ByteDance xác nhận rằng họ đã dùng TikTok để theo dõi và định vị trí của những nhà báo bằng cách dùng địa chỉ IP (Giao thức Internet) của phóng viên như Forbes đã đưa tin hồi tháng 10.
Hình của Philip Smith vẽ cho forbes/hình ảnh của Drafter123 Getty Images
Một cuộc điều tra nội bộ của ByteDance, công ty mẹ của mạng video TikTok, đã phát giác thấy rằng nhân viên của họ đã theo dõi nhiều nhà báo đưa tin về công ty, truy cập địa chỉ IP và dữ liệu người dùng của nhà báo một cách trái phép nhằm xác định xem họ có ở cùng địa phương với nhân viên của ByteDance hay không.
Theo các tài liệu mà Forbes đã duyệt xét, ByteDance đã theo dõi nhiều nhà báo của Forbes như một phần của chiến dịch theo dõi bí mật này. Cuộc dọ thám này được thực hiện nhằm tìm ra nguồn rò rỉ bên trong công ty sau một loạt những bài báotiết lộliên hệ hiện có của công ty với Trung Hoa. Do kết quả cuộc điều tra về các chiến thuật do thám, ByteDance đã sa thải Chris Lepitak, trưởng kiểm toán nội bộ của công ty, người lãnh đạo nhóm chịu trách nhiệm về những chiến thuật đó. Song Ye, giám đốc điều hành làm việc tại Trung Hoa, xếp của Lepitak và là người báo cáo trực tiếp với Giám đốc điều hành ByteDance, Rubo Liang, đã từ chức. Trong một email nội bộ Forbes đã được xem, Liang viết,
“Tôi vô cùng thất vọng khi được thông báo về tình trạng này… và tôi chắc rằng các bạn cũng cảm thấy như vậy. Niềm tin của công chúng mà chúng ta đã bỏ công sức xây dựng bị xói mòn đáng kể do hành động sai trái của một số cá nhân. … Tôi tin rằng sự thể này sẽ là một bài học cho tất cả chúng ta.”
Rubo Liang
TikTok Theo dõi nhà báo của Forbes – Emily Baker-White thảo luận. 10:52
Luật sư chính của TikTok, Erich Andersen, đã viết trong một email nội bộ thứ hai mà Forbes đã được xem:
“Thông lệ tiêu chuẩn của mọi công ty là phải có một nhóm kiểm toán nội bộ được ủy quyền để điều tra những hành động vi phạm quy tắc ứng xử. Tuy nhiên, trong trường hợp này, một số người đã lạm dụng quyền hạn của mình để truy cập vào dữ liệu người dùng TikTok.”
Forbeslần đầu tiên đưa tin về chiến thuật dọ thám do một nhóm làm việc cho ByteDance tại Trung Hoa hồi tháng 10. Khi được yêu cầu bình luận về bản tin đó, ByteDance và TikTok không phủ nhận việc họ theo dõi, nhưng đã viết Twitter sau khi Forbes đăng bản tin đó và nói rằng
“TikTok chưa bao giờ được dùng để ‘nhắm mục tiêu’ bất kỳ thành viên nào của chính phủ Hoa Kỳ, những người hoạt động, nhân vật của công chúng hoặc những nhà báo” và rằng “TikTok không thể giám sát người dùng ở Hoa Kỳ theo cách mà bài báo đã viết.”
ByteDance và TikTok
Trong email nội bộ, Liang thừa nhận rằng TikTok đã theo dõi nhà báo đúng như Forbes đã đưa tin.
“Đây là một cuộc tấn công thẳng vào khái niệm tự do báo chí và vai trò quan trọng của nó trong một nền dân chủ đang hoạt động.”
