Giải mã hình tượng sex trong những nhà thờ thời trung cổ ở Tây Ban Nha
Manuel Morales | Trà Mi
Giới chuyên gia đã gặp nhau để thảo luận về ý nghĩa của các tác phẩm điêu khắc rất rõ ràng về sex đã thực hiện cách đây cả 1.000 năm.
Aguilar de Campoo | Tại sao ông kia lại đem khoe cái phallus khổng lồ của mình, và dường như nó đang chỉ thẳng vào chúng ta? Còn một ông cũng râu ria khác, có vẻ như đang thủ dâm hay sao đó? Và ý nghĩa bức tượng người phụ nữ đang phô bày âm hộ của bà ấy có nghĩa là gì? Và một bức tượng hai người kia, liệu họ có thực sự đang giao hợp không?
Những hình tượng này đã hiện hữu gần 1.000 năm, là nhxng tác phẩm điêu khắc trong những nhà thờ ở miền bắc Tây Ban Nha. Những bức tượng đó trưng bày công nhiên trên mặt tiền, trên các tay đỡ giữ những gờ tường, miện trên đầu cột, và ngay cả trên các phông chữ tên thánh.
Nhưng tại sao những người thợ nề thời Trung Cổ lại làm những biểu tượng táo bạo này? Giáo hội Thiên Chúa giáo La Mãkhi đó đã muốn truyền đạt điều gì? Một nhóm những chuyên gia hội họp trong tu viện Santa María la Real ở Aguilar de Campoo (Palencia) đã cố gắng tìm trả lời cho những câu hỏi đó vào cuối tuần trước tại một hội thảo tên là “Nghệ thuật và tình dục trong những thế kỷ La mã thức”.
Không may, dường như không có những câu trả lời rõ ràng, dứt kháot. Eukene Martínez de Lagos, một chuyên viên sử học nghệ thuật tại Đại học Basque Country, đặt vấn đề với hơn 100 sinh viên trong một cuộc hội thảo,
“Có bao nhiêu cách giải thích cho tính khiêu dâm này?”
Khóa học này có cả một chuyến đi quan sát thực tế tại bốn nhà xây dựng theo kiểu kiến trúc thời trung cổ ở Anh gọi là Nặc mạn (Norman), và những nơi khác gọi là kiểu La mã, và dần dần phát triển thành kiến trúc Gothic.
Nổi tiếng nhất trong số những kiến trúc này là nhà thờ Collegiate của San Pedro de Cervatos, ở Cantabria, xây từ thế kỷ 12. Khu vực phía bắc Tây Ban nha này là cái nôi miêu tả về tình dục đáng kể nhất trong mỹ thuật kiến trúc La Mã, mặc dù cũng có những ví dụ khác ở miền đông Segovia, phía tây Soria, phía bắc Palencia và Burgos, và ở một mức độ thấp hơn ở các vùng khác của Castilla y León, Galicia, Álava , Navarre, Aragón và Catalonia.
“Không phải tất cả đều tối tăm và kinh dị ở thời Trung Cổ.”
José Luis Hernando, Zamora Distance University
Alicia Miguélez thuộc đại học Universidade Nova ở Lisbon nói,
“Nghệ sĩ được tổ chức thành những xưởng di động, ở mỗi xưởng thường có một người có tay nghề bậc thầy và một số người tập sự, và họ làm việc khắp nơi tùy vào công việc họ được giao phó.”
Thậm chí ngày nay, thật là ấn tượng khi tìm thấy tượng một người đàn ông và một người phụ nữ khoả thân trên đầu trụ ngay cạnh bàn thờ bên trong nhà thờ Thánh Gioan Baptist, ở Villanueva de la Nía. Vẫn còn dấu tích của lớp sơn màu đen trên mu của người phụ nữ, dù dương vật của người đàn ông đã bị cắt đi ở một thời điểm nào đó trong một giai đoạn lịch sử làm ra vẻ màu mè hơn.
Một trong những diễn giả, José Luis Hernando Garrido của Zamora Distance University, nói
“Một số người nghĩ rằng chúng có nghĩa là những bài học, như những ví dụ của những gì không nên làm, được giải thích một cách mạnh mẽ và rõ ràng.”
Jaime Nuño, giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Romanesque tại Santa María la Real Foundation, tổ chức buổi hội thảo phản biện,
“Đó là một lối giải thích kỳ lạ, giống như đưa một tạp chí khiêu dâm cho một thiếu niên và nói: ‘nhìn này, hình ảnh thế này là xấu xa’.”
