Donald Trump bị cấm tranh cử ở Colorado theo án lệnh lịch sử của Tối cao Pháp viện Tiểu bang
Nicholas Riccardi | DCVOnline
DENVER (AP) – Hôm thứ Ba 4 trên 7 thẩm phán Tối cao Pháp viện Colorado đã tuyên bố cựu Tổng thống Donald Trump không đủ tư cách tranh cử Tổng thống theo Khoản 3 Tu chính án 14 của Hiến pháp Hoa Kỳ về sự nổi loạn và loại ông khỏi đầu phiếu sơ bộ tổng thống của tiểu bang, tạo ra một cuộc tranh luận có thể xẩy ra tại Tối cao Pháp viện Mỹ để quyết định liệu người đang dẫn đầu trong số ứng cử viên đảng Cộng hoà (GOP) có thể tiếp tục tranh cử hay không.
Án lệnh của một tòa án với tất cả thẩm phán đều do những thống đốc đảng Dân chủ bổ nhiệm đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử Khoản 3 của Tu chính án thứ 14 được sử dụng để loại một ứng cử viên tổng thống. Tối cao Pháp viện Colorado viết trong án lệnh 4-3
“Đa số thẩm phán cho rằng Trump không đủ tư cách giữ chức vụ tổng thống theo Khoản 3 của Tu chính án thứ 14.”
TCPV Colorado
Tối cao Pháp viện của Colorado đã hủy án lệnh của một thẩm phán tòa án cấp quận, dù kết luận rằng Trump đã kích động cuộc nổi dậy vì vai trò của ông trong vụ tấn công vào Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021, nhưng nói rằng ông không thể bị cấm tranh cử vì không rõ ràng liệu điều khoản (Khoản 3 của Tu chính án thứ 14) này bao gồm cả chức vụ tổng thống.
Tối cao Pháp viện của Colorado giữ nguyên án lệnh 19 tháng 12 cho đến ngày 4 tháng 1 hoặc cho đến khi Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ phán quyết về vấn đề này. Giới chức phụ trách bầu cử ở Colorado cho biết vấn đề này phải được giải quyết trước ngày 5 tháng 1, hạn chót để tiểu bang in những lá phiếu sơ bộ bầu ứng viên tổng thống.
@cspanofficial #donaldtrump #trump #14thamendment #election2024 #cspan ♬ original sound – C-SPAN
Luật sư Eric Olson hôm thứ Hai biện luận tại tòa án Colorado rằng cựu Tổng thống Trump không đủ tư cách làm tổng thống do cố tình lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020, đỉnh điểm là vụ tấn công vào Điện Capitol ngày 6/1. Câu hỏi trọng tâm trong vụ việc là liệu ông Trump có bị cấm giữ chức tổng thống theo Khoản 3 của Tu chính án thứ 14 hay không, điều này loại bỏ bất kỳ ai “tham gia nổi dậy hoặc nổi loạn” chống lại Hiến pháp sau khi đã tuyên thệ ủng hộ Hiến pháp. Trong tuyên bố mở đầu, luật sư Olsen, đại diện cho một nhóm cử tri Colorado đang tìm cách ngăn cản không để Trump có thể có tên trên phiếu bầu sơ bộ, cho biết,
“Trump đã kích động một đám đông dùng bạo lực tấn công Điện Capitol của chúng ta, nhằm ngăn chặn tiến trình chuyển giao quyền lực một cách hòa bình theo Hiến pháp của chúng ta. Sau tất cả những chuyện đó, chúng tôi có mặt ở đây vì Trump tuyên bố rằng ông ấy có quyền trở thành tổng thống một lần nữa. Nhưng Hiến pháp của chúng ta, hiến chương chung của đất nước chúng ta nói rằng ông ấy không thể làm như vậy.”
Eric Olson
4 trên 7 thẩm phán TCPV Colorado viết: “Chúng tôi không đi đến những kết luận này một cách vội vã. Chúng tôi lưu tâm đến tầm quan trọng và trọng lượng của những câu hỏi đặt ra trước mắt chúng tôi. Chúng tôi cũng lưu tâm đến nghĩa vụ nghiêm túc của mình là áp dụng luật pháp mà không sợ hãi hay ưu ái và không bị ảnh hưởng do phản ứng của công chúng đối với những quyết định mà luật pháp yêu cầu chúng tôi phải có.”
Nhóm luật sư của Trump đã hứa sẽ kháng cáo ngay lập tức bất kỳ quyết định nào loại bỏ tư cách ứng cử viên của thân chủ họ lên tòa án cao nhất của quốc gia, nơi có quyết định sau cùng về nhữngc vấn đề hiến pháp. Trong một tuyên bố tối thứ Ba, phát ngôn viên ban vận động tranh cử của Trump, Steven Cheung, cho biết,
“Tối cao Pháp viện Colorado đã đưa ra một quyết định hoàn toàn sai lầm tối nay và chúng tôi sẽ cấp thời nộp đơn kháng cáo lên Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ, đồng thời yêu cầu hoãn lại quyết định rất phi dân chủ này.”