Randall Lane, giám đốc nội dung của Forbes
Cuộc điều tra, tên trong nội bộ là Dự án Raven, bắt đầu vào mùa hè này sau khi BuzzFeed News đăng một bản ti cho biết những nhân viên của ByteDance làm việc tại Trung Hoa đã nhiều lần truy cập dữ liệu người dùng Hoa Kỳ, dựa trên hơn 80 giờ ghi âm các cuộc họp nội bộ của TikTok. Theo tài liệu nội bộ của ByteDance được Forbes xem xét, Dự án Raven có sự tham gia của Giám đốc Văn phòng Bảo mật và Quyền riêng tư của công ty, được Trưởng phòng Tuân thủ Pháp lý Toàn cầu của TikTok biết và đã được nhân viên của ByteDance tại Trung Hoa chấp thuận. Nó đã theo dõi Emily Baker-White, Katharine Schwab và Richard Nieva, ba nhà báo của Forbes trước đây từng làm việc tại BuzzFeed News.
Randall Lane, giám đốc nội dung của Forbes, cho biết:
“Đây là một cuộc tấn công thẳng vào khái niệm tự do báo chí và vai trò quan trọng của nó trong một nền dân chủ đang hoạt động. Chúng tôi đang chờ trả lời trực tiếp của ByteDance, vì việc này đặt ra những câu hỏi căn bản về những gì họ đang làm với thông tin họ thu thập được từ người dùng TikTok.”
Randall Lane/Forbes
Sau khi bản tin này đã đăng tải, người phát ngôn của TikTok, Hilary McQuaide cho biết:
“Hành động sai trái của một số nhân viên, những người không còn làm việc tại ByteDance, là sự lạm dụng nghiêm trọng quyền hạn của họ để truy cập vào dữ liệu của người dùng. Hành động sai trái này là không thể chấp nhận được và không thích hợp với những nỗ lực của chúng tôi trên TikTok để giành được sự tin tưởng của người dùng.”
Hilary McQuaide/TikTok
Người phát ngôn của ByteDance, Jennifer Banks, nói thêm: “ByteDance lên án dự án sai lầm này ví nó đã vi phạm Quy tắc ứng xử của công ty.”
Bà ấy nói rằng ByteDance chưa tìm thấy bằng chứng cho thấy công ty đã theo dõi những nhà báo khác của Forbes ngoài Baker-White, nhưng cuộc điều tra vẫn đang tiếp diễn. Tài liệu nội bộ của công ty được Forbes duyệt xét cũng cho thấy việc Tik Tok đa theo dõi Schwab và Nieva.
Bà Banks cũng lưu ý rằng người đứng đầu bộ phận Tuân thủ pháp luật toàn cầu, Catherine Razzano, đã không biết về việc Tik Tok đã theo dõi những nhà báo cho đến cuối tháng 10, mặc dù tài liệu mà Forbes đã xem cho thấy rằng Razzano đã biết về cuộc điều tra rò rỉ của dự án Raven trước thời điểm đó. Thượng nghị sĩ Mark Warner nói. Forbes
“Diễn biến mới này củng cố những lo ngại nghiêm trọng rằng mạng xã hội này đã cho phép kỹ sư và giám đốc điều hành của TikTok tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa liên tục truy cập vào dữ liệu riêng tư của người dùng Hoa Kỳ mặc dù đã nhiều lần tuyên bố với quóc hội Mỹ và người dùng rằng dữ liệu của người dùng được bảo mật. Bộ Tư pháp Hoa Kỳ cũng đã hứa hơn một năm qua rằng họ đang tìm cách bảo vệ dữ liệu người dùng Hoa Kỳ không để Bytedance và ĐCSTH biết được — đã đến lúc đưa ra giải pháp đó nếu không Quốc hội có thể sớm bị buộc phải can thiệp.”
TNS Mark Warner
Theo một email nội bộ do Andersen gửi vào thứ Năm, ByteDance phát giác thấy rằng một số nhân viên của họ đã lấy được dữ liệu của “một cựu phóng viên của BuzzFeed và một phóng viên của Financial Times”, cũng như “một số ít người liên lạc với phóng viên” qua danh khoản TikTok của họ. Công ty luật Covington & Burling, công ty đã đại diện cho TikTok trong vụ kiện chống lại chính phủ Hoa Kỳ đã thực hiện việc kiểm toán. Covington đã không trả lời yêu cầu bình luận.
