Ukraine: Putin sẽ tìm cách giữ thể diện

John Simpson | DCVOnline

Ngay cả cuộc chiến kinh hoàng nhất cũng đến hồi kết thúc. Đôi khi, như năm 1945, kết quả duy nhất của cuộc chiến là đánh nhau cho đến chết. Tuy nhiên, hầu hết, chiến tranh thường kết thúc bằng một thỏa thuận không hoàn toàn làm hài lòng bất kỳ ai, nhưng ít nhất nó cũng chấm dứt cuộc đổ máu.

*Một biểu tượng mới khi Nga xăm lăng Ukraine.* Nguồn: Amsterdam @BrightonBDS

Và thường, ngay cả sau những xung đột tệ hại và gay gắt nhất, hai bên sẽ dần dần nối lại mối quan hệ cũ, ít thù địch hơn.

Nếu may mắn, chúng ta sẽ sớm thấy sự bắt đầu của tiến trình này đang diễn ra giữa Nga và Ukraine. Sự phẫn nộ, đặc biệt là của người dân Ukraine, sẽ kéo dài hàng chục năm. Nhưng cả hai bên đều muốn và cần hòa bình: Ukraine, vì các thị trấn và thành phố của họ đã và đang phải hứng chịu bom đạn khủng khiếp, và Nga, vì theo tổng thống Ukraine, dù không thể xác minh được, đã mất nhiều người và tài nguyên hơn so với những gì họ đã mất trong hai cuộc chiến tranh bạo lực kinh hoàng ở Chechnya.

Nhưng không ai lại ký một hiệp định hòa bình có thể dẫn đến sự sụp đổ của chính họ. Đối với Tổng thống Nga Vladimir Putin, ông đang đi tìm cách để giữ thể diện. Tổng thống Ukraine Zelensky đã chứng tỏ là người có khả năng ngoại giao đáng nể, và rõ ràng ông ấy sẵn sàng nói và làm bất cứ điều gì có thể chấp nhận được đối với bản thân và người dân của mình để quân Nga ngừng tàn phá Ukraine.

Đối với Zelensky, một mục tiêu quan trọng là giữ cho Ukraine thoát khỏi cuộc chiến tranh kinh hoàng này và vẫn là một quốc gia thống nhất, độc lập, không phải là một tỉnh của Nga; đó là điều mà ban đầu Tổng thống Putin dường như nghĩ rằng ông có thể biến Ukraine thành như vậy.

Đối với Tổng thống Putin, tất cả những gì quan trọng bây giờ là ông ta có thể tuyên bố chiến thắng. Bất chấp tất cả mọi người trong toàn bộ chính quyền của ông hiểu rằng Nga đã dập mặt, đổ máu mũi trong cuộc xâm lăng không cần thiết này. Bất chấp khoảng 20% người Nga hiểu những gì đang thực sự diễn ra trên thế giới biết rằng Putin đã đem cả cung điện đặt vào canh bạc, một ảo tưởng do chính ông ấy nghĩ ra, và đã thua cuộc.

Cuộc chiến để giành được sự ủng hộ của phần lớn số dân còn lại, những người có khuynh hướng tin hoàn toàn vào những gì họ xem trên truyền hình nhà nước — ngay cả khi có những khoảnh khắc bất ngờ như sự xuất hiện trên màn hình của biên tập viênrất can đảm, Marina Ovsyannikova, với tấm biển viết, “No War… người Nga chống chiến tranh”, đừng tin tất cả những gì đang nói vì đó đều là tuyên truyền.

