Trump có thể tự ân xá hay không?

Michael J. Gerhardt Và Alan Baron | DCVOnline

Sau đây là ý kiến của 2 cựu luật sư luận tội.

Lời bào chữa của Cựu Tổng thống Donald Trump trước bản cáo trạng của ông về 37 trọng tội vì lấy và giấu tài liệu của chính phủ một cách bất hợp pháp — rằng ông ấy đã giải mật bằng cách nghĩ về chúng — là điềm báo trước về cách biện hộ sắp tới.

Cựu Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Đại hội Đảng Cộng hòa Bắc Carolina tại Trung tâm Hội nghị Koury vào Thứ Bẩy, ngày 10 tháng 6 năm 2023 ở Greensboro, N.C. Robert Willett [email protected]

Không có gì lạ khi Trump đưa ra một tuyên bố hão huyền khác để tự giúp mình — rằng ông ấy đã tự ân xá rồi. Mới tuần này, Trump đã nói, “Tôi không nghĩ rằng tôi sẽ phải” tự ân xá nếu ông ấy đắc cử tổng thống, hầu như không phải là sự bác bỏ việc đó có thể xẩy ra.

Dù nó được viết xuống và ký nhận, hay do Trump tuyên bố hay do Trump chỉ nghĩ đến, thì câu hỏi vẫn là: Tổng thống có thể tự ân xá không? Khi nào và nếu đến lúc Trump đưa ra tuyên bố như vậy, chúng ta nên chuẩn bị sẵn sàng để nói rằng việc đó sai như thế nào.

Quyền ân xá của tổng thống viết trong Điều II, Mục 2 của Hiến pháp.

Tổng thống “sẽ có quyền ban hành lệnh ân xá và tha thứ cho những hành động phạm tội chống lại Hoa Kỳ, ngoại trừ trong những vụ án bị luận tội.”
Điều II, Mục 2 của Hiến pháp Hoa Kỳ

Hiến pháp ikhông nói gì về vấn đề liệu tổng thống có thể tự ân xá hay không, một sự im lặng có thể hiểu theo những cách hoàn toàn ngược lại. Một là việc không có luật lệ cấm tổng thống tự ân xá có nghĩa là nó không bị cấm. Tương tự như vậy, nếu những Người soạn thảo Hiến pháp có ý định ngăn cản các tổng thống tự ân xá thì Hiến pháp đã phải ghi như vậy.

Một cách khác để đọc Hiến pháp là không thể tưởng tượng được rằng tổng thống có thể tự ân xá mà không cần phải ghi trong Hiến pháp. Trong trường hợp không có ngôn ngữ rõ ràng trao quyền tự ân xá cho tổng thống, sẽ không có ý nghĩa gì khi suy luận về điều đó, vì những người soạn thảo Hiến pháp không muốn thiết lập ở Mỹ những vị vua có thể tự đặt mình lên trên luật pháp.

Vấn đề tự ân xá của tổng thống hiện đang là việc hàng đầu và trung tâm. Bên cạnh bản cáo trạng của Trump về việc giấu, cất giữ và nói dối về những tài liệu của chính phủ, Ủy ban ngày 6 tháng 1 đã kết thúc những phiên điều trần bằng một bản chuyển giao cho Bộ Tư pháp nói rằng Tổng thống Trump đã có những ứng xử mà Bộ có thể xem xét để có thể truy tố một số tội danh, kể cả âm mưu lừa gạt Hoa Kỳ và hỗ trợ hoặc giúp đỡ một cuộc nổi dậy.

Bộ trưởng Tư pháp Hoa Kỳ đã bổ nhiệm một công tố viên liên bang kỳ cựu để điều tra về những liên quan của Trump trong việc can thiệp vào việc chuyển giao quyền lực hợp pháp. Dựa trên cam kết về thời gian và tài nguyên được sử dụng để chú ý đến khả năng toà án liên bang truy tố Trump, và hợp lý khi cho rằng Bộ Tư pháp sẽ gạt đi bất kỳ nỗ lực tự ân xá nào của Trump.

Đây cũng không phải là lần đầu tiên Bộ Tư pháp phải đối phó với vấn đề này. Trước khi được Gerald Ford ân xá, cựu Tổng thống Richard Nixon đã hỏi Bộ Tư pháp liệu ông có thể ân xá cho mình hay không. Mary Lawton, khi đó đang giữ chức Quyền Phụ tá Tổng chưởng lý tại Văn phòng Cố vấn Pháp luật, cho rằng quy tắc cơ bản là không ai có thể là thẩm phán trong vụ án của chính mình đã dẫn đến kết luận rằng tổng thống không có quyền ân xá cho chính họ. Phần lớn chuyên gia cộng đồng học thuật cũng đi đến một kết luận tương tự. Giáo sư Cass Sunstein của Trường Luật Harvard là một trong số nhiều học giả pháp lý cho rằng việc ân xá là một vấn đề thể hiện lòng thương xót và ân sủng đối với người khác. Người ta không ai tự “ban” cho mình bất cứ thứ gì. Cũng không ai thể hiện lòng thương xót đối với chính mình.

Rõ ràng cấm tự ân xá là việc không cần thiết khi logic, ý nghĩa ban đầu, tính thực tiễn và nền tảng của Hiến pháp đều đi đến hướng đó. Thật vậy, những lập luận mà Trump có thể sẽ tuyên bố nay mai rằng ông có quyền làmnhư vậy không chỉ bỏ qua điều đó mà còn bỏ qua những nguyên tắc hiến pháp căn bản là không ai đứng trên luật pháp và không ai nên là thẩm phán trong vụ án của chính họ. Trump có thể xem thường tất cả những điều đó trong hành trình trở thành quân vương, nhưng nền pháp trị rõ ràng có nghĩa là không tổng thống nào có quyền này, bất kể ông ấy có thể mong muốn hay nghĩ gì.

Tác giả |Michael Gerhardt dậy luật hiến pháp tại Trường Luật Đại học Bắc Carolina và từng là luật sư đặc biệt cho vị Chủ toạ phiên tòa luận tội lần thứ hai của Donald Trump.

Alan Baron là cựu công tố viên liên bang và cựu Luật sư Luận tội Đặc biệt của Hạ viện Hoa Kỳ.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: Could Trump pardon himself? Here’s what 2 former impeachment lawyers say | Michael J. Gerhardt and Alan Baron | The Charlotte Observer | Jun 15, 2023