫn đang được thảo luận. Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken hôm Chủ nhật cho biết Hoa Kỳ đang thảo luận với Ba Lan về kế hoạch cung cấp máy bay MiG-29 cho Ukraine và để “cung cấp lại bất cứ thứ gì Ba Lan cung cấp cho Ukraine” trongn chương trình “State of the Union” của CNN.
Tuy nhiên, Warsaw dường như đã kiên quyết, với dòng tweet của văn phòng chính phủ đăng hôm Chủ nhật rằng “Ba Lan sẽ không gửi máy bay chiến đấu đến #Ukraine cũng như cho phép sử dụng sân bay của họ. Chúng tôi đã giúp đỡ đáng kể trong nhiều lĩnh vực khác.”
Về việc Ba Lan yêu cầu mua lại máy bay phản lực của Mỹ, nước này rất có thể sẽ nhận được F-16 để đổi lấy những máy bay MiG-29.
Những quốc gia khác đang sử dụng MiG-29 gồm có Slovakia và Bulgaria, mặc dù cả hai quốc gia tuần trước đều bác bỏ ý định chuyển giao máy bay của họ.
Phi đội nhỏ MiG-29 của Slovakia lànhững chiến đấu cơ duy nhất của nước này và chính phủ rất lo ngại mất bất kỳ sức mạnh không quân nào cho đến khi họ ký thỏa thuận với Ba Lan về việc bảo vệ không phận của Slovakia.
© 2022 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: ‘Surprise move’: U.S. stunned by Poland’s fighter jet offer | Paul Mcleary And Alexander Ward | The Politico |March 8, 2022.