Nhóm luật sư của Trump
Chủ tịch Ủy ban Quốc gia Đảng Cộng hòa Ronna McDaniel đã dán nhãn quyết định này là “Can thiệp bầu cử” và cho biết nhóm pháp lý của RNC có ý định giúp Trump chống lại án lệnh của TCPV Colorado.
Trump đã thua 13% phiếu ở Colorado vào năm 2020 và không cần thắng tại tiểu bang này trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới. Nhưng mối nguy hiểm đối với cựu tổng thống là sẽ có thêm nhiều tòa án và giới chức phụ trách bầu cử theo gương Colorado và loại Trump khỏi những tiểu bang mà Trump cần phải thắng.
Hàng chục vụ kiện đã được đệ trình lên toà án trên toàn quốc nhằm loại Trump theo Khoản 3 mà những nhà lập hiến soạn thảo nhằm ngăn cản những người thuộc Liên minh miền Nam cũ quay trở lại chính phủ sau cuộc Nội chiến. Khoản 3 Tu chính án 14 cấm bất cứ ai tuyên thệ “ủng hộ” Hiến pháp và sau đó “tham gia nổi dậy hoặc nổi loạn” chống lại hiến pháp, và chỉ mới được dùng vài lần kể từ sau Nội chiến.
Derek Muller, giáo sư luật đại học Notre Dame, người đã theo dõi sát những vụ án về Khoản 3, cho biết sau án lệnh hôm thứ Ba:
“Tôi nghĩ nó có thể khuyến khích những tòa án hoặc Trưởng ban tổ chức bầu cử ở những tiểu bang khác hành động ngay bây giờ khi cuộc tranh luận đã đến hồi căng thằng. Đây là mối đe dọa lớn đối với tư cách ứng cử viên của Trump.”
Derek Muller
Vụ Colorado là vụ đầu tiên nguyên đơn thành công. Sau phiên điều trần kéo dài một tuần vào tháng 11, Thẩm phán quận Sarah B. Wallace kết luận rằng Trump thực sự đã “tham gia nổi dậy” bằng cách kích động cuộc tấn công vào Điện Capitol ngày 6 tháng 1 và án lệnh của bà cho phép ông tiếp tục tranh cử là một phán quyết khá kỹ thuật.
Luật sư của Trump đã thuyết phục thảm phán Wallace rằng, vì ngôn ngữ trong Khoản 3 đề cập đến “viên chức chính phủ của Hoa Kỳ” tuyên thệ “ủng hộ” Hiến pháp, nên nó không thể áp dụng cho tổng thống, người không nằm danh sách “viên chức chính phủ của Hoa Kỳ” đã đề cập đến trong tài liệu và có lời thề là “duy trì, bảo vệ và chống giữ” Hiến pháp.
Điều khoản này cũng cho biết các chức vụ được áp dụng bao gồm thượng nghị sĩ, dân biểu, đại cử tri bầu tổng thống và phó tổng thống, và tất cả những người khác “thuộc Hoa Kỳ,” nhưng không nêu vai trò tổng thống.
Tòa án cao nhất của tiểu bang đã không đồng ý, đứng về phía những luật sư của sáu cử tri Đảng Cộng hòa và không thuộc đảng nào ở Colorado, những người lập luận rằng thật vô nghĩa khi tưởng tượng rằng những người soạn thảo hiến pháp sửa đổi, sợ những người thuộc liên minh miền nam cũ quay lại nắm quyền, sẽ cấm họ tham gia các chức vụ cấp thấp nhưng không cấm họ vào vị trí cao nhất đất nước. Y kiến đa số thẩm phán TCPV Colorado cho biết,
“Tổng thống Trump yêu cầu chúng tôi khẳng định rằng Khoản 3 loại bỏ mọi kẻ nổi loạn vi phạm lời thề ngoại trừ những người nắm quyền lực cao nhất và nó cấm những người vi phạm lời thề ở hầu hết mọi cơ quan, cả tiểu bang và liên bang, ngoại trừ cơ quan cao nhất nước. Cả hai kết quả đó đều không phù hợp với ngôn ngữ và lịch sử đơn giản của Khoản 3.”
TCPV Colorado
Nhóm thiên tả, Công dân vì Trách nhiệm và Đạo đức ở Washington, khởi kiện vụ Colorado đã ca ngợi án lệnh này. Trong một tuyên bố, chủ tịch của nhóm này, Noah Bookbinder, cho biết,
“Hiến pháp của chúng ta quy định rõ ràng rằng những người vi phạm lời thề bằng cách tấn công nền dân chủ của chúng ta sẽ bị cấm phục vụ trong chính phủ.”