Ngoài việc sa thải Trưởng ban kiểm toán nội bộ của TikTok, Chris Lepitak, người đã bị đình chỉ công tác sau bản tin ban đầu của Forbes về kế hoạch theo dõi nhà báo vào tháng 10, ByteDance đã sa thải thêm hai nhân viên của TikTok tại Hoa Kỳ và Trung Hoa do kết quả của những phát giác mới biết này. Lepitak đã không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận. Andersen viết trong email nội bộ:
“Không nhân viên nào bị phát giác đã trực tiếp tham gia hoặc giám sát kế hoạch sai lầm này mà vẫn còn làm việc tại ByteDance.
Diễn biến mới này củng cố những lo ngại nghiêm trọng rằng mạng xã hội đã cho phép những kỹ sư và giám đốc điều hành của TikTok tại Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa liên tục truy cập vào dữ liệu cá nhân của người dùng Hoa Kỳ mặc dù đã nhiều lần tuyên bố với quốc hội và người dùng rằng dữ liệu của người dùng được bảo mật.”
Thượng nghị sĩ Mark Warner
Nhóm giám sát chiến dịch giám sát là bộ phận Kiểm toán Nội bộ và Kiểm soát Rủi ro của ByteDance, một đơn vị đặt tại Bắc Kinh chịu trách nhiệm chính trong việc tiến hành các cuộc điều tra về hành vi sai trái tiềm ẩn của nhân viên ByteDance hiện nay và trước đây.
Giám đốc điều hành của TikTok, Shou Zi Chew, đã viết trong email riêng gửi cho nhân viên rằng:
“Chúng ta rất coi trọng vấn đề bảo mật dữ liệu”, đồng thời cho biết thêm rằng Dự án Texas của công ty sẽ hạn chế quyền truy cập của Trung Hoa vào dữ liệu người dùng Hoa Kỳ (và điều này đã được Baker-White tại BuzzFeed News đưa tin đầu tiên) là một “minh chứng cho cam kết đó.”
TikTok/Shou Zi Chew
Vào năm 2021, TikTok đã trở thành trang web được truy cập nhiều nhất trên thế giới, nhưng việc chủ của ứng dụng là một công ty kỹ thuật khổng lồ của Trung Hoa, ByteDance, đã làm dấy lên những lo ngại nghiêm trọng về việc công ty này có quyền truy cập vào thông tin cá nhân của hàng triệu công dân Hoa Kỳ, cũng như khả năng thao túng và gây ảnh hưởng đến nội dung của người dùng. Công ty hiện đang đàm phán một hợp đồng an ninh quốc gia với Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Hoa Kỳ (CFIUS) của Bộ Tài chính, cơ quan sẽ điều chỉnh cách ứng dụng mạng xã hội do Trung Hoa làm chủ sử dụng dữ liệu người dùng cá nhân của người Mỹ. Công ty này cũng đã tìm cách xoa dịu những lo ngại về mối quan hệ với Trung Hoa bằng cách làm việc để chuyển một số thông tin người dùng Hoa Kỳ sang một bên được lưu trữ tại một trung tâm dữ liệu do Oracle quản lý như một phần của Dự án Texas.
“Trong trường hợp này, có những người đã lạm dụng quyền hạn của mình để truy cập vào dữ liệu người dùng TikTok.”
Erich Andersen, Luật sư chính của TikTok
Forbesđã đưa tin vào tháng 10 rằng cùng một nhóm điều tra và kiểm toán nội bộ của ByteDance tại Trung Hoa chịu trách nhiệm về chiến dịch theo dõi những nhà báo cũng đã điều tra giám đốc an ninh toàn cầu của TikTok Roland Cloutier, một cựu chiến binh Không quân Hoa Kỳ, người được giao nhiệm vụ giám sát các nỗ lực hạn chế quyền truy cập của nhân viên Trung Hoa vào dữ liệu người dùng ở Mỹ. Cloutier từ chức vào tháng 7 năm 2022. Forbes cũng cho biế có ít nhất năm nhân viên cao cấp lãnh đạo những tiểu ban tại TikTok gần đây đã rời công ty vì tiết lộ rằng họ không thể ảnh hưởng một cách có ý nghĩa đến tiến trình lấy quyết định.
TikTok và ByteDance từ chối bình luận về các cuộc điều tra cụ thể của nhân viên hoặc về việc họ nghỉ việc.