Nuño có khuynh hướng nghĩ rằng chúng đơn thuần chỉ là “tiêu biểu của cuộc sống hàng ngày.”
Một số chuyên gia khác cho rằng đó có thể là một sự khuyến khích người dân có con vào giai đoạn mà tỷ lệ tử vong của trẻ sơ sinh rất cao. Còn có một giả thuyết táo bạo khác trình bày tại buổi hội thảo như Hernando Garrido nói
“Có lẽ chúng đã được dùng như một loại thuốc giải độc chống lại cái ác, như một cột thu lôi chống lại Ác ma, từ trời giáng thế. Nó có thể là thứ gì đó như một cái bẫy bắt ma quỷ … tuy tôi vẫn còn nghi ngờ.”
Một điều mà những tác phẩm điêu khắc này không thể là một trò đùa của nghệ nhân làm đồ đá, dù vẫn có người tin như vậy.
“Họ là những nghệ nhân bình thường không có quyền quyết định về kiểu cách trang trí (trong nhà thờ); những quyết định đó là của giám mục hoặc từ những người trong giới tu sĩ đã trả tiền cho họ làm những việc đó.”
Sex thời trung cổ
Các tác phẩm điêu khắc đó cũng cho biết một số chi tiết về những quan hệ tình dục trong thời Trung Cổ. Paloma Moral de Calatrava, một giáo sư sử học tại Đại học Murcia nói,
“Chúng ta đã sai lầm khi tin rằng tất cả liên quan đến tình dục bị coi là xấu xa vào thời điểm đó. Tuy nhiên, thời đó bác sĩ thường xuyên biên toa “làm tình” như một loại “thuốc bổ” để giữ cho đời sống hôn nhân lành mạnh, và thậm chí còn có một số khoan nhượng đối với các thành viên của giới tăng sĩ có quan hệ tình dục.”
Những nhận xét của Paloma Moral đưa trọng tâm về một vấn đề đã phân biệt giới tăng sĩ và chuyên gia ngành y tế: đổi mới thời Giáo hoàng Gregory đã quyết định tất cả tu sĩ của Giáo Hội từ thế kỷ 12 trở đi phải là người sống độc thân, một phần vì vấn đề thần học (“Bí Tích Thánh Thể không thể do một người mà tay đã vấy tinh dịch, không tinh khiết, rao giảng.”)
Nhưng cũng có những lo ngại về mặt kinh tế: Giáo hội e rằng (nếu giáo sĩ không độc thân) hẳn sẽ xẩy ra những cuộc đụng độ giữa con cái của giới tăng sĩ về tài sản của cha họ và như thế có thể làm tổn thương sự đoàn kết Kitô giáo. Đối với thần dân khác trong xã hội, mệnh lệnh của Giáo hoàng rất rõ ràng: được quan hệ tình dục, nhưng chỉ để sinh con đẻ cái.
Paloma Moral, một chuyên gia về sức khỏe phụ nữ trong thời Trung cổ, nhấn mạnh,
“Giáo hội đã buộc phải chấp nhận một thực tế rằng những nam nữ tăng sĩ là những sinh vật tình dục.” Các nữ tu bị “nghẹt thở tử cung” [như Plato đã miêu tả] do kiêng nhịn không được phép thủ dâm, và ho thậm chí được phép dùng dương vật giả thô sơ để giải quyết nhu cầu tình dục. Hồ sơ y khoa của thời trung cỏ do những bác sĩ, cũng là thành viên của Giáo Hội, viết đã giải thích rằng nhưng thứ thay thế cho bộ phận sinh dục đàn ông phải “tinh tế, được chế tạo bằng muối [potassium or sodium nitrate], sáp và cải xoong.”
Các nam tu sĩ, những người không bị “bệnh” này, không được phép tự giải tỏa áp lực tình dục.
Hernando trong thông điệp cuối cùng của buổi hội thảo nói, “Không phải mọi thứ đều tối tăm và kinh dị ở thời Trung Cổ.” Paloma Moral nói thêm, “Cũng như không phải chúng ta đã có nhiều tiến bộ về một số vấn đề của tình dục.”
© 2018 DCVOnline
Nếu đăng lại, xin ghi nguồn và đọc Thể lệ “trích đăng lại bài từ DCVOnline.net”
Nguồn: Deciphering the sex scenes in Spain’s medieval churches | Manuel Morales |elpais.com | 01/08/2018 | Bản tiếng Anh do Susana Urra dịch.