Moldova trước ‘thời khắc rất nguy hiểm’ và lo ngại có thể bị lôi kéo vào cuộc chiến ở Ukraine
Jennifer Rankin | DCVOnline
Chính phủ Moldova cảnh cáo các lực lượng không tên đang gây căng thẳng ở khu vực ly khai nói tiếng Nga ở Transnistria
Phó thủ tướng của Moldova cho biết họ đang đứng trước “một thời khắc mới vô cùng nguy hiểm” và ông cảnh cáo những lực lượng không tên đang tìm cách gây căng thẳng sau một loạt nhiều vụ nổ ở khu vực ly khai Transnistria trong tuần này.
Trong một cuộc họp báo, Nicu Popescu cho biết chính phủ của ông đã thấy “tình hình xấu đi một cách nguy hiểm” trong những ngày gần đây, sau các cuộc tấn công bằng lựu đạn vào “Bộ an ninh” ở khu vực ly khai Transnistria hôm thứ Hai. Ông nói, các cuộc tấn công bằng hỏa tiễn phóng lựu đưa Moldova đến “một thời khắc mới rất nguy hiểm trong lịch sử khu vực của chúng tôi”, đồng thời cho biết thêm rằng các cơ quan của Moldova đã được đặt trong tình trạng báo động cao để sẵn sàng đối phó.
Ngày càng có nhiều lo ngại rằng Moldova và Transnistria có thể bị lôi kéo vào cuộc xung đột Ukraine. Khu vực có phần lớn dân nói tiếng Nga ở Transnistria ở miền đông Moldova đã bị lực lượng ly khai thân Nga kiểm soát kể từ năm 1992 sau một cuộc chiến ngắn khi Moscow can thiệp với phe nổi dậy.
Tuần trước, một chỉ huy cao cấp của Nga cho biết việc giành được quyền kiểm soát ở miền nam Ukraine sẽ giúp Nga nối kết với Transnistria, khu vực có đường biên giới dài 453 km với Ukraine. Sau đó, vào thứ Hai, một loạt vụ nổ bí ẩn nhắm vào “bộ an ninh” của Transnistria, một tháp radio và đơn vị quân đội.
“Phân tích của chúng tôi cho đến nay cho thấy có những căng thẳng giữa các lực lượng khác nhau trong khu vực nhằm làm cho tình hình mất ổn định và điều đó làm cho khu vực Transnistria dễ bị thiệt hại và gây rủi ro cho Cộng hòa Moldova.”
Nicu Popescu
Popescu cho biết thêm rằng phần lớn người Moldova, kể cả những người ở Transnistria, muốn đứng ngoài cuộc chiến.
Chính phủ Moldova, không kiểm soát khu vực Transnistria, đang nghiên cứu một số giả thuyết về nguyên nhân của các vụ tấn công, đồng thời Popescu nói thêm rằng đó có thể là một hành động khiêu khích hoặc “kết quả của một số căng thẳng của một số lực lượng bên trong khu vực này”. Ông nói thêm:
“Chúng tôi không thể tuyên bố chính xác hoặc quy trách nhiệm cho ai, nhưng những gì chúng tôi thấy là thực sự có một số quân bên trong khu vực đang hành động với mục đích làm tình hình bất ổn bên trong khu vực này.”
Nicu Popescu
Theo Popescu, tuần trước, chính quyền Transnistria đã thông báo rằng họ sẽ ngăn chặn tất cả nam giới trong độ tuổi chiến đấu rời khỏi khu vực, điều mà ông mô tả là một dấu hiệu cho thấy “chúng ta vẫn chưa ra khỏi vùng nguy hiểm hiện sinh”.
Moldova đã được Moscow bảo đảm công khai và trong riêng tư “rằng Nga tiếp tục công nhận sự toàn vẹn lãnh thổ của Moldova”, ông nói thêm rằng “với tình hình trong khu vực, chúng tôi vẫn rất cảnh giác”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova hôm thứ Năm tuyên bố rằng những vụ nổ gần đây ở Transnistria là một cố gắng để kéo nó vào cuộc xung đột ở Ukraine.
Chính quyền Transnistrian đã quy trách nhiệm cho Ukraine về các cuộc tấn công, trong khi Kyiv chỉ vào Nga, nói rằng Moscow đang tìm cách gây mất ổn định ở khu vực.
Một viên chức ngoại giao cao cấp của EU cho biết các vụ bạo động là “rõ ràng do Nga tổ chức”, quan điểm dựa trên phân tích của họ về tình hình, chứ không phải các nguồn tin tình báo. Viên chức ngoại giao đó nói,
“Chúng tôi không thấy rằng sẽ có một cuộc xung đột tích cực, nhưng người ta không bao giờ biết được vì họ [Nga] đã làm những điều điên rồ.”
Một trong những quốc gia nghèo nhất của châu Âu, Moldova đang phải vất vả thu xếp cho một số lớn người tị nạn và suy thoái kinh tế của chiến tranh đã khiến gần 15% hàng xuất cảng của nước này bị ngăn chận.
Theo Bộ Ngoại giao Moldova có khoảng 95.000 người chạy trốn khỏi cuộc chiến ở Ukraine đã đến Moldova, tương đương 3,5% dân số. Trong khi gần đây số người tị nạn đã ổn định và thậm chí giảm, nước thuộc Liên Xô cũ này vẫn đang thích nghi với những người mới đến, với người tị nạn Ukraine hiện chiếm 1/10 dân số trẻ em ở Moldova.
Chiến tranh cũng đang gây ra “những tác động tiêu cực lớn đến kinh tế” Popescu cho biết vì có tới 14% xuất cảng của Moldova, vốn bán sang Ukraine, Belarus và Nga, đã “gần như ngừng hoạt động”. Lạm phát đã tăng vọt lên tới 22% và giá hàng hóa nhập cảng của Moldova đã tăng lên, vì hải cảng Odesa của Ukraine gần đó — con đường rẻ nhất để vận chuyển nhiều hàng hóa — đã không còn nữa.
Moldova đang tìm viện trợ kinh tế từ EU, cũng như trở thành thành viên cuối cùng của khối này.
Chính phủ Kishinev đã nộp đơn xin gia nhập vào tháng 3 ngay sau khi Ukraine bắt đầu nỗ lực gia nhập EU và đang bận rộn trả lời hàng trăm câu hỏi từ Brussels về sự sẵn sàng gia nhập EU.
Tuần trước, chính phủ Moldova thông báo họ đã gửi cho Brussels một bảng trả lời 369 câu hỏi; Moldove hiện đang làm việc để trả lời một tài liệu thứ hai gồm 2.000 câu hỏi khác về khả năng tương thích của quốc gia với luật pháp Liên minh Châu Âu. Popescu nói,
“Chúng tôi là một quốc gia có lịch sử châu Âu, bản sắc châu Âu, ngôn ngữ châu Âu – và ngôn ngữ Romania của chúng tôi đã là ngôn ngữ chính thức của EU, do đó, mọi thứ trở nên dễ dàng hơn nhiều.”
Nicu Popescu
Ông đồng thời cho biết thêm rằng Moldova đã chứng minh rằng họ đã thành thạo trong việc chuyển đổi chính phủ thông bằng những phương tiện dân chủ.
Nhưng ngay cả các quốc gia thành viên EU đồng tình với các hồ sơ xin làm thành viên EU của Moldova, Ukraine và Gruzia cho rằng những nước này khó có thể sớm gia nhập vào liên minh châu Âu.
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: Moldova facing ‘very dangerous moment’ amid fears it could be drawn into Ukraine war | Jennifer Rankin | The Guardian | 28 April 2022