Cuộc bầu cử định hình tương lai nước Mỹ và thế giới

Trần Giao Thuỷ

Chỉ còn vài ngày nữa cử tri Hoa Kỳ sẽ kết thúc cuộc bầu chọn người lãnh đạo quốc gia (và khối tự do trên thế giới.) Kết quả cuộc bầu cử lần này có thể đưa Donald Trump trở lại Toà Bạch Ốc và ông có thể bấm nút phóng hoả tiễn mang đầu đạn nguyên tử, có thể ra lệnh đòi quân đội bắn vào người biểu tình và thanh toán đối thủ chính trị và gần như hoàn toàn bất khả xâm phạm dù có những hành động mà nhiều người ở khắp nơi, không chỉ cho là sai mà còn bất hợp pháp — như tối thứ Năm vừa qua ông đã nói trên C-SPAN để chín nòng súng nhả đạn vào Liz Cheney: “Let’s put her with a rifle standing there with nine barrels shooting at her, OK?”

Dân Mỹ thích chuyện những người đã bị thất sủng hồi trào, và đây chắc chắn sẽ là một chuyện hồi trào đáng để ý. Nhưng đừng quên cuộc trở lại chính trường lần này có nghĩa gì. Trump đã thất cử một cách thảm hại bốn năm trước sau một nhiệm kỳ tổng thống trong đại dịch và đã để hơn một triệu người Mỹ thiệt mạng. Ông đã thua một Joe Biden yếu đuối hàng triệu phiếu bầu nhưng ngay sau đó vẫn cố đảo chánh giành quyền lực và cho đến nay vẫn chưa hề nhận mình đã thua trong cuộc bầu cử năm 2020.

Khi cuộc đảo chánh thất bại, và đặc biệt là trong những ngày cuối cùng của cuộc vận động tranh cử lần này, nhiều cựu cố vấn cao cấp của cựu tổng thống đã bắt đầu công khai lên tiếng chỉ trích khả năng, tư cách, tính khí và nghi ngờ về những niềm tin cốt lõi và lý tưởng của ông.

Chỉ vài ngày trước khi cuộc bỏ phiếu chấm dứt, lần lượt, những người trong cuộc đã làm việc và phục vụ dưới trướng của Trump bây giờ không thể tìm thấy một điều gì tốt đẹp để nói về ông.

Tờ New York Times đã tổng hợp nhận định của họ: “Những người từng là cố vấn hàng đầu của Trump, nay họ gọi ông là ‘Kẻ nói dối’, ‘Phát xít’ và ‘Không xứng đáng’.”

“Những người từng là cố vấn hàng đầu của Trump, nay họ gọi ông là ‘Kẻ nói dối’, ‘Phát xít’ và ‘Không xứng đáng’.” The New York Times.

Một người khá quan trọng trong danh sách đó nhưng ít được nhắc đến là cựu phó tổng thống Mike Pence. Ông đã tố cáo Trump là kẻ liều lĩnh và đòi đứng trên cả Hiến pháp. Pence cũng nói ông tránh xa nghị trình mà những người bảo thủ đang cổ động; năm 2024 ông ra tranh cử ưcv tổng thống cho đảng Cộng Hoà nhưng bị cỗ máy Trump đè bẹp và cùng lúc bị Trump loại bỏ; Pence đã từ chối ủng hộ cựu tổng thống. Ông ấy đang nghĩ gì?

Hãy nhìn lại; Pence là một người Bảo thủ trung kiên dù thuở thiếu thời đã từng ủng hộ đảng Dân chủ; ông sùng đạo và là một công chức tận tụy. Ông là một luật sư, nhân viên đài phát thanh đã đắc cử dân biểu, sau đó là Thống đốc Indiana và cuối cùng là Phó Tổng thống Hoa Kỳ.

