Tại sao lính Nga không thể đương đầu được với khả năng nhìn qua màn đêm của quân đội Ukraine

The Economist | DCVOnline

Quân đội Nga không thấy được các cuộc tấn công của Ukraine trong bóng tối

Lính Nga ở Ukraine đang trở thành nạn nhân của những vụ nổ trong đêm. Đã có một số chuyện kể về Aerorozvidka, một đơn vị máy bay không người lái chiến thuật của quân đội Ukraine với khẩu hiệu tiếng Latinh “Non dormies” (Bạn sẽ không ngủ được), tấn công vào những đơn vị lính Nga dưới sự bao phủ của màn đêm. Máy bay không người lái nhỏ trang bị máy chụp ảnh những vật thể phát nhiệt, có thể xác định vị trí các chiến cụ của Nga từ các tín hiệu nhiệt của chúng — động cơ thường được duy trì hoạt động trong thời tiết giá băng — và tấn công chúng bằng lựu đạn chống tăng thời Liên Xô. Các video về các cuộc tấn công như vậy cho thấy lính Nga không thể thấy chúng. Nhưng quân đội hiện đại từ lâu đã sử dụng kỹ thuật nhìn ban đêm. Tại sao quân xâm lăng của Nga phải vật vã mà vẫn không nhìn thấy trong bóng tối?

Các hệ thống quân sự quan sát ban đêm đầu tiên, từ chiến tranh thế giới thứ hai, đã sử dụng đèn rọi dùng tia hồng ngoại và chỉ phát giác được nếu có bằng máy dò đặc biệt. Những quân cụ này hoạt động tốt trừ khi kẻ thù cũng có cảm biến hồng ngoại, trong trường hợp đó, người dùng (đèn rọi dùng tia hồng ngoại) sẽ nổi bật như một ngọn hải đăng. Quân đội hiện đại có hai loại quân cụ nhìn ban đêm để tránh vấn đề này. Máy chụp ảnh vật phát nhiệt, như được Aerorozvidka sử dụng, nhìn thấy bức xạ hồng ngoại do các vật thể ấm phát ra và hiển thị nó bằng màu sắc tươi sáng. Những quân đội khác sử dụng một loại quân cụ gọi là bộ nhân quang (photomultiplier) để biến ánh sáng thành tín hiệu điện, khuếch đại hình ảnh vật thể khi có ít ánh sáng. Những thứ này biến thế giới thành một màu xanh đơn sắc kỳ lạ.

*Một máy bay không người lái do đơn vị Aerorozvidka lắp ráp.* Ảnh: Aerorozvidka

Lợi thế của khả năng nhìn ban đêm thể hiện rõ ràng trong Chiến dịch Bão Sa mạc năm 1991. Quân đội Mỹ tự hào rằng “chúng ta làm chủ ban đêm” khi họ lừa và đánh bại quân đội Iraq vốn thiếu quân cụ nhìn đêm hiện đại. John Lehman, cựu Bộ trưởng hải quân, sau đó nói với Quốc hội rằng khả năng hoạt động “khi tất cả các lực lượng phòng thủ còn lại trên thế giới ở mức 10% so với ban ngày” đã mang lại lợi thế cho quân đội Mỹ.

Samuel Cranny-Evans của RUSI, một tổ chức tư vấn quốc phòng, nói rằng quân đội phần lớn sử dụng quân cụ nhìn đêm dưới dạng các dụng cụ cá nhân, chẳng hạn như kính nhìn hoặc ống ngắm vũ khí và các quân cụ trang bị cho xe cộ. Không rõ chính xác có bao nhiêu quân xa của Nga được trang bị kỹ thuật nhìn đêm, mặc dù các xe tăng mới hơn của Nga được trang bị máy ảnh nhiệt bắt nguồn từ mẫu của Thales, một công ty cung cấp dụng cụ quốc phòng của Pháp mà Nga đã nhập cảng.

Nhưng không như quân đội phương Tây, Nga không thường xuyên phát quân cụ nhìn ban đêm cho các binh sĩ đã điều động xuống mặt đất. Cranny-Evans cho biết, chỉ một số lực lượng đặc biệt và đơn vị trinh sát được chọn có được quan cụ loại này. Điều này được chứng minh bằng hình ảnh của những người lính Nga bị bắt. Cho đến nay chỉ có các đơn vị Spetsnaz (lực lượng đặc biệt) chụp trong hình với quân cụ chiến đấu ban đêm. Điều này có thể là do kỹ thuật này đắt tiền và tinh vi, và những người lính thiếu kinh nghiệm hoặc nghĩa quân không được tin tưởng để được cấp loại quân cụ kỹ thuật cao này. Những quân cụ loại cao cấp có thể trị giá hàng chục nghìn đô la mỗi chiếc.

Tôi thấy anh! Một số binh sĩ dường như đang mang Kính nhìn đêm toàn cảnh mặt đất với bốn thấu kính, kết hợp bốn hình ảnh khác nhau để tăng tầm nhìn của binh sĩ và cho phép nhận biết chiều sâu tốt hơn khi dùng chúng. Hầu hết các binh sĩ cũng mang theo súng trường tấn công Fort-221 của lực lượng đặc biệt, duy trì kỷ luật cò súng nghiêm ngặt. Ảnh: Reuters

Khi các lực lượng Ukraine chiến đấu với phe ly khai do Nga hậu thuẫn vào năm 2014, việc thiếu khả năng nhìn ban đêm đã cản trở họ. Kể từ đó họ đã tích trữ loại quân cụ này. Mỹ đã cung cấp một lô 2.500 hệ thống quân cụ này vào năm 2018, và những nước khác đã viện trợ vũ khí. Vào ngày 9 tháng 4, Anh hứa sẽ gửi thêm quân cụ nhìn đêm cho Ukraine. Và mặc dù Mỹ đã cố gắng kiểm soát chặt chẽ việc xuất cảng kỹ thuật nhìn ban đêm trong nhiều năm, nhưng ngày nay có rất nhiều hệ thống có sẵn trên thị trường mở. Come Back Alive, một tổ chức gây quỹ cho quân đội Ukraine, đã cung cấp hơn 1.000 máy chụp ảnh nhiệt kể từ năm 2014. Các hệ thống khác cũng có thể được điều chỉnh để nhìn thấu màn đêm. Bộ phận bắn của hỏa tiễn Javelin di động có cả một máy ảnh nhiệt có thể phóng đại vật thể lên gấp 9 lần. Ngay cả khi tất cả các hỏa tiễn đã dùng, máy nhìn trong đêm loại này này vẫn hữu ích cho việc quan sát ban đêm và Ukraine có một lượng lớn máy nhìn trong đêm.

Mặc dù quân đội của Nga vượt trội hơn rất nhiều về ngân sách so với Ukraine, nhưng nước này không có đủ tiền để cấp cho mỗi quân nhân những loại quân cụ cá nhân mới nhất. Một viên chức chính phủ phương Tây cho biết vào ngày thứ hai của cuộc chiến:

“Quân cụ của Nga cho lục quân không được trang bị tối tân để chiến đấu vào ban đêm. Và đó không phải là điều mà họ đã làm nhiều trong các hoạt động quân sự gần đây.”

Một số tướng chỉ huy quân đội Nga đang chiến đấu theo cách cũ, thắp sáng trận địa bằng ánh chớp của đại pháo và hỏa châu. Nhưng một khi bóng tối quay trở lại, các đối thủ vô hình sẽ tiếp tục bắn tỉa những người lính Nga.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: Why Russian forces can’t match Ukraine’s night-vision equipment | The Economist | April 14, 2022