Noah Bookbinder
Nhóm luật sư của Trump cũng đã kêu gọi TCPV Colorado đảo ngược phán quyết của Wallace cho rằng Trump đã kích động vụ tấn công ngày 6 tháng 1. Luật sư của ông lập luận rằng tổng thống khi đó chỉ sử dụng quyền tự do ngôn luận của mình và không kêu gọi dùng bạo lực. Luật sư Scott Gessler của Trump cũng lập luận rằng vụ tấn công giống một “cuộc gây rối” hơn là một cuộc nổi loạn.
Điều đó vấp phải sự hoài nghi của một số thẩm phán. Thẩm phán William W. Hood III nói trong cuộc tranh luận ngày 6 tháng 12,
“Tại sao việc một đám đông dùng bạo lực tấn công Điện Capitol khi Quốc hội đang thực hiện trách nhiệm cốt lõi của hiến pháp vẫn chưa đủ? Ở một khía cạnh nào đó, điều đó có vẻ giống như một khuông mẫu cho cuộc nổi loạn.”
William W. Hood III
Trong án lệnh đưa ra hôm thứ Ba, đa số thẩm phán TCPV Colorado đã bác bỏ lập luận rằng Trump không phải chịu trách nhiệm về cuộc tấn công bằng bạo lực của những người ủng hộ ông, nhằm mục đích ngăn chặn việc Quốc hội chứng thực kết quả cuộc bỏ phiếu tổng thống, họ viết: “Tổng thống Trump sau đó đã có một bài phát biểu trong đó ông ấy thực sự cổ vũ những người ủng hộ ông ấy sẽ chiến đấu tại Điện Capitol.”
NhữngThẩm phán TCPV Colorado Richard L. Gabriel, Melissa Hart, William W. Hood III và Monica Márquez đã phán quyết thay mặt những người khởi kiện. Chánh án Brian D. Boatright không đồng tình, cho rằng các câu hỏi về hiến pháp quá phức tạp để có thể giải quyết trong một phiên điều trần cấp tiểu bang. Những thẩm phán Maria E. Berkenkotter và Carlos Samour cũng không đồng tình. Samour viết trong bài phản đối của ông:
“Chính phủ của chúng ta không thể tước bỏ quyền giữ chức vụ công của một người nào đó mà không có thủ tục tố tụng hợp pháp. Ngay cả khi chúng ta tin rằng một ứng cử viên đã có những hành động khủng khiếp trong quá khứ — tôi dám nói là tham gia nổi dậy — thì vẫn phải có thủ tục tố tụng hợp pháp trước khi chúng ta có thể tuyên bố rằng cá nhân đó không đủ tư cách giữ chức vụ công.”
Carlos Samour
Án lệnh của Colorado trái ngược với TCPV Minnesota, tháng trước đã quyết định rằng chính đảng ở tiểu bang có thể đưa bất kỳ ai họ muốn vào lá phiếu bầu cử sơ bộ của đảng. Nó bác bỏ vụ kiện Khoản 3 nhưng cho biết nguyên đơn có thể kiện lại trong cuộc tổng tuyển cử.
Trong một vụ kiện khác về Tu chính án thứ 14, một thẩm phán Michigan đã ra phán quyết rằng Quốc hội, chứ không phải cơ quan tư pháp, nên quyết định liệu Trump có thể tiếp tục tham gia bỏ phiếu hay không. Phán quyết đó đang bị kháng cáo. Nhóm tự do, Free Speech For People, đằng sau những vụ kiện đó cũng đã đệ đơn kiện một vụ khác ở Oregon nhằm tìm cách loại Trump khỏi cuộc bỏ phiếu ở đó.
Cả hai nhóm đều có sự hậu thuẫn của giới tài trợ tự do, những người cũng ủng hộ Tổng thống Joe Biden. Trump đã đổ lỗi cho tổng thống về những vụ kiện chống lại ông, mặc dù Biden không có vai trò gì trong đó, nói rằng đối thủ của ông đang “làm mất uy tín hiến pháp” để chấm dứt chiến dịch tranh cử của ông.
Đồng minh của Trump đã vội vàng bảo vệ ông, coi quyết định này là “phi Mỹ” và “điên rồ” và là một phần trong nỗ lực có động cơ chính trị nhằm tiêu diệt tư cách ứng cử viên của ông.
Chủ tịch Hội nghị Đảng Cộng hòa Hạ viện Elise Stefanik cho biết trong một tuyên bố:
“Bốn thành viên đảng Dân chủ tại Tối cao Pháp viện Colorado nghĩ rằng họ có quyền quyết định cho tất cả người dân Colorado và người Mỹ trong cuộc bầu cử tổng thống tiếp theo.”
Elise Stefanik
© 2023 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc “Thể lệ trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: Donald Trump banned from Colorado ballot in historic ruling by state’s Supreme Court | Nicholas Riccardi | AP News | December 19, 2023.
___
Jill Colvin của Associated Press ở New York đã đóng góp cho báo cáo này.