Nhưng tất cả những chuyện đó dường như đã đi vào dĩ vãng. Hình ảnh về Pence, mà người đời nay còn nhớ, là một chính khách hàng đầu nước Mỹ phải đi trốn trong tầng hầm của Quốc hội vào ngày 6 tháng 1 năm 2020; ông đã bị những người theo chủ nghĩa MAGA Trump đe doạ tính mạng, đòi treo cổ ông bên ngoài bãi cỏ trước Quốc hội vì ông không lật ngược kết quả bầu cử như Trump đòi, để ông ấy vẫn nắm quyền tổng thống dù đã thất cử. Thậm chí còn có một giàn treo cổ do những người biểu tình vung gậy, một số đeo súng, và phất cờ Liên minh miền Nam dựng lên, mặc dù trông nó giống như một giàn treo cổ giả dựng lên một cách vụng về. Tuy nhiên, ý họ muốn tử hình Pence vẫn ở đó, và vào khoảnh khắc đó, tương lai chính trị của Pence coi như đã được định đoạt.

Đám người nổi loạn ngày 6 tháng 1, 2021 đòi treo cổ Phó Tổng thống Mike Pence. Independent

Mike Pence đang nghĩ gì vào cuối tuần này?

Một điều mà Trump và đám nịnh thần hiện nay rất thành công là thuyết phục cử tri Mỹ rằng nền kinh tế của họ sụp đổ một cách thê thảm. Nếu tin vào một số chỉ trích tiêu cực của họ trong nhiều tháng vừa qua thì kinh tế Mỹ hiện nay tồi tệ nhất thế giới. Tuy nhiên, sự thật lại khác xa những tuyên truyền của phái MAGA. Ngay cả Wall Street Journal, tờ báo bảo thủ thiên về đảng Cộng hòa cũng phải công nhận điều đó vào tuần này:

“Với một thành tích vững chắc khác trong quý 3, Hoa Kỳ đã tăng trưởng 2,7% trong năm qua. Nó đang vượt qua mọi nền kinh tế phát triển lớn khác, chưa kể đến tốc độ tăng trưởng lịch sử của chính nó.”

Nền kinh tế Hoa Kỳ là một trường hợp ngoại lệ khi nói đến sức mạnh năng suất. WSJ

Hillary Clinton năm 2016 đã gọi Trump là “con rối của Putin” trong cuộc tranh luận. Sau đó Trump trả lời, “Không, bà là con rối!” Không chắc ai đã thắng trong cuộc đôi co đó, nhưng chúng ta biết ai đã đắc cử và Putin không hề phàn nàn về kết quả.

Vậy, bầu cử lần này thì sao? Câu trả lời có hiển nhiên như người ta nghĩ hay không? Hãy xem Putin nói gì, theo tin của Associated Press, tổng thống Nga nói với khán giả tại một diễn đàn kinh tế ở hải cảng Vladivostok,

“‘Người được chúng tôi yêu thích’, nếu quý vị muốn gọi như vậy, là tổng thống hiện tại, ông Biden. Nhưng ông ấy đã bị loại khỏi cuộc đua, và ông ấy đề nghị với tất cả những người ủng hộ mình ủng hộ bà Harris. Vâng, chúng tôi sẽ làm như vậy — chúng tôi sẽ ủng hộ bà ấy.”

Một cách mỉa mai, Putin nói thêm, “tiếng cười diễn cảm và dễ lây” của bà cho thấy “bà ấy đang làm tốt.”

Như vậy, ai sẽ thắng trong cuộc bầu cử 2024 này? Hãy quên đi những bình luận liên miên của báo đài của cả hai phe và những kết quả khít khao của những cuộc thăm dò gần như hàng ngày và theo dõi nhận định mới nhất và có lẽ là bình luận cuối cùng của sử gia người Mỹ, Allen Lichtman biệt danh là “Nostradamus” vì thành tích gần như đoán đâu đúng đó của ông trong hơn bốn mươi năm qua.

Giáo sư và sử gia Allan Lichtman cho biết dự đoán của ông về chiến thắng của Harris vẫn đúng.

Allan Lichtmancho biết dự đoán của ông về chiến thắng của Harris vẫn đúng, bà sẽ thắng trong cuộc bầu cử 2024. News Nations

Lichtman tiết lộ dự đoán mới nhất về năm 2024 – và ông chưa bao giờ bị ‘căm ghét’ nhiều như vậy trong một cuộc bầu cử. Trên YouTube của mình, Lichtman nói,