Nền kinh tế Việt Nam đang bộc phát. Tại sao cổ phiếu của nó lại không như vậy.

Craig Mellow | DCVOnline

Sản xuất điện thoại thông minh dây chuyền tại nhà máy VinSmart ở Hà Nội. Yên Dương/Bloomberg

Việt Nam là một cường quốc kinh tế đang phát triển nhanh. Vậy tại sao nó không phải là một thị trường mới nổi?

Những người gác cổng chỉ số tại MSCI vẫn giữ nguyên nhãn “thị trường biên giới” cho trong tương lai gần cho Việt Nam, ngăn cản nhiều quỹ của những thị trường mới nổi đầu tư vào đó—và có lý do chính đáng.

Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chọn Hà Nội trong chuyến công du cấp nhà nước châu Á trong tuần này, phần lớn là để củng cố một đối trọng chiến lược mạnh có 100 triệu dân với nước láng giềng Trung Hoa. Một nhóm giám đốc điều hành những công ty kỹ thuật đã đi cùng tổng thống Mỹ để tìm hiểu các khoản đầu tư tương lai.

Không có gì phải thắc mắc. Rõ ràng Việt Nam đang tiến lên bậc thang giá trị điện tử khi giới sản xuất đang đi tìm những địa điểm thay cho Trung Hoa. Giới cung cấp của Apple (mã chứng khoán: AAPL) được cho là đang nâng cấp hoạt động sản xuất trong nước từ đồ phụ tùng đơn giản đến màn hình OLED. Đối thủ Samsung Electronics (005930.Korea), công ty đã sản xuất một nửa số điện thoại thông minh tại Việt Nam, gần đây đã mở một trung tâm nghiên cứu và phát triển trị giá 220 triệu USD tại Hà Nội.

Dylan Patel, chuyên viên phân tích trưởng của SemiAnalysis, cho biết Việt Nam đang cạnh tranh vị trí thống trị của Trung Hoa trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn với các khoản đầu tư mới của chuyên gia đóng gói/thí nghiệm Amkor Technology (AMKR) và công tycung cấp cơ sở hạ tầng dữ liệu Marvel Technology (MRVL).

Theo Ngân hàng Thế giới, nền kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng gần 5% trong năm nay ngay cả khi thị trường xuất cảng suy giảm, sau đó sẽ phục hồi lên mức 6% vào năm 2025. Trường hợp của chứng khoán Việt Nam còn non yếu hơn rất nhiều. John Paul Lech, chuyên viên quản lý danh mục đầu tư tại Matthews Asia, cho biết vẫn không có nhiều lựa chọn, 35 năm sau khi giới lãnh đạo Đảng Cộng sản Việt Nam tiến hành đổi mới thị trường: Chỉ có khoảng 50 công ty có vốn hóa thị trường hơn 1 tỷ USD.

Ông nói: “Câu chuyện từ trên xuống rất thú vị bị ảnh hưởng do độ rộng thị trường và khả năng tiếp cận từ góc độ từ dưới lên.”

Những công ty đa quốc gia thống trị lĩnh vực xuất cảng đang phát triển, chiếm 3/4 doanh thu nước ngoài của Việt Nam. Điều đó khiến cổ phiếu Việt Nam bị hở sườn quá nhiều vì ngân hàng và giới phát triển bất động sản (một nửa vốn hóa thị trường), do đó phải đối phó với những khó khăn về tài chính và hành chính ngày càng tăng.

Quỹ giao dịch trao đổi VanEck Việt Nam (VNM) đã sụp gần một nửa vào năm ngoái khi sự náo động trong nước cộng với sự sụt giảm của thị trường toàn cầu. Chính phủ đã kiểm soát một cách vụng về thị trường trái phiếu bất động sản đang sôi sục và tống một số trọc phú vào tù vì những cáo buộc tham nhũng mơ hồ. Cả hai sự kiện đó đều làm rung chuyển khu vực tài chính quan trọng.

Thị trường đã lấy lại được 1/3 vị thế đã mất trong năm nay khi Hà Nội giảm tốc độ thanh trừng và củng cố thanh khoản cho ngân hàng. Jonathan Binder, chuyên gia đầu tư thị trường cận biên của Consilium Investment Management, cho biết: “Đảng Cộng sản Việt Nam đã cho thấy họ không đi theo con đường giống như của Trung Hoa. Họ đã giải quyết tình hình lĩnh vực bất động sản một cách khéo léo.” Tuy nhiên, Hà Nội cũng không tiến tới vị thế thị trường mới nổi. Rào cản chính là giới hạn đối với quyền sở hữu nước ngoài, ởmức 30% đối với ngân hàng và 49% đối với các công ty niêm yết khác. Đó là một yếu tố hủy diệt đối với MSCI.

Bill Stoops, giám đốc đầu tư của Dragon Capital tại Hà Nội, cho biết Thái Lan đưa ra tiền lệ cho một giải pháp giải quyết với các khoản thu từ lưu ký không có quyền biểu quyết không được tính vào giới hạn sở hữu của nước ngoài. Giới lãnh đạo Việt Nam vẫn đang suy nghĩ về điều đó. Ông nói: “Việc đánh giá thị trường ở mức định giá cao hơn nhiều ở Đông Nam Á dường như khó xẩy ra cho đến khi chúng tôi đào sâu chỉ số MSCI-EM”.

Nhưng một số cổ phiếu nổi bật. Công ty gia công công nghệ thông tin FPT (FPT.Việt Nam), tên tuổi kỹ thuật hàng đầu Việt Nam, là một cỏ phiếu giới đầu tư yêu thích. Stoops nói: “Kỹ sư của FPT giỏi ngang ký sư của Ấn Độ hoặc Trung Hoa với mức lương chỉ bằng một nửa.” Ông cũng lạc quan về nhà sản xuất thép Tập đoàn Hòa Phát (HPG.Vietnam), nhờ khả năng tăng tốc phát triển cơ sở hạ tầng và nhà bán lẻ đa dạng Mobile World Investment (MWG.Vietnam).

Sự kết hợp giữa Chủ nghĩa Cộng sản và chủ nghĩa tư bản ở Trung Hoa đã gây ảnh hưởng một cách xuất sắc, cho đến khi (có thể) nó không thành công. Chúng ta sẽ xem liệu Việt Nam có thể làm hay hơn không.

Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”

Nguồn: Vietnam’s Economy Is on Fire. Why Its Stocks Aren’t | Craig Mellow | Baron’s | September 15, 2023.