Vào tháng 8, Forbes tìm thấy thêm hồ sơ LinkedIn của ba trăm nhân viên ByteDance cho thấy trước đây họ đã làm việc cho báo giới của nhà nước Trung Hoa. 23 trong số các hồ sơ dường như được của những giám đốc của ByteDance. Vào thời điểm đó, người phát ngôn của ByteDance, Jennifer Banks, cho biết công ty
“quyết định tuyển dụng hoàn toàn dựa trên năng lực chuyên môn của một cá nhân để thực hiện công việc. Đối với các doanh nghiệp ở thị trường Trung Hoa của chúng tôi, bao gồm những người trước đây đã từng làm việc trong các vị trí của chính phủ hoặc cơ quan truyền thông nhà nước ở Trung Hoa. Bên ngoài Trung Hoa, nhân viên cũng có kinh nghiệm trong chính phủ, chính sách công và các tổ chức truyền thông từ hàng chục thị trường.”
Jennifer Banks/ByteDance
ByteDance không phải là công ty kỹ thuật khổng lồ đầu tiên dùng một ứng dụng để theo dõi những người dùng nào đó. Vào năm 2017, tờ New York Times đã đưa tin rằng Uber đã xác định được nhiều chính khách và cơ quan quản lý địa phương khác nhau, đồng thời cung cấp cho họ một phiên bản ứng dụng Uber riêng, gây hiểu lầm để tránh những hình phạt theo quy định. Vào thời điểm đó, Uber thừa nhận rằng họ đã có chương trình, được gọi là “quả bóng xám”, nhưng cho biết nó chỉ dùng để không nhận những yêu cầu đi xe của “những đối thủ thông đồng với giới chức chính phủ đặt ‘mồi nhử’ bí mật nhằm gài bẫy tài xế [Uber]” tbà những người khác.
Cả Uber và Facebook cũng được cho là đã theo dõi vị trí của các nhà báo đưa tin về ứng dụng của họ. Một cuộc điều tra năm 2015 của Trung tâm thông tin quyền riêng tư điện tử cho thấy Uber đã theo dõi vị trí của nhà báo đưa tin về hai công ty đó. Uber đã không trả lời cụ thể về khiếu nại này. Cuốn sách năm 2021 Một sự thật xấu xí (“An Ugly Truth”) cáo buộc rằng Facebook đã làm chuyện tương tự nhằm xác định nguồn tin của các nhà báo. Facebook đã không trả lời trực tiếp những khẳng định trong cuốn sách, nhưng một phát ngôn viên đã nói với San Jose Mercury News vào năm 2018 rằng, giống như các công ty khác, Facebook “thường xuyên dùng [các] hồ sơ kinh doanh trong các cuộc điều tra tại nơi làm việc.”
Nhưng một yếu tố quan trọng giúp phân biệt việc ByteDance thu thập thông tin cá nhân của người dùng với những trường hợp nếu trên: TikTok đã nói với quốc hội vào tháng 6 rằng quyền truy cập vào một số dữ liệu người dùng Hoa Kỳ — có thể kể cả vị trí — sẽ “chỉ giới hạn cho nhân viên được ủy quyền, theo các giao thức đã được phát triển với Chính quyền Hoa Kỳ.”
Brendan Carr, một ủy viên của FCC, người đã yêu cầu Apple và Google cấm TikTok sau bản tin của BuzzFeed News vào tháng 6, cho biết:
“Vào thời điểm đúng lúc TikTok đang cố gắng thuyết phục giới chức chính phủ Hoa Kỳ rằng nó có thể tin được — khi nó có mọi động cơ để bảo đảm tính bảo mật dữ liệu của người dùng — công ty mẹ có trụ sở tại Bắc Kinh của nó đã lạm dụng hệ thống của công ty để lấy dữ liệu về những phóng viên đang đưa tin về TikTok? Đây là chiếc đinh cuối cùng đóng vào nắp quan tài cho ý tưởng rằng giới chức chính phủ Hoa Kỳ có thể tin TikTok được.”
Brendan Carr/FCC
Bản tin này đã cập nhật để kết hợp thông tin bổ túc của TikTok và ByteDance.