Như vậy việc gì sẽ khiến Tổng thống Putin ra khỏi cuộc chiến thảm khốc này mà trông vẫn ung dung tự tại trong mắt đa số dân nước Nga? Thứ nhất, ông cần có sự cam kết, thậm chí có thể được ghi vào hiến pháp của Ukraine, rằng nước này không có ý định gia nhập NATO trong tương lai gần. Tổng thống Zelensky đã chuẩn bị sẵn con đường cho việc này, bằng cách yêu cầu NATO một điều mà họ không thể đồng ý (thiết lập vùng cấm bay trên Ukraine), sau đó chỉ trích liên minh vì đã làm ông ta thất vọng về yêu cầu đó, và cuối cùng nói ra rằng ông ấy không chắc rằng nếu NATO cư xử như vậy, có thực sự đáng để Ukraine gia nhập hay không. Không thể khôn ngoan hơn cách định vị chính trị thế này. NATO bị chê trách, điều mà liên minh này có thể dễ dàng đối phó và Ukraine được quyền tự do hành động theo ý muốn.

Nhưng đó là việc dễ. Chuyện khó hơn là tinh vi thực hiện tham vọng cấp bách mà Zelensky và Ukraine là phải gia nhập EU, điều mà Nga gần như chống đối mạnh không kém, mặc dù cũng có nhiều cách để giải quyết vấn đề đó. Khó khăn nhất mà Ukraine có thể nuốt trôi sẽ là việc Nga thẳng tay cướp một phần lãnh thổ Ukraine, hoàn toàn bất chấp hiệp ước quốc tế mà nước này đã ký kết để bảo vệ biên giới Ukraine. Việc mất Crimea vào năm 2014 là điều mà Ukraine có thể buộc phải chính thức chấp nhận, bằng một cách nào đó. Và Nga rõ ràng có ý định bám sát những khu vực ở miền đông Ukraine, trên thực tế đã nằm trong sự kiểm soát của Nga — và có lẽ còn hơn thế nữa.

Năm 1939, Joseph Stalin xâm lăng Phần Lan, phần đất từng là một phần của đế chế Nga. Ông ta chắc chắn rằng quân đội Nga sẽ chiếm được Phần Lan ngay lập tức — giống như Putin nghĩ sẽ chiếm được Ukraine vào năm 2022. Các tướng lĩnh của Stalin, có thể hiểu đã sợ mất mạng, đã hứa với Stalin là ông ta đã đúng. Và, tất nhiên, Stalin đã sai. Chiến tranh Mùa đông kéo dài vào năm 1940, quân đội Liên Xô bẽ mặt, và Phần Lan vẫn còn niềm tự hào dân tộc chính đáng vì đã chống lại một siêu cường. Phần Lan mất một phần lãnh thổ, vì những kẻ chuyên quyền như Stalin và Putin cần phải ra khỏi chiến tranh như thể họ là bên thắng cuộc. Nhưng Phần Lan đã giữ được điều quan trọng nhất, không thể thiếu được: nền độc lập hoàn toàn của mình như một quốc gia tự do, tự quyết.

*Xe tăng Nga bị quân Ukraine phá hủy ở Luhansk*. GETTY IMAGES

Như mọi thứ đang diễn ra ngày hôm nay, Ukraine — đã đẩy lùi rất nhiều cuộc tấn công của Nga và khiến lực lượng của Putin trông thật yếu ớt và kém hiệu quả — sẽ có thể làm được điều đó. Trừ khi quân đội của Putin có thể chiếm được Kyiv và nhiều lãnh thổ khác của Ukraine, thì Ukraine sẽ sống còn như một thực thể quốc gia, giống như Phần Lan đã là vào năm 1940. Mất Crimea và những phần lãnh thổ ở miền đông Ukraine sẽ là một mất mát cay đắng, bất hợp pháp và hoàn toàn vô cớ. Nhưng Vladimir Putin sẽ phải bắt đầu dùng đến những vũ khí kinh khủng hơn hơn những gì ông ta đã có, nếu ông muốn là kẻ chiến thắng. Như tình hình đang diễn ra, trong tuần giao tranh thứ ba, không ai còn có thể nghi ngờ ai là bên thực sự chiến thắng trong cuộc chiến tranh xâm lăng này.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: Ukraine: Putin will search for a way to save face | John Simpson | BBC News | Mar 15, 2022.